চুতীয়াসকল
চুতীয়াসকল অসমৰ আদিম অধিবাসীসকলৰ ভিতৰত অন্যতম জনসমষ্টি। আনুমানিক ষষ্ঠ শতিকাৰ পৰা প্ৰাচীন চুতীয়া ৰাজ্যৰ ঐতিহাসিক তথ্য পাতি পোৱা যায়। তেতিয়াৰে পৰা আহোম স্বৰ্গদেউ চুহুংমুং দিহিৰ্ঙীয়া ৰজাৰ ৰাজত্বকালত (১৫২৩ খ্ৰী.ত) আহোম ৰাজ্যৰ অন্তৰ্গত হোৱালৈকে সুদীৰ্ঘ সময় এওঁলোতকে ঘাইকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ উত্তৰ পাৰে ৰাজত্ব কৰিছিল। উল্লেখযোগ্য যে, আহোমৰ লগত হোৱা যুদ্ধত চুতীয়াসলৰ ৰাণী বীৰাঙ্গনা সতী সাধনীয়ে পৰাক্ৰমেৰে যুদ্ধ কৰিছিল আৰু আহোমৰ অধীনতা স্বীকাৰ কৰাতকৈ মৃত্যুকে শ্ৰেয় জ্ঞান কৰি কুবেৰদত্ত সম্পত্তি বুকুত সাৱটি চন্দনগিৰি পৰ্ততৰ পৰা তলৰ কুণ্ডলৈ জঁপিয়াই প্ৰাণত্যাগ কৰকিছিল।
হিমালয়ৰ উত্তৰৰ মানস সৰোবৰৰ পূবত স্বাত সাৰোবৰৰ কাষৰীয়া অঞ্চল চুতীয়াসকলৰ আদি বাসস্থান আছিল। তাৰ পৰা তেওঁলোকে সোৱণশিৰি নদীৰ পাৰে পাৰে পশ্চিমলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি বৰ্তমানৰ লখিমপুৰ অঞ্চল পায়হি। স্বাত সৰোবৰৰ কামৰীয়া অঞ্চলৰ পৰা অহা বাবে এওঁলোকক স্বাতীয়া বোলা হৈছিল।কালক্ৰমত এই স্বাতীয়াৰ পৰাই চুতীয়া শব্দৰ উৎপত্তি হ'ল।
আনবাতে এই মতো পোৱা যায় যে 'জি বা ডি বা টি মানে পানী বা নৈ, ছু মানে নৈ, ছু-টি মানে পৱিত্ৰ নৈ ; সেই নৈৰ পাৰৰ মানুহসকলেই চুতীয়া। (বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভা ৰচনাৱলী, প্ৰথম খণ্ড, ১৯৮২, পৃ. ৩৩৬, ৩৩৭।)
চুতীসকলে ৰাজত্ব কৰা শদিয়া ৰাজ্যৰ পুৰণি নাম আছিল বিদৰ্ভ আৰু ইয়াৰ ৰাজধানী আছিল কুণ্ডিল নগৰ। চুতীয়াসকলে নিজকে বিদৰ্ভ ৰাজ্য তীষ্মকৰ বংশধৰ বুলি পৰিচয় দিয়ে। এওঁলোক দেৱী উপাসক আৰু শদিয়াৰ কেঁচাইখাতী বা তাম্ৰেশ্বৰী গোঁসানীক নৰবলিলে পূজা কৰিছিল। চুতীয়া ৰাজ্য আহোম ৰাজ্যৰ ভিতৰুৱা হোৱাৰ পিছত আহোমসকলেও কেঁচাইখাতী গোসানীৰ পূজা-সেৱা কৰিছিল। স্বৰ্গদেউ গৌৰীনাথ সিংহৰ দিনৰ পৰাহে নৰবলি প্ৰথা উঠাই দিয়া হয়।
চুতীয়াসকলৰ এক চহকী সাংস্কৃতিক পৰম্পৰা আছিল। এওঁলোক মঙ্গোলীয় নৃগোষ্ঠীৰ বৃহৎ বড়ো জনগোষ্ঠীৰ অন্তৰ্গত।
এওঁলােকে নগৰ পাতি বাস কৰিছিল বুলি অনুমান কৰিব পাৰি। কুণ্ডিল নগৰ, ভীষ্মক নগৰ, লখিমী নগৰ, ৰত্নপুৰ বা ৰতনপুৰ আদি নাম আৰু তাৰে কেইখনমান নগৰৰ ধ্বংসাৱশেষে এই লােকসকলৰ উন্নত সভ্যতা-সংস্কৃতিৰ পৰিচয় বহন কৰে। সাতসৰী অসম বুৰঞ্জীত আহােম ৰজাই চুতীয়া ৰাজ্য জয় কৰি পােৱা বিভিন্ন সামগ্রী আৰু বৃত্তিয়াল লােকৰ উল্লেখ আছে। তাৰ ভিতৰত হাতী ৩০, ঘোঁৰা হিলৈ ৭৯, বাৰু-বটা , দণ্ডছত্র কেঁকোৰাদোলা, তৰােৱাল, পিকদান, গৰু-ম'হ বিস্তৰ পালে। গণক, ব্রাহ্মণ, তাঁতী, সােণাৰী, কমাৰ, তেলী, মালী, ধােবা, চমাৰ অন্য বহু বিৰতিয়াল, বহু আনাে জাতি পালে চুতীয়া যুঁজত।... ' এই উদ্ধৃতিত থকা দণ্ডছত্র, কেঁকোৰাদোলা, তৰােৱাল, পিকদান আদি আৰু তাঁতী, সােণাৰী, কমাৰ বৃত্তিগত শ্ৰেণীয়ে চুতীয়া ৰাজ্যৰ উন্নত সভ্যতা আৰু শ্ৰমৰ বিশেষীকৃত বিভাজন থকা এখন সমাজৰ প্রমাণ দাঙি ধৰে।
এওঁলােক ভাস্কর্য শিল্পতাে চহকী আছিল। মৰা চৰাইৰ সৈতে বিষ্ণুমূর্তি, শিৱ-পাৰ্বতীৰ মূর্তি, সূৰ্যৰ মূর্তি, তাম্রশ্বৰী মন্দিৰ, কেঁচাইখাতী থান, মালিনী থান আদিয়ে এওঁলােকৰ স্থাপত্য-ভাস্কৰ্যৰ পৰিচয় দাঙি ধৰে। এইসমূহৰ উপৰিও সােণেৰে নির্মিত দুগদুগি, সােণােৱালী গলপতা, সােণৰ কেৰু, সােণ আৰু ৰূপৰ গামখাৰু, জোনবিৰি, সােণৰ মেকুৰী, তিনিখলপীয়া সিংহাসন, দবা, কালি, চ’ৰা নাও আদি ব্যৱহাৰ কৰাৰ প্ৰমাণ পােৱা যায়; এইবােৰে তেওঁলােকৰ উন্নত সংস্কৃতি-চেতনাৰ পৰিচয় বহন কৰে।
বুৰঞ্জীবিদ বেণুধৰ শৰ্মাই উল্লেখ কৰিছিল— ‘চুতীয়াৰ পৰা যি হেজাৰ বন্দুক আনিছিল তাৰ ভিতৰত মিঠাহােলােং নামৰ বৰটোপেই উৎকৃষ্ট আছিল। টোপটোৰ ওপৰখন পিতলৰ পানীৰােৱা, তাতে মিনা কৰাই সােণৰ বাখৰ খাজি থােৱা আছিল। এজন চুতীয়া মানুহে বাঁহৰ শলিৰে আটোমটোকাৰিকৈ সজা দুটুপীয়া পাত্ৰ এটাত ভৰাই ভৰাই নিছিল। সেই কাললৈকে লুইতৰ দক্ষিণ পাৰে কাৰাে দুটুপীয়া ঘৰ নাছিল। স্বৰ্গদেৱে সজাটোৰ ঠগটো দেখি বৰ সন্তোষ পালে আৰু সেই চানেকিৰেই ৰজাৰ ঘৰ দুটুপীয়া কৰিবলৈ আদেশ দিলে ।'
পুনৰ বিদ্রোহ কৰাৰ আশংকাত আহােম ৰজাই সৰু সৰু গােটত ভাগ কৰি অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত সংস্থাপিত কৰাত চুতীয়াসকলে পূর্বৰ কৃষ্টি - সংস্কৃতি , সভ্যতা যথাযথ ৰূপত সংৰক্ষণ কৰিব নােৱাৰিলে। চুতীয়া জনগােষ্ঠীৰ বহুসংখ্যক ব্যক্তিয়ে অসমীয়া জাতীয় জীৱনলৈ বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত অৱদান আগবঢ়াই আজিও স্মৰণীয় হৈ আছে । তলত তাৰে কেইগৰাকীমানৰ বিষয়ে চমুকৈ উল্লেখ কৰা হ'ল—
বৈষ্ণৱ পণ্ডিত সােণাৰাম চুতীয়া
বর্তমান যােৰহাট জিলাৰ কাকজান অঞ্চলৰ বাম কুকুৰাচোৱা গাঁৱত ১৯১৫ খ্রীষ্টাব্দত জন্মগ্রহণ কৰা সােণাৰাম চুতীয়াদেৱে ঘাইকৈ অসমৰ ধৰ্মীয় ক্ষেত্ৰখনলৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ বৰঙণি আগবঢ়াই গৈছে। তেওঁ ১৯৩৫ খ্রীষ্টাব্দত পাঁচোটা বিষয়ত লেটাৰ নম্বৰসহ মেট্রিক পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হৈ কটন কলেজৰ পৰা বিজ্ঞান শাখাত সুখ্যাতিৰে স্নাতক ডিগ্রী লাভ কৰি খণ্ড উন্নয়ন বিষয়া হিচাপে কার্যনির্বাহ কৰিছিল।ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলনত যােগদান কৰি এইগৰাকী ব্যক্তিয়ে প্রায় দুবছৰ কাৰাবাস খাটিবলগীয়া হৈছিল। পৰৱৰ্তী কালত তেওঁ সংস্কাৰকামী মনােভাৱেৰে শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ সংঘত যােগদান কৰে আৰু ৯ - টা কার্যকাল পদাধিকাৰ হিচাপে কার্যনির্বাহ কৰে । তেওঁৰ উল্লেখযােগ্য গ্রন্থসমূহ হ'ল — ‘অসমৰ বৈষ্ণৱ দৰ্শনৰ ৰূপৰেখা, 'নামধর্ম প্রকাশ’, ‘মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্রীহৰিদেৱ চৰিত’, ‘ভাগৱত মাহাত্ম্য’, ‘মহাপুৰুষীয়া ধর্ম জিজ্ঞাসা’, ‘বেদ আৰু মহাপুৰুষীয়া ধর্ম’ ইত্যাদি। ভাৰতবৰ্ষৰ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে এইগৰাকী ধর্মপ্রাণ ব্যক্তিক স্বাধীনতা সংগ্রামী হিচাপে স্বীকৃতি প্রদান কৰিছিল। অসম চৰকাৰে তেওঁক শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা আৰু কেবিনেট পদমর্যদাৰে সন্মানিত কৰিছিল। আনহাতে শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ সংঘই ‘শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ- মাধৱদেৱ বঁটা’ আৰু ‘বৈষ্ণৱ পণ্ডিত’ উপাধি প্রদান কৰি তেওঁৰ জীৱনজোৰা অৱদানৰ প্রতি যথাযােগ্য স্বীকৃতি আগবঢ়াইছিল ।
বুৰঞ্জীবিদ ড ° স্বর্ণলতা বৰুৱা
ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ বুৰঞ্জী বিভাগৰ মূৰব্বী তথা শ্ৰীশ্ৰীঅনিৰুদ্ধদেৱ আসনৰ অধ্যাপিকা হিচাপ কার্যনির্বাহ কৰি অৱসৰ গ্ৰহণ কৰা ড° স্বর্ণলতা বৰুৱাই উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চলৰ একমাত্র মহিলা বুৰঞ্জীবি হিচাপে স্বীকৃতি লাভ কৰিছিল । চুতীয়া জাতিৰ বুৰঞ্জীৰ মুখ্য সম্পাদিকা এইগৰাকী মহিলাই Comprehensive History of Assam', 'Last Day of Ahom Monarchy : A History a Assam From 1769-1826’ আদি অত্যন্ত গুরুত্বপূর্ণ ঐতিহাসিক তথ্যসমৃদ্ধ গ্রন্থৰ উপৰিও বহুসংখ্যক বুৰঞ্জীমূলক প্রবন্ধৰে অসমৰ বুৰঞ্জী চৰ্চাৰ ক্ষেত্ৰখন সমৃদ্ধ কৰি গৈছে। উল্লেখযােগ্য যে , এইগৰাক বুৰঞ্জীবিদৰ ‘Status of Women in Non - Tribal Societies of Assam 'নামৰ গৱেষণা পত্রখর ব্যাপক সমাদৰ লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল ।
কৰ্মপ্ৰাণ হৰিপ্ৰসাদ নেওদ নেওগ
যোৰহাট নগৰৰ পৰা প্ৰায় পাঁচ কিঃ মিঃ পূবৰ কেন্দুগুৰিৰ ২নং বামুন গাঁৱৰ জন্ম প্ৰহণ কৰা হৰিপ্ৰসাদ নেওগে (১৯২৯-১৯৭৩) মৰিয়নি মহাবিদ্যালয়ৰ অধ্যক্ষ হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰাৰ উপৰিও ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যলয়ৰ পাঠ্যপুথি প্ৰণয়ন সমিতি প্ৰথমগৰাকী সচিব হিচাপে দক্ষতাৰে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। কৰ্মদক্ষতাৰ বাবেই তেওঁ অসম সাহিত্য সভাৰ ৬ বছৰ সহকাৰী সম্পাদক আৰু চাৰিবছৰ প্ৰধান সম্পাদক হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। তেওঁৰ এই সমূহ কাৰ্যই সাংগঠনিক দক্ষতা তথা কৰ্তব্যনিষ্ঠাৰ প্ৰমাণ দাঙি ধৰে। সাহিত্য সভাৰ প্ৰধান সম্পাদক হিচাপে মহাসমাৰোহেৰে সাহিত্যৰথী লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱাৰ জন্ম শতবাৰ্ষিকী উদ্যাপন তেওঁৰ সাংগঠনিক দক্ষতাৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ নিদৰ্শন বুলিব পাৰি। তেওঁ 'ৰাধাকান্ত সন্দিকৈ', 'বিশ্বনাথ ৰাজবংশী', 'চন্দ্ৰকুমাৰ আগৰৱালা' আদি গ্ৰন্থ প্ৰণয়ন কৰাৰ উপৰিও 'অসমীয়া সংস্কৃতি' (লীলা গগৈৰ লগত যুটীয়াভাৱে) 'ডিম্বেশ্বৰ নেওহগ', 'ৰঘুিনাথ চৌধাৰী', 'অম্বিকাগিৰি ৰায়চৌধুৰী', 'নকুল চন্দ্ৰ ভূঞা' আদি গ্ৰন্থ আৰু 'জোৱাৰ', 'সাহিত্যদূত', 'গতিপথ' আদি আলোচনী সম্পাদনা কৰি অসমীয়া জাতীয় জীৱনলৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াই গৈছে।
চিদানন্দ শইকীয়া
বর্তমান গােলাঘাট জিলাৰ বােকাখাট দ গাঁৱত ১৯২৪ খ্রীষ্টাব্দত জন্মগ্রহণ কৰা আজীৱন শিক্ষাব্রতী , স্বাধীনতা সংগ্রামী চিদানন্দ শইকীয়া ঘাইকৈ সাম্যবাদী দর্শনৰ সমর্থক আছিল । তেওঁ ২৭ খনকৈ গ্রন্থ প্রণয়ন কৰি অসমীয়া সাহিত্যৰ ভঁৰাল চহকী কৰি গৈছে । তাৰে উল্লেখযােগ্য কেইখন হ'ল — ছােভিয়েট নাৰী’, ‘সীমান্ত গান্ধী’, ‘মহর্ষি কার্লমার্ক', জুয়ে পােৰা সােণ', ৰঙচুৱা পৃথিৱীৰ সেউজীয়া বােল’, ‘জীয়া ঢল বাগৰি যায়’, ‘প্রবীণ শ্রমিক নেতা চানু খেৰীয়া’, ‘ৰাছিয়ান সাহিত্যৰ আভাস’, ‘স্বাধীনতা সংগ্ৰামত গােলাঘাটৰ অৱদান’, ‘শংকৰ বৰুৱা : কৰ্ম আৰু জীৱন’, ‘ধীৰেন দত্তৰ কবিতা’, ‘আধুনিক ৰচনা শিক্ষা’ (১ম, ২ য় আৰু ৩ য় খণ্ড ), নতুন আদিপাঠ’, 'সত্যাগ্রহী ’ আদি। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ বহুকেইখন গ্রন্থ সম্পাদনা কৰিছিল আৰু বাতৰি কাকত, আলােচনী আদিত ভালেমান প্রবন্ধ ৰচনা কৰিছিল। সাহিত্য চর্চাৰ বাবেই মস্কো, টাচখণ্ড, ৰিগা আদি ভ্ৰমণ কৰিবলৈ সুবিধা লাভ কৰা এইগৰাকী ব্যক্তিয়ে ছােভিয়েট দেশ নেহৰু বঁটা, সাহিত্যিক পেন্সন আৰু শিক্ষক বঁটা লাভ কৰিছিল। অসমৰ সাংবাদসেৱাৰ জগতখনলৈও তেওঁ গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল। বােকাখাট চহৰৰ নিকটবর্তী কাজিৰঙা মৌজাৰ ক'লাখােৱা গাঁৱৰ ভূমিহীন লােকসকলক দহ বিঘা পৰিমাণৰ মাটি ( দাগ নম্বৰ ১১২ , পট্টা নম্বৰ ৩৯ ) দান কৰিব পৰাটো দুখীয়া - দৰিদ্ৰৰ প্রতি সহানুভূতিৰ লগতে তেওঁৰ নির্মোহ ব্যক্তিত্বৰ উল্লেখযােগ্য দিশ ।
দুবৰি বনৰ কবি কোযেশ্বৰ বৰুৱা
ছয়দুৱাৰ মহাবিদ্যালয়ৰ প্ৰতিষ্ঠাপক অধ্যক্ষ, বুৰঞ্জীবিদ, কোষেশ্বৰ বৰুৱাদেৱৰ ১৯৩৬ খ্রীষ্টাব্দত তেতিয়াৰ লখিমপুৰ জিলাৰ ঢলপুৰ মৌজাৰ ৰথেকেৰাবাৰী গাঁৱত জন্ম হৈছিল। অসম চৰকাৰৰ সাহিত্যিক পেন্সন প্রাপক এইগৰাকী ব্যক্তিয়ে বিভিন্ন বিষয়ৰ ভালেমান গ্রন্থ প্রণয়ন কৰি অসমীয়া সাহিত্যৰ জগতখন চহকী কৰি গৈছে। তাৰ ভিতৰত উল্লেখযােগ্য কেইখনমান গ্রন্থ হ'ল— “ কলেজৰ দুবৰি বন’, ‘অনুভৱ’, ‘প্রজন্মৰ উমানত’, ‘লগন’, ‘আগন্তুক আদি কবিতা - সংকলন; ‘ধন্য জন্ম ভাৰত বৰিষে’, ‘জননেতা ভীমবৰ দেউৰী’, ‘লুইতৰ আগাৰিৰ অসমীয়া সভ্যতা’, ‘ছােট কোৱৰৰ বুৰঞ্জী’, ‘ঐতিহাসিক বিবর্তনত অসমৰ চুতীয়া জনগােষ্ঠী’, ‘চুতীয়া ৰজা ৰধ্বজ পাল’, ‘Sati Sadhini ' , ' Deuri Chutia Language '777' An outline Grammar of the Deuri Chutia Language Spoken in Upper Assam by W.B Brown' আদিয়েই প্রধান । এইসমূহৰ উপৰিও দুখন গীতৰ পুথি আৰু বিভিন্ন বাতৰি কাকত আলােচনী আদিত ৫০০ - তকৈও অধিক প্ৰৱন্ধ প্রকাশ পাইছিল উল্লেখযােগ্য যে- ১৯৯২ খ্ৰীষ্টাব্দত গহপুৰ বিধান সভা সমষ্টিৰ পৰা অসম বিধান সভালৈ নিৰ্বাচিত হোৱা আৰু বাৰুৱাদেৱে ড° আম্বেদকাৰ ফেল'শ্বিপ আৰু অসম চৰকাৰৰ চুতীয়া জাতি উন্নয়ন পৰিষদে প্ৰদান কৰা সতী সাধনী বঁটাও লাভ কৰিছিল।
Type : Priyam Jyoti Patar
