Chapter 3 -
ভূ-অৱয়ব আৰু মানুহ
অনুশীলনী-১
১. তলৰ প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ দিয়া—
(ক) পৃথিবীৰ কোন অংশত প্রধান ভূ-অবয়ববোৰ দেখা যায়?
উত্তৰ: পৃথিৱীৰ ভূ-পৃষ্ঠত তথা স্থলভাগ আৰু জলভাগত প্রধান ভূ-অবয়ববোৰ দেখা যায়।
(খ) স্থলভাগত পোরা প্রধান ভূ-অবয়ববোৰৰ নাম লিখা।
উত্তৰ: পৰ্বত, মালভূমি আৰু সমভূমি।
(গ) পর্বত আৰু মালভূমিৰ মাজৰ পাৰ্থক্য উল্লেখ কৰা।
উত্তৰ: পৰ্বত উচ্চ আৰু খাড়া ঢালযুক্ত ভূ-অবয়ব, যাৰ শিখৰ থাকে। মালভূমি তুলনামূলকভাৱে উচ্চ হ’লেও তাৰ ওপৰৰ ভাগ সমান বা একঘুৱা হয়।
(ঘ) সমভূমি কেনেকৈ গঠিত হয়?
উত্তৰ: সমভূমি নদ-নদী আৰু হাওঁৰ-ভাঁৱৰ দ্বাৰা গঠিত হয়।
(ঙ) মালভূমি অঞ্চলৰ বৈশিষ্ট্য কি?
উত্তৰ: মালভূমি অঞ্চল উচ্চ ভূমি, কিন্তু ইয়াৰ ওপৰিভাগ সমান। সাধাৰণতে এই অঞ্চলবোৰ খনিজ সম্পদত সমৃদ্ধ হয়।
(চ) পার্বত্য অঞ্চলত জনবসতি কিয় সেৰেঙা?
উত্তৰ: কঠিন ভূ-প্ৰকৃতি, ঠাণ্ডা বতাহ, পৰ্যাপ্ত সমতল ভূমিৰ অভাৱ আদি কাৰণত পাৰ্বত্য অঞ্চলত জনবসতি সেৰেঙা।
২. পর্বত-পাহাৰে মানুহক কিদৰে সহায় কৰে, বহলাই লিখা।
উত্তৰ: পর্বত-পাহাৰ প্ৰাকৃতিক জলবায়ু নিয়ন্ত্ৰণত সহায় কৰে। সিহঁত পানীৰ উৎস, খনিজ সম্পদৰ আধাৰ, বনজ সম্পদৰ উৎস। তদুপৰি, পৰ্যটন, পশুপালন, চাহ চাষ আদি ক্ষেত্ৰতো সহায়ক। পৰ্বতীয় অঞ্চল ধানী নদীৰ উৎপত্তি স্থান হিচাপে কাম কৰে।
৩. নদী, পাহাৰ আদি ভূ-অবয়ব দেখুৱাই এখন ছবি আঁকা।
উত্তৰ: (এই উত্তৰখন আঁকৰ আকারত হওয়ালৈ, আপুনি এটি দৃশ্য আঁকি নদী, পাহাৰ, সমভূমি, মালভূমি ইত্যাদি দেখুৱাব পাৰে। চাই চাই আঁকি দিব নতুবা চাই দিলে মই আঁকিয়াও দিম।)
অনুশীলনী-২
১) তলৰ প্রশ্নবোৰৰ উত্তৰ দিয়া—
(ক) জলমণ্ডল কাক বোলে?
উত্তৰ: জলমণ্ডল বুলিলে পৃথিৱীৰ ওপৰত থকা পানী তথা সাগৰ, মহাসাগৰ, নদী, হ্ৰদ, হিমবাহ, ভূগৰ্ভস্থ পানী আদিৰে গঠিত অংশক বোঝায়।
(খ) পৃথিৱীৰ গভীৰতম অংশৰ নাম কি?
উত্তৰ: মাৰিয়ানা খাদ (Mariana Trench)।
(গ) সম্পূর্ণকৈ মহাদেশৰ মাজত অৱস্থিত এখন সাগৰৰ নাম লিখা।
উত্তৰ: কাস্পিয়ান সাগৰ।
(ঘ) নদীৰ উৎস বুলিলে কি বুজা?
উত্তৰ: যি স্থানৰ পৰা নদী সৃষ্টি হয় বা আৰম্ভ হয়, সেই স্থানক নদীৰ উৎস বোলে।
(ঙ) শাখা নৈ কি?
উত্তৰ: মূল নদীৰ পৰা ওলাই অহা সৰু নদী বা জলধাৰাক শাখা নৈ বোলে।
২) চমু টোকা লিখা—
(ক) সাগৰ-মহাসাগৰ:
সাগৰ আৰু মহাসাগৰ হৈছে বৃহৎ জলাশয়, য’ত মহাসাগৰ সাগৰতকৈ ডাঙৰ আৰু গভীৰ।
(খ) নদ-নদী:
নদ-নদী হৈছে ভূ-প্ৰকৃতিৰ অংশ যি পানী বহন কৰি সাগৰ বা হ্ৰদলৈ গৈ মিলিত হয়।
(গ) সিরুভূমি বা আর্দ্রভূমি:
সিৰুভূমি বা আর্দ্রভূমি হৈছে তলৰভাগৰ সমভূমি য’ত সৰস পানী থকাৰ বাবে ই চিৰভিজা অৱস্থাত থাকে।
(ঘ) হ্রদ:
হ্রদ হৈছে স্থিৰ পানীৰ এটা প্ৰাকৃতিক জলাশয়, যিটো স্থলভাগত অবস্থিত।
৩) মানুহৰ ওপৰত ভূ-অবয়বৰ প্রভাৱ বর্ণনা কৰা।
উত্তৰ: ভূ-অবয়বই নিৰ্ধাৰণ কৰে জনবসতি, কৃষি, বনজ সম্পদ, শিল্প, পৰ্যটন আদি। উদাহৰণস্বৰূপে, সমভূমিত জনবসতি অধিক, কৃষিকাজ সহজ হয়। পাহাৰ-পর্বত বনজ সম্পদ, পৰ্যটন আদি ক্ষেত্ৰত সহায়ক হয়। মালভূমি খনিজত সমৃদ্ধ।
OLD
পাঠ ৩
পৃথিৱীৰ
গতি
(১) তলৰ প্রশ্নবোৰৰৰ উত্তৰ দিয়া -
(ক) পৃথিৱীৰ মেৰুদণ্ডডাল কক্ষতলৰ লগত কিমান ডিগ্রী কোণ কৰি আছে ?
উত্তৰঃ চাৰে ৬৬ ডিগ্ৰী কোণ ধৰি আছে।
(খ) পৃথিৱীয়ে নিজ কক্ষপথত সূৰ্যৰ চাৰিওফালে এপাক
ঘূৰিবলৈ কিমান সময় লাগে?
উত্তৰঃ ৩৬৫ দিন আৰু ৬ ঘন্টা সময় লাগে।
(গ) পোহৰ বৃত্ত কাক বোলা হয়?
উত্তৰঃ পৃথিৱীখনত দিন-ৰাতি হোৱা অংশ দুটাক এটা কাল্পনিক বৃত্তই দুভাগ কৰিছে, এই বৃত্তটোকেই পোহৰ বৃত্ত বোলে।
(ঘ) বছৰৰ কোন কোন তাৰিখত বিষুৱ ৰেখাৰ ওপৰত সূৰ্যৰ
ৰশ্মি হেলনীয়াভাৱে পৰে?
উত্তৰঃ ২১ মাৰ্চৰ দিনা।
(২) তলৰ প্ৰশ্নবোৰৰ চমু উত্তৰ দিয়া—
(ক) আহ্নিক গতি আৰু বার্ষিক গতি বুলিলে কি বুজা?
উত্তৰঃ পৃথিৱীয়ে নিজ মেৰুদণ্ডত ঘূৰা যি গতি তাকে আহ্নিক গতি বোলে আৰু পৃথিৱীয়ে নিজ কক্ষপথেৰে
ঘূৰা যি গতি তাকে বাৰ্ষিক গতি বোলে।
(খ) আহ্নিক গতিৰ ফলত পৃথিৱীত দিন-ৰাতি কেনেকৈ
হয় বুজাই লিখা।
উত্তৰঃ এটা গোলক আৰু এটা টৰ্চ লাইট ল'ব লাগে। এতিয়া
এজনে চৰ্চলাইটটো গোলকটোৰ ফালে জ্বলাই দিয়া এতিয়া আনএজনে গোলকটো পূবৰ পৰা পশ্চিমলৈ ঘূৰাই
দিয়া। এনেদৰে
ঘূৰাই থাকোতে এটা অংশত পোহৰ পৰিব আৰু বাকী অংশত এন্ধাৰ হ'ব এনেদৰে পৃথিৱীত দিন-ৰাতি হয়।
(গ) অধিবর্ষ বুলিলে কি বুজা?
উত্তৰঃ প্ৰতি ৪ বছৰৰ মূৰে-মূৰে ফেব্ৰুৱাৰী মাহটোট
এদিন বঢ়াই ২৮ দিনৰ ওপৰি ২৯ দিন গণনা কৰা হয়।
এনেকৈ
যিতো বছৰত এদিন বঢ়াই দিয়া হয় তাকে অধিৰ্বষ বোলে।
(ঘ) কর্কট সংক্রান্তি আৰু মকৰ সংক্ৰান্তিৰ পার্থক্য
নিৰূপণ কৰা।
উত্তৰঃ কৰ্কট সংক্ৰান্তিৰ দিনা উত্তৰ গোলাৰ্ধত গ্ৰীষ্মকাল আৰু দক্ষিণ গোলাৰ্ধত শীতকাল হয়।
আনহাতে মকৰ সংক্ৰান্তিৰ দিনা দক্ষিণ গোলাৰ্ধত গ্ৰীষ্মকালআৰু উত্তৰ গোলাৰ্ধত শীতকাল হয়।
(ঙ) পৃথিৱীৰ বার্ষিক গতি নথকাহেঁতেন ধৰাপৃষ্ঠত
কেনেধৰণৰ পৰিৱেশ বিৰাজ কৰিলেহেঁতেন লিখা।
উত্তৰঃ পৃথিৱীত বাৰ্ষিক গতি নথকাহেঁতেন - ঋতু বিৰাজ নহলেহেঁতেন, সাজ-পাৰ, খাদ্য পৰিৱৰ্তন নহলেহেঁতেন, উদ্ভিদো পৰিৱৰ্তন নহলেহেঁতেন, মানুহৰ উৎসৱ-পাৰ্ৱন আদিও পালন নহলেহেঁতেন।
(চ) পৃথিৱীৰ কক্ষপথ বুলিলে কি বুজা?
উত্তৰঃ পৃথিৱীৱে সূৰ্যৰ চাৰিওফালে ঘূৰা যি পথ। সেই পথটো গোলাকাৰ নহয় উপবৃত্তাকাৰহে সেইপথটোকে পৃথিৱীৰ কক্ষপথ বোলে।
Last Update By Dipawali Bora (02.05.2022)
Check by -Mukesh Borah
-------------------------------
বেলেগ ধৰণৰ প্ৰশ্ন উত্তৰ পাবলৈ এই লিংক টোত ক্লিক কৰক
Click Here Might Learn
-------------------------------
Post Id: DABP000778
