Chapter 5 -

ভাৰতত মানৱ মূলধন গঠন

অতি চমু প্রশ্ন উত্তৰ (Regenerated Version)

অধ্যায়: মানৱ সম্পদ (Class 10 Social Science – Assamese Medium)

১. মানৱ মূলধন গঠন বুলিলে কি বুজা যায়?
উত্তৰঃ মানৱ মূলধন গঠন হৈছে এমন এক প্ৰক্ৰিয়া, যাৰ জৰিয়তে শিক্ষা, স্বাস্থ্য, দক্ষতা আৰু সামর্থ্য বৃদ্ধিৰ মাধ্যমে মানুহ উৎপাদনক্ষম সম্পদত পৰিণত হয়।

২. মানৱ সম্পদ বুলিলে কি বুজা যায়?
উত্তৰঃ যিসকল ব্যক্তিৰ শ্ৰম, দক্ষতা আৰু জ্ঞানৰ মাধ্যমে উৎপাদনকাৰ্যত অৱদান থাকে, তেওঁলোকক মানৱ সম্পদ বোলে।

৩. বিশ্ব ক্ষুধা সূচক (GHI) অনুসৰি ভাৰতৰ স্থান কিমান?
উত্তৰঃ ভাৰতৰ স্থান হ’ল ১২৮তম (World Hunger Index - GHI অনুযায়ী)।

৪. সংক্রমিত ৰোগ (Communicable Disease) বুলিলে কি বুজা যায়?
উত্তৰঃ যি ৰোগ এজনৰ পৰা আন এজনলৈ বীজাণুৰ মাধ্যমে ছটিয়ায়, তেনে ৰোগক সংক্রমিত ৰোগ বোলে।

৫. ‘জন্ম সুৰক্ষা যোজনা’ৰ মূল উদ্দেশ্য কি?
উত্তৰঃ এই আঁচনিৰ উদ্দেশ্য হৈছে দৰিদ্ৰ গৰ্ভৱতী মহিলাসকলক আৰ্থিক সাহাৰ্য আৰু চিকিৎসা সুবিধা প্ৰদান কৰা।

৬. ‘অর্থনৈতিক প্রগতি’ বুলিলে কি বুজা যায়?
উত্তৰঃ দেশৰ প্ৰকৃত জাতীয় আয় বৃদ্ধি পোৱাকে অৰ্থনৈতিক প্রগতি বোলে।

৭. স্বাস্থ্যত বিনিয়োগ কিয় প্ৰয়োজন?
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যত বিনিয়োগে মানুহক সুস্থ ৰাখে, কামৰ সামৰ্থ্য বৃদ্ধি কৰে আৰু উৎপাদনক্ষমতা অধিক কৰে।

৮. ২০০১ চনৰ জনগণনা মতে ভাৰতৰ স্বাক্ষৰতাৰ হাৰ কিমান আছিল?
উত্তৰঃ ৬৫%।

৯. ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাম্য স্বাস্থ্য অভিযান (NRHM) কেতিয়া আৰম্ভ হৈছিল?
উত্তৰঃ ২০০৫-২০০৬ চনত।

১০. দেশ এখনৰ মানৱ মূলধনৰ দুটা মুখ্য উৎস কি কি?
উত্তৰঃ (ক) শিক্ষাত বিনিয়োগ,
(খ) স্বাস্থ্য, বৃত্তিমূলক প্ৰশিক্ষণ, খাদ্য, বাসস্থান আদিত বিনিয়োগ।

১১. দেশ এখনৰ শৈক্ষিক সাফল্যৰ কিছু নিৰ্দেশক কি কি?
উত্তৰঃ (ক) স্বাক্ষৰতাৰ হাৰ,
(খ) আয়ৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি,
(গ) অৰ্থনৈতিক বৃদ্ধি,
(ঘ) উন্নত জীৱন মান।

১২. ভাৰতত শিক্ষা ক্ষেত্ৰত আঞ্চলিক বৈষম্য কিয় দেখা যায়?
উত্তৰঃ (ক) শিক্ষাৰ উপযুক্ত গঠন-পদ্ধতিৰ অভাৱ,
(খ) পৰিবহন আৰু যোগাযোগৰ অভাৱ,
(গ) প্ৰশিক্ষিত শিক্ষকৰ অভাৱ।

চমু আৰু দীঘল প্রশ্ন উত্তৰ

১। মানৱ মূলধন আৰু মানৱ উন্নয়নৰ মাজৰ পাৰ্থক্য

উত্তৰ: মানৱ মূলধন হৈছে মানুহৰ শিক্ষা, স্বাস্থ্য আদিত কৰা বিনিয়োগৰ ফলত সৃষ্ট দক্ষতা আৰু উৎপাদন ক্ষমতা; মানৱ উন্নয়ন হৈছে মানুহৰ শিক্ষা, স্বাস্থ্য, আৰু জীৱনৰ মান সৰ্বাংগীন উন্নতি।

দীঘল উত্তৰ:
মানৱ মূলধন হৈছে মানুহৰ শাৰীৰিক আৰু বৌদ্ধিক সক্ষমতা বৃদ্ধি কৰাৰ বাবে শিক্ষা, স্বাস্থ্য, প্ৰশিক্ষণ আদি ক্ষেত্ৰত কৰা বিনিয়োগৰ ফলশ্ৰুতি, যাৰ দ্বাৰা মানুহৰ উৎপাদন ক্ষমতা বৃদ্ধি পায়। আনহাতে, মানৱ উন্নয়ন হৈছে মানুহৰ স্বাস্থ্য, শিক্ষা, অৰ্থনৈতিক অৱস্থা আৰু সামগ্ৰিক জীৱনমান উন্নত কৰাৰ প্ৰক্ৰিয়া। মানৱ উন্নয়ন মানে মানুহৰ সামাজিক, সাংস্কৃতিক, আৰু আৰ্থ-সামাজিক সকলো দিশত উন্নতি সাধন।

২। মানৱ মূলধনৰ তুলনাত মানৱ উন্নয়নৰ ধাৰণা ব্যাপক

উত্তৰ: মানৱ উন্নয়ন মানুহৰ সৰ্বাঙ্গীন বিকাশত কেন্দ্ৰিত, যাৰ বাবে শিক্ষা আৰু স্বাস্থ্য অধিক প্ৰয়োজনীয়।

দীঘল উত্তৰ:
মানৱ উন্নয়নৰ মূল লক্ষ্য হৈছে মানুহৰ কল্যাণ আৰু সুখী জীৱন, য’ত শিক্ষা আৰু স্বাস্থ্যৰ উন্নতিৰ বাহিৰেও সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক দিশবোৰো অন্তৰ্ভুক্ত। এই বাবে মানৱ উন্নয়নৰ ধাৰণাটো মানৱ মূলধনৰ তুলনাত অধিক ব্যাপক আৰু সকলো দিশৰ উন্নতি ধৰি ৰাখে।

৩। মানৱ মূলধন গঠনত উপদানসমূহ

উত্তৰ: শিক্ষাৰ স্তৰ, বৃত্তিগত প্ৰশিক্ষণ, আৰু নিয়োগ বজাৰ।

দীঘল উত্তৰ:
মানৱ মূলধন গঠনত শিক্ষাৰ স্তৰ, অৰ্থাৎ শিক্ষাৰ গুণগত মান আৰু মাত্ৰা, বৃত্তিগত প্রশিক্ষণে মানুহৰ কাৰিগৰী দক্ষতা বৃদ্ধি কৰে, আৰু নিয়োগ বজাৰে চাকৰি আৰু কৰ্মসংস্থাপন সুযোগ প্ৰদান কৰি দক্ষতা প্ৰয়োগৰ পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰে।

৪। শিক্ষা আৰু স্বাস্থ্য খণ্ড নিয়ন্ত্ৰণ কৰা চৰকাৰী প্ৰতিষ্ঠান

চমু উত্তৰ:
শিক্ষাত — NCERT
স্বাস্থত — ICMR

৫। জাতিৰ উন্নয়নত শিক্ষাৰ গুৰুত্ব

চমু উত্তৰ:
শিক্ষা জাতিৰ অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক উন্নয়নৰ মূল আধাৰ।

দীঘল উত্তৰ:
শিক্ষা জাতিক সুদীর্ঘ আৰু উন্নত জীৱন যাপনলৈ সক্ষম কৰে। শিক্ষা বিনিয়োগৰ দ্বাৰা মানুহৰ দক্ষতা বৃদ্ধি পায়, যিয়ে অৰ্থনৈতিক বৃদ্ধিত সহায় কৰে। শিক্ষিত ব্যক্তি দেশৰ সম্পদ বৃদ্ধি আৰু উন্নয়নত অৱদান ৰাখে।

৬। (ক) স্বাস্থ্য আন্তঃগাঁথনি আৰু (খ) প্ৰব্ৰজনত কৰা ব্যয় মানৱ মূলধন গঠনত কেনেকৈ উৎস?

চমু উত্তৰ:
(ক) স্বাস্থ্য উন্নত কৰাটো উৎপাদনক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে।
(খ) প্ৰব্ৰজন মানৱ মূলধনৰ বিনিয়োগৰ অংশ।

দীঘল উত্তৰ:
(ক) স্বাস্থ্য সেৱা ভাল হ’লে মানুহ সুস্থ থাকে আৰু অধিক উৎপাদনক্ষম হয়। ৰোগীয়া ব্যক্তিয়ে কামত অনুপস্থিত থাকিলে উৎপাদন কমে।
(খ) প্ৰব্ৰজনৰ বাবে হোৱা খৰচ — যাতায়াত, বাসস্থান, সামাজিক অভিযোজন — এই সকলো মানৱ মূলধন বিনিয়োগৰ অংশ হিচাপে গণ্য হয়, কিয়নো এইবোৰে নতুন স্থানত দক্ষতা বিকাশ আৰু অৰ্থনৈতিক সুযোগ সৃষ্টি কৰে।

৭। মানৱ মূলধনত বিনিয়োগে বৃদ্ধিত কেনেকৈ সহায় কৰে?

উত্তৰ: শিক্ষা, স্বাস্থ্য, প্ৰশিক্ষণত বিনিয়োগে উৎপাদনক্ষমতা আৰু অৰ্থনৈতিক উন্নয়ন ত্বরান্বিত কৰে।

৮। জাতিৰ অৰ্থনৈতিক উন্নয়নত শিক্ষাৰ ভূমিকা

উত্তৰ: শিক্ষা মানুহৰ দক্ষতা আৰু আয় বৃদ্ধি কৰি দেশৰ অৰ্থনৈতিক উন্নয়ন ত্বরান্বিত কৰে।

৯। শিক্ষাত কৰা বিনিয়োগে কেনেকৈ অৰ্থনৈতিক বৃদ্ধি ত্বরান্বিত কৰে?

উত্তৰ: শিক্ষিত ব্যক্তিৰ দক্ষতা বেছি আৰু তেওঁলোকে বেছি উৎপাদন কৰিব পাৰে।

১০। বৃত্তিগত প্রশিক্ষণৰ আৱশ্যকতা

উত্তৰ: (ক) আত্মনির্ভৰশীলতা, (খ) দক্ষতা বিকাশ।

১১। মানৱ মূলধন আৰু অৰ্থনৈতিক বৃদ্ধিৰ সম্পৰ্ক

উত্তৰ: মানৱ মূলধন অৰ্থনৈতিক বৃদ্ধিৰ মূল চালিকা শক্তি।

১২। ভাৰতত স্ত্রী শিক্ষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা

উত্তৰ: অর্থনৈতিক স্বাৱলম্বিতা, সামাজিক উন্নতি, স্বাস্থ্য যত্নত সহায়।

১৩। ভাৰতত মানৱ মূলধন গঠনৰ সমস্যাসমূহ

উত্তৰ: দৰিদ্ৰতা, উচ্চ শিক্ষা আৰু স্বাস্থ্য সুবিধাৰ অভাৱ, গাঁও-চহৰৰ প্ৰব্ৰজন, প্রশিক্ষণ অভাৱ।

১৪। মানৱ মূলধন গঠনৰ গুৰুত্ব

উত্তৰ: ৰাষ্ট্ৰীয় সম্পদৰ সদ্ব্যৱহাৰ আৰু অৰ্থনৈতিক উন্নয়ন।

১৫। মানৱ উন্নয়ন সূচকৰ উপাদানসমূহ

উত্তৰ: জীৱন আশা, শিক্ষা, আয়।

১৬। শিক্ষা ব্যৱস্থাৰ অসুবিধাসমূহ

উত্তৰ: অসমান উন্নয়ন, পৰীক্ষা কেন্দ্ৰিকতা, ভাষাৰ অবজ্ঞা।

১৭। চৰকাৰৰ শিক্ষা উন্নয়ন প্রচেষ্টা

উত্তৰ: প্ৰাথমিক শিক্ষা, বৃত্তিগত শিক্ষা, গৱেষণা কেন্দ্ৰ স্থাপন।

১৮। স্বাস্থ্য ব্যৱস্থাৰ অসুবিধাসমূহ

উত্তৰ: বৈষম্য, আন্তঃগাঁথনি অভাৱ, প্রশিক্ষণ অভাৱ।

১৯। ভাৰতত স্বাস্থ্য সুবিধাৰ প্ৰভাৱ

উত্তৰ: জন্ম আৰু মৃত্যুৰ হাৰ হ্ৰাস, জীৱন আশা বৃদ্ধি।

২০। স্বাস্থ্য ব্যৱস্থাৰ উন্নয়নৰ চৰকাৰী প্রচেষ্টা

উত্তৰ: ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাস্থ্য নীতি, গ্ৰাম্য স্বাস্থ্য অভিযান, স্বাস্থ্য বীমা।

২১। ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাস্থ্য নীতি, ২০০২ ৰ মুখ্য উদ্দেশ্য

উত্তৰ: সৰ্বসাধাৰণৰ স্বাস্থ্য সেৱা উন্নত কৰা।

২২। গ্ৰাম্য স্বাস্থ্য সেৱাৰ অনুষ্ঠান

উত্তৰ: প্ৰাথমিক স্বাস্থ্য কেন্দ্ৰ (PHC), উপ-কেন্দ্ৰ, মাল্টি পাৰপচ্ কেন্দ্ৰ।