Chapter 13 -
ভাৰতৰ শাসন ব্যৱস্থাৰ গঠন
অনুশীলনী-১
১. তলৰ প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ দিয়া:
(ক) ঘৰ বা বিদ্যালয়ত একো নীতি-নিয়ম নাথাকিলে কি হ'ব?
উত্তৰ: যদি ঘৰ বা বিদ্যালয়ত কোনো নীতি-নিয়ম নাথাকে, তেন্তে শৃঙ্খলা ভংগ হ'ব পাৰে। সকলোৰে আচৰণ নিয়ন্ত্ৰণৰ অভাৱত বিশৃঙ্খলা, দ্বন্দ্ব আৰু অশান্তি সৃষ্টি হ'ব পাৰে। সেইবাবে, সুস্থ পৰিৱেশ আৰু উন্নয়নৰ বাবে নীতি-নিয়ম প্ৰয়োজনীয়।
(খ) শাসন ব্যৱস্থা কি?
উত্তৰ: শাসন ব্যৱস্থা হৈছে এক সামাজিক, সাংস্কৃতিক বা ৰাজনৈতিক নিয়মৰ সমষ্টি, যাৰ জৰিয়তে কোনো চৰকাৰ বা প্ৰতিষ্ঠানে নিজৰ কাৰ্যকলাপ আৰু সমাজৰ সৈতে সম্পৰ্ক নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। ই বিভিন্ন ধৰণৰ হ'ব পাৰে, যেনে গণতন্ত্র, একচ্ছত্রবাদ বা কর্তৃত্ববাদ।
(গ) চৰকাৰ কি?
উত্তৰ: চৰকাৰ হৈছে কোনো ৰাষ্ট্ৰ বা অঞ্চলৰ শাসনকাৰী সংস্থা, যিয়ে আইন প্ৰণয়ন, কাৰ্যন্বয় আৰু ন্যায় প্ৰদানৰ দ্বাৰা সমাজৰ শৃঙ্খলা আৰু উন্নয়ন নিশ্চিত কৰে।
২. তুমি বাস কৰা অঞ্চলটোত কি স্থানীয় প্রশাসন আছে আৰু তেওঁলোকে কি কি কাম কৰে?
উত্তৰ: হয়, মোৰ বাসস্থান গুৱাহাটী, অসমত স্থানীয় প্রশাসন আছে। গুৱাহাটী পৌৰ নিগম (GMC) আৰু কামৰূপ মহানগৰ জিলাৰ উপায়ুক্ত কাৰ্যালয়ে স্থানীয় পৰ্যায়ত বিভিন্ন কাৰ্য সম্পাদন কৰে।
তেওঁলোকৰ কাম-কাজৰ ভিতৰত আছে:
• পৌৰ সেৱা প্ৰদান (পানী, বর্জ্য ব্যৱস্থাপনা, ৰাস্তাৰ ৰক্ষণাবেক্ষণ)
• স্থানীয় উন্নয়নমূলক কাম-কাজ (পথ নিৰ্মাণ, ব্ৰিজ, পাৰ্ক)
• স্বাস্থ্য আৰু শিক্ষা ক্ষেত্ৰত সহায়তা
• স্থানীয় পৰ্যায়ত আইন-শৃঙ্খলা ৰক্ষা
অনুশীলনী-২
১. তলৰ প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ দিয়া:
(ক) এখন চৰকাৰৰ প্রধান অংগকেইটা কি কি?
উত্তৰ: এখন চৰকাৰৰ তিনিটা মুখ্য অংগ হৈছে:
1. বিধায়ন অংগ: আইন প্ৰণয়ন কৰে।
2. কাৰ্যবাহী অংগ: আইন কাৰ্যন্বয় কৰে।
3. বিচাৰ অংগ: আইনৰ ব্যাখ্যা দিয়ে আৰু ন্যায় প্ৰদান কৰে।
(খ) চৰকাৰ এখনৰ তিনিওটা অংগই কেনেধৰণে কাৰ্য সম্পাদন কৰে?
1. বিধায়ন অংগ: সংসদ বা বিধানসভাৰ জৰিয়তে আইন প্ৰণয়ন কৰে।
2. কাৰ্যবাহী অংগ: মন্ত্ৰীসভা আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীয়ে আইন কাৰ্যন্বয় কৰে।
3. বিচাৰ অংগ: আদালতে আইন অনুসৰি ন্যায় প্ৰদান কৰে আৰু সংবিধানৰ ব্যাখ্যা দিয়ে।
(গ) ক্ষমতাৰ পৃথকীকৰণ বুলিলে কি বুজা?
উত্তৰ: ক্ষমতাৰ পৃথকীকৰণ বুলিলে চৰকাৰৰ তিনিটা অংগ—বিধায়ন, কাৰ্যবাহী আৰু বিচাৰ—পৃথক পৃথকভাৱে কাৰ্য সম্পাদন কৰা বুজায়, যাতে একো অংগে অধিক ক্ষমতা লাভ নকৰে আৰু একে-অন্যক নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সমতা বজাই ৰাখে।
(ঘ) কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক স্তৰত চৰকাৰ এখনৰ তিনিওটা অংগৰ গঠন কেনেধৰণৰ হয়?
উত্তৰ: কেন্দ্ৰীয় স্তৰত:
• বিধায়ন অংগ: লোকসভা আৰু ৰাজ্যসভা
• কাৰ্যবাহী অংগ: ৰাষ্ট্ৰপতি, প্ৰধানমন্ত্ৰী আৰু মন্ত্ৰীসভা
• বিচাৰ অংগ: সৰ্বোচ্চ ন্যায়ালয়
ৰাজ্যিক স্তৰত:
• বিধায়ন অংগ: বিধানসভা (কিছুমান ৰাজ্যত বিধান পৰিষদো থাকে)
• কাৰ্যবাহী অংগ: ৰাজ্যপাল, মুখ্যমন্ত্ৰী আৰু মন্ত্ৰীসভা
• বিচাৰ অংগ: উচ্চ ন্যায়ালয় আৰু অধীনস্থ আদালতসমূহ
(ঙ) ক্ষমতাৰ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ভাৰসাম্য মানে কি?
উত্তৰ: ক্ষমতাৰ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ভাৰসাম্য বুলিলে চৰকাৰৰ তিনিটা অংগে একে-অন্যক পৰ্যবেক্ষণ আৰু নিয়ন্ত্ৰণ কৰি সমতা বজাই ৰখা বুজায়, যাতে কোনো অংগে অধিক ক্ষমতা লাভ নকৰে।
অনুশীলনী-৩
১. তলৰ প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ দিয়া:
(ক) গণতন্ত্র শব্দটো কোন ভাষাৰ পৰা আহিছে?
উত্তৰ: গণতন্ত্র শব্দটো গ্ৰীক ভাষাৰ "Demos" (জনসাধাৰণ) আৰু "Kratos" (শাসন) শব্দৰ পৰা আহিছে।
(খ) গণতন্ত্রৰ শব্দগত অৰ্থ কি?
উত্তৰ: গণতন্ত্রৰ শব্দগত অৰ্থ হৈছে "জনসাধাৰণৰ দ্বাৰা শাসন"।
(গ) ভাৰতৰ বাহিৰেও গণতান্ত্ৰিক শাসন ব্যৱস্থা থকা দুখন দেশৰ নাম আৰু ৰাজধানী:
উত্তৰ: • কানাডা – ৰাজধানী: অটোৱা
• অষ্ট্ৰেলিয়া – ৰাজধানী: কেনবেৰাৰা
(ঘ) প্ৰতিনিধিত্বমূলক গণতন্ত্র কি?
উত্তৰ: প্ৰতিনিধিত্বমূলক গণতন্ত্রত নাগৰিকে নিজৰ প্ৰতিনিধি নিৰ্বাচন কৰে, যিয়ে তেওঁলোকৰ হৈ আইন প্ৰণয়ন আৰু চৰকাৰী কাৰ্য সম্পাদন কৰে।
(ঙ) প্রত্যক্ষ গণতন্ত্র আৰু পৰোক্ষ গণতন্ত্র কি?
উত্তৰ: প্ৰত্যক্ষ গণতন্ত্র: নাগৰিকে সৰ্বসাধাৰণভাৱে আইন প্ৰণয়ন আৰু সিদ্ধান্ত গ্ৰহণত অংশ লয়।
পৰোক্ষ গণতন্ত্র: নাগৰিকে প্ৰতিনিধি নিৰ্বাচন কৰি তেওঁলোকৰ দ্বাৰা চৰকাৰ চলায়।
(চ) তৃণমূল গণতন্ত্র কি?
উত্তৰ: তৃণমূল গণতন্ত্রত স্থানীয় পৰ্যায়ত জনগণে নিজৰ সমস্যা আৰু উন্নয়নমূলক কাম-কাজত সক্ৰিয়ভাৱে অংশ লয়, যেনে পঞ্চায়ত, নগৰ নিগম আদিৰ জৰিয়তে।
অতিৰিক্ত প্ৰশ্ন আৰু উত্তৰ:
(১) গণতান্ত্ৰিক শাসন ব্যৱস্থাৰ সুবিধা কি কি?
উত্তৰ: • জনগণৰ অংশগ্ৰহণ নিশ্চিত হয়।
• মৌলিক অধিকাৰ সংৰক্ষিত থাকে।
• আইনৰ শাসন প্ৰৱল হয়।
• স্বচ্ছতা আৰু জবাবদিহিতা থাকে।
(২) গণতান্ত্ৰিক শাসন ব্যৱস্থাৰ সীমাবদ্ধতা কি?
উত্তৰ: • সিদ্ধান্ত গ্ৰহণত সময় লাগে।
• জনগণৰ অজ্ঞতা বা অসচেতনতা সমস্যা সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
• দলীয় স্বাৰ্থৰ প্ৰাধান্য দেখা যায়।
(৩) স্থানীয় চৰকাৰৰ ভূমিকা কেনেধৰণৰ?
উত্তৰ: স্থানীয় চৰকাৰে অঞ্চলিক উন্নয়ন, স্বাস্থ্য, শিক্ষা, পানী, বর্জ্য ব্যৱস্থাপনা আদিত গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰে।
(৪) ভাৰতত কেন্দ্ৰ আৰু ৰাজ্যৰ মাজত ক্ষমতাৰ বণ্টন কেনেধৰণৰ?
উত্তৰ: ভাৰতত সংবিধান অনুসৰি কেন্দ্ৰীয়, ৰাজ্যিক আৰু সমবায়ী (Concurrent) তালিকা আছে, যাৰ জৰিয়তে বিষয়ভিত্তিক ক্ষমতা বণ্টন কৰা হৈছে।
OLD
বেলেগ ধৰণৰ প্ৰশ্ন উত্তৰ পাবলৈ এই লিংক টোত ক্লিক কৰক
Click Here Might Learn
-------------------------------
