Chapter 3 -
অনুশীলনী প্রশ্ন আৰু উত্তৰ
প্ৰশ্ন ১:তলত দিয়া সমূহৰ পৰা অমিল বস্তুবিধ উলিওৱা আৰু ইয়াৰ কাৰণ দৰ্শোৱা –a) জোৰা, বজ্ৰা, বাগী আৰু বুটউত্তৰ: অমিল বস্তু: বুট🔹 কাৰণ: জোৰা, বজ্ৰা আৰু বাগী — খাদ্য শস্য; বুট হৈছে প্ৰাণিজ উৎপাদ।
(b) ৰাজমাহ, বুট, ছয়াবিন আৰু চাউলউত্তৰ: অমিল বস্তু: চাউল🔹 কাৰণ: ৰাজমাহ, বুট, ছয়াবিন — প্ৰোটিনযুক্ত দাল; চাউল — শ্বেতসাৰযুক্ত খাদ্য।
প্ৰশ্ন ২: ভাৰতবৰ্ষৰ পুৰণি আৰু আধুনিক বন্ধন প্ৰণালীৰ তুলনা কৰা।উত্তৰ: পুৰণি বন্ধন প্ৰণালীত প্ৰাকৃতিক উপাদান (আখ, পাত, গছৰ পাত, চাউল) ব্যৱহৃত হ’লেও, আধুনিক বন্ধন প্ৰণালী প্লাষ্টিক, ৰঙীন বক্স, কৃত্ৰিম সুগন্ধি, ফ্লেভাৰ, চিনি ইত্যাদিত নিৰ্ভৰশীল। আধুনিক প্ৰণালী অধিক বেহেলীয়া আৰু ৰাসায়নিকভাৱে প্ৰস্তুত।
প্ৰশ্ন ৩: “সকলো সোৱাদযুক্ত খাদ্য পুষ্টিকৰ নহয় আৰু সকলো পুষ্টিকৰ খাদ্যই সোৱাদযুক্ত নহয়” — আলোচনা কৰা।উত্তৰ: চকলেট, কেক, কোলা ইত্যাদি সোৱাদযুক্ত হলেও পুষ্টিকৰ নহয়।🔸 আনহাতে ছয়াবিন, বুট, ৰাজমাহ, আঁহযুক্ত খাদ্য ততোটা সোৱাদযুক্ত নহ’লেও স্বাস্থ্যৰ বাবে অত্য়ন্ত উপকাৰী।
প্ৰশ্ন ৪: তলৰ তিনিবিধ খাদ্যৰ পৰা তুমি কোনটো খোৱা বেছি পছন্দ কৰিবা আৰু কিয়?(a) বটলত থকা ফলৰ ৰস(b) সতেজ ফলৰ ৰস(c) সতেজ ফলউত্তৰ: (c) সতেজ ফল খাব বিচাৰিম। কিয়নো ইয়াত আঁহ, ভিটামিন থাকে আৰু কোনো সংৰক্ষণকাৰী নাথাকে। স্বাস্থ্যৰ বাবে অধিক উপযোগী।
প্ৰশ্ন ৫: চেনি এবিধ শ্বেতসাৰযুক্ত খাদ্য। চেনিত আয়োডিন দিলে নীলা-ক’লা নহয়। কিয়?উত্তৰ: চেনিত ষ্টাৰ্চ (শ্বেতসাৰ) নাথাকে। আয়োডিন মাত্ৰ ষ্টাৰ্চৰ সৈতে বিক্ৰিয়া কৰি নীলা-ক’লা বৰ্ণ দিয়ে। সেইবাবে এই বিক্ৰিয়া নহয়।
প্ৰশ্ন ৬: মিলেটবোৰ পুষ্টিকৰ বুলি গণ্য। কেৱল মিলেট খালেই সকলো পুষ্টি পামনে? আলোচনা কৰা।উত্তৰ:মিলেটত আঁহ, লোহা, কেলচিয়াম থাকে, কিন্তু সকলো পুষ্টি (ভিটামিন, চর্বি, প্ৰোটিন) যোগান নিদিয়ে।
🔸 সেয়ে, সন্তুলিত খাদ্য খোৱা প্ৰয়োজন — য’ত বিভিন্ন উপাদান থাকে।
প্ৰশ্ন ৭: শুদ্ধ উত্তৰৰ গোলটো সম্পূৰ্ণ কৰা –
(i) তলত দিয়া কোনটো ৰোগ ভিটামিন D ৰ অভাৱত হয়?উত্তৰ: (d) ৰিকেট
(ii) তলত দিয়া কোনটো ৰোগ ভিটামিন C ৰ অভাৱত হয়?উত্তৰ: (b) স্কার্ভি
(iii) তলত দিয়া কোনটো ৰোগ ভিটামিন A ৰ অভাৱত হয়?উত্তৰ: (a) দৃষ্টিশক্তি কমি যোৱা
(iv) তলত দিয়া কোনটো ৰোগ আয়োডিনৰ অভাৱত হয়?উত্তৰ: (a) বক্তহীনতা (গলগণ্ড)
প্ৰশ্ন ৮: তলত দিয়া উপাদান সমৃদ্ধ খাদ্যবোৰৰ প্ৰতিটোৰ দুটা উদাহৰণ দিয়া –
উত্তৰ: (a) স্নেহপদাৰ্থ (চর্বি):মাখন, বাদাম
(b) শ্বেতসাৰ (শ্বেতসাৰযুক্ত খাদ্য): চাউল, আলু
(c) আঁহযুক্ত খাদ্য:গাজৰ, মূলা
(d) প্ৰ'টিনযুক্ত খাদ্য:ডাল, ছয়াবিন
Additional Questions & Answers (অতিৰিক্ত প্ৰশ্নোত্তৰ)
প্ৰশ্ন ১: মিলেটৰ উদাহৰণ কিছুমান লিখা।উত্তৰ: মিলেটৰ কিছুমান উদাহৰণ:
-
বাজৰা (Pearl millet) — অসমীয়া: বাজৰা
-
জোঁৱা (Sorghum) — অসমীয়া: জোঁৱা
-
সাওঁ (Little millet) — অসমীয়া: সাওঁ
-
ৰাগি (Finger millet) — অসমীয়া: ৰাগি বা নাচনী
-
কোদো (Kodo millet) — অসমীয়া: কোদো
-
চিনাৰে (Foxtail millet) — অসমীয়া: চিনাৰে
-
বাৰী (Barnyard millet) — অসমীয়া: বাৰী
-
প্রোসো (Proso millet) — অসমীয়া: প্ৰোছো
প্ৰশ্ন ২: আঁহ কিয় খোৱাত গুৰুত্বপূৰ্ণ?উত্তৰ: আঁহ (Dietary Fibre) আমাৰ খাদ্যত অতি গুরুত্বপূর্ণ উপাদান, যদিও ই পচি শক্তি (energy) নিদিয়ে, তথাপিও ই পেটৰ সু-স্বাস্থ্য আৰু হজমত বিশেষ ভূমিকা পালন কৰে।
-
বাজৰা (Pearl millet) — অসমীয়া: বাজৰা
-
জোঁৱা (Sorghum) — অসমীয়া: জোঁৱা
-
সাওঁ (Little millet) — অসমীয়া: সাওঁ
-
ৰাগি (Finger millet) — অসমীয়া: ৰাগি বা নাচনী
-
কোদো (Kodo millet) — অসমীয়া: কোদো
-
চিনাৰে (Foxtail millet) — অসমীয়া: চিনাৰে
-
বাৰী (Barnyard millet) — অসমীয়া: বাৰী
-
প্রোসো (Proso millet) — অসমীয়া: প্ৰোছো
✅ আঁহ খোৱাত গুৰুত্বপূৰ্ণ হোৱাৰ কাৰণসমূহ:
-
হজমত সহায় কৰে:
আঁহে পাচনত সহায় কৰে আৰু অন্ত্ৰৰ চলাচল নিয়মিত কৰি পেট ভাল ৰাখে।
-
পেট পূৰ্ণ থকা অনুভৱ দিয়ে:
আঁহযুক্ত খাদ্য খালে পেট তাড়াতাড়ি পূৰ্ণ হোৱা যেন লাগে, যাৰ ফলত অধিক খাদ্য গ্ৰহণ নকৰা হয় —
➤ ই ওজন নিয়ন্ত্ৰণত সহায়ক।
-
কব্জৰ পৰা ৰক্ষা কৰে:
আঁহে মল সৰলভাৱে বাহিৰ হ’বলৈ সহায় কৰে, যাৰ ফলত কব্জ (constipation) ৰোগ নোহোৱা হয়।
-
মুধুমেহ (diabetes) নিয়ন্ত্ৰণ কৰে:
আঁহে ৰক্তত চিনি শোষণৰ গতি মন্থৰ কৰে, যাৰ ফলত মুধুমেহ নিয়ন্ত্ৰণত থাকে।
-
কোলেষ্টেৰল কমায়:
আঁহে কিছুমান ক্ষতিকাৰক LDL কোলেষ্টেৰল বেধি ৰাখে, যাৰ ফলত হৃদৰোগৰ আশংকা কম হয়।
-
আন্ত্ৰ কেঞ্চাৰৰ আশংকা হ্ৰাস কৰে:
আঁহযুক্ত খাদ্য নিয়মিত খালে অন্ত্ৰৰ (colon) কেঞ্চাৰৰ বিপদো কম হয় বুলি গৱেষণাত দেখা গৈছে।
প্ৰশ্ন ৩: কৃত্ৰিম ৰস কিয় সাৱধানে খোৱা উচিত?উত্তৰ: কৃত্ৰিম ৰস (Artificial juice) মানে দোকানত পোৱা ৰঙীন, প্ৰস্তুতকৃত পানীয় বা বোতলজাত ফলৰ ৰস, য’ত সাধাৰণতে প্ৰাকৃতিক ফলৰ তুলনাত চিনি, ৰং, সংৰক্ষক (preservative) আৰু কৃত্ৰিম গন্ধ বেশি থাকে।
-
হজমত সহায় কৰে:
আঁহে পাচনত সহায় কৰে আৰু অন্ত্ৰৰ চলাচল নিয়মিত কৰি পেট ভাল ৰাখে। -
পেট পূৰ্ণ থকা অনুভৱ দিয়ে:
আঁহযুক্ত খাদ্য খালে পেট তাড়াতাড়ি পূৰ্ণ হোৱা যেন লাগে, যাৰ ফলত অধিক খাদ্য গ্ৰহণ নকৰা হয় —
➤ ই ওজন নিয়ন্ত্ৰণত সহায়ক। -
কব্জৰ পৰা ৰক্ষা কৰে:
আঁহে মল সৰলভাৱে বাহিৰ হ’বলৈ সহায় কৰে, যাৰ ফলত কব্জ (constipation) ৰোগ নোহোৱা হয়। -
মুধুমেহ (diabetes) নিয়ন্ত্ৰণ কৰে:
আঁহে ৰক্তত চিনি শোষণৰ গতি মন্থৰ কৰে, যাৰ ফলত মুধুমেহ নিয়ন্ত্ৰণত থাকে। -
কোলেষ্টেৰল কমায়:
আঁহে কিছুমান ক্ষতিকাৰক LDL কোলেষ্টেৰল বেধি ৰাখে, যাৰ ফলত হৃদৰোগৰ আশংকা কম হয়। -
আন্ত্ৰ কেঞ্চাৰৰ আশংকা হ্ৰাস কৰে:
আঁহযুক্ত খাদ্য নিয়মিত খালে অন্ত্ৰৰ (colon) কেঞ্চাৰৰ বিপদো কম হয় বুলি গৱেষণাত দেখা গৈছে।
❗ কৃত্ৰিম ৰস সাৱধানে খোৱাৰ কাৰণসমূহ:
-
✅ অধিক চিনি থাকে:
কৃত্ৰিম ৰসত সাধাৰণতে খুব অধিক পৰিমাণে চিনি থাকে, যি
-
ওজন বৃদ্ধি,
-
মুধুমেহ (diabetes),
-
দাঁতৰ সমস্যা আদিৰ বাবে ক্ষতিকাৰক।
-
✅ কৃত্ৰিম ৰং আৰু গন্ধ:
এইবোৰ প্ৰাকৃতিক নহয়; ই লিভাৰ, কিডনী বা ছালৰ সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
-
✅ সংৰক্ষক পদাৰ্থ থাকে:
দীৰ্ঘদিন সংৰক্ষণৰ বাবে বিভিন্ন ৰাসায়নিক সংযোজক (preservatives) দিয়া হয়, যিবোৰ নিয়মিত খালে স্বাস্থ্যৰ ওপৰত খারাপ প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
-
✅ পুষ্টি কম থাকে:
এই ধৰণৰ ৰসত প্ৰাকৃতিক ভিটামিন, আঁহ, খনিজ প্রায় নাথাকে। সেয়া কেৱল স্বাদযুক্ত কিন্তু অপুষ্টিকৰ হ’ব পাৰে।
-
✅ এছিডিটি আৰু পাচন সমস্যা:
কিছুমান কৃত্ৰিম ৰসে পেটত গেছ, অম্বল বা এছিডিটিৰ সৃষ্টি কৰে।
প্ৰশ্ন ৪: সন্তুলিত খাদ্য কাক কোৱা হয়?উত্তৰ: য'ত প্ৰ'টিন, শ্বেতসাৰ, আঁহ, ভিটামিন, খনিজ, চর্বি সঠিক পৰিমাণে থাকে তাক সন্তুলিত খাদ্য বোলা হয়।
-
✅ অধিক চিনি থাকে:
কৃত্ৰিম ৰসত সাধাৰণতে খুব অধিক পৰিমাণে চিনি থাকে, যি-
ওজন বৃদ্ধি,
-
মুধুমেহ (diabetes),
-
দাঁতৰ সমস্যা আদিৰ বাবে ক্ষতিকাৰক।
-
-
✅ কৃত্ৰিম ৰং আৰু গন্ধ:
এইবোৰ প্ৰাকৃতিক নহয়; ই লিভাৰ, কিডনী বা ছালৰ সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। -
✅ সংৰক্ষক পদাৰ্থ থাকে:
দীৰ্ঘদিন সংৰক্ষণৰ বাবে বিভিন্ন ৰাসায়নিক সংযোজক (preservatives) দিয়া হয়, যিবোৰ নিয়মিত খালে স্বাস্থ্যৰ ওপৰত খারাপ প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। -
✅ পুষ্টি কম থাকে:
এই ধৰণৰ ৰসত প্ৰাকৃতিক ভিটামিন, আঁহ, খনিজ প্রায় নাথাকে। সেয়া কেৱল স্বাদযুক্ত কিন্তু অপুষ্টিকৰ হ’ব পাৰে। -
✅ এছিডিটি আৰু পাচন সমস্যা:
কিছুমান কৃত্ৰিম ৰসে পেটত গেছ, অম্বল বা এছিডিটিৰ সৃষ্টি কৰে।
Chapter - 3
Fibre to Fabric
Exercises (অনুশীলনী)
1. Classify the following fibres as natural or synthetic: nylon, wool, cotton, silk, polyester, jute
Ans. Natural fibres are wool, cotton, jute and jute.
The synthetic fibres are nylon and polyester.
2. State whether the following statements are true or false: a) Yarn is made from fibres.
Ans. true.
b) Spinning is a process of making fibres.
Ans. false.
c) Jute is the outer covering of coconut.
Ans. false.