Chapter 1
সংখ্যাংকন পদ্ধতি
System of Numeration
Exercise 1.4
1. দ্বৈত সংখ্যাৰ যোগফল লিখাঃ
(i) 1011+11 (ii) 11110+1011 (iii) 10011+10101 (iv) 11111+101
উত্তৰঃ
(i) 10011 + 11 = 1110
(ii) 11110 + 1011 = 101001
(iii) 10011 + 10101 = 101000
(iv) 11111 + 101 = 100100
উত্তৰঃ 1101101 + 1111 = 1111100
3. দ্বৈত সংখ্যাত যোগফল উলিওৱা-
(i) 110+11+10 (ii) 111+101+11 (iii) 10110+110+11 (iv) 10010111+1010+10+11 (v) 111101111+10101010+11111+1011
উত্তৰঃ
(i) 110 + 11 + 10 = 1101
(ii) 111 + 101 +11 = 1111
(iii) 10110 + 110 + 11 = 11111
(iv) 10010111 + 1010 + 10 + 11 = 1010110
(v) 111101111 + 10101010 + 11111 + 1011 = 1011000011
4. তলৰ দ্বৈত সংখ্যাবোৰৰ বিয়োগফল লিখা-
(i) 10−1 (ii) 1000−10 (iii) 1010−11 (iv) 110100−101011 (v) 111010-11111 (vi) 11101101−1010111 (vii) 10101010−111101
উত্তৰঃ
(i) 10 - 1 = 1
(ii) 1000 - 10 = 110
(iii) 1010 - 11 = 111
(iv) 110100 - 101011 = 1001
(v) 111010 - 11111 = 11011
(vi) 11101101 - 1010111 = 10110
(vii) 10101010 - 111101 = 10001101
5. দ্বৈত সংখ্যাত সৰল কৰা-
1100+10101−111−110
6. দ্বৈত সংখ্যা 100ৰ লগত ক্ৰমান্বয়ে 1 যোগ দি দি 10টা দ্বৈত সংখ্যা লিখা।
উত্তৰঃ
7. 1101ৰ পৰা ক্ৰমান্বয়ে 10 (দ্বি-পদ্ধতিত) বিয়োগ কৰি 5টা দ্বৈত সংখ্যা লিখা।
উত্তৰঃ
8. উলিওৱাঃ
(i) 1508 + 348 = 2048
(ii) 284716 - 27416 = 207316
(iii) HAT26 x BAD26 =
9. পূৰণফল উলিওৱা (দ্বৈত)
(i) 11×10
= 110
(ii) 1010×11
= 11110
(iii) 1101×1001
= 1110101
(iv) 110101×1101
= 1010110001
(v) 1111011×11011
= 110100000001
(vi) 1111011011×1101
= 11001000011111
(vii) 1001001×11101
= 100001000101
10. হৰণ কৰা (দ্বৈত)-
(i) 110ক 10ৰে
= 11
(ii) 1011ক 11 ৰে
= 11 আৰু 10 বাকী।
(iii) 11101ক 101ৰে
= 11 আৰু 100 বাকী।
(iv) 10110ক 110ৰে
= 11 আৰু 100 বাকী।
(v) 100111ক 1101ৰে
= 11
(vi) 111111ক 110ৰে
= 101 আৰু 11 বাকী।
11. 10001111ক 1011 ৰে হৰণ কৰি দশমিক হৰণৰ সৈতে ৰিজাই চোৱা।
উত্তৰঃ
দ্বৈত পদ্ধতিত 10001111 ক 1011 ৰে হৰণ কৰি পাওঁ = 111
আৰু দশমিক পদ্ধতিত 10001111 ক 1011 ৰে হৰণ কৰি পাওঁ ভাগফল 9892 আৰু ভাগশেষ 299 পাওঁ।
