Chapter 1
Chemical Reactions And Equations
ৰাসায়নিক প্ৰতিক্ৰিয়া আৰু সমীকৰণ
EXERCISES
ব্যায়াম
1. তলৰ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ বিষয়ে কোনটো মন্তব্য অশুদ্ধ?
2PbO(s) + C(s) → 2Pb(s) + CO2(g)
2পিবিও(বোৰ) + চি(বোৰ) → 2পিবি(বোৰ) + চি.ও.2(জি)
(ক) সীহ হ্ৰাস হৈ আহিছে।
(b) Carbon dioxide is getting oxidised.
(খ) কাৰ্বন ডাই অক্সাইড জাৰণ হৈ আছে।
(c) Carbon is getting oxidised.
(গ) কাৰ্বন অক্সিডাইজ হৈ আছে।
(d) Lead oxide is getting reduced.
(ঘ) লীড অক্সাইড হ্ৰাস হৈ আহিছে।
Ans-
(i) (a) and (b)
ক) (ক) আৰু (খ)
Ans-
(ii) (a) and (c)
(খ) (ক) আৰু (গ)
Ans-
(iii) (a), (b) and (c)
(গ) (ক), (খ) আৰু (গ)
Ans-
(iv) all
(ঘ) সকলো
Ans-
2. Fe,O,+2A1 → Al,0, + 2Fe
2. ফে, ও,+2এ1 → আল,0, + 2ফে
ওপৰোক্ত প্ৰতিক্ৰিয়াটো এটা ৰ উদাহৰণ
(ক) সংমিশ্ৰণ প্ৰতিক্ৰিয়া।
(b) double displacement reaction.
(খ) দ্বৈত স্থানচ্যুতি প্ৰতিক্ৰিয়া।
(c) decomposition reaction.
(গ) পচন প্ৰতিক্ৰিয়া।
Ans-
(d) displacement reaction.
(ঘ) স্থানচ্যুতি প্ৰতিক্ৰিয়া।
3. What happens when dilute hydrochloric acid is added to iron fillings? Tick the correct answer. (a) Hydrogen gas and iron chloride are produced.
3. লোৰ ভৰ্তিত পাতল হাইড্ৰক্ল'ৰিক এচিড যোগ কৰিলে কি হয়? সঠিক উত্তৰটো টিক কৰক। (ক) হাইড্ৰজেন গেছ আৰু লোৰ ক্লৰাইড উৎপন্ন হয়।
(b) Chlorine gas and iron hydroxide are produced.
(খ) ক্লোৰিন গেছ আৰু লোহাইড্ৰক্সাইড উৎপাদন কৰা হয়।
(c) No reaction takes place.
(গ) কোনো প্ৰতিক্ৰিয়া নহয়।
(d) Iron salt and water are produced.
(ঘ) লো নিমখ আৰু পানী উৎপাদন কৰা হয়।
4. What is a balanced chemical equation? Why should chemical equations be balanced?
4. এক সন্তুলিত ৰাসায়নিক সমীকৰণ কি? ৰাসায়নিক সমীকৰণবোৰ কিয় সন্তুলিত কৰিব লাগে?
5. Translate the following statements into chemical equations and then balance them.
5. নিম্নলিখিত মন্তব্যবোৰ ৰাসায়নিক সমীকৰণলৈ অনুবাদ কৰক আৰু তাৰ পিছত সেইবোৰ সন্তুলিত কৰক।
(a) Hydrogen gas combines with nitrogen to form ammonia.
(ক) হাইড্ৰজেন গেছ নাইট্ৰজেনৰ সৈতে মিহলি হৈ এমোনিয়া গঠন কৰে।
Ans-
(b) Hydrogen sulphide gas burns in air to give water and sulpur dioxide.
(খ) পানী আৰু ছালপুৰ ডাই অক্সাইড দিবলৈ হাইড্ৰজেন ছালফাইড গেছ বায়ুত জ্বলে।
(c) Barium chloride reacts with aluminium sulphate to give aluminium chloride and a precipitate of barium sulphate.
(গ) বেৰিয়াম ক্লৰাইডে এলুমিনিয়াম ছালফেটৰ সৈতে প্ৰতিক্ৰিয়া কৰি এলুমিনিয়াম ক্লৰাইড আৰু বেৰিয়াম ছালফেটৰ অৱক্ষয় প্ৰদান কৰে।
Ans-
(d) Potassium metal reacts with water to give potassium hydroxide and hydrogen gas.
(ঘ) পটাছিয়াম ধাতুই পানীৰ সৈতে বিক্ৰিয়া কৰি পটাছিয়াম হাইড্ৰক্সাইড আৰু হাইড্ৰজেন গেছ প্ৰদান কৰে।
6. Balance the following chemical equations.
6. নিম্নলিখিত ৰাসায়নিক সমীকৰণবোৰ সন্তুলিত কৰক।
(ক) এইচএনও, +কে(ওএইচ), → কে(এনও3)2 + এইচ₂ও
(b) NaOH + H₂SO,→ Na₂SO, +H₂O (c) NaCl + AgNO,→ AgCl + NaNO,
(খ) নাওহ + এইচ₂এছও,→ না₂এছও, +এইচ₂ও (গ) এনএচিএল + এজিএনঅ', → এজিচিএল + নানো,
(d) BaCl2 + H₂SO → BaSO, + HCl
(ঘ) বিএচিএল2 + এইচ₂এছঅ' → বিএএছও, + এইচচিএল
7. Write the balanced chemical equations for the following reactions.
7. নিম্নলিখিত প্ৰতিক্ৰিয়াবোৰৰ বাবে সন্তুলিত ৰাসায়নিক সমীকৰণবোৰ লিখক।
(ক) কেলচিয়াম হাইড্ৰক্সাইড + কাৰ্বন ডাই অক্সাইড → কেলচিয়াম কাৰ্বনেট + পানী
(b) Zinc+ Silver nitrate → Zinc nitrate + Silver
(খ) জিংক+ চিলভাৰ নাইট্ৰেট → জিংক নাইট্ৰেট + ৰূপালী
(c) Aluminium + Copper chloride → Aluminium chloride + Copper
(গ) এলুমিনিয়াম + কপাৰ ক্লৰাইড → এলুমিনিয়াম ক্লৰাইড + তাম
(d) Barium chloride + Potassium sulphate→ Barium sulphate + Potassium chloride
(ঘ) বেৰিয়াম ক্লৰাইড + পটাছিয়াম ছালফেট→ বেৰিয়াম ছালফেট + পটাছিয়াম ক্লৰাইড
8. Write the balanced chemical equation for the following and identify the type of reaction in each case.
8. নিম্নলিখিতবোৰৰ বাবে সন্তুলিত ৰাসায়নিক সমীকৰণ লিখক আৰু প্ৰতিটো ক্ষেত্ৰত প্ৰতিক্ৰিয়াৰ প্ৰকাৰ চিনাক্ত কৰক।
(a) Potassium bromide(aq) + Barium iodide(aq) → Potassium iodide(aq) +
(ক) পটাছিয়াম ব্ৰমাইড (এক) + বেৰিয়াম আয়োডাইড (এক) → পটাছিয়াম আয়োডাইড (এক) + বেৰিয়াম ব্ৰমাইড(বোৰ)
(b) Zinc carbonate(s) →→ Zinc oxide(s) + Carbon dioxide(g)
(খ) জিংক কাৰ্বনেট(বোৰ) →→ জিংক অক্সাইড (বোৰ) + কাৰ্বন ডাই অক্সাইড (জি)
(c) Hydrogen(g) + Chlorine(g) → Hydrogen chloride(g)
(গ) হাইড্ৰজেন (গ্ৰাম) + ক্লোৰিন (গ্ৰাম) → হাইড্ৰজেন ক্লৰাইড (জি)
(d) Magnesium(s) + Hydrochloric acid(aq) → Magnesium chloride(aq) + Hydrogen(g)
(ঘ) মেগনেছিয়াম (বোৰ) + হাইড্ৰক্ল'ৰিক এচিড (একিউ) → মেগনেছিয়াম ক্লৰাইড (এক) + হাইড্ৰজেন(জি)
9. What does one mean by exothermic and endothermic reactions? Give examples.
9. এক্সোথাৰ্মিক আৰু এণ্ডোথাৰ্মিক প্ৰতিক্ৰিয়াৰ অৰ্থ কি? উদাহৰণ দিয়ক।
10. Why is respiration considered an exothermic reaction? Explain.
১০. শ্বসনক কিয় এক উচ্ছৃংখল প্ৰতিক্ৰিয়া বুলি গণ্য কৰা হয়? ব্যাখ্যা কৰক।
11. Why are decomposition reactions called the opposite of combination reactions? Write equations for these reactions.
১১. পচন প্ৰতিক্ৰিয়াক কিয় সংমিশ্ৰণ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ বিপৰীত বুলি কোৱা হয়? এই প্ৰতিক্ৰিয়াবোৰৰ বাবে সমীকৰণ লিখক।
12. Write one equation each for decomposition reactions where energy is supplied in the form of heat, light or electricity.
12. পচন প্ৰতিক্ৰিয়াৰ বাবে এটা কৈ সমীকৰণ লিখক য'ত তাপ, পোহৰ বা বিদ্যুতৰ ৰূপত শক্তি যোগান ধৰা হয়।
13. What is the difference between displacement and double displacement reactions? Write equations for these reactions.
13. স্থানচ্যুতি আৰু দ্বৈত স্থানান্তৰ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ মাজত পাৰ্থক্য কি? এই প্ৰতিক্ৰিয়াবোৰৰ বাবে সমীকৰণ লিখক।
Ans-
14. In the refining of silver, the recovery of silver from silver nitrate solution involved displacement by copper metal. Write down the reaction involved.
14. ৰূপৰ শোধনত, ৰূপালী নাইট্ৰেট দ্ৰৱণৰ পৰা ৰূপ পুনৰুদ্ধাৰত তামধাতুৰ দ্বাৰা স্থানান্তৰ অন্তৰ্ভুক্ত আছিল। অন্তৰ্ভুক্ত প্ৰতিক্ৰিয়াটো লিখক।
15. What do you mean by a precipitation reaction? Explain by giving examples.
১৫. বৰষুণৰ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ অৰ্থ কি? উদাহৰণ দি বৰ্ণনা কৰক।
16. Explain the following in terms of gain or loss of oxygen with two examples each.
16. দুটা কৈ উদাহৰণৰ সৈতে অক্সিজেন লাভ বা ক্ষতিৰ ক্ষেত্ৰত নিম্নলিখিতবোৰ বৰ্ণনা কৰক।
(ক) জাৰণ
(খ) হ্ৰাস
17. A shiny brown coloured element X on heating in air becomes black in colour. Name the element 'X' and the black coloured compound formed.
17. বতাহত গৰম কৰাৰ সময়ত এটা চকচকে মুগা ৰঙৰ উপাদান এক্স ক'লা ৰঙৰ হৈ পৰে। 'এক্স' উপাদানআৰু গঠন হোৱা ক'লা ৰঙৰ যৌগটোৰ নাম দিয়ক।
18. Why do we apply paint on iron articles?
১৮. আমি লোৰ সামগ্ৰীৰ ওপৰত ৰং কিয় প্ৰয়োগ কৰোঁ?
19. Oil and fat containing food items are flushed with nitrogen. Why?
19. খাদ্য সামগ্ৰী থকা তেল আৰু চৰ্বি নাইট্ৰজেনৰ দ্বাৰা ফ্লাশ কৰা হয়। কিয়?
20. Explain the following terms with one example each.
20. প্ৰতিটো উদাহৰণেৰে নিম্নলিখিত শব্দবোৰ বৰ্ণনা কৰক।
(ক) ক্ষয়
Ans-
(b) Rancidity
(খ) ৰেনচিডিটি
