Chapter 2

পশুধনৰ থকাৰ ব্যৱস্থা

*পশু গৃহ নিৰ্মাণৰ মূল কথা

*দুগ্ধজাত জীৱ-জন্তুৰ বাবে আৱাসৰ বিন্যাস


১) পাঠ ভিতিক প্ৰশ্ন উত্তৰ


পাঠ ভিতিক প্ৰশ্ন উত্তৰ সমূহ কিছু দিনৰ পাছত উপলদ্ধ হব


অতিৰিক্ত প্ৰশ্ন উত্তৰ


  1. পশুধনৰ উপযুক্ত আবাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য কি?
    ✦ উত্তৰ: পশুৰ স্বাস্থ্য ৰক্ষা, উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধি, আৰু পৰিচৰ্যা সহজ কৰা।

  2. গৰু থকাৰ ঘৰৰ আদৰ্শ উচ্চতা কিমান হওয়া উচিত?
    ✦ উত্তৰ: ১০-১২ ফুট।

  3. পশুখান্দিৰ (Ventilation) গুৰুত্ব কি?
    ✦ উত্তৰ: শুদ্ধ বতাহ চলাচল নিশ্চিত কৰা, তাপমান নিয়ন্ত্ৰণ কৰা, আৰু ৰোগ সংক্ৰমণ ৰোধ কৰা।

  4. গৰু থকাৰ বাবে প্ৰধান দুটা ঘৰৰ ধৰণ কি?
    ✦ উত্তৰ: বন্ধ (Closed housing) আৰু আধা-খোলা (Semi-open housing)।

  5. গৰু থকাৰ ঠাইখন কেঁচুৱা নথকাটো কিয় গুৰুত্বপূৰ্ণ?
    ✦ উত্তৰ: কেঁচুৱা ঠাইত ৰোগৰ সংক্ৰমণ বৃদ্ধি পায়।


সৰু প্ৰশ্ন (Short Answer Type Questions):

  1. পশুধনৰ আদৰ্শ বাসস্থান কিদৰে হ’ব লাগে?
    ✦ উত্তৰ:

    • শুকান আৰু পৰিষ্কাৰ হওয়া উচিত।
    • পৰ্যাপ্ত খোলা বতাহ চলাচল থকা।
    • পশুৰ সংখ্যা অনুসৰি পৰ্যাপ্ত ঠাই থাকা।
    • জলনিষ্কাশনৰ ভাল ব্যৱস্থা থাকা।
  2. গৰু থকাৰ খোলামেলা (Open housing) ব্যৱস্থাৰ সুবিধাসমূহ কি?
    ✦ উত্তৰ:

    • নির্মাণ খৰচ কম।
    • প্ৰাকৃতিক বতাহ আৰু পোহৰ লাভ হয়।
    • ৰোগ সংক্ৰমণৰ সম্ভাৱনা কম।
  3. পশুধনৰ থকাৰ ঠাইৰ পৰ্যাপ্ত স্থান কিয় প্রয়োজন?
    ✦ উত্তৰ:

    • পশুৰ সান্ত্বনা আৰু শৃংখলা ৰক্ষা কৰিবলৈ।
    • ক্ৰান্তিক (Stress) কমাই উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধি কৰিবলৈ।
    • ৰোগ-সংক্ৰমণ হ্ৰাস কৰিবলৈ।
  4. গৰুৰ বাসস্থান পৰিষ্কাৰ কৰাৰ সুবিধাসমূহ কি?
    ✦ উত্তৰ:

    • পশুৰ স্বাস্থ্য ভাল থাকে।
    • দুধ উৎপাদন বৃদ্ধি পায়।
    • দুগন্ধ আৰু ৰোগ প্ৰসাৰৰ সম্ভাৱনা কমে।
  5. জলনিষ্কাশন (Drainage) ব্যৱস্থাৰ গুৰুত্ব কি?
    ✦ উত্তৰ:

  • গৰুৰ ঠাই কেঁচুৱা নহয়।
  • গোবৰ আৰু মূত্ৰ সঠিকভাবে বাহিৰ কৰি ৰাখিব পাৰি।
  • স্বাস্থ্যসম্মত পৰিবেশ নিশ্চিত হয়।

দীর্ঘ উত্তৰ প্ৰশ্ন (Long Answer Type Questions):

  1. পশুধনৰ বাসস্থান নিৰ্মাণৰ সময়ত লক্ষ্য কৰিবলগীয়া মুখ্য দিশসমূহ আলোচনা কৰা।
    ✦ উত্তৰ:
  • অৱস্থান: উচু ঠাইত হওয়া উচিত, যাতে বৃষ্টিৰ পানী জমা নহয়।
  • আকাৰ আৰু স্থান: প্ৰত্যেক গৰুৰ বাবে ৪০-৫০ বৰ্গফুট মাটিৰ প্ৰয়োজন।
  • বতাহ চলাচল: ভাল বায়ু চলাচল থাকিব লাগিব।
  • পোহৰ: প্ৰাকৃতিক পোহৰ লাভ কৰিব লাগিব।
  • পানীৰ সুবিধা: পৰিষ্কাৰ পানী সহজে লাভ কৰিব পৰা যায়।
  • নিষ্কাশন ব্যৱস্থা: গোবৰ, মূত্ৰ ইত্যাদি নিষ্কাশনৰ উপযুক্ত ব্যৱস্থা থাকিব লাগিব।
  1. আধুনিক পশুধন আবাসন ব্যৱস্থাৰ সুবিধাসমূহ আলোচনা কৰা।
    ✦ উত্তৰ:
  • স্বাস্থ্যসম্মত পৰিবেশ নিশ্চিত কৰে।
  • পশুৰ উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধি পায়।
  • খৰচ বচায় আৰু পৰিচৰ্যা সহজ হয়।
  • ৰোগ প্ৰসাৰ কম হয়।
  • পৰিৱেশ বান্ধব (Eco-friendly) হয়।

পশু গৃহ নিৰ্মাণৰ মূল কথা



অতি সৰু প্ৰশ্ন (Very Short Answer Type Questions):

  1. পশু গৃহ নিৰ্মাণৰ মূল উদ্দেশ্য কি?
    ✦ উত্তৰ: পশুৰ স্বাস্থ্য সুৰক্ষা, উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধি, আৰু পৰিচৰ্যা সহজ কৰা।

  2. গৰুৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট স্থানৰ প্ৰয়োজন কিমান?
    ✦ উত্তৰ: প্ৰায় ৪০-৫০ বৰ্গফুট (per animal)।

  3. গৰু গৃহৰ ছাঁহ প্ৰদানৰ বাবে কোন ধৰণৰ গছ ৰোৱাটো উত্তম?
    ✦ উত্তৰ: নেমু, নিম, বা আম গছ।

  4. পশু গৃহৰ নিৰ্মাণৰ বাবে উৎকৃষ্ট দিশ কি?
    ✦ উত্তৰ: উচ্চ স্থানত, যাতে বৃষ্টিৰ পানী জমা নহয়।

  5. পশুখান্দিৰ (Ventilation) গুৰুত্ব কি?
    ✦ উত্তৰ: শুদ্ধ বতাহ চলাচল নিশ্চিত কৰা, গৰম কমোৱা, আৰু ৰোগ সংক্ৰমণ ৰোধ কৰা।


সৰু প্ৰশ্ন (Short Answer Type Questions):

  1. পশু গৃহ নিৰ্মাণৰ সময়ত গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশসমূহ লিখা।
    ✦ উত্তৰ:

    • উচ্চ স্থানত নিৰ্মাণ: যাতে জলনিষ্কাশন ভাল হয়।
    • পৰ্যাপ্ত ঠাই: পশুৰ সংখ্যা অনুসৰি প্ৰয়োজনীয় স্থান থাকা।
    • বায়ু চলাচল (Ventilation): গৰম কমাবলৈ আৰু স্বাস্থ্য সুৰক্ষাৰ বাবে।
    • পানীৰ সুবিধা: সহজে পানী লাভ কৰিব পৰা যায়।
    • আলোক ব্যৱস্থা: প্ৰাকৃতিক পোহৰ থাকিব লাগিব।
    • গোবৰ নিষ্কাশন: পৰিষ্কাৰ-পরিচ্ছন্নতা বজাই ৰখাৰ সুবিধা।
  2. পশু গৃহত পানী নিষ্কাশনৰ গুৰুত্ব কেনেকুৱা?
    ✦ উত্তৰ:

    • কেঁচুৱা পৰিবেশ ৰোধ কৰে।
    • ৰোগ-জীৱাণু বৃদ্ধি হ্ৰাস কৰে।
    • পশুৰ স্বাস্থ্য উন্নত কৰে।
  3. পশু গৃহ নিৰ্মাণৰ বাবে ব্যৱহৃত কিছুমান উপকৰণ লিখা।
    ✦ উত্তৰ: ইট, চিমেণ্ট, কাঠ, বাঁহ, টিন, ধাতব ছাদ ইত্যাদি।

  4. পশু গৃহৰ প্ৰকাৰসমূহ কি কি?
    ✦ উত্তৰ:

    • বন্ধ গৃহ (Closed housing)
    • আধা-খোলা গৃহ (Semi-open housing)
    • সম্পূৰ্ণ খোলা গৃহ (Open housing)
  5. পশু গৃহত ভাল আলো-ব্যৱস্থাৰ সুবিধাসমূহ কি?
    ✦ উত্তৰ:

  • ৰোগ সংক্ৰমণ কমায়।
  • পৰিচৰ্যা সহজ কৰে।
  • পশুৰ মনোবল উন্নত কৰে।

দীর্ঘ উত্তৰ প্ৰশ্ন (Long Answer Type Questions):

  1. আদৰ্শ পশু গৃহ নিৰ্মাণৰ নিয়মবোৰ লিখা।
    ✦ উত্তৰ:
  • উচ্চ স্থানত স্থাপন: যাতে বৃষ্টি বা বানপানীত ক্ষতি নহয়।
  • দূৰদৰ্শিতাৰে ঠাই নিৰ্বাচন: বজাৰত সহজে পোহৰ আৰু খাদ্য উপলব্ধ থাকিব লাগে।
  • পর্যাপ্ত স্থান: প্ৰতিজন পশুৰ বাবে পৰ্যাপ্ত ঠাই থাকিব লাগে।
  • সঠিক নিৰ্মাণ সামগ্রী: টেকসই আৰু সহজ পৰিচৰ্যা যোগ্য উপাদান ব্যৱহাৰ কৰা।
  • শুদ্ধ বতাহ চলাচল: স্বাস্থ্য সুৰক্ষাৰ বাবে ভাল বায়ু চলাচল নিশ্চিত কৰা।
  • গাখীৰ উৎপাদন বৃদ্ধিৰ সুবিধা: পশু বেছি শান্ত থাকিলে দুধ উৎপাদন বৃদ্ধি হয়।
  1. পশু গৃহ নিৰ্মাণৰ আধুনিক পদ্ধতিসমূহ কি কি?
    ✦ উত্তৰ:
  • কংক্ৰিট মাটিৰ ব্যৱস্থা (সেনিটেশ্যন সহজ কৰাৰ বাবে)।
  • স্বয়ংক্ৰিয় পানী যোগান
  • সৌৰ পোহৰ ব্যৱস্থা (বিদ্যুৎ খৰচ কমাবলৈ)।
  • বায়ু চলাচল নিয়ন্ত্রণ ব্যৱস্থা
  • গোবৰ নিষ্কাশনৰ আধুনিক পদ্ধতি


দুগ্ধজাত জীৱ-জন্তুৰ বাবে আৱাসৰ বিন্যাস



অতি সৰু প্ৰশ্ন (Very Short Answer Type Questions):

  1. দুগ্ধজাত গৰুৰ আৱাস নিৰ্মাণৰ উদ্দেশ্য কি?
    ✦ উত্তৰ: দুগ্ধ উৎপাদন বৃদ্ধিৰ বাবে সুবিধাজনক, পৰিষ্কাৰ আৰু স্বাস্থ্যসম্মত পৰিবেশ সৃষ্টি কৰা।

  2. গৰুৰ শোৱাৰ ঠাই কিমান উচ্চতা হ’ব লাগে?
    ✦ উত্তৰ: প্ৰায় ১০-১২ ফুট

  3. গৰু গৃহত আলো আৰু বায়ু চলাচলৰ সুবিধা কিয় প্ৰয়োজনীয়?
    ✦ উত্তৰ: ৰোগ সংক্ৰমণ ৰোধ কৰিবলৈ আৰু পশুৰ সঠিক বিকাশ নিশ্চিত কৰিবলৈ।

  4. দুগ্ধজাত গৰুৰ গৃহ নিৰ্মাণৰ বাবে কিমান স্থান লাগিব?
    ✦ উত্তৰ: প্রতি গৰু ৪০-৫০ বৰ্গফুট

  5. গাখীৰ উৎপাদনকাৰী গৰুৰ বাবে সৰ্বাধিক ব্যৱহৃত গৃহ বিন্যাস কোনটো?
    ✦ উত্তৰ: স্হিৰ গৃহ (Loose Housing System) আৰু টাই-আপ গৃহ (Tie-up System)


সৰু প্ৰশ্ন (Short Answer Type Questions):

  1. দুগ্ধজাত গৰুৰ আৱাস নিৰ্মাণৰ সময়ত লক্ষ্য কৰিবলগীয়া দিশসমূহ লিখা।
    ✦ উত্তৰ:

    • উচ্চ স্থানত নিৰ্মাণ: যাতে জলনিষ্কাশন ভাল হয়।
    • আলাদা শোৱাৰ ঠাই: প্ৰতিজন গৰুৰ পৰ্যাপ্ত স্থান থাকা।
    • বায়ু চলাচল নিশ্চিত কৰা: স্বাস্থ্য সুৰক্ষাৰ বাবে।
    • সন্ধ্যা আৰু ৰাতিৰ বাবে আলোৰ ব্যৱস্থা
    • গাখীৰ দোহন এলেকাৰ নিৰ্দিষ্ট স্থান থাকা
    • গোবৰ আৰু মূত্ৰ নিষ্কাশনৰ উন্নত পদ্ধতি
  2. টাই-আপ গৃহ (Tie-up Housing) আৰু স্হিৰ গৃহ (Loose Housing) ৰ মাজত পাৰ্থক্য লিখা।
    ✦ উত্তৰ:

বৈশিষ্ট্য টাই-আপ গৃহ স্হিৰ গৃহ
গৰুৰ সঞ্চালন গৰু ধৰি ৰখা হয় গৰু মুক্তভাৱে চলাচল কৰিব পাৰে
সুবিধা পৰিচৰ্যা সহজ হয় পশুৰ স্বাস্থ্য উন্নত হয়
নির্মাণ খৰচ অধিক কম
প্ৰধান বৈশিষ্ট্য প্ৰতিগৰাকী গৰুৰ নিৰ্দিষ্ট স্থান থাকে গৰু একেলগে চলাচল কৰিব পাৰে
  1. পশু গৃহত ভাল নিষ্কাশন ব্যৱস্থাৰ গুৰুত্ব কিয়?
    ✦ উত্তৰ:

    • গৰুৰ স্বাস্থ্য সুৰক্ষিত থাকে।
    • গোবৰ আৰু মূত্ৰ সঠিকভাৱে নিষ্কাশন হয়।
    • গন্ধ আৰু ৰোগৰ প্ৰসাৰ কমে।
  2. স্হিৰ গৃহ বিন্যাসত প্ৰধান অংশবোৰ কি কি?
    ✦ উত্তৰ:

    • খোৱাৰ ঠাই
    • পানীৰ বাবেইলিকা
    • গাখীৰ দোহন এলেকা
    • শোৱাৰ ঠাই
    • গোবৰ নিষ্কাশন এলেকা
  3. গাখীৰ উৎপাদন বৃদ্ধিৰ বাবে উত্তম গৃহ বিন্যাস কি?
    ✦ উত্তৰ: স্হিৰ গৃহ বিন্যাস কিয়নো এই পদ্ধতিত গৰু অধিক শান্ত থাকিব পাৰে আৰু অধিক গাখীৰ উৎপাদন কৰে।


দীর্ঘ উত্তৰ প্ৰশ্ন (Long Answer Type Questions):

  1. দুগ্ধজাত গৰুৰ আদৰ্শ গৃহ বিন্যাস কেনেকুৱা হওয়া উচিত?
    ✦ উত্তৰ:
  • উচ্চ স্থানত স্থাপন: যাতে পানী জমা নহয়।
  • পৰ্যাপ্ত ঠাই: প্ৰতিজন গৰুৰ সঠিক পৰিমাণে স্থান থাকিব লাগে।
  • বায়ু চলাচল: গৰম কমাবলৈ আৰু স্বাস্থ্য সুৰক্ষাৰ বাবে।
  • গোবৰ নিষ্কাশন ব্যবস্থা: পৰিষ্কাৰ-পরিচ্ছন্নতা বজাই ৰখাৰ সুবিধা।
  • পানীৰ সুবিধা: পৰিষ্কাৰ পানী সহজে লাভ কৰিব পৰা যায়।
  • গাখীৰ দোহন এলেকাৰ ব্যৱস্থা: দুগ্ধ উৎপাদনৰ সহজ ব্যৱস্থা।
  1. আধুনিক দুগ্ধজাত গৰু গৃহ ব্যৱস্থাৰ সুবিধাসমূহ আলোচনা কৰা।
    ✦ উত্তৰ:
  • স্বাস্থ্যসম্মত পৰিবেশ নিশ্চিত কৰে।
  • পশুৰ উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধি পায়।
  • খৰচ বচায় আৰু পৰিচৰ্যা সহজ হয়।
  • ৰোগ প্ৰসাৰ কম হয়।
  • পৰিৱেশ বান্ধৱ (Eco-friendly) হয়।