Chapter 4

পশুধনৰ বাবে খাদ্য আৰু পানী যোগান ধৰা

*পশুৰ খাদ্য সামগ্ৰী, ইয়াৰ বৈশিষ্ট্য, গঠন আৰু গুণগত মান

*দুগ্ধজাত জীৱ-জন্তুক খুৱাই দিয়া

*পশুৰ খাদ্য প্ৰস্তুত কৰা

*খাদ্য আৰু পানী যোগান ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা



১) পাঠ ভিতিক প্ৰশ্ন উত্তৰ


পাঠ ভিতিক প্ৰশ্ন উত্তৰ সমূহ কিছু দিনৰ পাছত উপলদ্ধ হব


অতিৰিক্ত প্ৰশ্ন উত্তৰ



অতি সৰু প্ৰশ্ন (Very Short Answer Type Questions):

  1. পশুধনৰ বাবে খাদ্যৰ প্ৰধান উপাদান কি কি?
    ✦ উত্তৰ: সেউজীয়া ঘাঁহ, শুকান ঘাঁহ, দানাদাৰ খাদ্য, খনিজ লৱণ, আৰু প্ৰোটিনযুক্ত খাদ্য।

  2. গৰুৰ বাবে দৈনিক পানীৰ প্ৰয়োজন কিমান?
    ✦ উত্তৰ: প্ৰায় ৩০-৫০ লিটাৰ পানী।

  3. সেউজীয়া ঘাঁহ খোৱাৰ কি উপকাৰিতা আছে?
    ✦ উত্তৰ: পৰ্যাপ্ত ভিটামিন আৰু মিনাৰেল যোগান ধৰে, পাচন ব্যৱস্থা উন্নত কৰে।

  4. পশুধনৰ খাদ্য প্ৰধানকৈ কিমান প্ৰকাৰৰ হয়?
    ✦ উত্তৰ: ৩ প্ৰকাৰ – (i) ৰেচন (Roughage), (ii) সংগ্ৰহিত খাদ্য (Concentrates), আৰু (iii) খনিজ লৱণ (Minerals & Vitamins)।

  5. পশুধনৰ খাদ্যৰ লগত প্ৰোটিন যুক্ত কৰিবলৈ কি খুৱাব পাৰি?
    ✦ উত্তৰ: গাখীৰ খোৱাৰ খুৰাকী, দানাদাৰ খাদ্য, চৰ্বি যুক্ত খোৱা খাদ্য, আখৰ সৰ।


সৰু প্ৰশ্ন (Short Answer Type Questions):

  1. পশুধনৰ খাদ্য যোগানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মূল উপাদানসমূহ কি কি?
    ✦ উত্তৰ:

    • কাৰ্বোহাইড্ৰেট: শক্তিৰ উৎস (যেনে - ভুট্টা, গহুম, ধান)।
    • প্ৰোটিন: বৃদ্ধিৰ বাবে (যেনে - মটৰ, ছোলা, সোযাবিন)।
    • মিনাৰেল আৰু ভিটামিন: হাড় মজবুত কৰিবৰ বাবে।
    • ফাইবাৰ: পাচনৰ বাবে সহায়ক (যেনে - সেউজীয়া ঘাঁহ, কুঁহিপাত)।
  2. গৰু আৰু মহৰ বাবে সঠিক খাদ্য তালিকা দিয়া।
    ✦ উত্তৰ:

    • সকলোৰে বাবে: সেউজীয়া ঘাঁহ, শুকান ঘাঁহ।
    • গাখীৰ দিওঁতা গৰু: প্ৰোটিনযুক্ত খাদ্য, দানাদাৰ খাদ্য।
    • গৰ্ভৱতী গৰু: খনিজ লৱণ, কেলচিয়াম, প্ৰোটিনযুক্ত খাদ্য।
  3. গৰুৰ বাবে পানীৰ প্ৰয়োজনীয়তা কি?
    ✦ উত্তৰ:

    • পাচন সুস্থ ৰখাৰ বাবে।
    • শাৰীৰিক উষ্ণতা নিয়ন্ত্রণ কৰিবৰ বাবে।
    • গাখীৰ উৎপাদনৰ বাবে সহায়ক।
  4. গৰুক দিয়া খাদ্যত খনিজ লৱণৰ গুৰুত্ব কি?
    ✦ উত্তৰ:

    • হাড় আৰু দাঁত মজবুত কৰে।
    • গাখীৰ উৎপাদন বৃদ্ধি কৰে।
    • পুষ্টি ঘাটতি দূৰ কৰে।
  5. গাখীৰ উৎপাদন বৃদ্ধি কৰাৰ বাবে কি ধৰণৰ খাদ্য দিয়া উচিত?
    ✦ উত্তৰ:

  • প্ৰচুৰ পৰিমাণে প্ৰোটিন যুক্ত খাদ্য।
  • ভিটামিন A, D, আৰু E যুক্ত খাদ্য।
  • পৰ্যাপ্ত পৰিমাণে সেউজীয়া ঘাঁহ আৰু মিনাৰেল মিক্সচাৰ।

দীর্ঘ উত্তৰ প্ৰশ্ন (Long Answer Type Questions):

  1. পশুধনৰ খাদ্য আৰু পানী যোগান ধৰা পদ্ধতি বর্ণনা কৰা।
    ✦ উত্তৰ:
  • সেউজীয়া ঘাঁহৰ যোগান: প্ৰচুৰ পুষ্টি দিয়ে।
  • শুকান ঘাঁহৰ যোগান: শীতৰ দিনত খাদ্য যোগান নিশ্চিত কৰে।
  • পানী যোগান: পৰিষ্কাৰ পানীৰ যোগান নিশ্চিত কৰা।
  • ট্ৰাফ কেটিং (Chaff Cutting) কৰা খাদ্য: পাচনৰ বাবে সহজ হয়।
  • দৈনিক খাদ্য ৰেচন: গৰুৰ শৰীৰ অনুসৰি খাদ্য বণ্টন।
  1. গাখীৰ দিওঁতা গৰুৰ বাবে খাদ্য পৰিচালনা পদ্ধতি কি?
    ✦ উত্তৰ:
  • প্ৰতিদিনৰ খাদ্য বণ্টন: গৰুৰ গাখীৰ উৎপাদনৰ ওপৰত নির্ভৰ কৰে।
  • অধিক প্ৰোটিনযুক্ত খাদ্য: সোযাবিন, ছোলা, আৰু দানাদাৰ খাদ্য।
  • খাদ্য তালিকা:
    • সকালে: সেউজীয়া ঘাঁহ আৰু দানাদাৰ খাদ্য।
    • দিনৰ ভাগত: শুকান ঘাঁহ আৰু মিনাৰেল মিক্স।
    • বিয়লি: দানাদাৰ খাদ্য আৰু পানী।


পশুৰ খাদ্য সামগ্ৰী, ইয়াৰ বৈশিষ্ট্য, গঠন আৰু গুণগত মান



অতি সৰু প্ৰশ্ন (Very Short Answer Type Questions):

  1. পশুখাদ্য কিমান প্ৰকাৰৰ হয়?
    ✦ উত্তৰ: দুটা প্ৰকাৰৰ – (i) ৰেচন (Roughage) আৰু (ii) সংগ্ৰহিত খাদ্য (Concentrates)।

  2. পশুখাদ্যৰ মূল উপাদান কি কি?
    ✦ উত্তৰ: কাৰ্বোহাইড্ৰেট, প্ৰোটিন, চর্বি, মিনাৰেল, ভিটামিন, আৰু পানী।

  3. ৰেচন (Roughage) কি?
    ✦ উত্তৰ: উচ্চ ফাইবাৰযুক্ত খাদ্য যেনে – সেউজীয়া ঘাঁহ, শুকান ঘাঁহ, কুঁহিপাত।

  4. সংগ্ৰহিত খাদ্য (Concentrates) কি?
    ✦ উত্তৰ: অধিক পুষ্টিযুক্ত খাদ্য যেনে – সোযাবিন, ছোলা, ভূট্টা, গহুম, ধান।

  5. উচ্চ মানদণ্ডৰ পশুখাদ্যৰ বৈশিষ্ট্য কি?
    ✦ উত্তৰ:

    • পৰিষ্কাৰ আৰু ৰোগমুক্ত।
    • পুষ্টিত সমৃদ্ধ।
    • সহজপচনযোগ্য।
    • দূষণমুক্ত আৰু তাজা।

সৰু প্ৰশ্ন (Short Answer Type Questions):

  1. পশুখাদ্যৰ গুণগত মান ঠিক কৰাৰ উপায় কি?
    ✦ উত্তৰ:

    • পুষ্টিগুণ বজাই ৰখা।
    • পৰিষ্কাৰ আৰু শুকান ঠাইত সংৰক্ষণ।
    • ৰোগ আৰু পোক-মাকড়ৰ পৰা সুৰক্ষিত ৰখা।
    • বৈজ্ঞানিক পদ্ধতিত খাদ্য প্ৰস্তুত কৰা।
  2. কাৰ্বোহাইড্ৰেটযুক্ত খাদ্যৰ উদাহৰণ দিয়া।
    ✦ উত্তৰ: ভূট্টা, ধান, গহুম, আৰু কঁঠাল গছৰ পাত।

  3. প্ৰোটিনযুক্ত খাদ্যৰ উদাহৰণ দিয়া।
    ✦ উত্তৰ: সোযাবিন, ছোলা, মাসকলাই, কপাহী খোল।

  4. পশুৰ খাদ্যত খনিজ লৱণৰ প্ৰয়োজনীয়তা কি?
    ✦ উত্তৰ:

    • হাড় আৰু দাঁত মজবুত কৰে।
    • গাখীৰ উৎপাদন বৃদ্ধি কৰে।
    • মেটাবলিজম ঠিক ৰাখে।
  5. ভাল গুণগত মানৰ পশুখাদ্য কি ধৰণৰ হওয়া উচিত?
    ✦ উত্তৰ:

  • পৰিষ্কাৰ আৰু দূষণমুক্ত।
  • পুষ্টিগত গুণ বজাই ৰাখে।
  • সহজে হজম হ’ব পৰা।
  • যথেষ্ট পৰিমাণে ভিটামিন, প্ৰোটিন আৰু মিনাৰেল থকা।

দীর্ঘ উত্তৰ প্ৰশ্ন (Long Answer Type Questions):

  1. পশুখাদ্যৰ গঠন, বৈশিষ্ট্য আৰু গুণগত মানৰ ব্যাখ্যা দিয়া।
    ✦ উত্তৰ:
  • গঠন (Composition):
    • কাৰ্বোহাইড্ৰেট: শক্তি যোগান ধৰে।
    • প্ৰোটিন: বৃদ্ধিত সহায় কৰে।
    • চর্বি: শক্তি সংৰক্ষণ কৰে।
    • মিনাৰেল: হাড় আৰু দাঁত শক্তিশালী কৰে।
    • ভিটামিন: স্বাস্থ্য সুৰক্ষিত কৰে।
  • বৈশিষ্ট্য (Characteristics):
    • সহজপচনযোগ্য।
    • পৰিষ্কাৰ আৰু স্বাস্থ্যসম্মত।
    • প্ৰয়োজনীয় নিউট্ৰিয়েন্টসমূহ উপস্থিত।
  • গুণগত মান (Quality Control):
    • পৰীক্ষা কৰি খাদ্য সংৰক্ষণ কৰা।
    • পৰিষ্কাৰ ঠাইত ৰাখা।
    • সংৰক্ষণৰ পূৰ্বে শুকাই লোৱা।
  1. পশুখাদ্যৰ ভাল গুণ বজাই ৰখাৰ বাবে কি কি ধৰণৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব লাগে?
    ✦ উত্তৰ:
  • খাদ্যক শুকান আৰু শীতল ঠাইত সংৰক্ষণ কৰা।
  • ব্যাকটেৰিয়া আৰু পোক-মাকড়ৰ পৰা সুৰক্ষিত ৰখা।
  • খনিজ লৱণ আৰু প্ৰোটিন যুক্ত কৰি খাদ্যৰ গুণ বজাই ৰখা।
  • খাদ্য পৰীক্ষা কৰি দূষিত উপাদান অপসাৰণ কৰা।


দুগ্ধজাত জীৱ-জন্তুক খুৱাই দিয়া



অতি সৰু প্ৰশ্ন (Very Short Answer Type Questions)

  1. দুগ্ধজাত জীৱ-জন্তু কাক কোৱা হয়?
    ✦ উত্তৰ: যিবোৰ পশুৱে দুধ উৎপাদন কৰে, যেনে গৰু, মহ, ম'হ, ছাগলী, সেইবোৰক দুগ্ধজাত জীৱ-জন্তু বুলি কোৱা হয়।

  2. গাখীৰ উৎপাদন বঢ়োৱাৰ বাবে কেনেধৰণৰ খাদ্য প্ৰয়োজন?
    ✦ উত্তৰ: উচ্চ প্ৰোটিনযুক্ত খাদ্য যেনে সোয়াবিন, ছোলা, ভূট্টা, খনিজ লৱণ, ভিটামিনযুক্ত খাদ্য।

  3. গৰু বা মহৰ খাদ্য কিমান ভাগত বিভক্ত?
    ✦ উত্তৰ: দুটা ভাগ – (i) ৰেচন (Roughage) আৰু (ii) সংগ্ৰহিত খাদ্য (Concentrates)।

  4. গৰুৰ বাবে উচ্চ প্ৰোটিনযুক্ত খাদ্য কি কি?
    ✦ উত্তৰ: ছোলা, সোয়াবিন, কপাহী খোল, মাসকলাই, তিল খোল।

  5. গৰুৰ বাবে খনিজ লৱণৰ উদাহৰণ দিয়া।
    ✦ উত্তৰ: চুন (Limestone), ডি.সি.পি (Dicalcium Phosphate), ট্ৰেচ মিনাৰেল মিক্স।

  6. পশুৰ দেহত পানীৰ ভূমিকা কি?
    ✦ উত্তৰ: পাচন প্ৰক্ৰিয়া, দেহৰ তাপ নিয়ন্ত্রণ, পুষ্টিৰ পৰিবহন আৰু গাখীৰ উৎপাদন বৃদ্ধি কৰে।

  7. গৰু দিনে প্ৰায় কিমান লিটাৰ পানী খায়?
    ✦ উত্তৰ: 30-50 লিটাৰ (তাপমাত্ৰা আৰু খাদ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে)।


সৰু প্ৰশ্ন (Short Answer Type Questions)

  1. দুগ্ধ উৎপাদনশীল গৰুৰ খাদ্যৰ গুণগত মান কেনেকৈ বজাই ৰাখিব পাৰি?
    ✦ উত্তৰ:

    • পৰিষ্কাৰ আৰু স্বাস্থ্যসম্মত খাদ্য যোগান ধৰা।
    • খাদ্যত প্ৰয়োজনীয় প্ৰোটিন, কাৰ্বোহাইড্ৰেট, চর্বি, মিনাৰেল আৰু ভিটামিন থাকিব লাগিব।
    • খাদ্যক পৰিষ্কাৰ ঠাইত সংৰক্ষণ কৰা।
    • কৃত্ৰিম খাদ্যৰ উপৰিও প্ৰাকৃতিক ঘাঁহ আৰু পুষ্টিকৰ খাদ্য খুৱোৱা।
  2. দুগ্ধজাত পশুৰ খাদ্যত ৰেচনৰ (Roughage) ভূমিকা কি?
    ✦ উত্তৰ:

    • পাচন প্ৰক্ৰিয়া সহজ কৰে।
    • পাচনত সহায় কৰি অধিক গাখীৰ উৎপাদন কৰে।
    • গৰুৰ উদৰত গেছ সৃষ্টি হোৱাটো ৰোধ কৰে।
    • পাচন প্ৰক্ৰিয়াৰ বাবে উপযুক্ত ফাইবাৰ যোগান ধৰে।
  3. সংগ্ৰহিত খাদ্য (Concentrate) কেনেকৈ দুগ্ধ উৎপাদন বৃদ্ধি কৰে?
    ✦ উত্তৰ:

  • অধিক প্ৰোটিন, শক্তি আৰু পুষ্টি যোগান ধৰে।
  • গাখীৰ উৎপাদনৰ গুণগত মান উন্নত কৰে।
  • গৰুৰ দেহৰ ওজন ঠিক ৰাখে।
  • দুগ্ধ উৎপাদনশীল হৰমোন সক্ৰিয় কৰে।

দীর্ঘ উত্তৰ প্ৰশ্ন (Long Answer Type Questions)

  1. দুগ্ধজাত জীৱ-জন্তুৰ খাদ্যৰ পৰিমাণ আৰু গঠন কিহৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে?
    ✦ উত্তৰ:
  • পশুৰ বয়স: সৰু আৰু ডাঙৰ গৰুৰ খাদ্যৰ পৰিমাণ বেলেগ হয়।
  • দুগ্ধ উৎপাদন: অধিক গাখীৰ দিয়া গৰুৰ খাদ্যৰ প্ৰয়োজনীয়তা অধিক হয়।
  • পাচন ক্ষমতা: সহজপচনযোগ্য খাদ্য থাকিলে অধিক গাখীৰ উৎপাদন হয়।
  • আবহাওয়া: গৰম বা ঠাণ্ডা বতৰত খাদ্যৰ প্ৰয়োজনীয়তা বেলেগ হয়।
  • গৰ্ভাৱস্থা: গৰ্ভৱতী গৰুৰ বাবে অধিক পুষ্টিযুক্ত খাদ্যৰ প্ৰয়োজন।
  1. দুগ্ধজাত পশুৰ খাদ্য প্ৰণালী কেনেকৈ তৈয়াৰ কৰিব লাগে?
    ✦ উত্তৰ:
  • সকালত: সেউজীয়া ঘাঁহ আৰু 1-2 কেজি সংগ্ৰহিত খাদ্য।
  • দুপৰীয়া: পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ পানী আৰু শুকান ঘাঁহ।
  • বিয়লি: খনিজ লৱণযুক্ত খাদ্য, প্ৰোটিনসমৃদ্ধ খাদ্য।
  • ৰাতি: সহজপচনযোগ্য খাদ্য যেনে – কপাহী খোল, সোয়াবিন মিক্সচাৰ।
  1. দুগ্ধজাত পশুৰ বাবে খনিজ লৱণ আৰু ভিটামিন কিয় প্ৰয়োজন?
    ✦ উত্তৰ:
  • মিনাৰেল (Minerals):
    • চুন (Calcium) আৰু ফচফৰাছ (Phosphorus): হাড় আৰু দাঁত মজবুত কৰে।
    • চেলেনিয়াম (Selenium): দুগ্ধ উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধি কৰে।
  • ভিটামিন (Vitamins):
    • ভিটামিন A: চোখৰ সমস্যা ৰোধ কৰে।
    • ভিটামিন D: হাড় শক্তিশালী কৰে।
    • ভিটামিন E: প্ৰজনন স্বাস্থ্য উন্নত কৰে।
  1. দুগ্ধজাত পশুৰ গাখীৰ উৎপাদন বঢ়োৱাৰ বাবে খাদ্য নিয়ন্ত্ৰণ কেনেকৈ কৰিব লাগে?
    ✦ উত্তৰ:
  • প্ৰতি দিনৰ খাদ্য তালিকা প্ৰস্তুত কৰা।
  • অধিক প্ৰোটিনযুক্ত খাদ্য খুৱোৱা।
  • পৰ্যাপ্ত পানী যোগান ধৰা।
  • খনিজ লৱণ মিশ্ৰিত খাদ্য ব্যৱহাৰ কৰা।
  • খাদ্য পৰীক্ষা কৰি সংৰক্ষণ কৰা।

পশুৰ খাদ্য প্ৰস্তুত কৰা



অতি সৰু প্ৰশ্ন (Very Short Answer Type Questions)

  1. পশুখাদ্য কি?
    ✦ উত্তৰ: পশুখাদ্য হৈছে পশুৰ দেহৰ বৃদ্ধি, গাখীৰ উৎপাদন আৰু শক্তি যোগানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় খাদ্য।

  2. পশুখাদ্য কিমান প্ৰকাৰৰ হয়?
    ✦ উত্তৰ: দুটা প্ৰকাৰ – (i) ৰেচন (Roughage) আৰু (ii) সংগ্ৰহিত খাদ্য (Concentrates)।

  3. পশুখাদ্য প্ৰস্তুত কৰাৰ লক্ষ্য কি?
    ✦ উত্তৰ:

    • পশুৰ স্বাস্থ্য বজাই ৰখা।
    • গাখীৰ উৎপাদন বৃদ্ধি কৰা।
    • পশুৰ বৃদ্ধি উন্নত কৰা।
  4. সংগ্ৰহিত খাদ্য (Concentrate) ক'ত সংৰক্ষণ কৰিব লাগে?
    ✦ উত্তৰ: শুকান আৰু পৰিষ্কাৰ ঠাইত সংৰক্ষণ কৰিব লাগে।

  5. পশুখাদ্যত অতি প্ৰয়োজনীয় উপাদান কি কি?
    ✦ উত্তৰ: প্ৰোটিন, কাৰ্বোহাইড্ৰেট, মিনাৰেল, ভিটামিন, আৰু পানী।


সৰু প্ৰশ্ন (Short Answer Type Questions)

  1. সংগ্ৰহিত খাদ্য (Concentrate) কেনেকৈ প্ৰস্তুত কৰা হয়?
    ✦ উত্তৰ:

    • ভূট্টা, গহুম, ছোলা, সোয়াবিন, আৰু তিল খোল মিশ্ৰণ কৰা।
    • খনিজ লৱণ আৰু ভিটামিন যোগ কৰা।
    • শুকান ঠাইত সংৰক্ষণ কৰা।
  2. ৰেচন (Roughage) কেনেকৈ প্ৰস্তুত কৰিব লাগে?
    ✦ উত্তৰ:

    • সেউজীয়া ঘাঁহ কাটি শুকুৱাই সংৰক্ষণ কৰা।
    • শুকান ঘাঁহ পানীত ভিজাই খুৱোৱা।
    • পৰিষ্কাৰ আৰু টাটকা ঘাঁহ খুৱোৱা।
  3. পশুখাদ্য প্ৰস্তুত কৰাৰ সময়ত কি কি ধৰণৰ প্ৰচেষ্টা লোৱা উচিত?
    ✦ উত্তৰ:

    • পৰিষ্কাৰ আৰু ৰোগমুক্ত খাদ্য ব্যৱহাৰ কৰা।
    • পুষ্টিগুণ বজাই ৰখা।
    • দূষণমুক্ত আৰু সংৰক্ষণযোগ্য উপায় অবলম্বন কৰা।

দীর্ঘ উত্তৰ প্ৰশ্ন (Long Answer Type Questions)

  1. উচ্চ মানদণ্ডৰ পশুখাদ্য কেনেকৈ প্ৰস্তুত কৰিব?
    ✦ উত্তৰ:

    • কাৰ্বোহাইড্ৰেটযুক্ত খাদ্য: ভূট্টা, ধান, গহুম।
    • প্ৰোটিনযুক্ত খাদ্য: সোয়াবিন, ছোলা, মাসকলাই।
    • চর্বিযুক্ত খাদ্য: তিল খোল, সৰিয়হ খোল।
    • মিনাৰেল: চুন, লৱণ।
    • ভিটামিন: গাজৰ, কেঁচা ঘাঁহ।
  2. পশুখাদ্য সংৰক্ষণৰ উত্তম পদ্ধতি কি কি?
    ✦ উত্তৰ:

  • শুকান ঠাইত ৰাখি সংৰক্ষণ কৰা।
  • বায়ুৰ সঞ্চালন থকা ঠাইত ৰাখা।
  • কীটপতংগ আৰু ৰোগমুক্ত কৰি সংৰক্ষণ কৰা।

খাদ্য আৰু পানী যোগান ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা



অতি সৰু প্ৰশ্ন (Very Short Answer Type Questions)

  1. পশুৰ বাবে খাদ্য আৰু পানী যোগান কিয় জৰুৰী?
    ✦ উত্তৰ: পশুৰ স্বাস্থ্য, বৃদ্ধি, গাখীৰ উৎপাদন আৰু শক্তি প্ৰদানৰ বাবে খাদ্য আৰু পানী জৰুৰী।

  2. পশুৰ খাদ্য কিমান প্ৰকাৰৰ হয়?
    ✦ উত্তৰ: পশুৰ খাদ্য দুটা প্ৰকাৰৰ – (i) ৰেচন (Roughage) আৰু (ii) সংগ্ৰহিত খাদ্য (Concentrate)।

  3. একজন পূর্ণবয়স্ক গৰু দিনে প্ৰায় কিমান লিটাৰ পানী খায়?
    ✦ উত্তৰ: 30-50 লিটাৰ (তাপমাত্ৰা আৰু খাদ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে)।

  4. পানী যোগানৰ উন্নত পদ্ধতি কি কি?
    ✦ উত্তৰ:

    • পৰিষ্কাৰ আৰু পৰ্যাপ্ত পানী যোগান ধৰা।
    • স্বচালিত পানীয়ে যোগান ধৰা ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা।
    • নলা আৰু কুঁৱা পৰিষ্কাৰ কৰি ৰখা।
  5. পশুৰ খাদ্য সংৰক্ষণৰ উত্তম উপায় কি?
    ✦ উত্তৰ: শুকান, ঠাণ্ডা, আৰু পৰিষ্কাৰ ঠাইত খাদ্য সংৰক্ষণ কৰা।


সৰু প্ৰশ্ন (Short Answer Type Questions)

  1. খাদ্য যোগান ৰক্ষণাবেক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত কি কি ধৰণৰ সতৰ্কতা অৱলম্বন কৰিব লাগে?
    ✦ উত্তৰ:

    • টাটকা আৰু পুষ্টিকৰ খাদ্য যোগান ধৰা।
    • খাদ্য শুকান ঠাইত সংৰক্ষণ কৰা।
    • ৰোগ-সংক্ৰমণ ৰোধৰ বাবে পৰিষ্কাৰ খাদ্য খুৱোৱা।
  2. পশুৰ পানীৰ গুণগত মান কেনেকৈ বজাই ৰাখিব পাৰি?
    ✦ উত্তৰ:

    • পৰিষ্কাৰ আৰু বিশুদ্ধ পানী যোগান ধৰা।
    • পানী সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা নিৰীক্ষণ কৰি ৰখা।
    • দূষিত পানী ব্যৱহাৰ নকৰা।
  3. খাদ্য যোগান নিয়মিত পৰীক্ষা নকৰিলে কি সমস্যা হ’ব পাৰে?
    ✦ উত্তৰ:

    • পশুৰ পুষ্টিহীনতা হব পাৰে।
    • গাখীৰ উৎপাদন কমিব পাৰে।
    • পশুৰ দেহত বিভিন্ন ৰোগ সৃষ্টিহ’ব পাৰে।

দীর্ঘ উত্তৰ প্ৰশ্ন (Long Answer Type Questions)

  1. পশুখাদ্য যোগানৰ উত্তম ব্যৱস্থাপনা কেনেকৈ কৰিব?
    ✦ উত্তৰ:

    • প্ৰতি দিনৰ খাদ্য তালিকা তৈয়াৰ কৰা।
    • পৰিষ্কাৰ ঠাইত খাদ্য সংৰক্ষণ কৰা।
    • প্ৰয়োজনীয় প্ৰোটিন, কাৰ্বোহাইড্ৰেট, চর্বি, মিনাৰেল আৰু ভিটামিন সমৃদ্ধ খাদ্য খুৱোৱা।
    • খাদ্য যোগানৰ পৰিমাণ নিয়মিত পৰীক্ষা কৰা।
  2. পশুৰ পানী যোগানৰ পৰ্যাপ্ত ব্যৱস্থা কেনেকৈ কৰিব?
    ✦ উত্তৰ:

  • গভীৰ কুঁৱা, টিউবৱেল, বা নদীৰ পানী ব্যৱহাৰ কৰা।
  • পানী খোৱা ঠাইবোৰ পৰিষ্কাৰ কৰি ৰখা।
  • গৰম দিনত অধিক পানী যোগান ধৰা।
  • প্ৰয়োজনীয় খনিজ লৱণ মিশ্ৰিত পানী খুৱোৱা।