చాప్టర్ 6
తొలి నాగరికతలు
సింధూలోయ నాగరికత ఏ నది సమీపంలో విస్తరించింది?
సమాధానం: సింధూ మరియు ఘగ్గర్-హక్రా నదీ పరిధి.-
సింధూలోయ నాగరికత సమయం ఎప్పుడు?
సమాధానం: క్రీ.పూ. 2500–1700. -
సింధూలోయ నాగరికత పట్టణ ప్రణాళిక ఎలా ఉండేది?
సమాధానం: కోటలు, విశాల రహదారులు, ప్రజల కోసం మంచినీటి దావులు, ప్రణాళికాబద్ధంగా నిర్మించబడిన ఇళ్లు. -
మొహంజోదారోలో ఉన్న గొప్ప స్నానవాటికకు ముఖ్య ప్రయోజనం ఏమిటి?
సమాధానం: ప్రజల సమూహ స్నానం, మత యజ్ఞాలు మరియు సామూహిక కార్యక్రమాలు. -
సింధూ ప్రజలు ఎలాంటి ఆహారం తీసుకుంటారు?
సమాధానం: గోధుమ, బార్లీ, బీన్స్, నువ్వులు, పాలు, వెన్న, మజ్జిగ, పండ్లు. -
సింధూ నాగరికతలో ప్రధాన వృత్తులు ఏమిటి?
సమాధానం: వ్యవసాయం, పశుపోషణ, వస్ర్తల తయారీ, కంస్య, బంగారు, టిన్, లోహపరికరాల తయారీ. -
లోథాల్ ద్వారా సింధూ ప్రజలు ఎలాంటి వ్యాపారం చేసేవారు?
సమాధానం: అరేబియా, మెనపటోమియా, ఈజిప్ట్, ఇరాన్ దేశాలతో వ్యాపారం. -
సింధూ ప్రజలు ఎలాంటి భవనాలను నిర్మించేవారు?
సమాధానం: రెండు అంతస్తుల, కాల్చిన ఇటుకల ఇళ్లు, బావులు, స్నానాల గదులు. -
సింధూ నాగరికతలో మురుగు నీటి పారుదల వ్యవస్థ ప్రత్యేకత ఏమిటి?
సమాధానం: ఇంటి వ్యర్థాలను పైపుల ద్వారా ప్రధాన మురుగు కాలువకు పంపడం, సరిగా ప్రణాళికాబద్ధం. -
సింధూ ప్రజలు ఏ దేవతలను పూజించేవారు?
సమాధానం: పశుపతి (శివుడు), అమ్మతల్లి, వేపచెట్టు, రావి చెట్టు, భూమి, నీరు, ఆకాశం, అగ్ని, వాయువులు. -
వేదాలు ఏమిటి?
సమాధానం: హిందూ మత పవిత్ర గ్రంథాలు. -
వేదాల సంఖ్య మరియు పేర్లు ఏమిటి?
సమాధానం: నాలుగు వేదాలు – ఋగ్వేదం, యజుర్వేదం, సామవేదం, అధర్వణవేదం. -
బ్రాహ్మణాలు ఏమిటి?
సమాధానం: వేదాలపై విపుల వ్యాఖ్యానాలు, గద్యరూపం. -
ఉపనిషత్తులు ఏమిటి?
సమాధానం: ఆత్మ, ప్రకృతి రహస్యాలను వివరిస్తూ మాతృక గ్రంథాలు. -
తొలి వేదకాలంలో కుటుంబం ఎలా ఉండేది?
సమాధానం: ఉమ్మడి కుటుంబం, తండ్రి కుటుంబానికి పెద్ద, ఒక్క భార్య సాధారణం. -
తొలి వేదకాలంలో స్త్రీలు ఏ స్థానం కలిగివుండేవి?
సమాధానం: గౌరవం, వేదాలు అధ్యయనం, స్వయంవరం ద్వారా భర్తను ఎంచుకోవడం. -
తొలి వేదకాలంలో విద్యా విధానం ఎలా ఉండేది?
సమాధానం: గురుకులాలు, యుద్ధ తంత్రం, వేదాంతం, వ్యవసాయం, పశుపోషణ, హస్తకళలు నేర్పించేవారు. -
మలి వేదకాలంలో రాజు శక్తి ఎలా మారింది?
సమాధానం: మరింత శక్తిమంతుడు, వారసత్వ రాజకీయం, అశ్వమేథ, రాజసూయ యాగాలు. -
మలి వేదకాలంలో సాంఘిక మార్పులు ఏమిటి?
సమాధానం: ఆశ్రమ వ్యవస్థ ప్రారంభం, స్త్రీ స్థానం దిగజారడం, వర్ణవ్యవస్థ, బాల్య వివాహాలు. -
ఇతిహాసాల ప్రాముఖ్యత ఏమిటి?
సమాధానం: భారతీయ జీవన విధానం, కళ, ఆచారాలకు మార్గదర్శకాలు.
మీ అభ్యసనాన్ని మెరుగుపరచడానికి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు ఇలా ఉన్నాయి:
-
సింధూలోయ నాగరికత మరియు వేద నాగరికతల మధ్య పోలికలు:
సమాధానం: రెండు నాగరికతలూ వ్యవసాయం, ఆర్థిక కార్యకలాపాలు, సాంఘిక జీవన విధానం, మతపరమైన ఆచారాలు, విద్యా విధానం మొదలైన అంశాలలో ఉన్నత స్థాయిలో ఉన్నాయి. సింధూలోయ నాగరికత పట్టణ ప్రణాళిక, మురుగు నీటి పారుదల వ్యవస్థలో ఆధునికత చూపిస్తే, వేద నాగరికతలో యజ్ఞాలు, ఉపనిషత్తులు, గురుకులాలు ద్వారా విద్యా, మతపరమైన అభివృద్ధి కనిపిస్తుంది. -
సింధూలోయ నాగరికత తవ్వకాలలో పాల్గొన్నవారు:
సమాధానం: హరప్పా, మొహంజోదారో, లోథాల్ ప్రాంతాల్లో 1920లో పురావస్తు శాస్త్రవేత్తలు, కూలీలు, మరియు స్థానిక కార్మికులు తవ్వకాలలో పాల్గొన్నారు. -
సింధూ ప్రజల ఆర్ధిక జీవనం:
సమాధానం: వారిలో వ్యవసాయం ప్రధాన వృత్తి. గోధుమ, బార్లీ, బీన్స్, నువ్వులు పండించేవారు. పశుపోషణ, చేతివృత్తులు, బంగారు, టిన్, లోహపరికరాల తయారీ, వాణిజ్యం (లోథాల్ ద్వారా ఇతర దేశాల తో వ్యాపారం) కూడా చేసేవారు. -
సింధూ ప్రజల ఇండ్ల నిర్మాణం:
సమాధానం: ఎండిన మరియు బాగా కాల్చిన ఇటుకలతో నిర్మించబడిన రెండు అంతస్తుల ఇళ్లు. ప్రతి ఇంటికి బావి, స్నాన గది ఉండేది. వ్యర్థాలను పైపుల ద్వారా ప్రధాన మురుగు కాలువకు పంపేవారు. -
సింధూ ప్రజల మురుగు నీటిపారుదల వ్యవస్థ ప్రాశంసనీయత:
సమాధానం: ఇది ప్రణాళికాబద్ధం, పరిశుభ్రతకు అనుగుణంగా, ప్రతి ఇంటి వ్యర్థాలను సరిగ్గా ప్రసరణ చేసినట్లుగా నిర్మించబడింది. ఇది ఆ కాలంలో అత్యంత ఆధునికమైన వ్యవస్థ. -
సింధూ ప్రజల దేవతల గురించి వ్యాఖ్యానం:
సమాధానం: సింధూ ప్రజలు పశుపతి (శివుడు), అమ్మతల్లి, వేప, రావి చెట్లు, భూమి, నీరు, ఆకాశం, అగ్ని, వాయువులు పూజించేవారు. వారు భగవంతుని పట్ల భక్తి నమ్మకం కలిగి, ప్రతీ వ్యక్తిలో దైవ తత్త్వం ఉందని నమ్మేవారు. -
వేదాల సంఖ్య మరియు పేర్లు:
సమాధానం: నాలుగు వేదాలు ఉన్నాయి:
ఋగ్వేదం, యజుర్వేదం, సామవేదం, అధర్వణవేదం. -
“వేదమనగా ఉన్నతమైన జ్ఞానం” వ్యాఖ్యానం:
సమాధానం: వేదాలు ప్రాచీన భారతీయ జ్ఞానం, ఆధ్యాత్మిక, శాస్త్రీయ విజ్ఞానం, జీవన విధానం, ధార్మిక మార్గదర్శకాలను కలిగిన అత్యున్నత గ్రంథాలు. -
తొలి వేదకాలము నాటి ప్రజల సాంఘిక జీవనం:
సమాధానం: ఉమ్మడి కుటుంబ వ్యవస్థ, తల్లి తండ్రి గౌరవం, ఒక్క భార్య సాధారణం, స్త్రీలు గౌరవ పొందేవారు, స్వయంవరం ద్వారా భర్తను ఎంచుకునేవారు. బాల్య వివాహాలు, సతీసహగమం లేవు. -
తొలి వేదకాలం నాటి సాంఘిక జీవనంపై నీకు తెలుసు:
సమాధానం: స్త్రీలు విద్యలో పాల్గొనేవారు, వేదాలు అధ్యయనం, మత కార్యకలాపాలలో చురుకుగా ఉండేవారు. ప్రజలు వారి వృత్తిని స్వేచ్ఛగా ఎంచుకునేవారు. -
ఇతిహాసాల ప్రాముఖ్యత:
సమాధానం: రామాయణం, మహాభారతం భారతీయ జీవన విధానం, సాంప్రదాయం, కళ, నెత్తురాజకీయ, ఆచారాలకు మార్గదర్శకాలు. -
భారతదేశ అవుట్‌లైన్ మ్యాప్లో గుర్తింపు:
సమాధానం: ఎ) సింధూ నది – పాకిస్తాన్/భారతదేశంలోని పంజాబ్ ప్రాంతం
బి) గంగా నది – ఉత్తర భారతదేశం
సి) యమునా నది – ఉత్తర భారతదేశంలో గంగా ఉపనది -
సింధూలోయ నాగరికత పతనానికి కారణాలు:
సమాధానం: సింధూ నది ప్రవాహ మార్పు, వరదలు, నీటి మైనస్ ప్రాంతాల ఎండిపోవడం, ఇతర కారణాల వల్ల ప్రజలు స్థానాన్ని వదిలి వెళ్ళడం. అర్యుల దండయాత్రల ప్రభావం కొన్ని సిద్ధాంతాల ప్రకారం చెప్పబడింది, కానీ అంతేగాక పతనానికి అనేక సహకార కారణాలు ఉన్నాయి.
