Chapter 5
జీవులలో వైవిధ్యం
ప్రశ్న: కణం అంటే ఏమిటి?
సమాధానం: కణం అనేది జీవుల ప్రాథమిక నిర్మాణ, క్రియాత్మక యూనిట్. ప్రతి జీవి కణాలతో ఏర్పడుతుంది.-
ప్రశ్న: ప్రతి కణం ప్రాథమికంగా ఏ విధులను నిర్వర్తిస్తుంది?
సమాధానం: శ్వాసక్రియ, పోషణ, వ్యర్థ పదార్థాల తొలగింపు, ప్రోటీన్ తయారీ, పెరుగుదల, మరియు పునరుత్పత్తి. -
ప్రశ్న: కణం ఎందుకు జీవుల ప్రాథమిక ప్రమాణం అని చెప్పబడుతుంది?
సమాధానం: ఎందుకంటే కణం జీవి యొక్క నిర్మాణ మరియు క్రియాత్మక విధులన్నీ నిర్వహిస్తుంది. -
ప్రశ్న: కణాన్ని ఎవరు, ఎలా కనుగొన్నారు?
సమాధానం: రాబర్ట్ హుక్ 1665లో మూలకణాలను “సెల్స్” అని పిలువుతూ మైక్రోస్కోప్ ద్వారా చూడగా కనుగొన్నారు. -
ప్రశ్న: ప్లాస్మాపారము అంటే ఏమిటి?
సమాధానం: కణాన్ని బాహ్య వాతావరణం నుండి వేరు చేసే లిపిడ్-ప్రోటీన్ పొర. -
ప్రశ్న: కణపొర లేదా ప్లాస్మాపారను వరణాత్మక పొరగమ్యత అని ఎందుకు అంటారు?
సమాధానం: కొన్ని పదార్థాలు మాత్రమే లోపలకి వెళ్లడం, బయటకు వచ్చేలా నియంత్రించడం వల్ల. -
ప్రశ్న: పదార్థాలు కణంలోకి ఎలా ప్రవేశిస్తాయి?
సమాధానం: వ్యాసన మరియు ద్రవాభిసరణ ప్రక్రియల ద్వారా, అధిక సాంద్రత నుండి తక్కువ సాంద్రత వైపు కదలడం. -
ప్రశ్న: నీరు కణంలోకి ఎలా ప్రవేశిస్తుంది?
సమాధానం: ద్రవాభిసరణ (osmosis) ద్వారా, అధిక సాంద్రత నుండి తక్కువ సాంద్రత వైపు. -
ప్రశ్న: కణకవచం ఏమిటి?
సమాధానం: మొక్క కణాల బాహ్య కవచం, ప్రధానంగా సెల్యులోజ్ తో తయారవుతుంది. -
ప్రశ్న: కణకవచం కేవకు ఉపయోగపడుతుంది?
సమాధానం: హైపోటోనిక్ ద్రావణం కారణంగా కణం పగిలిపోకుండా నిలిపివుంటుంది. -
ప్రశ్న: కేంద్రకం ఏమిటి?
సమాధానం: కణజాలపు కేంద్ర భాగం, ఇది క్రోమోజోమ్లను కలిగి కణజీవనాన్ని నియంత్రిస్తుంది. -
ప్రశ్న: నిజ కేంద్రక కణం మరియు కేంద్రకపూర్వ కణం మధ్య ప్రధాన వ్యత్యాసం ఏమిటి?
సమాధానం: నిజ కేంద్రక కణం కణాంగాలు, విభిన్న నిర్మాణాలు కలిగి, పూర్తి జీవక్రియల కోసం సిద్ధంగా ఉంటాయి, కేంద్రకపూర్వ కణం కేవలం క్రోమోజోమ్లతో సులభ నిర్మాణంలో ఉంటుంది. -
ప్రశ్న: అంతర్జీవ ద్రవ్యజాలం (ER) అనేది ఏమిటి?
సమాధానం: త్వచతో ఆవరించిన వాకల పొరలతో కూడిన కణాంగం, ప్రోటీన్ల తయారీ మరియు రవాణా కోసం ఉపయోగపడుతుంది. -
ప్రశ్న: RER మరియు SER మధ్య తేడా ఏమిటి?
సమాధానం: RERపై రైబోజోములు ఉంటాయి, ప్రోటీన్ల తయారీలో పాల్గొంటాయి; SER లిపిడ్లు, ఎంజైమ్ల తయారీలో పాల్గొంటుంది. -
ప్రశ్న: గాల్డీ సంక్లిష్టం ముఖ్యంగా ఏమిటి?
సమాధానం: కణ ఉత్పత్తులను నిల్వ, రూపాంతరం, ప్యాక్ చేయడం, అవసరమైతే చక్కెరలను తయారు చేయడం. -
ప్రశ్న: లైసోజోములు ఏమిటి?
సమాధానం: జీర్ణ ఎంజైమ్లతో నిండిన కోశాలు, కణ వ్యర్థాలను మరియు పాత కణాంగాలను జీర్ణం చేస్తాయి. -
ప్రశ్న: లైసోజోములను “స్వయం విచ్ఛిత్తి సంచులు” అని ఎందుకు అంటారు?
సమాధానం: అవి కణానికి హాని కలిగితే స్వయంగా కణాన్ని జీర్ణం చేయగలవు. -
ప్రశ్న: మైటోకాండ్రియా పనితీరు ఏమిటి?
సమాధానం: శక్తి (ATP) ఉత్పత్తి చేసి కణానికి అవసరమైన శక్తిని అందిస్తుంది. -
ప్రశ్న: మైటోకాండ్రియాకు ప్రత్యేకత ఏంటి?
సమాధానం: స్వంత DNA మరియు రైబోజోమ్లు కలిగి ఉండడం వల్ల కొన్ని ప్రోటీన్లను స్వయంగా తయారుచేసుకోగలదు. -
ప్రశ్న: క్లోరోప్లాస్ట్లు ఏమి చేస్తాయి?
సమాధానం: కిరణజన్య సంయోగక్రియ (Photosynthesis) కోసం పత్రహరితాన్ని కలిగి ఉండటం. -
ప్రశ్న: ల్యూకోప్లాస్ట్లు విధి ఏమిటి?
సమాధానం: పిండి, నూనెలు, ప్రోటీన్లను నిల్వ చేయడం. -
ప్రశ్న: రిక్తికలు (Vacuoles) వృక్ష కణాల్లో ముఖ్యంగా ఏమిటి?
సమాధానం: నీరు, ఆహార పదార్థాలు, వ్యర్థాలను నిల్వ చేసి కణం గుణాన్ని, దృఢత్వాన్ని కాపాడుతాయి. -
ప్రశ్న: ఏ కణాంగం “కణశక్త్యాగారం” అని పిలవబడుతుంది?
సమాధానం: మైటోకాండ్రియా, ఎందుకంటే శక్తిని ATP రూపంలో ఉత్పత్తి చేస్తుంది. -
ప్రశ్న: కణ విభజన అంటే ఏమిటి?
సమాధానం: కొత్త కణాలు ఏర్పడే ప్రక్రియ, పెరుగుదలు, మరమ్మత్తు మరియు పునరుత్పత్తికి అవసరం. -
ప్రశ్న: సమవిభజన (Mitosis) విధానం ఏమిటి?
సమాధానం: ఒక తల్లి కణం రెండు పిల్ల కణాలను ఏర్పరుస్తుంది, క్రోమోజోమ్ సంఖ్య తల్లికణం సమానం. -
ప్రశ్న: క్షయకరణ విభజన (Meiosis) విధానం ఏమిటి?
సమాధానం: రెండు వరుస విభజనల ద్వారా ఒక కణం నాలుగు పిల్ల కణాలను ఏర్పరుస్తుంది, ప్రతి పిల్ల కణంలో క్రోమోజోమ్ సంఖ్య తల్లికణానికి సగం. -
ప్రశ్న: సమవిభజన ఎందుకు అవసరం?
సమాధానం: శరీరంలో కణజాలాల పెరుగుదల, మృత కణాలను భర్తీ చేయడం కోసం. -
ప్రశ్న: క్షయకరణ విభజన అవసరం ఎందుకు?
సమాధానం: బీజకణాల ద్వారా పునరుత్పత్తికి, సంతానం ఏర్పడడానికి. -
ప్రశ్న: అమీదా దాని ఆహారాన్ని ఎలా పొందుతుంది?
సమాధానం: చిటికెన ఆహారం చుట్టూ కణంతో గ్రహించి కణలోకి తీసుకెళ్తుంది. -
ప్రశ్న: కణ త్వచాన్ని ఏర్పరిచే లిపిడ్లు, ప్రోటీన్లు ఎక్కడ తయారవుతాయి?
సమాధానం: అంతర్జీవ ద్రవ్యజాలంలో (ER). -
ప్రశ్న: ప్లాస్మాపారము పగిలితే ఏమి జరుగుతుంది?
సమాధానం: కణం నియంత్రణ కోల్పోతుంది, పదార్థాల ప్రసరణ నియంత్రణ మానిపోతుంది, కణం చనిపోతుంది. -
ప్రశ్న: గాల్డీ సంక్లిష్టం లేకుంటే ఏమి జరుగుతుంది?
సమాధానం: కణ ఉత్పత్తులను నిల్వ, రూపాంతరం, ప్యాకింగ్ చేయడం, లైసోజోమ్ల తయారీ సమస్యలు ఎదుర్కుంటాయి. -
ప్రశ్న: కణ విభజనలో క్రోమోజోమ్ సంఖ్య ఎందుకు క్షయకరణంలో సగం అవుతుంది?
సమాధానం: పునరుత్పత్తి సమయంలో సంతానానికి తల్లికణం క్రోమోజోమ్ సంఖ్య సగం ఉండాలి. -
ప్రశ్న: బంగాళాదుంప ప్రయోగంలో B మరియు C కప్పుల్లో నీరు ఎందుకు చేరుతుంది?
సమాధానం: ద్రవాభిసరణ కారణంగా, కండెన్సేషన్ గల ప్రాంతంలో నీరు కదిలి చేరుతుంది. -
ప్రశ్న: బంగాళాదుంప A అవసరం ఎందుకు?
సమాధానం: నియంత్రణ కోసం, సాధారణ పరిస్తితులను తక్కువగా చూపడానికి. -
ప్రశ్న: బంగాళాదుంప D లో నీరు ఎందుకు చేరదు?
సమాధానం: ఉడికించిన కణ కూలిన కణాలు శక్తి లేకుండా ద్రవాభిసరణ జరగదు. -
ప్రశ్న: జంతు మరియు వృక్ష కణాల మధ్య ప్రధాన పోలికలు ఏమిటి?
సమాధానం: ఇరువురికీ కణాంగాలు, కేంద్రకం, మైటోకాండ్రియా ఉంటాయి; వృక్షకణానికి కణకవచం, రిక్తికలు, ప్లాస్టిడ్లు ఉంటాయి. -
ప్రశ్న: కేంద్రకపూర్వ కణం ఏమిటి?
సమాధానం: కేంద్రకపూర్వ కణం కణాంగాలు లేకుండా, కేవలం క్రోమోజోమ్లతో ఉంటుంది, కేంద్రకం ఇంకా పూర్తి స్థాయిలో తయారుకావడం లేదు. -
ప్రశ్న: కణంలోని ప్రోటీన్లు ఎక్కడ సంక్లేషణ చేయబడతాయి?
సమాధానం: అంతర్జీవ ద్రవ్యజాలం (ER) ద్వారా. -
ప్రశ్న: కణ ద్రవం (Cytoplasm) ఉపయోగం ఏమిటి?
సమాధానం: కణాంగాల మధ్య పదార్థాల రవాణా, కణంలోని రసాయన చర్యలకు స్థలం అందించడం.