Chapter 2 उपयोगिता विश्लेषण
प्रश्न: सीमान्त उपयोगिता म्हणजे काय?
उत्तर: वस्तूचा प्रत्येक अतिरिक्त नग घेतल्यावर मिळणारे वाढीव समाधान म्हणजे सीमान्त उपयोगिता.
प्रश्न: घटत्या सीमान्त उपयोगिता सिद्धांतानुसार काय घडते?
उत्तर: जसे-जसे उपभोग वाढतो तसतशी प्रत्येक वाढीव नगाची सीमान्त उपयोगिता कमी होत जाते.
प्रश्न: उपभोक्त्याचा समतोल कधी साधला जातो?
उत्तर: जेव्हा MUx = Px म्हणजेच सीमान्त उपयोगिता व किंमत समान असते.
प्रश्न: जर MU > P असेल तर उपभोक्ता काय करतो?
उत्तर: तो वस्तूची खरेदी चालू ठेवतो.
प्रश्न: जर MU < P असेल तर उपभोक्ता काय करतो?
उत्तर: तो वस्तूची खरेदी थांबवतो.
प्रश्न: तक्ता २.३ नुसार कोणत्या नगावर MU = P होते?
उत्तर: चौथ्या नगावर (MU = 50 आणि P = 50)।
प्रश्न: पहिल्या तीन नगांची सीमान्त उपयोगिता किमतीपेक्षा कशी आहे?
उत्तर: जास्त आहे (MU > P)।
प्रश्न: पाचव्या आणि सहाव्या नगाची सीमान्त उपयोगिता किमतीपेक्षा कशी आहे?
उत्तर: कमी आहे (MU < P)।
प्रश्न: विवेकी उपभोक्ता चौथ्या नगावर काय करतो?
उत्तर: तो समतोल स्थितीत येतो आणि त्यानंतर खरेदी थांबवतो.
प्रश्न: उपयोगिता व किंमत यांतील परस्पर संबंध कोणत्या सिद्धांताचा पाया आहे?
उत्तर: मागणीच्या सिद्धांताचा.
प्रश्न: सीमान्तपूर्व नग म्हणजे काय?
उत्तर: जेव्हा MU > P असते ते नग.
प्रश्न: सीमान्त नग म्हणजे काय?
उत्तर: जेव्हा MU = P असते तो नग.
प्रश्न: सीमान्तोत्तर नग म्हणजे काय?
उत्तर: जेव्हा MU < P असते ते नग.
प्रश्न: पहिला, दुसरा व तिसरा नग कोणत्या प्रकारात येतो?
उत्तर: सीमान्तपूर्व नग.
प्रश्न: चौथा नग कोणत्या प्रकारात येतो?
उत्तर: सीमान्त नग.
प्रश्न: पाचवा व सहावा नग कोणत्या प्रकारात येतो?
उत्तर: सीमान्तोत्तर नग.
प्रश्न: पहिल्या नगाची सीमान्त उपयोगिता किती आहे?
उत्तर: १०० (₹10 × 10)।
प्रश्न: दुसऱ्या नगाची सीमान्त उपयोगिता किती आहे?
उत्तर: ८० (₹10 × 8)।
प्रश्न: तिसऱ्या नगाची सीमान्त उपयोगिता किती आहे?
उत्तर: ७० (₹10 × 7)।
प्रश्न: चौथ्या नगाची सीमान्त उपयोगिता किती आहे?
उत्तर: ५० (₹10 × 5)।
प्रश्न: पाचव्या नगाची सीमान्त उपयोगिता किती आहे?
उत्तर: ३० (₹10 × 3)।
प्रश्न: सहाव्या नगाची सीमान्त उपयोगिता किती आहे?
उत्तर: १० (₹10 × 1)।
प्रश्न: बाजार किंमत किती दिली आहे?
उत्तर: ₹५० प्रति नग.
प्रश्न: समवृत्ती वक्र म्हणजे काय?
उत्तर: दोन वस्तूंच्या अशा विविध संयोजनांना जोडणारा वक्र ज्यातून उपभोक्त्याला समान समाधान मिळते.
प्रश्न: समवृत्ती वक्र पद्धती कोणत्या प्रकारची उपयोगिता मान्य करते?
उत्तर: क्रमवाचक (Ordinal) उपयोगिता.
प्रश्न: संख्यावाचक उपयोगिता सिद्धांत कोणी मांडला?
उत्तर: प्रा. अल्फ्रेड मार्शल.
प्रश्न: समवृत्ती वक्र पद्धती कोणी विकसित केली?
उत्तर: जे. आर. हिक्स व आर. जी. डी. अॅलन.
प्रश्न: उपभोक्ता समवृत्ती वक्रावर तटस्थ का असतो?
उत्तर: कारण त्याला त्या वस्तूंच्या संयोजनातून समान समाधान मिळते.
प्रश्न: संख्यावाचक उपयोगिता ऐवजी क्रमवाचक उपयोगिता का मान्य केली गेली?
उत्तर: कारण उपभोक्त्याला समाधानाचे अचूक मापन करणे शक्य नसते, पण तो पर्यायांमध्ये क्रमवारी ठरवू शकतो.
प्रश्न: समवृत्ती वक्र कोणत्या सिद्धांताला पर्याय म्हणून आला?
उत्तर: संख्यावाचक उपयोगिता सिद्धांताला.
Answer by Dimpee Bora
