Chapter 3.a) मागणीचे विश्लेषण
प्र.१. रेषीय मागणी वक्रावरील 'क्ष' अक्षावर असलेली मागणीची किंमत लवचिकता किती असते?
उ.१. अनंत.
प्र.२. रेषीय मागणी वक्रावरील 'य' अक्षावर असलेली मागणीची किंमत लवचिकता किती असते?
उ.२. शून्य.
प्र.३. 'क्ष' अक्षास समांतर असलेला किंमत-लवचिकतेचा मागणी वक्र कोणता असतो?
उ.३. संपूर्ण लवचीक मागणी.
प्र.४. 'य' अक्षास समांतर मागणी वक्र असल्यास ती मागणी कशी असते?
उ.४. संपूर्ण अलवचीक मागणी.
प्र.५. किमतीत बदलापेक्षा मागणीत बदलाचे प्रमाण जास्त असल्यास मागणी वक्र कसा दिसतो?
उ.५. पसरट (फ्लॅट).
प्र.६. Ed = 0 हा अनुभव कोणत्या वस्तूंना येतो?
उ.६. जीवनावश्यक वस्तूंना.
प्र.७. वस्तूची मागणी जास्त अलवचीक असेल तर उत्पादक किंमत कशी ठरवतो?
उ.७. अधिक किंमत ठरवतो.
प्र.८. वस्तूची मागणी लवचीक असेल तर उत्पादक किंमत कशी ठरवतो?
उ.८. कमी किंमत ठरवतो.
प्र.९. उत्पादक मक्तेदार असल्यास त्याचे मूल्यभेद धोरण कोणावर अवलंबून असते?
उ.९. मागणीच्या लवचिकतेवर.
प्र.१०. कर कोणत्या वस्तूंवर लावल्यास महसूल वाढतो?
उ.१०. ज्यांची मागणी अलवचीक असते त्या वस्तूंवर.
प्र.११. मागणीची लवचिकता कोणासाठी उपयुक्त ठरते?
उ.११. उत्पादक, शेतकरी, कामगार आणि शासनासाठी.
प्र.१२. उत्पादन घटकांच्या किमती कोणत्या घटकांच्या मागणीवर अवलंबून असतात?
उ.१२. उत्पादन घटकांच्या मागणीच्या लवचिकतेवर.
प्र.१३. अलवचीक मागणी असलेल्या कामगारांचे वेतन कसे असते?
उ.१३. जास्त.
प्र.१४. आंतरराष्ट्रीय व्यापारातील अटी ठरविताना कोणती संकल्पना उपयोगी ठरते?
उ.१४. मागणीची लवचिकता.
प्र.१५. ओपेक देशांनी पेट्रोलियमच्या किमती वाढवण्यामागील कारण काय आहे?
उ.१५. पेट्रोलियमची मागणी अलवचीक असल्यामुळे.
प्र.१६. रेल्वेसारख्या सार्वजनिक सुविधांची मागणी कशी असते?
उ.१६. अलवचीक.
प्र.१७. सार्वजनिक सुविधांच्या शोषणापासून ग्राहकांना वाचवण्यासाठी सरकार काय करते?
उ.१७. अनुदान देते किंवा राष्ट्रीयीकरण करते.
प्र.१८. Ed = 1 असल्यास मागणी कशी असते?
उ.१८. एकक लवचीक मागणी.
प्र.१९. मागणीची लवचिकता हा कोणत्या सिद्धांताचा पाया आहे?
उ.१९. मागणीच्या सिद्धांताचा.
प्र.२०. Ed > 1 असल्यास मागणी कशी असते?
उ.२०. लवचीक.
प्र.२१. मागणीची लवचिकता उत्पादकासाठी कशी महत्त्वाची आहे?
उ.२१. किंमत ठरवताना उत्पादक वस्तूच्या मागणीची लवचिकता लक्षात घेतो. मागणी अलवचीक असल्यास तो जास्त किंमत ठेवतो, लवचीक असल्यास किंमत कमी ठेवतो.
प्र.२२. शासन मागणीची लवचिकता कशी वापरते?
उ.२२. कर लावताना अलवचीक मागणी असलेल्या वस्तूंवर कर लावतो. त्यामुळे महसूल वाढतो.
प्र.२३. उत्पादन घटकांच्या मोबदल्यात मागणीची लवचिकता का महत्त्वाची असते?
उ.२३. ज्या घटकांची मागणी लवचीक आहे त्यांना कमी मोबदला मिळतो, तर अलवचीक घटकांना जास्त मोबदला मिळतो.
प्र.२४. विदेशी व्यापारासाठी मागणीची लवचिकता का महत्त्वाची आहे?
उ.२४. आंतरराष्ट्रीय व्यापारातील अटी व नियम ठरविण्यासाठी तसेच निर्यात-आयात धोरण आखण्यासाठी ही संकल्पना उपयुक्त असते.
प्र.२५. रेल्वेसारख्या सार्वजनिक सुविधांच्या बाबतीत मागणीची लवचिकता कशी असते?
उ.२५. अलवचीक. त्यामुळे सरकार शोषण टाळण्यासाठी अनुदान देते किंवा राष्ट्रीयीकरण करते.
प्र.२६. मागणीच्या लवचिकतेचा करसंकलनाशी संबंध स्पष्ट करा.
उ.२६. अलवचीक मागणी असलेल्या वस्तूंवर कर लावल्यास ग्राहक मागणी कमी करत नाहीत, त्यामुळे सरकारला जास्त महसूल मिळतो.
प्र.२७. "Ed = 0" या स्थितीचे उदाहरण द्या.
उ.२७. मीठ, जीवनावश्यक औषधे यांसारख्या वस्तूंना Ed = 0 म्हणजेच संपूर्ण अलवचीक मागणी असते.
प्र.२८. "Ed = ∞" या स्थितीचे उदाहरण द्या.
उ.२८. एखादी वस्तू फक्त एका विशिष्ट किमतीला विकली गेल्यास आणि किंमत वाढताच मागणी शून्य होत असल्यास, ती मागणी संपूर्ण लवचीक म्हणतात.
प्र.२९. ओपेक देशांनी पेट्रोलियमच्या किमती वाढवूनही विक्री का कमी झाली नाही?
उ.२९. कारण पेट्रोलियमची मागणी अत्यंत अलवचीक आहे.
प्र.३०. मागणीच्या लवचिकतेचे सर्वसाधारण महत्त्व थोडक्यात सांगा.
उ.३०. उत्पादकांना किंमत ठरविण्यात, शासनाला कर लावण्यात, कामगारांना मोबदला ठरविण्यात, तसेच आंतरराष्ट्रीय व्यापार व सार्वजनिक सुविधा या क्षेत्रात मागणीची लवचिकता अत्यंत उपयुक्त ठरते.
Answer by Dimpee Bora
