Chapter 3                                भारत आणि युरोपीय वसाहतवाद


1. प्र. डचांनी आशियातील कोणते देश व्यापारी क्षेत्रात सामील केले होते?

उ. म्यानमार, सयाम, व्हिएतनाम, लाओस, कांपूचिया, तैवान, चीन, जपान, इंडोनेशिया, मलेशिया.


2. प्र. डचांनी वखारींच्या इमारती कशा सुरक्षित केल्या?

उ. तटबंदी करून व तोफा ठेवून.


3. प्र. डचांच्या नोकरवर्गात कोणांचा समावेश होता?

उ. स्थानिक लोकांचाही.


4. प्र. डचांनी भारतात कुठे वखारी स्थापन केल्या?

उ. मच्छलीपट्टण, पेतापुली, पुलिकत, तिरूपापुलियर, पूर्त नोव्हू, कारिकल, चिन्सुरा, उठ्ठा, आग्रा, अहमदाबाद, भडोच, खंबायत, सुरत, नागपट्टण.


5. प्र. डचांना पुलिकत व नागपट्टण येथे किल्ले बांधण्याची परवानगी कोणी दिली?

उ. विजयनगरच्या शासकांनी.


6. प्र. डचांनी कोणत्या देशाचा पराभव करून केरळातील किल्ले घेतले?

उ. पोर्तुगीजांचा.


7. प्र. कोचीच्या राजाशी तह करून डचांना कोणता एकाधिकार मिळाला?

उ. काळी मिरी निर्यात करण्याचा.


8. प्र. १७व्या शतकाच्या सुरुवातीला कोणाचे आरमार प्रबळ होते?

उ. डचांचे.


9. प्र. डच आरमार एकावेळी किती जहाजे व किती सैनिक भारतात उतरवू शकत होते?

उ. २० जहाजे व ३-४ हजार सैनिक.


10. प्र. मुघल, आदिलशाही व कुतुबशाही जहाजांना डचांकडून काय घ्यावे लागे?

उ. परवाना.


11. प्र. परवाना न घेतल्यास जहाजाचे काय होत असे?

उ. जहाज जप्त केले जाई.


12. प्र. फ्रेंच ईस्ट इंडिया कंपनी कधी स्थापन झाली?

उ. इ.स. १६६४.


13. प्र. फ्रेंच ईस्ट इंडिया कंपनी कोणी स्थापन केली?

उ. फ्रान्सचा अर्थमंत्री कोल्बेर.


14. प्र. फ्रेंच कंपनीला कोणत्या अधिकार मिळाले?

उ. व्यापार, सैन्य व आरमार बाळगणे, करमाफी, तह वा युद्ध करण्याचा अधिकार.


15. प्र. फ्रेंचांनी भारतातील पहिली वखार कुठे व कधी स्थापन केली?

उ. सुरत येथे, इ.स. १६६८ मध्ये.


16. प्र. डचांनी केरळमधील कोणते किल्ले पोर्तुगीजांकडून ताब्यात घेतले?

उ. कोची, कोडुंगलूर, कन्नूर, कोल्लम.


17. प्र. डच आरमाराची ताकद स्पष्ट करा.

उ. डचांकडे २० जहाजांचे आरमार व ३-४ हजार सैनिक एकावेळी भारतात उतरविण्याची क्षमता होती.


18. प्र. फ्रेंच कंपनीने सुरुवातीला कोणत्या बादशहाच्या दरबारात शिष्टमंडळ पाठवले?

उ. औरंगजेबाच्या दरबारात.


19. प्र. फ्रेंचांनी भारतात कोणकोणत्या ठिकाणी वखारी स्थापन केल्या?

उ. सुरत, पाँडिचेरी, चंद्रनगर, माहे, कारिकल, राजापूर, बालासोर, कासिमबझार, मच्छलीपट्टण.


20. प्र. फ्रेंचांचे मुख्य ठाणे कोणते होते?

उ. पाँडिचेरी.


21. प्र. पाँडिचेरीवर कोणाची सत्ता होती?

उ. कर्नाटकच्या नवाबाची.


22. प्र. नवाबपद मिळवण्यासाठी काय सुरू झाले?

उ. नवाबाच्या घराण्यात सत्तास्पर्धा.


23. प्र. नवाबपदाच्या सत्तास्पर्धेत कोणकोणांनी हस्तक्षेप केला?

उ. ब्रिटिश आणि फ्रेंच.


24. प्र. इंग्रज-फ्रेंच यांच्यात भारतात कोणत्या युद्धांची मालिका झाली?

उ. कर्नाटक युद्धे.


25. प्र. कर्नाटक युद्धे कोणत्या कालावधीत झाली?

उ. इ.स. १७४४ ते १७६३.


26. प्र. कर्नाटक युद्धे किती झाली?

उ. तीन.


27. प्र. कर्नाटक युद्धांमध्ये कोणाचा पराभव झाला?

उ. फ्रेंचांचा.


28. प्र. फ्रेंचांचा पराभव झाल्यावर भारतात कोणता युरोपीय स्पर्धक प्रबळ राहिला नाही?

उ. इंग्रजांचा एकही प्रबळ युरोपीय प्रतिस्पर्धक उरला नाही.


29. प्र. डचांच्या परवानगीशिवाय जहाजे चालल्यास काय परिणाम होत असे?

उ. जहाजे जप्त केली जात.


30. प्र. फ्रेंचांचा पराभव झाल्यानंतर भारतात कोणती सत्ता बळकट झाली?

उ. इंग्रजांची सत्ता.

Answer by Dimpee Bora