MSBSHSE board Class 12 Sociology Chapter 6 Solution | Maharashtra State Board Class 12 Solutions Sociology Chapter 6 भारतातील सामाजिक समस्या Question Answer|

Chapter 6                             भारतातील सामाजिक समस्या 

1. व्यसनाधीनतेमुळे कुटुंबातील संवादावर काय परिणाम होतो?

 उत्तर: संवादाचा अभाव निर्माण होतो व कुटुंबातील सदस्यांना एकाकी वाटू लागते.

2. व्यसनाधीन व्यक्तीच्या आरोग्यावर कोणते परिणाम होतात?

 उत्तर: शारीरिक-मानसिक आरोग्याकडे दुर्लक्ष, तणाव, आक्रमकता, चिडखोरपणा वाढतो.

3. कामावर व्यसनाचे कोणते दुष्परिणाम होतात?

उत्तर: कार्यक्षमता घटते, एकाग्रता कमी होते, दुराग्रहीपणा वाढतो.

4. व्यसनाचा आर्थिक परिणाम काय असतो?

उत्तर: प्रचंड पैसा खर्च होतो, आर्थिक संकट निर्माण होते.

5. व्यसनमुक्तीचे उपचार महाग का असतात?

 उत्तर: कारण औषधे व समुपदेशनासाठी मोठा खर्च करावा लागतो.

6. व्यसनाधीन व्यक्ती समाजात कशा होतात?

 उत्तर: एकलकोंड्या व एकाकी.

7. प्रमाणाबाहेर गेमिंग आणि सोशल मीडियाचा वापर कोणत्या समस्येला कारणीभूत ठरतो?

उत्तर: एकाकीपणा व वास्तव जगाशी संपर्क तुटणे.

8. व्यसनमुक्तीसाठी प्रथम महत्त्वाचा उपाय कोणता?

उत्तर: जागृती निर्माण करणे.

9. व्यसनाधीनतेसाठी प्रशिक्षित मदत का आवश्यक आहे?

उत्तर: कारण अप्रशिक्षित लोकांच्या प्रयत्नांना मर्यादा असतात.

10. व्यसनमुक्तीसाठी कोणती केंद्रे मदत करतात?

उत्तर: व्यसनमुक्ती केंद्रे.

11. व्यसनाधीनतेवर कायदेशीर उपायांची गरज का आहे?

उत्तर: ड्रग्जची चोरटी विक्री व समाजविघातक कृत्ये रोखण्यासाठी.

12. व्यसनाबाबत जनजागृती करण्याचे प्रभावी साधन कोणते?

उत्तर: प्रसारमाध्यमे.

13.आंतरजालावर व्यसनमुक्तीसाठी कोणत्या सुविधा उपलब्ध आहेत?

 उत्तर: हेल्पलाईन, मदतगट, FAQs असलेली संकेतस्थळे.

14. व्यसनमुक्तीसाठी कोणत्या स्वयंसेवी संस्था कार्य करतात?

उत्तर: 'वन इंडिया वन पिपल', 'अल्कोहोलिक्स अॅनॉनिमस (AA)', 'नार्कोटिक्स अॅनॉनिमस (NA)'.

15. सामूहिक सहभाग वाढवण्यासाठी कोणत्या कृती उपयुक्त आहेत?

उत्तर: छंदवर्ग, क्रीडा, खेळ.

16. व्यसनामुळे कुटुंबातील सदस्यांना कशा प्रकारे त्रास होतो?

उत्तर: संवाद तुटतो, प्रेमाला भुकेलेपणा जाणवतो, ते गौण असल्याची भावना निर्माण होते.

17. व्यसनाधीनतेचे मानसिक परिणाम स्पष्ट करा.

उत्तर: तणाव, अस्वस्थता, आक्रमकता, चिडचिडेपणा वाढतो; कुटुंबावरही दुष्परिणाम होतो.

18. कामाच्या ठिकाणी व्यसनाचे दुष्परिणाम काय होतात?

उत्तर: कार्यक्षमता कमी, लैंगिक छळ प्रवृत्ती, दुर्बलांना छळणे, एकाग्रतेचा अभाव, दुराग्रहीपणा.

19. व्यसनाधीनतेमुळे आर्थिक संकट कसे निर्माण होते?

उत्तर:  व्यसन पुरवण्यासाठी प्रचंड खर्च, ड्रग्ज व्यापार, महागडे उपचार.

20. एकाकीपणा व्यसनाधीनतेत का वाढतो?

उत्तर: समाजात मिसळणे टाळतात, गेमिंग/सोशल मीडियामुळे वास्तवाशी संपर्क तुटतो.

21. जागृती निर्माण करणे हा उपाय का महत्त्वाचा आहे?

उत्तर: लोकांना व्यसन म्हणजे काय व त्याची लक्षणे समजत नाहीत; शिबिरे, कार्यक्रमांद्वारे माहिती दिली जाऊ शकते.

22. समुपदेशनाची भूमिका व्यसनमुक्तीत कशी महत्त्वाची आहे?

उत्तर: प्रशिक्षित समुपदेशक मानसिक आधार देतात, उपचार प्रक्रिया सोपी करतात.

23. व्यसनमुक्ती केंद्रांचे कार्य स्पष्ट करा.

उत्तर: व्यसनाधीन व्यक्तींना उपचार, मार्गदर्शन, पुनर्वसनाची मदत करणे.

24. व्यसनाधीनतेविरोधातील कायद्यांचे महत्त्व काय?

उत्तर: ड्रग्ज विक्री, समाजविघातक संदेश, धोकादायक कृत्ये थांबवण्यासाठी वचक निर्माण करतात.

25. प्रसारमाध्यमांची भूमिका व्यसनमुक्तीत काय आहे?

उत्तर: माहिती देणे, जनजागृती करणे, हेल्पलाईन व संकेतस्थळांची माहिती पुरवणे.

26. स्वयंसेवी संस्थांचे योगदान व्यसनमुक्तीत काय आहे?

उत्तर: समाजात कार्यक्रम घेणे, व्यसनमुक्तीची मदत करणे, समर्थन देणे.

27. गट कार्यक्रम व्यसनमुक्तीत कसे मदत करतात?

उत्तर: सामूहिक सहभागामुळे सकारात्मकता व सामाजिक संवाद वाढतो.

28. आंतरजाल व्यसन म्हणजे काय?

उत्तर: इंटरनेटचा अतिरेकी वापर, गेमिंग, सोशल मीडिया व्यसन, वास्तवाशी संपर्क तुटणे.

29. आंतरजाल व्यसनावर उपाय काय करता येतील?

उत्तर: जागृती, वेळेचे नियोजन, गट कार्यक्रम, तज्ज्ञांची मदत, कायद्याची अंमलबजावणी.

30. व्यसनमुक्तीसाठी आशादायक संदेश द्या.

उत्तर: "व्यसन नाही, तर जीवनाची निवड करा – आरोग्यदायी, सकारात्मक आणि आनंदी भविष्य घडवा."

Answer by Dimpee Bora