Chapter- 6 असा रंगारी श्रावण (कविता
1. ‘श्रावण रंगारी’ या संकल्पनेचा अर्थ काय?
उत्तर: कवीने श्रावण महिन्याला रंगारी कलाकारासारखे दाखवले आहे जो निसर्गात सर्वत्र रंग उधळून सौंदर्य निर्माण करतो.
2. श्रावण निसर्गात कोणते रंग उधळतो?
उत्तर: श्रावण हिरवाईचा, पावसाचा, फुलांचा आणि निसर्गातील विविध रंगांचा उत्सव करतो.
3. कवी सृष्टीचे वर्णन कोणत्या रूपकाने करतो?
उत्तर: सृष्टीला कवीने चित्रकाराची कॅन्व्हास मानले असून श्रावण हा चित्रकार विविध रंगांनी ती सजवतो असे म्हटले आहे.
4. हिरवा देखावा कसा रेखाटला आहे?
उत्तर: पाऊस पडल्यावर झाडे, वेली, गवत सगळीकडे ताजी, चमकदार हिरवाई पसरते—जणू चित्रकाराने हिरवा रंग चहुबाजूंनी उधळला आहे.
5. ‘कलावंत हा साजिरा’ या ओळीचा अर्थ काय?
उत्तर: श्रावण हा निसर्गरूपी कलाकार आहे, जो रंग, सौंदर्य आणि चैतन्याने सृष्टी सजवतो.
6. श्रावणाने ‘पंगत’ का मांडली आहे?
उत्तर: निसर्गभर रंगांची मेजवानी तयार केली आहे—फुले, पाने, पाण्याचे थेंब, डोंगर-दऱ्या सगळीकडे सौंदर्य दिसते.
7. दरी-डोंगरांचा नाच कसा वर्णिला आहे?
उत्तर: वार्यामुळे आणि पावसामुळे डोंगर दऱ्या हलताना दिसतात, ज्यामुळे जणू ते नाचत आहेत असे भासते.
8. नदी ‘झिम्मा’ कसा खेळते?
उत्तर: पावसाच्या पाण्याने भरलेली नदी ज्या चैतन्याने वाहते ते जणू नृत्यसारखे दिसते.
9. पऱ्हाळीचे गाणे कोणाशी बोलते?
उत्तर: पावसाच्या हलक्या सरी झाडांशी गप्पा मारतात, त्यांना जागवतात आणि ताजेतवाने करतात.
10. वेलींना “वेण्या गुंफणे” याचा अर्थ काय?
उत्तर: पावसामुळे वाढलेल्या वेलींनी एकमेकात गुंतून सुंदर आकृत्या बनविल्याचे वर्णन आहे.
11. पानाफुलांवर थेंब कसे दिसतात?
उत्तर: थेंब चमकत असतात, त्यामुळे पाने आणि फुले दागिन्यांनी सजल्यासारखे भासतात.
12. झुले कोणासाठी टांगले आहेत?
उत्तर: पोरींसाठी झाडांना झुले बांधलेले असतात, ज्यावर त्या आनंदाने गाणी म्हणत झोके घेतात.
13. झोका पोरींच्या गाण्याला कसा लय देतो?
उत्तर: झुलण्याची हालचाल आणि झाडांचा सळसळ आवाज त्यांच्या गाण्याला ताल देते.
14. श्रावण ‘खेळगा’ कसा होतो?
उत्तर: पावसामुळे गावात विविध खेळ, उड्या, भिजणे आणि उत्सव चालू असतात, त्यामुळे श्रावण सर्वांसोबत खेळणारा खेळगा बनतो.
15. दहीहंडीची गंमत कशी वर्णिली आहे?
उत्तर: मुलांचे थवे, त्यांची उत्सुकता, गर्दी आणि भिजत-भिजत फोडलेली दहीहंडी—सगळं वातावरण उत्साहपूर्ण होते.
16. गोपाळ चिंब का असतो?
उत्तर: गोपाळ (बाळकृष्ण) दहीहंडी फोडण्यासाठी वर चढताना पावसात भिजून चिंब होतो.
17. ‘पावसाचं घर लख्ख उन्हात बांधतो’ याचा अर्थ काय?
उत्तर: पाऊस अनपेक्षितपणे येतो—उन्हातसुद्धा ढग तयार होऊन पाऊस पडतो, त्यामुळे तो खट्याळ आहे असे कवी म्हणतो.
18. ‘खोडी काढून झाडाआड लपतो’ याचा अर्थ काय?
उत्तर: ढग अचानक येऊन पाऊस पाडून परत शांत होतात—जणू खोडी करून झाडामागे लपलेत.
19. इंद्रधनुष्याचे वर्णन कसे केले आहे?
उत्तर: श्रावणने आकाशावर सुंदर रंगांची बांधणी केली आहे जणू आकाशावर पट्टा चढवला आहे.
20. इंद्रधनुष्यातील रंग काय दर्शवतात?
उत्तर: आनंद, शांतता, विविधता आणि निसर्गातील सौंदर्याचा अनोखा संगम.
21. श्रावण वनात कोणती नक्षी काढतो?
उत्तर: रंगीबेरंगी फुलांची नक्षी, हिरवाईचे पट्टे आणि थेंबांच्या सजावटीने भूमी आकर्षक बनवतो.
22. रानात फुलांची नक्षी कशी दिसते?
उत्तर: पावसाने उमललेल्या विविध रंगांच्या फुलांनी रान रंगीबेरंगी वस्त्र परिधान केल्यासारखे दिसते.
23. ‘हिरव्या सृष्टीचा मळा’ म्हणजे काय?
उत्तर: निसर्गाचा एक विशाल हिरवा बगीचा—जंगल, माळराने, झाडे, वेली, फुले हे सर्व.
24. श्रावण “खोपा करून” म्हणजे काय?
उत्तर: श्रावण निसर्गाच्या मळ्यात तात्पुरता पण संपूर्णपणे वस्ती करून राहतो.
25. कवीने श्रावणाचे चित्रण कसे केले आहे?
उत्तर: कवीने श्रावणाला एक रंगारी, कलाकार, खेळगा, खोडकर मित्र आणि निसर्गसज्जा करणारा महान कलेचा कारागीर म्हणून दाखवले आहे.
26. श्रावणात निसर्गात कोणता बदल होतो?
उत्तर: उजाड भूमीतही नवीन हिरवाई पसरते, झाडे ताजेतवाने होतात, प्राणी-पक्षी आनंदी होतात, फुले उमलतात.
27. श्रावणाचा पावसाशी काय संबंध आहे?
उत्तर: श्रावण म्हणजेच पावसाचा काळ, त्यामुळे सर्व सुंदरतेचे मूळ—पाऊसच आहे.
28. कवितेतील मुलांचा सहभाग कसा आहे?
उत्तर: मुलं झोके घेतात, गाणी म्हणतात, दहीहंडी खेळतात—त्यांचा उत्साह कवितेला चैतन्य देतो.
29. कवीला श्रावण का आवडतो?
उत्तर: कारण तो निसर्गात नवीन चैतन्य, रंग, आनंद आणि उत्सवाची लाट घेऊन येतो.
30. या कवितेचा मुख्य संदेश काय?
उत्तर: श्रावण हा निसर्गाचा उत्सव आहे. तो रंग, आनंद, खेळ आणि सौंदर्य यांचा महिना आहे. कवी सांगतो की पाऊस माणसाला आणि निसर्गाला नवजीवन देतो.
Answer by Dimpee Bora
