Chapter- 16 वनवासी
१. ‘देऊ खुशीत ढेकर’ या ओळीतून कवि काय व्यक्त करतो?
उत्तर: या ओळीतून कवी मुलांचा निरागस आनंद, स्वच्छंदी वृत्ती आणि निसर्गात मुक्तपणे जगण्याचा उत्साह दर्शवतो. मुलं इतकी मोकळी आहेत की आनंदाने ढेकर देण्यासही लाजत नाहीत.
२. कविता में मुलं कुठे खेळायला जातात?
उत्तर: कविता सांगते की मुलं टेकडीभोवती खेळायला जातात. निसर्गाच्या कुशीत खेळण्याचा त्यांना आनंद आहे.
३. ते वाऱ्याच्या संगती काय करतात?
उत्तर: मुलं वाऱ्याच्या संगती पळतात, म्हणजेच वाऱ्याशी स्पर्धा करत धावत असतात. हे त्यांचे उत्साही, बेधुंद बालजीवन दाखवते.
४. मुलं वर काय पांघरतात?
उत्तर: मुलं आभाळ पांघरतात. अर्थात आकाशाच्या विशाल छत्राखाली ते मुक्तपणे जगतात.
५. मुलं पृथ्वीवर काय करतात?
उत्तर: ते पृथ्वीवर लोळतात. म्हणजेच पृथ्वी त्यांची खेळसाथी बनते आणि ते निसर्गाशी एकरूप होतात.
६. मुलं स्वतःला कोणाचे म्हणतात?
उत्तर: मुलं स्वतःला वाघाच्या लवणाचे म्हणतात. याचा अर्थ ते शक्तिशाली, धाडसी आणि धीट असल्याचे प्रतीकात्मक वर्णन.
७. 'वांदार नळीचे' म्हणजे काय?
उत्तर: याचा अर्थ वाऱ्याच्या नळीचे. मुलं वाऱ्यासारखी चपळ, वेगवान आणि मुक्त आहेत अशी भावना या ओळीतून येते.
८. हा गाव कोणत्या पल्याड आहे?
उत्तर: गाव वहाळापल्याड आहे. म्हणजे काहीसा दुर्गम, पण निसर्गमय परिसरात असलेला प्रदेश.
९. मुलं कोणाचे आहेत असे ते म्हणतात?
उत्तर: ते उंबर माळीचे आहेत असे म्हणतात. म्हणजे निसर्गातील वृक्ष, माळरान हेच त्यांचे विश्व.
१०. मुलं सूर्याचं काय करतात?
उत्तर: मुलं सूर्याचं रुसून बसतात. हे बालसुलभ खोडकरपणाचे सुंदर चित्रण आहे.
११. चंद्राकं ते काय करतात?
उत्तर: चंद्राकडे हसून पाहतात. चंद्र त्यांना मित्रासारखा वाटतो.
१२. मुलं कोणाशी बोलतात?
उत्तर: मुलं तिंकिड्याशी बोलतात. कीटक किंवा निसर्गातील छोट्या जिवांशी त्यांचा संवाद असल्याचे दर्शवते.
१३. ते नाचताना काय नेसतात?
उत्तर: ते घोंगडी नेसून नाचतात. ग्रामीण जीवनाचे आणि साधेपणाचे प्रतीक.
१४. मुलं कोणाच्या चालीत चालतात?
उत्तर: ते शिंव्हाच्या (सिंहाच्या) चालीत चालतात. म्हणजेच ते स्वतःला बलवान, धैर्यवान मानतात.
१५. त्यांच्या डोईवर काय असतं?
उत्तर: त्यांच्या डोईवर आभाळ असतं. ही ओळ त्यांच्या स्वातंत्र्याची आणि निसर्गाच्या सान्निध्याची खूण आहे.
१६. मुलं कुठे हिंडतात?
उत्तर: मुलं झाडांकड्यांवर हिंडतात. म्हणजे ते जंगल, दऱ्या–कुड्या यांत फिरत असतात.
१७. ते पक्ष्यांच्या कशात बोलतात?
उत्तर: ते पक्ष्यांच्या बोलीत बोलतात. याचा अर्थ ते निसर्गाशी विलीन झाले आहेत.
१८. मुलं कोणाच्या वेगाने जातात?
उत्तर: ते सस्याच्या (सशाच्या) वेगाने जातात. म्हणजे ते अतिशय वेगाने धावत असतात.
१९. मुलं कुठे जाऊन हात लावतात?
उत्तर: ते डोंगर यंगून हात लावतात. म्हणजे खेळता–धावत डोंगराच्या उंच भागापर्यंत जातात.
२०. 'गंगना येऊ' म्हणजे काय?
उत्तर: गंगना येणे म्हणजे आनंदाने, उत्साहाने धावत येणे.
२१. ते काय घेऊन येतात?
उत्तर: ते चांदण्या घेऊन येतात. म्हणजे आनंद, प्रकाश, सौंदर्य यांचा अनुभव घेऊन येतात.
२२. कविता मुलांच्या कोणत्या जीवनाची ओळख करून देते?
उत्तर: ही कविता मुक्त, आनंदी, निरागस आणि निसर्गाशी जोडलेल्या बालजीवनाची ओळख करून देते.
२३. मुलं आभाळाशी काय करतात?
उत्तर: ते आभाळ पेलतात. म्हणजेच विशाल निसर्गाला मोकळेपणाने सामावून घेतात.
२४. वाऱ्याशी त्यांचा संबंध कसा आहे?
उत्तर: मुलं वाऱ्याबरोबर पळतात आणि खेळतात. निसर्गाशी त्यांचे जिव्हाळ्याचे नाते आहे.
२५. पृथ्वीशी त्यांचं नातं कसं आहे?
उत्तर: ते पृथ्वीवर लोळतात. म्हणजे पृथ्वीला ते आईप्रमाणे जिव्हाळ्याने जवळ करतात.
২৬. मुलांना कोणत्या प्राण्याच्या चालीची नक्कल करायला आवडते?
उत्तर: त्यांना सिंहाच्या चालीची नक्कल करायला आवडते. हे त्यांच्या धाडसाचे प्रतीक आहे.
२७. मुलांची भाषा कोण शिकवते असे कवि म्हणतात?
उत्तर: कवी सूचित करतात की पक्षीच त्यांची भाषा शिकवतात, कारण ते पक्ष्यांच्या बोलीत बोलतात.
२८. कवितेत निसर्गाची कोणती रूपं दिसतात?
उत्तर: टेकडी, वारा, आभाळ, पृथ्वी, झाडं, कडे, चंद्र, सूर्य, प्राणी आणि पक्षी अशी अनेक निसर्गरूपे या कवितेत दिसतात.
२९. कवितेचा मुख्य विषय काय आहे?
उत्तर: मुलांच्या निसर्गप्रेमी, स्वच्छंदी आणि आनंदी जीवनाचे वर्णन हा कवितेचा मुख्य विषय आहे.
३०. कवितेतून मुलांचा कोणता गुण दिसतो?
उत्तर: निसर्गाशी एकरूप होणारे, मुक्त, बेभान, उत्साही आणि खेळकर असे त्यांचे स्वभाववैशिष्ट्य दिसते.
Answer by Dimpee Bora
