Chapter- 26                                पाण्याची गोष्ट

 

प्रश्न 1: पाण्यासाठी पंधरा ते वीस रुपये का मोजावे लागतात?

उत्तर: अनेक ठिकाणी स्वच्छ पिण्याचे पाणी सहज उपलब्ध नसल्यामुळे लोकांना पाणी विकत घ्यावे लागते. पाण्याची टंचाई, अपुरी सार्वजनिक सोय आणि खासगी पाणीपुरवठ्यावर अवलंबून राहावे लागल्यामुळे पाण्यासाठी पंधरा ते वीस रुपये मोजावे लागतात.


प्रश्न 2: पाण्यासाठी पैसे मोजावे लागल्यामुळे कोणत्या लोकांना जास्त त्रास होतो?

उत्तर: पाण्यासाठी पैसे मोजावे लागल्यामुळे गरीब आणि पैसे नसणाऱ्या कोट्यवधी लोकांना मोठा त्रास सहन करावा लागतो. असे लोक स्वच्छ पाण्यापासून वंचित राहतात.


प्रश्न 3: सार्वजनिक ठिकाणी पिण्याचे पाणी कसे असावे असे सांगितले आहे?

उत्तर: सार्वजनिक ठिकाणी पिण्याचे पाणी मोफत आणि स्वच्छ उपलब्ध असावे असे सांगितले आहे, जेणेकरून प्रत्येकाला पिण्याचे पाणी सहज मिळू शकेल.


प्रश्न 4: पाण्यासाठी वणवण करावी लागल्याने कोणते दुष्परिणाम होतात?

उत्तर: पाण्यासाठी दूरवर जावे लागल्याने मुली आणि स्त्रियांच्या आरोग्यावर वाईट परिणाम होतात. सतत पाणी आणण्याच्या कष्टामुळे त्यांना शारीरिक त्रास सहन करावा लागतो.


प्रश्न 5: पाण्याच्या टंचाईचा शिक्षणावर कसा परिणाम होतो?

उत्तर: पाण्यासाठी वणवण करावी लागल्यामुळे अनेक मुलामुली शाळेत नियमित जाऊ शकत नाहीत. त्यामुळे त्यांच्या शिक्षणावर विपरीत परिणाम होतो.


प्रश्न 6: मोठ्या शहरांमध्ये पाण्याचा पुरवठा कसा असतो?

उत्तर: मोठ्या शहरांमध्ये बहुतेक ठिकाणी पाण्याचा अखंड म्हणजेच सतत पुरवठा होत असतो.


प्रश्न 7: छोट्या शहरांमध्ये पाण्याची परिस्थिती कशी असते?

उत्तर: काही छोट्या शहरांमध्ये आठवड्यातून किंवा दहा दिवसांतून एकदाच पाणी मिळते, त्यामुळे नागरिकांना साठवणूक करावी लागते.


प्रश्न 8: ग्रामीण भागात पाण्याची समस्या कशी आहे?

उत्तर: ग्रामीण भागात अनेक ठिकाणी तीव्र पाण्याचा तुटवडा असून स्वच्छतेच्या सवयी पाळणे कठीण होते.


प्रश्न 9: पाण्याची टंचाई स्वच्छतेवर कसा परिणाम करते?

उत्तर: पाणी कमी असल्यामुळे अंघोळ, कपडे धुणे, भांडी घासणे आणि घराची स्वच्छता नीट करता येत नाही, त्यामुळे अस्वच्छता वाढते.


प्रश्न 10: वर्गातील मुले पर्यावरण अभ्यासासाठी काय करतात?

उत्तर: वर्गातील मुले पर्यावरण अभ्यासाशी संबंधित माहिती गोळा करून वहीत लिहून आणतात आणि ती शिक्षकांना दाखवतात.


प्रश्न 11: शिक्षक मुलांच्या कामाबद्दल काय प्रतिक्रिया देतात?

उत्तर: शिक्षक वही पाहून आनंद व्यक्त करतात आणि मुलांच्या प्रयत्नांचे कौतुक करतात.


प्रश्न 12: घरगुती कामांमध्ये पाणी कसे वाचवता येते?

उत्तर: अंघोळ करणे, भांडी घासणे, कपडे धुणे आणि सडा-सारवण करताना प्रत्येकाने दररोज एक तांब्या पाणी वाचवले तर मोठी बचत होऊ शकते.


प्रश्न 13: एका कुटुंबाने रोज एक तांब्या पाणी वाचवल्यास किती पाणी वाचते?

उत्तर: एका कुटुंबाने रोज एक तांब्या पाणी वाचवल्यास दररोज एक बादली म्हणजेच सुमारे पंधरा ते वीस लीटर पाणी वाचते.


प्रश्न 14: हजार कुटुंबांच्या गावात किती पाणी वाचू शकते?

उत्तर: हजार कुटुंबांच्या गावात दिवसाला पंधरा ते वीस हजार लीटर पाणी वाचू शकते.


प्रश्न 15: वर्षभरात पाण्याची बचत किती होऊ शकते?

उत्तर: वर्षभरात अंदाजे पन्नास ते सत्तर लाख लीटर पाणी वाचू शकते.


प्रश्न 16: पाण्याच्या बचतीची माहिती कशी वापरण्याचा विचार केला आहे?

उत्तर: या सगळ्या माहितीचा तक्ता तयार करून तो वर्गात लावण्याचा आणि शाळेत सर्वांना वाचून दाखवण्याचा विचार केला आहे.


प्रश्न 17: परिपाठाच्या वेळी काय करण्याचे ठरवले आहे?

उत्तर: परिपाठाच्या वेळी शाळेतील सर्व विद्यार्थ्यांना पाण्याच्या बचतीची माहिती वाचून दाखवायचे ठरवले आहे.


प्रश्न 18: रत्नाने कोणती जबाबदारी घेतली आहे?

उत्तर: रत्नाने पाण्याची बचत कशी करता येईल याबद्दल माहिती लिहून आणण्याची जबाबदारी घेतली आहे.


प्रश्न 19: या उताऱ्यातून पाण्याबद्दल कोणती जाणीव निर्माण होते?

उत्तर: या उताऱ्यातून पाणी ही मौल्यवान संपत्ती आहे आणि तिचा योग्य वापर व बचत करणे अत्यंत आवश्यक आहे, ही जाणीव निर्माण होते.


प्रश्न 20: या प्रसंगाचा मुख्य संदेश काय आहे?

उत्तर: या प्रसंगाचा मुख्य संदेश म्हणजे पाण्याची टंचाई गंभीर समस्या असून प्रत्येकाने थोडीशी काळजी घेतली तरी मोठ्या प्रमाणात पाण्याची बचत होऊ शकते.

Answer by Dimpee Bora