মানৱ কল্যাণত জীৱাণুৰ ভূমিকা | অধ্যায় ১০ | Chapter 10 | Class 12 Biology Solution Assamese Medium | HS 2nd Year Biology Assam | Role of Microorganisms in Human Welfare Chapter Answer

মানৱ কল্যাণত জীৱাণুৰ ভূমিকা | অধ্যায় ১০ | Chapter 10 | Class 12 Biology Solution Assamese Medium | HS 2nd Year Biology Assam | Role of Microorganisms in Human Welfare Chapter Answer

মানৱ কল্যাণত জীৱাণুৰ ভূমিকা

প্ৰশ্নমালা

(A) চমু উত্তৰৰ প্ৰশ্নঃ

1. কোন কোন জীৱাণুৰ ঘৰুৱা ব্যৱহাৰ হয় উল্লেখ কৰা।

2. দে প্রস্তুতৰ বাবে কোন জীৱাণু ব্যৱহাৰ কৰা হয়?  

3. সুৰা প্রস্তুতৰ বাবে কি ধৰণৰ জীৱাণু ব্যৱহাৰ কৰা হয়?

4. কি কি শিল্পত জীৱাণু ব্যৱহাৰ কৰা হয়?

5. ৰাসায়নিক প্রণালীৰ তুলনাত কিন প্রক্রিয়াৰ সুবিধা কি কি?

6. কিন প্রক্রিয়া প্রধান স্তৰ কি কি?

7. প্রতিজৈৱিক বস্তু কাক বোলে?

৪. প্রতিজৈৱিক বস্তুৱে বীজাণুৰ ওপৰত কিভাৱে ক্রিয়া কৰে?

9. পেনিচিলিন উৎপাদনকাৰী জীৱাণুৰ নাম লিখা?

10. এলকহল উৎপাদনৰ বাবে কোন জীৱাণু আৰু কি কি কেঁচামাল ব্যৱহাৰ কৰা হয়?

11. প্রতিজৈৱিক বস্তু কেইটামান আৰু এইবিলাক উৎপাদন কৰা জীৱাণুৰ নাম লিখা।

12. কি কি ধৰণৰ শিল্পত অণুজীৱ ব্যৱহাৰ কৰা হয়?

13. পেনিচিলিন উৎপাদনকাৰী অণুজীৱৰ নাম কি?

14. জৈৱ সক্রিয় অণু বুলিলে কি বুজায়?

15. জৈৱ নিয়ন্ত্রণ কাক বোলে?

16. Bacillus thuringiensis কি আৰু কিহৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়?

17. সুৰা উৎপাদনৰ বাবে কি ধৰণৰ অণুজীৱ ব্যৱহাৰ কৰা হয়?

18. কিশ্বন মানে কি?

19. জৈৱিক বিকাৰক কাক বোলে?

20. BOD মানে কি? ই কি বুজায়?

21. সক্রিয় গেদ কাক বোলে?

22. পুতিজল প্ৰদূষণমুক্ত কৰিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ হোৱা স্তৰ সমূহ উল্লেখ কৰা।

23. জৈৱ গেছ কিহৰ পৰা উৎপন্ন হয়?

24. জৈৱ গেছ উৎপাদন কৰা জীৱাণুৰ নাম কি?

25. জৈৱ গেছত কিহৰ পৰা উৎপন্ন হয়?

26. পুতিজল কি? পুতিজল কি ধৰণে শশাধন কৰিব পাৰি?

27. প্ৰতিটো শ্ৰেণীৰ একোটাকৈ উদাহৰণ দি জীৱসাৰৰ শ্ৰেণীবিভাজন লিখা।

২৪. আমাৰ পেটত লেকটিক এছিড বেক্টৰিয়াৰ গুৰুত্ব উল্লেখ কৰা।

29. লেক্ট’বেছিলাছে কেনেদৰে গাখীৰক দৈ লৈ পৰিবৰ্তিত কৰে লিখা।

(C) বহুবিকল্পী প্ৰশ্নঃ

1. ‘লেক্ট’বেছিলাছ বুলগেৰিকাছ’ নামৰ বেকটিৰিয়া বিহৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয়—

(a) সুৰা প্ৰস্তুত (b) দৈ প্ৰস্তুত (c) এলক’হল প্ৰস্তুত (d) ভিনিগাৰ প্ৰস্তুত

2. মল্ট আৰু ইষ্টৰ সংমিশ্ৰণত উৎপন্ন হ’ব পৰা বস্তু হ’ল—

(a) মদ (b) বিয়েৰ (c) এছিটিক এচিড (d) এলক’হল

3. শৰ্কৰাৰ কিণ্বনত উৎপন্ন হয়—

(a) O₂ (b) CO₂ (c) N₂ (d) SO₂

4. কিণ্বনৰ বাবে কোন অৱস্থা উপযুক্ত—

(a) কেঁচামাল বেছি, জীৱাণু সামান্য (b) কেঁচামাল কম, জীৱাণু বেছি (c) দুয়োটা সমানে ল’ব লাগে (d) কোনোটোৱেই প্ৰযোজ্য নহয়।

(D) ৰচনাধর্মী প্রশ্নঃ

1. অণুজীৱৰ শিল্পসংক্রান্ত ব্যৱহাৰ সম্বন্ধে এটি বিৱৰণ দিয়া।

2. কিণ্বন প্রক্রিয়া মানে কি? এই প্রক্রিয়া সম্পর্কে এটি সাধাৰণ ধাৰণা দিয়া।— এই প্রক্রিয়াৰ শিল্পসংক্রান্ত গুৰুত্ব বর্ণনা কৰা।

3. কিণ্বন প্রক্রিয়াৰ যোগেদি সুৰা কেনেকৈ প্ৰস্তুত কৰা হয় বর্ণনা কৰা।

4. অণুজীৱৰ সহায়ত কেনেকৈ প্ৰতিজৈৱিক ঔষধ প্রস্তুত কৰা হয়—আলোচনা কৰা।

5. অণুজীৱৰ শিল্প সম্বন্ধীয় ব্যৱহাৰ মানে কি বুজায়? অণুজীৱ শিল্পৰ যি কোনো চাৰিবিধ উৎপাদনৰ নাম লিখা।

6. অণুজীৱ সম্বন্ধীয় কিথনৰ দুটা সুবিধা উল্লেখ কৰা।

7. VAM-ৰ সম্পূৰ্ণ ৰূপটো লিখা। ইয়াৰ কাম কি? অন্তঃ আৰু বহিঃ মাইকৰাইৰ দুটাকৈ উদাহৰণ দিয়া।

8. মাইক’ৰহাইজা কি? জীৱসাৰ হিচাপে ইয়াৰ গুৰুত্ব উল্লেখ কৰা।

9. ‘অণুজীৱ সমূহক শক্তিৰ উৎস হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। যুক্তি আগবঢ়োৱা।

NCERT- ৰ কেইটামান প্রশ্ন

1. প্রমাণ দিয়া যে জীৱাণুয়ে শৰীৰ ক্ৰিয়াৰ দ্বাৰা গেছ নির্গত কৰে।

2. কোন ধৰণৰ খাদ্যত লেটিক এচিড বেক্টেৰিয়া পোৱা যায়?

3. গম, চাউল আৰু বুটমাহৰ পৰা প্ৰস্তুত পৰম্পৰাগত কোন কোন ভাৰতীয় খাদ্যত জীৱাণুৰ ব্যৱহাৰ হয়?

4. কি ধৰণে জীৱাণুয়ে অনিষ্টকাৰী বেক্টেৰিয়াৰ পৰা সৃষ্টি হোৱা ৰোগ নিৱাৰণত গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰে?

5. প্রতিজৈৱিক বস্তু প্রস্তুত কৰোতে ব্যৱহাৰ হোৱা দুটা ভেঁকুৰৰ প্ৰজাতিৰ নাম লিখা।

6. পুতিজল মানে কি? কি ধৰণে ই আমাৰ অপকাৰ কৰে?

7. প্রাথমিক পর্যায়ৰ আৰু দ্বিতীয় পর্যায়ৰ বিকাৰণৰ মাজত মূল পার্থক্য কি?

8. তুমি ভাবানে জীৱাণুক শক্তিৰ উৎস হিচাবে ব্যৱহাৰ কৰা যায়? যদি যায় তেতিয়া কেনেকৈ?

9. ৰাসায়নিক সাৰ আৰু কীটনাশক ব্যৱহাৰ হ্রাস কৰাৰ বাবে জীৱাণু ব্যৱহাৰ কৰা যায়। কেনেকৈ কৰা সম্ভৱ ব্যাখ্যা কৰা।

সম্ভাব্য প্ৰশ্নাৱলী

(A) অতি চমু উত্তৰৰ প্ৰশ্ন (১ নম্বৰ)ঃ

1. জীৱসাৰ কি ? ইয়াৰ উৎস কি কি?

2. জৈৱকীটনাশক কি? নিমৰ পৰা পোৱা এবিধ কীট নাশকৰ নাম লিখা।

3. জীৱ বিকাৰক বিলাক কি?

4. অনুজৈৱিক কিম্বনৰ দ্বাৰা উৎপাদন কৰা প্রথম জৈৱ এচিড বিধ কি? জীৱ বিকাৰক বিলাক কি?

5. TPA সম্পূর্ণকৈ লিখা।

6. মানুহৰ খাদ্য হিচাপে ব্যৱহাৰ হোৱা নীল-সেউজ শেলাইক নাম লিখা আৰু ইয়াৰ গুৰুত্ব কি?-পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ সমস্যা সৃষ্টিকাৰী পানীত গজা অপতৃণবিধ কি?

7. কি অৱস্থাত ইয়াৰ বেছিকৈ বৃদ্ধি পায়?

৪. যিবিলাক জীৱাণু গোষ্ঠীয়ে জৈৱ গেছ উৎপাদন কৰে সেই বিলাকৰ নাম লিখা আৰু কি ধৰণৰ বস্তুৰ ওপৰত ক্রিয়া কৰে লিখা।

9. এবিধ জলজ ঢেকীয়াৰ লগত সহবাস কৰা একধৰণৰ নাইট্রজেন সংস্থাপনকাৰী জীৱৰ নাম লিখা।

10. মাইকৰহাইজা কাক বোলে?

11. দৈ প্রস্তুত কৰা বেক্টেৰিয়াৰ নাম লিখা। কি তাপমাত্রাত ই গাখীৰক দৈ লৈ ৰূপান্তৰ কৰে?

12.  SCP কি?

13. কিয় পেটিনেজ আৰু প্ৰটিয়েজ ফলৰ ৰসৰ লগত মিহলোৱা হয়?

14. জৈৱিক কৃষিৰ সংজ্ঞা লিখা।

15. কীটনাশক কি?

16. অণুজীৱৰ কিম্বনৰ দ্বাৰা উৎপন্ন হোৱা প্রথম জৈৱিক এচিদটোৰ নাম কি?

17. বেকাৰ ইষ্টৰ বৈজ্ঞানিক নাম কি?

18. ভিন্নভাৱে লিখা 'Cry' আৰু cry' য়ে একাদিক্রমে কি বুজায়?

19. প্রতিজৈৱিক শব্দটো কোনে আগবঢ়াইছিল?

(B) শূন্যস্থান পূৰণ কৰাঃ

1. ইষ্টক ______ প্রস্তুতৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।

2. জৈৱগেছত প্রধানত ______ থাকে আৰু ইয়াক ৰন্ধাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।

3. এলকহলৰ পৰা ভিনেগাৰ প্ৰস্তুত কৰা হয় ______ নামৰ জীৱৰ সহায়ত।

4. সুৰা আৰু ব্রেণ্ডিৰ বাবে পোষক দ্ৰৱ্য হিচাপে ______ ৰ ৰস ব্যৱহাৰ কৰা হয়।

5. ৰাসায়নিক সাৰ আৰু ______ সুদূৰপ্ৰসায়ী প্ৰদূষণৰ বাবে দায়ী।

6. এক কোষীয় প্রটিনে (এছ চি পি) মানুহৰ খাদ্যৰ মূল্যৱান ______ সম্পূৰক হিচাপে কাম কৰে।

7. পুতিজল বিকাৰণ কৰা হয় যিমান সময় BDO ৰ মাত্রা ______ পোৱা নাহয়।

8. এবিধ প্রতিজৈৱিক বস্তু যি ভেঁকুৰৰ বিৰুদ্ধে কাম কৰে।

9. ট্রাইকডাৰমা প্রজাতি সম্ভাৱনাযুক্ত ______ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।

10. জৈৱ কীটনাশক আজাডিৰেকটিন গছৰ পৰা পোৱা যায়।

11. ______ এবিধ মানুহৰ খাদ্য হিচাপে ব্যৱহৃত হোৱা নীল-হৰিৎ শেলাই।

12. ______ গাখীৰত উৎপন্ন হয় আৰু ইয়াক দৈলৈ ৰূপান্তৰিত কৰে।

13. কিম্বনৰ সময়ত জাইমেজ এনজাইমে চেনিক ______ লৈ ৰূপান্তৰিত কৰে।

(C) সত্য আৰু অসত্য নির্ণয় কৰাঃ

1. মাৰছেলিয়া নামৰ জলজ ঢেকীয়াবিধ একধৰণৰ জীৱসাৰ।

২. অত্যধিক ৰাসায়নিক সাৰ ব্যৱহাৰে ওচৰৰ জলাশয়ত ‘ইউট্টফিকেছন’ সৃষ্টি কৰে।

3. দীঘলীয়া অসুস্থতাৰ পিছত খাদ্যৰ লগত স্পিৰুলিনা মিহলাই খাবলৈ উপদেশ দিয়া হয়; কাৰণ, ই খাদ্য সহজে হজম হোৱাত সহায় কৰে।

4. বাচন ধোৱা পাউদাৰত এমাইলেজ নামৰ এক উৎসেচক থাকে।

5. পুতিজলৰ প্রাথমিক বিকাৰণ এক জৈৱিক পদ্ধতি।

6. মুক্তভাবে জীয়াই থকা ভেঁকুৰ “ট্রাইক'ডাৰমাক পতঙ্গ নাশ কৰিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা যায়।

7. জীৱাণুৰ আটাইতকৈ প্রয়োজনীয় ভূমিকা হ’ল পুতিজল বিকাৰণ।

8. জৈৱ গেছ উৎপাদন হয় প্রাণী আবজর্নাৰ ওপৰত সবাত বেক্টেৰিয়াৰ কাৰ্য্যৰ ফলত।

9. চেকাৰমাইছিছ চেৰিভিছি এবিধ ‘বেকাৰ ইষ্ট'।

10. প্রথম কীটনাশক, DDT হল ব্যৱসায়িক ভিত্তিত প্রস্তুত কৰি উলিওৱা প্ৰথম কীটনাশক।

11. জৈৱকীটনাশত নীলা সেউজীয়া শেলাই ৰাইবিয়াম আৰু মাইকৰাইজা ভেঁকুৰ অন্তর্ভুক্ত।

12. মাইকৰাইজা শেলাই আৰু ভেঁকুৰৰ সহযোগ।

13. মেথান’বেক্টেৰিয়াম জৈৱ গেছ উৎপাদত ব্যৱহৃত হয়।

14. লেক্ট’বেছিলাচ বেক্টেৰিয়াৰ দ্বাৰা গাখীৰ দৈলৈ ৰূপান্তৰিত কৰাৰ সময়ত ভিটামিন B₁₂ ৰ মাত্রা বাঢ়ি যায়।

II. ২ নম্বৰৰ চমু প্রশ্নঃ

1. চায়ান’বেক্টেৰিয়াই কেনেকৈ জীৱসাৰৰ প্রধান উৎস হিচাপে কাম কৰে? দুবিধ ছায়েন’ বেক্তেৰিয়াৰ নাম লিখা।

2. জীৱটো চিনাক্ত কৰা

(a) গুড়ৰ পৰা এলকহল প্রস্তুত কৰা অনুজীৱ।

(b) এটি মাটিত বাস কৰা অনুজীৱ যি মাহ জাতীয় (বিন) গছৰ শিপাৰ লগত সহজীৱী হিচাপে বাস কৰে।

3. কি ধৰণৰ অনুজীৱই আমাৰ অন্ত্রত বাস কৰে? এইবিলাকৰ কি ভূমিকা? টোকা লিখা?

4. টোকা লিখাঃ

(a) বেকাৰছ ইষ্ট

(b) সুৰা প্রস্তুতৰ ইষ্ট।

5. প্রতিজৈৱিক বস্তু কি? এই বিলাকে কর্ষণ দ্ৰৱত কেনেকৈ অন্যান্য জীৱাণু জন্মাত বাধা দিয়ে?

6. পুতিজল কি? কিভাবে পুতিজল আমাৰ বাবে অপকাৰী?

7. “মাহ জাতীয় উদ্ভিদে মাটি সাৰুৱা কৰে কিন্তু ধান জাতীয় শস্যই নকৰে”। এই বক্তব্য আলোচনা কৰা।

৪. মাইকৰহাইজা কি? ই জীৱসাৰ হিচাপে কেনেকৈ সহায় কৰে?

9. অনুজীৱক শক্তিৰ উৎস হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি নে? যদি হয় তেতিয়া কেনেকৈ?

10. কৃষিত এজ’লা পিনাটাৰ জীৱবিজ্ঞানীক তাৎপর্য আলোচনা কৰা।

11. জৈৱ গেছৰ ৰাসায়নিক লক্ষণ লিখা। জৈৱ গেছ উৎপন্ন কৰা এৱিধ জীৱৰ নাম লিখা।

12. তলত দিয়াবোৰ উৎপাদনত ব্যৱহাৰ হোৱা অণুজীৱৰ নাম লিখা–(a) চাইটিক এচিড (b) এটিটিক এচিড (c) বিউটাৰিক এচিড (d) লেকটিক এচিড।

III. ৩ নম্বৰৰ চমু প্রশ্নঃ

1. জৈৱ কৃষি কাক বোলে? অন্য ধৰণৰ খেতিৰ পৰিৱর্তে জৈৱ কৃষিলৈ ঘূৰি যাবলৈ কিয় পৰামর্শ দিয়া হয়?

2. জৈৱগেছ কি? ইয়াৰ গঠন কি? কিয় জৈৱগেছ অন্যান্য পৰম্পৰাগত ইন্ধনতকৈ পছন্দ কৰা হয়?

3. লেকটিক এচিড বেক্টেৰিয়াই কি ধৰণৰ খাদ্যত বাস কৰে? কেইটামান ইয়াৰ প্ৰয়োজনীয় ব্যৱহাৰ উল্লেখ কৰা ।

4. জীৱসাৰ কেনেকৈ NPK আদি কৰি বজাৰত কিনিবলৈ পোৱা সাৰ বিলাকতকৈ পৃথক? জীৱসাৰ হিচাপে (ৰাইজবিয়ামৰ গুৰুত্ব আলোচনা কৰা।)

5. ‘ফ্লকছ’ কোন বিলাকক বোলে? পুতিজল পৰিষ্কাৰ কৰাত এই বিলাকৰ গুৰুত্ব কি? পুতিজল পৰিষ্কাৰ কৰা পুখুৰীত এইবিলাকৰ অৱস্থা কি হয়?

6. VAM ৰ সম্পূৰ্ণ ৰূপ কি? ইয়াৰ ভূমিকা কি? অন্তঃ আৰু বহিঃ মাইকৰহাইজাৰ অন্ততঃ দুটাকৈ উদাহৰণ দিয়া।

7. জৈৱনিয়ন্ত্ৰণৰ বাহক হিচাপে বেকুল’ ভাইৰাছৰ ভূমিকা বর্ণনা কৰা। জৈৱিক কৃষিকার্যত ইয়াৰ প্ৰয়োজনীয়তা লিখা।

8. পুতিজল নিষ্কাশন প্রণালীত অণুজীৱৰ ভূমিকা লিখা।

9. প্রতিজৈৱিক কি? প্রতিজৈৱিক উৎপাদনত ব্যৱহাৰ হোৱা দুবিধ অণুজীৱৰ নাম আৰু সিহঁতৰ উৎপাদিত সামগ্ৰীৰ নাম লিখা।

IV. ৫ নম্বৰৰ দীঘল প্রশ্নঃ

1. বর্তিথকা কৃষি কাক বোলে? বর্তিথকা কৃষিত জৈৱ কীটনাশক আৰু জীৱসাৰৰ ভূমিকা কি আলোচনা কৰা।

2. জৈৱ এচিদ কি? নির্দিষ্ট অনুজীৱৰ সহায়ত উদ্যোগত প্রস্তুত কৰা বিভিন্ন প্রকাৰৰ জৈৱ এচিদ বোৰৰ বিষয়ে লিখা।

3. এটি জৈৱ গৈছ প্রস্তুত কৰা সৰঞ্জামৰ চিত্ৰ আঁকি ইয়াৰ বিভিন্ন অংশ চিহ্নিত কৰা।

4. কীটপতঙ্গ আৰু ৰোগৰ জৈৱ নিয়ন্ত্ৰণৰ মূল ধাৰণা পর্কে আলোচনা কৰা। অন্ততঃ দুটাকৈ অপকাৰী জীৱ নাশক আৰু কীটনাশকৰ উদাহৰণ দিয়া।

5. কিভাবে পুতিজল আমাৰ বাবে ক্ষতিকাৰক? পুতিজল বিকাৰ কৰাৰ মূল নীতি উল্লেখ কৰা। প্রাথমিক আৰু গৌণ বিকাৰৰ মাজত কি পার্থক্য লিখা।

6. উৎসেচকবোৰ কি? উদ্যোগত ব্যৱহাৰ হোৱা কিছুমান প্রধান উৎসেচকৰ নাম লিখা আৰু তাৰ প্ৰয়োজনীয়তা বর্ণনা কৰা।

7. ৰাসায়নিক সাৰ আৰু কীটনাশকৰ ব্যৱহাৰ কমাবলৈ অণুজীৱৰ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। ই কেনেকৈ সম্ভৱ বর্ণনা কৰা।

8. এক বৃহৎ আয়তনৰ পুতিজল যদি উপচাৰণ নকৰাকৈ নৈত পেলাই দিয়া হয় তেন্তে কি হ’ব চমুকৈ আলোচনা কৰা।

Type Himanku Bora