সপুষ্পক উদ্ভিদত যৌন প্ৰজনন | অধ্যায় ২ | Chapter 12 Biology Solution Assamese Medium | HS 2nd Year Biology Answer Assam | Sexual Reproduction in Flowering Plants

সপুষ্পক উদ্ভিদত যৌন প্ৰজনন

প্ৰশ্নমালা

(A) অতি চমু উত্তৰৰ প্ৰশ্নঃ

1. প্ৰ-প্ৰসুতক কাক বোলে? 

2. ৰেণুজনন কোষ কিহৰ পৰা সৃষ্টি হয়? 

3. স্ত্ৰীৰেণু মাতৃকোষৰ পৰা কি সৃষ্টি হয়?  

4. গৰ্ভাধানৰ পিচত ভ্ৰূণপোষক কোষকেন্দ্ৰৰ ক্ৰম'জম সংখ্যা তিনিগুণ কিয় হয়?  

5. বহুভ্ৰাণতাৰ চমু টোকা লিখা।

6. অপ্ৰকৃত ফল মানে কি বুজা?  

7. বীজহীন ফল মানে কি বুজা?  

8. এজোপা গুপ্তবীজী উদ্ভিদত টেপেটাম ক'ত থাক? ইয়াৰ কাম কি?  

9. বায়ুপৰাগী ফুলৰ অন্ততঃ দুটা চাৰিত্ৰিক বাশিষ্ট্য লিখা।

10. বেটুৰ কাৰ্য্য কি কি?  

11. দলমণ্ডলৰ কাৰ্য্য উল্লেখ কৰা।

12. দ্বি-গৰ্ভাধান বা দ্বি-নিষেচন মানে কি বুজায়?  

13. অমৰাবিন্যাস কাকে বোলে?  

14. ফুলৰ কোনটো অংশৰ পৰা প্ৰকৃত ফলৰ বিকাশ হয়? 

15. এজোপা উদ্ভিদৰ উদাহৰণ দিয়া যাৰ ফল গৰ্ভাশয়ৰ পৰা বিকাশক নহয়? 

16. পৰাগৰেণুৰ কোনখন বেৰত জনন ছিদ্ৰ পোৱা যায়?  

17. এটা ডিম্বকৰ নিষেচনৰ পিছত প্ৰতিবাদ কোষসমষ্টিৰ কি হয়? 

(B) চমু উত্তৰৰ প্ৰশ্নঃ  

1. পৰাগৰেণুৰ গঠন বৰ্ণনা কৰা?

2. পৰাগৰেণু কেনেকৈ উৎপন্ন হয়।

3. স্ত্ৰীৰেণুৰ বিকাশ কেনেকৈ হয়? 

4. গুপ্তবীজী উদ্ভিদৰ ডিম্বকৰ ভিতৰৰ বিভিন্ন কোষ কেন্দ্ৰ সমূহৰ সৈতে দীৰ্ঘচ্ছেদৰ চিহ্নিত চিত্ৰ আঁকা।

6. উদ্ভিদৰ ডিম্বকৰ ভিতৰত ভ্ৰূণস্থলী সৃষ্টি হোৱা পৰ্য্যন্ত বিভিন্ন স্তৰসমূহ দেখুওৱা।

7. পুংজনন কোষৰ বিকাশ বৰ্ণনা সম্পৰ্কে চমুকৈ লিখা।

8. দ্বিবীজপত্ৰী উদ্ভিদৰ ভ্ৰূণৰ বিকাশ সম্পৰ্কে চমুকৈ বৰ্ণনা কৰা আৰু একবীজপত্ৰী ভ্ৰূণৰ লগত পাৰ্থক্যসমূহ উল্লেখ কৰা।

9. ডিম্বক আৰু বীজৰ মাজত থকা পাৰ্থক্যসমূহৰ এখন তালিকা প্ৰশ্তুত কৰা।

10. ফল পৰিপক্ক হোৱা (পকা) মানে কি বুজায়? 

11. অনিষেক বুলিলে কি বুজা? 

12. ভ্ৰূণপোষৰ বিকাশ ভ্ৰূণৰ বিকাশৰ আগতেই হয়। যুক্তি দিয়া।

13. টেপেটাম কি? ইয়াৰ কাৰ্য বৰ্ণনা কৰা।

(C) পাৰ্থক্য নিৰ্দেখ কৰাঃ

1. নলিকা কোষকেন্দ্ৰ আৰু জননক্ষম কোষকেন্দ্ৰ।

2. স্পৰ'জেনেছিছ আৰু গেমেট'জেনেছিছ।

3. প্ৰকৃত ফল আৰু অপকৃত ফল।

4. সৰল ফল আৰু যৌগিক ফল।

5. ভ্ৰূণপোষী আৰু অভ্ৰূণপোষী বীজ।

6. ভ্ৰূণস্থলী আৰু ডিম্বক।

7. স্ত্ৰীৰেণু আৰু পুংৰেণু।

(D) তলত দিয়া সমূহৰ একোটা মূল কাৰ্য্য উল্লেখ কৰাঃ

1. জননক্ষম কোষকেন্দ্ৰ  2. ভ্ৰূণপোষ  3. ডিম্বক  4. ডিম্বক ৰন্ধ্ৰ  5. ভ্ৰূণস্থলী 

(E) বহু বিকল্পী প্ৰশ্নঃ

1. ভ্ৰূণস্থলী সৃষ্টি হয় কিহৰ পৰা? ঃ

(a) প্ৰপ্ৰসূতক   (b) ৰেণুজনন কোষ   (c) স্ত্ৰীৰেণু কোষ   (d) নিউচেলাচ

2. গৰ্ভাধানৰ আগলৈকে পূৰ্ণতা প্ৰাপ্ত ভ্ৰূণস্থলীৰ ভিতৰত থকা কোষকেন্দ্ৰৰ মুঠ সংখ্যাঃ

(a) দুটা    (b) চাৰিটা    (c) আঠটা    (d) নিৰ্দিষ্ট নহয়

3.ভ্ৰূণস্থলীৰ ভিতৰত দুগুণ ক্ৰম'জম থকা কোষকেন্দ্ৰ দেখা যায়ঃ

(a) স্ত্ৰীজনন কোষ    (b) প্ৰতিবাদ কোষ সমষ্টিত    (c) নিশ্চিত কোষকেন্দ্ৰত    (d) সহকাৰী কোষত 

4. ভ্ৰূণপোষী বীজৰ উদাহৰণ হ'লঃ

(a) বুটমাহ    (b) ধান    (c) উৰহী    (d) লাও

5. যৌগিক ফল সৃষ্টি হয়ঃ

(a) বহুগৰ্ভপত্ৰ থকা গৰ্ভাশয়ৰ পৰা    (b) পুষ্প বিন্যাসৰ ফুল বিলাক একেলগ হৈ    (c) ফলৰ একমাত্ৰ গৰ্ভাশয়ৰ পৰা    (d) পুষ্পাক্ষৰ পৰা

6. ভ্ৰূণসৃষ্টি হয়ঃ   

(a) স্ত্ৰীজনন কোষ    (b) নিশ্চিত কোষকেন্দ্ৰ    (c) প্ৰতিবাদ কোষ সমষ্টি    (d) সহকাৰী কোষৰ পৰা

7. ধান এক ধৰণৰঃ    

(a) ভ্ৰূণপোষী    (b) অভ্ৰূণপোষী    (c) বীজহীন    (d) অপকৃত ফল

8. পৰিণত ভ্ৰূণস্থলীত কোষৰ সংখ্যাঃ

(a) এটা    (b) দুটা    (c) পাঁচটা    (d) আঠটা

9. গৰ্ভাশয়ৰ পৰা সৃষ্টি হোৱা ফল হৈছেঃ

(a) মাটি কঁঠাল    (b) আপেল    (c) আম    (d) ঔটেঙা

(F) ৰচনা ভিত্তিক প্ৰশ্নঃ

1. এটি আদৰ্শ ফলৰ বিভিন্ন অংশ আঁকি বৰ্ণনা কৰা।

2. ডিম্বক বিভিন্ন অংশ চিত্ৰ আঁকি বৰ্ণনা কৰা।

3. গুপ্তবীজী উদ্ভিদৰ পুং ৰেণু গঠনৰ প্ৰক্ৰিয়া উপযুক্ত চিত্ৰৰ সহায়ত বৰ্ণনা কৰা। টোপেটামৰ কাম কি উল্লেখ কৰা।

4. জননকোষৰ গঠন আৰু তাৰ বিকাশ সম্পৰ্কে এটি চমু পৰ্য্যালোচনা কৰা।

5. গৰ্ভাধানৰ পিচত বীজে কেনেকৈ বিকাশ লাভ কৰে তাৈৰ চমু বৰ্ণনা কৰা।

6. গৰ্ভাশয় কেনেকৈ ফললৈ ৰূপান্তৰিত হয়? বিভিন্ন ধৰণৰ ফল কেনেকৈ শ্ৰেণী বিভাগ কৰা হয়? 

7. জননকোষ বুলিলে কি বুজা? উদ্ভিদৰ পুংজননকোষৰ উৎপত্তি, গঠন আৰু বিকাশ সম্পৰ্কে বিৱৰণ দিয়া।

8. পৰাগযোগ কি? ইতৰ-পৰাগযোগৰ বাবে উদ্ভিদৰ কৌশল সমূহ কি কি? 

9. পুংৰেণু গঠনৰ প্ৰক্ৰিয়া উপযুক্ত চিত্ৰৰ সহায়ত লবৰ্ণনা কৰা।

10. পুংজননকোষ গঠনৰ প্ৰক্ৰিয়্া উপযুক্ত চিত্ৰৰ সহায়ত বৰ্ণনা কৰা।

11. চিহ্নিত চিত্ৰৰ সহায়ত এজোপা গুপ্তবীজী উদ্ভিদৰ স্ত্ৰীলিঙ্গধৰ উদ্ভিদৰ (ভ্ৰূণস্থলীৰ) বিকাশ সম্পৰ্কে টোকা লিখা।

12. ভ্ৰূণ কি? দ্বিবীজপত্ৰী উদ্ভিদৰ ভ্ৰূণৰ বিকাশ সম্পৰ্কে বৰ্ণনা কৰা। দ্বিবীজপত্ৰী ভ্ৰূণক একবীজপত্ৰী ভ্ৰূণৰ পৰা কেনেকৈ পৃথক কৰিবা? 

13. 'পৰাগযোগ সপুষ্পক উদ্ভিদৰ জীৱনচক্ৰৰ এটা উল্লেখযোগ্য দিশ' কথাফাকিৰ যথাৰ্থতা দেখুওৱা আৰু এই দায়িত্ব পালন কৰা বিভিন্ন কাৰকসমূহৰ কাৰ্য বৰ্ণনা কৰা।

14. গুপ্তবীজী উদ্ভিদৰ ভ্ৰূণস্থলী গঠনৰ বিভিন্ন স্তৰসমূহ উপযুক্ত চিত্ৰৰ সহায়ত ব্যাখ্যা কৰা।

15. গুপ্তবীজী উদ্ভিদৰ যঔন প্ৰজনন প্ৰক্ৰিয়াত ঘটা বিভিন্ন পৰিঘটনাসমূহ কি কি? উপযুক্ত চিত্ৰৰ সহায়ত চমুকৈ বৰ্ণনা কৰা।

16. কৃত্ৰিম সংকৰণ কি? ত্ৰাণ সংকৰণত ব্যৱহাৰ হোৱা পদ্ধতিৰ বৰ্ণনা কৰা।

 

উত্তৰ

(D) 1. (দুটা পুংজননকোষ সৃষ্টি কৰে) 2. (ভ্ৰূণক খাদ্য যোগান ধৰে), ৩. (গৰ্ভাধানৰ পিচত ডিম্বকৰ পৰা বীজ সৃষ্টি হয়),

4. (ডিম্বক-ৰন্ধ্ৰইদি পুংজনন কোষ দুটা ভ্ৰূণস্থলীলৈ স্থানান্তৰ কৰা হয়।) 5. (ভ্ৰূণস্থলীৰ ভিতৰত ডিম্বাণু আৰু ভ্ৰূণাণুৰ বিকাশ ঘটে।)

(E) 1 (c), 2. (c), 3. (c), 4. (b), 5.  (b), 6. (a), 7. (a), 8. (d), 9. (c)

(F) (a) প্ৰতিসম, (b) মঞ্জৰী পত্ৰাৱৰণ, (c) পুংধৰ, (d) অধিগৰ্ভ, (e) পখিলা সদৃশ, (f) একগুচ্ছ, (g) ক্ৰান্তিয়, (h) নেমু।           

NCERT পাঠ্যক্ৰমৰ প্ৰশ্নসমূহ

1. গুপ্তবীজী উদ্ভিদৰ ফুলৰ অংশ সমূহৰ নাম উল্লেখ কৰা য'ত পুং আৰু স্ত্ৰীজননকোষৰ গঠন হয়।

2. পুংৰেণু আৰু স্ত্ৰীৰেণুৰ বিকাশৰ মাজত পাৰ্থক্য কি? এনে ক্ষেত্ৰত কি ধৰণৰ কোষবিভাজন হয়? সৰ্বশেষত কি ধৰণৰ গঠন উৎপন্ন হয়? 

3. তলত উল্লেখ কৰা সমূহ বিকাশৰ পৰ্য্যায় হিচাবে সজোৱাঃ

পুংৰেণু, ৰেণুজনন কলা, ৰেণু চতুষ্টয়, ৰেণু মাতৃকোষ, পুংজননকোষ।

4. পৰিষ্কাৰ আৰু চিহ্নিত চিত্ৰৰ সহায়ত এটি আদৰ্শ গুপ্তবীজীৰ ডিম্বকৰ বৰ্ণনা দিয়া।

5. স্ত্ৰীজননকোষৰ একৰেণু বিকাশ মানে কি বুজা? 

6. পৰিষ্কাৰ চিত্ৰৰ সহায়ত ৭টা কোষ আৰু, ৮টা কোষকেন্দ্ৰ থকা স্ত্ৰীজননকোষৰ ব্যাখ্যা কৰা।

7. উন্মীলিত ফুল কোন বিলাক? অনুন্মীলিত ফুলত ইতৰ পৰাগযোগ হ'ব পাৰে নে? যুক্তিসহ উত্তৰ দিয়া।

8. স্ব-পৰাগযোগ নহবৰ বাবে উদ্ভৱ হোৱা দুটা উপায়ৰ উল্লেখ কৰা।

9. স্ব-বিৰোধী পৰাগযোগ মানে কি? এনে ধৰণৰ স্ব-বিৰোধী ফুলত স্ব-পৰাগযোগৰ ফভলত বীজ উৎপাদন নহয় কিয়? 

10. 'বেগিং' পদ্ধতি কি বুজায়? উদ্ভিদ প্ৰজনন বাবে ই কি ভাবে প্ৰয়োজন হয়? 

11. ত্ৰি-মিলন কাক বোলে? ক'ত আৰু কেনেকৈ ই সম্পন্ন হয়? ত্ৰি-মিলনত যুক্ত কোষকেন্দ্ৰ কেইটাৰ নাম উল্লেখ কৰা।

12. পাৰ্থক্য লিখাঃ

(a) অৱকাণ্ড আৰু অধিকাণ্ড  (b) কাণ্ডাৱৰণ আৰু মূলাৱৰণ  (c) বীজৰ বহিস্ত্বক আৰু অন্তঃস্ত্বক  (d) অবিচ্ছিন্ন নিউচেলাচ যুক্ত ফল আৰু বহিঃফলত্বক।

13. আপেলক কিয় অপকৃত ফল বোলা হয়? ফুলৰ কোন অংশৰ পৰা ই সৃষ্টি হয়? 

14. পৰগৰেণু সৃষ্টিত 'টেপেটামৰ' ভূমুকা কি ব্যাখ্যা কৰা।

15. 'এপ'মিক্সিচ' মানে কি বুজায় আৰুূ ইয়াৰ গুৰুত্ব কি? 

I. এক নম্বৰৰ প্ৰশ্নঃ

(A) অতি চমু উত্তৰৰ প্ৰশ্নঃ

1. প্ৰজননৰ সংজ্ঞা দিয়া।

2. বন্ধ্যাত্ব মানে কি? 

3. শম্বুক পৰাগন কাক বোলে?

4. কোন ধৰণৰ ফুলে ইতৰ-পৰাগযোগ পছন্দ কৰে? 

5. স্ববন্ধ্যা উদ্ভিদত কি ধৰণৰ পৰগযোগ হয়? 

6. বেলিফুল কিয় পতঙ্গ পৰাগনৰ বাবে আটাইতকৈ সুবিধাজনক? 

7. দ্বি-নিষেচন কি? ইয়াক কোনে আৱিষ্কাৰ কৰিছিল? 

8. স্বপ'ৰপলেনিন কি?

9. গুপ্তবীজীৰ পুংজননকোষ আৰু স্ত্ৰীজননকোষত সৃষ্টি হোৱা প্ৰথম কোষ কোনটো? 

10. দুবিধ উদ্ভিদৰ নাম লিখা য'ত ঃ--(I) চৰাই আৰু (II) বাদুলিৰ দ্বাৰা পৰাগযোগ হয়।

11. ত্ৰি-সংলয়ন কি? 

12. অনিষেকতা আৰু অনিষেক ফল কাক বোলে? 

13. তলত উল্লেখ কৰা শব্দসমূহক প্ৰকৃত ক্ৰম অনুসৰি সজোৱাঃ পুংৰেণু, ৰেণুজনন কোষ, ৰেণু চতুষ্টয়, ৰেণুমাতৃকোষ, পুংজনন কোষ।

14. গুপ্তবীজীত ভ্ৰূণপোষ কেনেকৈ ত্ৰিগুণ ক্ৰম'জম বিশিষ্ট হয়? 

15. জননকোষৰ মিলন নোহোৱাকৈ যি ৰূপান্তৰিত প্ৰজননৰ ফলত বীজ উৎপাদন হয় সেই ৰূপান্তৰিত প্ৰজননৰ বৈজ্ঞানিক আখ্যা দিয়া।

16. দ্বিবেষ্টনিযুক্ত দ্বিকোষ্ঠী পৰাগধানীত 100টা পুঃৰেণু মাতৃকোষ আছে। ইয়াৰ পৰা কিমানটা পুংজনন কোষ সৃষ্টি হ'ব? 

17. মৌপালকে কিয় মৌবাহ শস্যৰ ফুল ফুলাৰ সময়ত শস্য পথাৰত নি ৰাখে? 

18. এটি উদ্ভিদৰ দৈহিক কোষত যদি 24 ডাল ক্ৰম'জম থাকে তেতিয়া তাৰ পুংজননকোষত আৰু ভ্ৰূণপোষকত কিমান ক্ৰম'জম থকিব?

19. ভ্ৰূণস্থলীৰ গৰ্ভযন্ত্ৰত থকা কোষ সমষ্টি কি কি? 

20. পৰাগকোষ পূৰঠ হৈ মোচনৰ পূৰ্বে যি তিনিটা কোষ থাকে সেই কেইটা কি কি? 

21. গৰ্ভকেশৰ কোন অংশৰ বিকাশ ঘটি ফল আৰু বীজ উৎপন্ন হয়? 

22. খেতি কৰা এবিধ উদ্ভিদৰ নাম উল্লেখ কৰা যাৰ ফল আৰু বীজ সৃষ্টি নহয়।

23. তলত উল্লেখিত কাৰ্যৰ নাম লিখাঃ

(I) উভয়লিংগী ফলৰ পৰাগকোষ আঁতৰাই স্ত্ৰীপুষ্পলৈ ৰূপান্তৰতকৰণ (II) গৰ্ভমুণ্ডৰ ওপৰত উপযুক্ত পুংৰেোণু ছটিয়াই দিয়া।

24. প্ৰপ্ৰসূতক আৰু টেপেটাম কাক বোলে? 

25. প্ৰকৃত ফল আৰু অপ্ৰকৃত ফলৰ মাজত পাৰ্থক্য লিখা।

26. সপুষ্পক উদ্ভিদৰ স্ত্ৰীলিংগধৰত তিমান এগুণাত্মক কোষ থাকে? 

27. নিষেচন নোহোৱাকৈ কি কি প্ৰকাৰে বীজৰ বিকাশ হয় উল্লেখ কৰা।

28. ফুলে সিহঁতৰ পতংগ পৰাগযোগৰ বাহকবোৰ কেনেকৈ পুৰষ্কাৰ দিয়ে? 

(B) শূন্যস্থান পূৰণ কৰাঃ

1. বহিৰ্গঠন হিচাবে ফুল এটি ৰূপান্তৰিত                  ।

2. এটি ফুলৰ পৰা পৰাগৰেণু এওকেজোপা গছত থকা এটি ফুলৰ গৰ্ভমুণ্ডৰ স্থানান্তৰিত হোৱাক                         বোলে।

3. বায়ুপৰাগন ফুল বিলাক সাধাৰণতে                  প্ৰকৃতিৰ।

4. পৰগনলীৰ ডিম্বকৰন্ধ্ৰৰ মাজেৰে গৈ ডিম্বকত প্ৰবেশ কৰাকে                  বোলে।

5. পৰাগৰেণুই চৰম তাপ আৰু শুকানী সহ্য কৰিব পাৰে, কাৰণ ইয়াৰ বহিঃস্ত্বক                  ৰ দ্বাৰা গঠিত।

6. এন্থেছিছ এনেকুৱা এটা অৱস্থা য'ত                  ফুলে।

7. ডিম্বক অমৰাৰ লগত সংযুক্ত হোৱা স্থানক                  বোলে।

8. ভ্ৰূণস্থলীৰ প্ৰথম কোষ হ'ল                  ।

9. ডিম্বক নাভী এটি বিন্দু য'ত                  ৰ                  সংযুক্ত থাকে।

10. যোজন কোষৰ পৰা উৎপন্ন দৈহিক কোষ কিছুমানৰ পৰা গঠন হোৱা ভ্ৰূণক                  বোলা হয়।

11. অনিষেকতা জনিত কাৰণত গৰ্ভাধান নোহোৱা ফুলত উৎপন্ন                  প্ৰকৃততে                  ফল।

12. এপ'মিক্সিছ এক ধৰণৰ অপ্ৰচলিত যৌন প্ৰজনন য'ত                  আৰু                  না থাকে।

13. ভ্ৰূণস্থলীৰ গৰ্ভযন্ত্ৰ                  কোষেৰে গঠিত।

14. ভ্ৰূণস্থলীৰ নিশ্চিত কোষকেন্দ্ৰ                  আৰু                  ৰ উৎপাদন।

15. অনেক দ্বিবীজপত্ৰীৰ                  জমা থকা খাদ্য ক্ৰমাৎ বৃদ্ধি পোৱা                  ই গ্ৰহণ কৰি শেষ কৰে।

16. গৰ্ভকেশৰৰ                  য়ে ফল আৰু গৰ্ভকোষ্ঠৰ                  য়ে বীজ গঠন কৰে।

17. ডাব নাৰিকলৰ পানীখিনি                  ।

(C) সত্য আৰু অসত্য উক্তিবোৰ নিৰ্ণয় কৰাঃ

1. গুপ্তবীজীত পূৰ্ণতা প্ৰাপ্ত পুংজনন কোষ গঠিত হয় পুংৰেণু মাতৃকোষৰ পৰা এটি হ্ৰাসাত্মক আৰু দুটা দৈহিক বিভাজনৰ যোগেদি।

2. টেপেটামটো হ'ল ৰেণুধানীৰ আটাইতকৈ ভিতৰৰ তৰপ যিয়ে ৰেণুজনন কোষসমূহক ৰক্ষা কৰে।

3. ভ্ৰূণপোষ সৃষ্টিকাৰী গৌণ কোষকেন্দ্ৰ ভ্ৰূণস্থলীৰ মধ্েযত অৱস্থান কৰে যাৰ ক্ৰম'জম সংখ্যা দুগুণ।

4. এপ'মিক্সিচ এনে এটি ঘটনা য'ত জনন কোষৰ মিলন নোহোৱাকৈয়ে নতুন উদ্ভিদৰ বিকাশ হয়।

5. Xanogamy এনে এক ধৰণৰ পৰাগযোগ যি বংশগত ভাবে পাৰ্থক্য থকা পৰাগৰেণু গৰ্ভমুণ্ডত স্থাপিত কৰে।

6. সকলো ধৰণৰ সপুষ্পক উদ্ভিদেই ফল উৎপাদন হয়।

7. সকলো গৰ্ভাধান হোৱা পূৰ্ণতা প্ৰাপ্ত ডিম্বকত n, 2n আৰু 3n অৱস্থা যথাক্ৰমে সহকাৰী কোষ যোজন কোষ আৰু ভ্ৰূণপোষত দেখা যায়।

8. যি উভয়লিংগী ফুল জীৱনত কেতিয়াও উন্মুক্ত নহয় তাক সমপৰিণতি বোলা হয়।

9. বায়ু পৰাগন হোৱা ফুল বিলাক সৰু আৰু প্ৰচুৰ মাত্ৰাত পৰাগৰেণু উৎপাদন কৰে।

10. গুপ্তবীজীৰ ভ্ৰূণস্থলীত থকা গৰ্ভযন্ত্ৰ এটি ডিম্বক আৰু দুটা প্ৰতিপাদ কোষ সমষ্টিৰে গঠিত।

11. একগৰ্ভপত্ৰী উদ্ভিদৰ এখন মাত্ৰ গৰ্ভপত্ৰ থাকে।

12. সপুষ্পক উদ্ভিদত দ্বিনিষেচনৰ ভূমিকা হৈছে কেৱল ভ্ৰূণপোষ উৎপন্ন কৰা।

13. যদি ৰেণুধাৰীৰ কায়িক কোষে হ্ৰাসাত্মক বিভাজন নোহোৱাকৈ বীজধীৰী উদ্ভিদ উৎপন্ন কৰে তাক অনিষেচিত জনন বোলে।

14. সপুষ্পক উদ্ভিদৰ ভ্ৰূণস্থলীৰ গৰ্ভযন্ত্ৰত এটা ডিম্বাণু আৰু দুটা সহকাৰী কোষ থাকে।

II . দুই নম্বৰৰ প্রশ্নঃ 

1. গুপ্তবীজীৰ ডিম্বকৰ এটি দীর্ঘচ্ছেদ আঁকি তাত থকা কোষকেন্দ্র সমূহ চিহ্নিত কৰা ।

2. ৰেণুজনন কাক বােলে ? পুংৰেণুজনন আৰু স্ত্রীৰেণুজননৰ পার্থক্য দেখুওৱা ।

3. ত্রি - মিলন মানে কি ? ই ক'ত সংঘটিত হয় ? ইয়াৰ লগত জড়িত কোষকেন্দ্ৰবােৰৰ নাম লিখা । 4. মােনা কৌশল কাক বােলে ? উদ্ভিদ প্রজননত ইয়াৰ প্ৰয়ােজনীয়তা উল্লেখ কৰা ।

5. আপেলক কিয় অপ্রকৃত ফল বােলা হয় ? ফুলৰ যি অংশৰ পৰা এই অপ্রকৃত ফল উৎপন্ন হয় তাৰ নাম লিখা ।

 6. মােনাকৰণৰ সংজ্ঞা দিয়া । কেতিয়া আৰু কিয় উদ্ভিদ প্রজননকাৰীয়ে এই কৌশল প্রয়ােগ কৰে ?

 7. “ গুপ্তবীজী উদ্ভিদে দ্বি - গর্ভাধান কৰে | এই উক্তিটা ব্যাখ্যা কৰা । 

৪. উদ্ভিদৰ যৌনতা মানে কি ? সহবাসী আৰু ভিন্নবাসী উদ্ভিদৰ পৰা একোটা উদাহৰণ দিয়া ।

 9. কি কি ধৰণৰ কোষ পূর্ণবিকশিত ক্ৰণস্থলীত পােৱা যায় ? এই বিলাকৰ নাম আৰু ক্ৰমজম সংস্থিতি উল্লেখ কৰা ।

 10. পৰাগযােগ কি ; গুপ্তবীজী উদ্ভিদত ইয়াৰ প্ৰয়ােজনীয়তা আৰু গুৰুত্ব সংক্ষেপে বর্ণনা কৰা ।

 11 , তলত উল্লেখ কৰা সমূহৰ একোটাকৈ উদাহৰণ দিয়াঃ--

( a ) যিবােৰ ফুলত পুংকেশৰ চক্ৰ ( পুংস্তৱক ) আৰু গর্ভকেশৰ চক্র ( স্ত্রীস্তৱক ) উভয়কে পােৱা যায় ।

( b ) একোটা উদ্ভিদ দেহ য'ত পুংপুষ্প আৰু স্ত্রীপুষ্প উভয়েই থাকে ।

( c ) এটি উদ্ভিদ য'ত গর্ভাশয়ৰ পৰা ফল উৎপন্ন হয় ।

( d ) এটি সপুষ্পক উদ্ভিদ য'ত ফলাে নহয় বীজো নহয় ।

12. বীজৰ কোন অংশক বৃদ্ধি পােৱা ক্ৰণৰ প্রথম খাদ্য বােলা হয় ? এই খাদ্যৰ প্রাথমিক উৎস কি ? 

13. বিস্তাৰ হােৱাৰ পূর্বে পূর্ণাঙ্গ এটি পৰাগৰেণুৰ কোষ সমূহৰ কাম কি কি ?

14. গর্ভাধান প্রক্রিয়াৰ বাবে সাজু হােৱা গুপ্তবীজীৰ গৰ্ভদণ্ডৰ এটা দীর্ঘচ্ছেদ অংকন কৰা । ইয়াত থকা বিভিন্ন অংশ চিহ্নিত কৰা ।

15 , কলম কৰা জাপা কলমৰ পার্থক্য দেখুওৱা । কৃষিত ব্যৱহৃত এনে পদ্ধতি প্রত্যেকৰে উদাহৰণ দিয়া ।

16. কল হৈছে অনিষেচিত ফল অথচ কমলাই বহুজ্বণতা দেখুৱায়ছে । বীজৰ ফলৰ পৰা দুয়ােটাকে কেনেকৈ পৃথক কৰিব পাৰি ?

17. ' জননকোষৰ মিলনত বন্ধ্যাত্ব এক প্রাকৃতিক অৱৰােধ ' — কথাষাৰৰ আলােচনা কৰা ।

18. পৰাগযােগ প্রতিৰােধ কৰিবলৈ কিছুমান ফুলে অৱলম্বন কৰা কৌশলবােৰ কি কি ?

IV . তিনি নম্বৰৰ প্রশ্নঃ--

1 . স্ববন্ধ্যাত্ব কি ? স্ববন্ধ্যা ফুলত - স্ব - পৰাগযােগৰ ফলত বীজ উৎপাদন নহয় কিয় ?

2. পৰাগযােগ মানে কি বুজা ? সপুষ্পক উদ্ভিদত ইয়াৰ গুৰুত্ব বর্ণনা কৰা । ইয়াৰ বাবে বিভিন্ন বাহকৰ ভূমিকা বর্ণনা কৰা ।

3. অংগজ প্রজনন কি ? উদাহৰণ দি উদ্যান কৃষিত অংগজ প্রজননৰ গুৰুত্ব সম্পর্কে লিখা । 

4. ত্রি মিলনৰ সংজ্ঞা দিয়া । ইয়াৰ পৰা উৎপাদিত বস্তু কি ? এই উৎপাদিত বস্তু বিকশিত হৈ কি হয় ?

5. স্তম্ভ 'A' আৰু 'B' ৰ পদসমূহ মিলোৱা

স্তম্ভ-A                                                 স্তম্ভ-B 

1. স্বযুগ্মন                                        (i) স্ত্ৰীজননকোষ

2. এপ'মিক্সিচ                                  (ii) স্ব-পৰাগযোগ

     3. ডিম্বক                                          (iii) ইতৰ-পৰাগযোগ

     4. ভ্ৰূণস্থলী                                        (iv) অযৌন প্ৰজনন  

5. পৰাগকোষ                                   (v) পৰাগৰেণুধানী  

6. ইতৰ-পৰাগযোগ                           (vi) স্ত্ৰীৰেণুধানী     

6. এগাম'স্পাৰমি কি? ইয়াৰ আনিষেকতা আৰু অনিষেক গৰ্ভীৰ পাৰ্থক্য? 

7. মোনাকৰণ মানে কি? উদ্ভিদ প্ৰজননকাৰীয়ে কেতিয়া আৰু কিয় এই কৌশল অৱলম্বন কৰে? 

8. বহুভ্ৰূণতা কি আৰু কেনেকৈ ইয়াক ব্যৱসায়ীক ভিত্তিক কামত লগাব পাৰি? 

9. বায়ুপৰাগন হোৱা ফুলৰ পৰাগকোষ, পৰাগৰেণু আৰু গৰ্ভমুণ্ডৰ চাৰিত্ৰিক বৈশিষ্ট্য লিখা। ফুলে কেনেকৈ তাৰ পৰাগযোগকাৰী পতঙ্গক পুৰস্কৃত কৰে চমুকৈ আলোচনা।

10. গুপ্তবীজী উদ্ভিদত পৰাগযোগ হোৱাৰ পিছত পৰাগনালী, ষেতিয়া পূৰ্ণতাপ্ৰাপ্ত ভ্ৰূণস্থলীত প্ৰৱেশ কৰে তেনে অৱস্থাত গৰ্ভকেশৰৰ এটি লম্বচ্ছেদৰ চিত্ৰ আঁকা। তাত দেখা পোৱা প্ৰতিটো অংশ চিহ্নিত কৰবা।

11. উদ্ভিদৰ পৰাগযোগৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু উপযোগীতাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা।

12. বীজৰ সুপ্ততা বুলিলে কি বুজা? কৃষিজাত উদ্ভিদত বীজৰ সুপ্ততাৰ উপকাৰিতাৰ বিষয়ে লিখা? 

13. অসংগজনন কি? বহুভ্ৰূণৰ পৰা কেনেকৈ পৃথক? 

V. (E) পাঁচ নম্বৰৰ প্ৰশ্নঃ

1. ভ্ৰূণ মানে কি? দ্বিবীজ পত্ৰী উদ্ভিদৰ ভ্ৰূণৰ বিকাশৰ স্তৰ বৰ্ণনা কৰা। একবীজপত্ৰী উদ্ভিদৰ ভ্ৰূণৰ লগত কেনেকৈ পাৰ্থক্য কৰিবা? 

2. বন্ধ্যতা জননকোষৰ মিলনত এটি প্ৰকৃতিক বাধা'। ইয়াৰ যথাৰ্থতা ব্যাখ্যা কৰা।

3. 'পৰাগযোগ গুপ্তবীজী উদ্ভিদৰ জীৱন চক্ৰৰ এটি অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় পৰিঘটনা'। এই উক্তি আলোচনা কৰা আৰু চমুকৈ পৰাগযোগ ঘটনাৰ লগত জড়িত বিভিন্ন কাৰক সমূহৰ বৰ্ণনা দিয়া।

4. গুপ্তবীজীত পুংৰেণুমাতৃকোষৰ পৰা পৰাগৰেণু সৃষ্টি হোৱালৈকে সকলো পৰিঘটনা ক্ৰমানুসাৰে বৰ্ণনা কৰা।

5. ইতৰ-পৰাগযোগ কাক বোলে? ইতৰ-পৰাগযোগৰ আটাইতকৈ সুবিধাজনক কৌশল সমূহ বৰ্ণনা কৰা।

6. গৰ্ভাধান কাক বোলে? ইয়াৰ ওপৰত গুৰুত্ব দি সপুষ্পক উদ্ভিদৰ বীজ উৎপত্তি হোৱালৈকে গৰ্ভধানোত্তৰ ঘটনা সমূহ বৰ্ণঁনা কৰা।

7. এটা আদৰ্শ প্ৰতীপ ডিম্বকৰ ব্যাখ্যাত্মক চিত্ৰ আঁকি নিষেচনৰ বিভিন্ন স্তৰসমূহ চিহ্নিত কৰা।

8. ভ্ৰূণ কি? উপযুক্ত চিত্ৰৰ সহায়ত এটা দ্বিবীজপত্ৰী ভ্ৰূণৰ বিকাশ বৰ্ণনা কৰা।

9. তলত দিয়াবোৰৰ বৰ্ণনা কৰাঃ

(a) ভ্ৰূণপোষকৰ বিকাশৰ পিছতেই ভ্ৰূণৰ বিকাশ হয়।

(b) সপুষ্পক উদ্ভিদত বীজৰ সৃষ্টি সুবিধাজনক।

Type Himanku Bora




Post ID : DABP006649