Chapter 12
অধ্যায় ১২
Electricity
বিদ্যুৎ
EXERCISES
ব্যায়াম
১) ৰেজিষ্টেন্স R ৰ তাঁৰৰ এটা টুকুৰা সমান পাঁচটা ভাগত কাটি দিয়া হয়। তাৰ পিছত এই অংশবোৰ সমান্তৰালভাৱে সংযোগ কৰা হয়। যদি এই সংমিশ্ৰণৰ সমতুল্য ৰেজিষ্টেন্স R' হয়, তেন্তে অনুপাত R/R' হয়
2. Which of the following terms does not represent electrical power in a circuit?
২) তলৰ কোনটো শব্দই বৰ্তনীত বৈদ্যুতিক শক্তিক প্ৰতিনিধিত্ব নকৰে?
3. An electric bulb is rated 220 V and 100 W. When it is operated on 110 V, the power consumed will be -
৩) এটা ইলেক্ট্ৰিক বাল্বৰ ৰেটিং ২২০ ভি আৰু ১০০ ৱাট হয়। যেতিয়া ইয়াক ১১০ ভিত চলোৱা হয়, তেতিয়া খৰচ হোৱা শক্তি হ’ব -
4. Two conducting wires of the same material and of equal lengths and equal diameters are first connected in series and then parallel in a circuit across the same potential difference. The ratio of heat produced in series and parallel combinations would be -
৪) একেটা পদাৰ্থৰ আৰু সমান দৈৰ্ঘ্য আৰু সমান ব্যাসৰ দুটা পৰিবাহী তাঁৰ প্ৰথমে একেটা বিভৱ পাৰ্থক্যৰ মাজেৰে এটা বৰ্তনীত সমান্তৰালভাৱে সংযোগ কৰা হয়। শৃংখলা আৰু সমান্তৰাল সংমিশ্ৰণত উৎপন্ন হোৱা তাপৰ অনুপাত হ’ব -
5. How is a voltmeter connected in the circuit to measure the potential difference between two points? two points?
৫) দুটা বিন্দুৰ মাজৰ বিভৱৰ পাৰ্থক্য জুখিবলৈ বৰ্তনীটোত এটা ভল্টমিটাৰ কেনেকৈ সংযোগ কৰা হয়? দুটা পইণ্ট?
Ans-
6. A copper wire has diameter 0.5 mm and resistivity of 1.6 x 10-2 m. What will be the length of this wire to make its resistance 102? How much does the resistance change if the diameter is doubled?
৬) তামৰ তাঁৰ এটাৰ ব্যাস ০.৫ মিলিমিটাৰ আৰু প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা ১.৬ x ১০-২ মিটাৰ। ইয়াৰ ৰেজিষ্টেন্স ১০২ বনাবলৈ এই তাঁৰটোৰ দৈৰ্ঘ্য কিমান হ’ব? ব্যাস দুগুণ কৰিলে ৰেজিষ্টেন্স কিমান সলনি হয়?
Ans-
7. The values of current I flowing in a given resistor for the corresponding values of potential difference Vacross the resistor are given below
7. ৰেজিষ্টৰৰ ওপৰেৰে বিভৱ পাৰ্থক্য Vacross ৰ সংশ্লিষ্ট মানৰ বাবে এটা নিৰ্দিষ্ট ৰেজিষ্টৰত প্ৰবাহিত কাৰেণ্ট I ৰ মানসমূহ তলত দিয়া হৈছে
I (amperes) 0.5 1.0 2.0 3.0 4.0
I (এম্পিয়াৰ) ০.৫ ১.০ ২.০ ৩.০ ৪.০
V (ভল্ট) ১.৬ ৩.৪ ৬.৭ ১০.২ ১৩.২
V আৰু I ৰ মাজত এটা গ্ৰাফ প্লট কৰক আৰু সেই ৰেজিষ্টৰৰ ৰেজিষ্টেন্স গণনা কৰক।
8. যেতিয়া এটা 12 V বেটাৰী এটা অজ্ঞাত ৰেজিষ্টৰৰ ওপৰেৰে সংযোগ কৰা হয়, তেতিয়া বৰ্তনীটোত 2.5 mA কাৰেণ্ট থাকে। ৰেজিষ্টৰৰ ৰেজিষ্টেন্সৰ মান বিচাৰক।
Ans-
9. A battery of 9 V is connected in series with resistors of 0.2,Ω, 0.3 Ω, 0.4 Ω, 0.5 Ω and 12,Ω respectively. How much current would flow through the 12 Ω resistor?
9. 9 V ৰ এটা বেটাৰী ক্ৰমে 0.2,Ω, 0.3 Ω, 0.4 Ω, 0.5 Ω আৰু 12,Ω ৰেজিষ্টৰৰ সৈতে শৃংখলাবদ্ধভাৱে সংযোগ কৰা হয়। 12 Ω ৰেজিষ্টৰৰ মাজেৰে কিমান কাৰেণ্ট প্ৰবাহিত হ’ব?
10. How many 176 2 resistors (in parallel) are required to carry 5 A on a 220 V line? 11. Show how you would connect three resistors, each of resistance 62, so that the combination has a resistance of (i) 9 2, (ii) 4.
10. 220 V লাইনত 5 A কঢ়িয়াই নিবলৈ কিমান 176 2 ৰেজিষ্টৰ (সমান্তৰালভাৱে)ৰ প্ৰয়োজন? 11. দেখুৱাওক যে আপুনি কেনেকৈ তিনিটা ৰেজিষ্টৰ সংযোগ কৰিব, প্ৰতিটো ৰেজিষ্টেন্স 62 ৰ, যাতে সংমিশ্ৰণৰ ৰেজিষ্টেন্স (i) 9 2, (ii) 4 হয়।
12. Several electric bulbs designed to be used on a 220 V electric supply line, are rated 10 W. How many lamps can be connected in parallel with each other across the two wires of 220 V line if the maximum allowable current is 5 A?
12. 220 V বৈদ্যুতিক যোগান লাইনত ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা কেইবাটাও বৈদ্যুতিক বাল্বৰ, 10 W ৰেটিং দিয়া হৈছে। যদি সৰ্বোচ্চ অনুমোদিত কাৰেণ্ট 5 A হয় তেন্তে 220 V লাইনৰ দুটা তাঁৰৰ ওপৰেৰে ইটোৱে সিটোৰ সমান্তৰালভাৱে কিমানটা লেম্প সংযোগ কৰিব পাৰি?
13. A hot plate of an electric oven connected to a 220 V line has two resistance coils A and B, each of 24 resistance, which may be used separately, in series, or in parallel. What are the currents in the three cases?
১৩) ২২০ ভি লাইনৰ সৈতে সংযুক্ত বৈদ্যুতিক অভেনৰ এটা হট প্লেটত দুটা ৰেজিষ্টেন্স কইল A আৰু B থাকে, প্ৰত্যেকৰে ২৪ ৰেজিষ্টেন্স থাকে, যিবোৰ পৃথকে পৃথকে, শৃংখলাবদ্ধভাৱে বা সমান্তৰালভাৱে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। তিনিটা ক্ষেত্ৰত কি কি কাৰেণ্ট আছে?
14. Compare the power used in the 2 resistor in each of the following circuits: (1) a 6 V battery in series with 1 and 2 resistors, and (ii) a 4 V battery in parallel with 12 and 2 2 resistors.
14. তলত দিয়া প্ৰতিটো বৰ্তনীত 2 ৰেজিষ্টৰত ব্যৱহৃত শক্তি তুলনা কৰক: (1) 1 আৰু 2 ৰেজিষ্টৰৰ সৈতে শৃংখলাবদ্ধ এটা 6 V বেটাৰী, আৰু (ii) 12 আৰু 2 2 ৰেজিষ্টৰৰ সমান্তৰালভাৱে এটা 4 V বেটাৰী।
15. Two lamps, one rated 100 W at 220 V, and the other 60 W at 220 V, are connected in parallel to electric mains supply. What current is drawn from the line if the supply voltage is 220 V?
১৫) দুটা লেম্প, এটাৰ ৰেটিং ২২০ ভিত ১০০ ৱাট, আৰু আনটো ২২০ ভিত ৬০ ৱাট, বৈদ্যুতিক মেইন চাপ্লাইৰ সমান্তৰালভাৱে সংযোগ কৰা হয়। যোগান ভল্টেজ ২২০ ভি হ’লে ৰেখাডালৰ পৰা কি কাৰেণ্ট উলিওৱা হয়?
16. Which uses more energy, a 250 W TV set in 1 hr, or a 1200 W toaster in 10 minutes?
১৬) কোনটোৱে অধিক শক্তি ব্যৱহাৰ কৰে, ২৫০ ৱাটৰ টিভি চেট ১ ঘণ্টাত, নে ১২০০ ৱাটৰ টোষ্টাৰ ১০ মিনিটত?
17. An electric heater of resistance 8 2 draws 15 A from the service mains 2 hours. Calculate the rate at which heat is developed in the heater.
17. ৰেজিষ্টেন্স 8 2 ৰ এটা বৈদ্যুতিক হিটাৰে সেৱাৰ মেইনৰ পৰা 2 ঘণ্টা 15 A টানি আনে। হিটাৰত কিমান হাৰত তাপ বিকশিত হয় সেইটো গণনা কৰা।
18. Explain the following.
১৮) তলত দিয়া কথাখিনি বুজাই দিয়া।
(ক) টাংষ্টেন প্ৰায় কেৱল বৈদ্যুতিক লেম্পৰ ফিলামেণ্টৰ বাবে কিয় ব্যৱহাৰ কৰা হয়?
(b) Why are the conductors of electric heating devices, such as bread-toasters and electric irons, made of an alloy rather than a pure metal?
(খ) ব্ৰেড-টোষ্টাৰ আৰু বৈদ্যুতিক লোহাৰ দৰে বৈদ্যুতিক উত্তাপন যন্ত্ৰৰ পৰিবাহীবোৰ বিশুদ্ধ ধাতুৰ পৰিৱৰ্তে মিশ্ৰণেৰে কিয় তৈয়াৰ কৰা হয়?
(c) Why is the series arrangement not used for domestic circuits?
(গ) ঘৰুৱা বৰ্তনীৰ বাবে শৃংখলা ব্যৱস্থাটো কিয় ব্যৱহাৰ কৰা নহয়?
(d) How does the resistance of a wire vary with its area of cross-section?
(ঘ) তাঁৰৰ ক্ৰছ-ছেকচনৰ ক্ষেত্ৰফলৰ লগত ৰেজিষ্টেন্স কেনেকৈ সলনি হয়?
(e) Why are copper and aluminium wires usually employed for electricity transmission?
(ঙ) বিদ্যুৎ সঞ্চালনৰ বাবে সাধাৰণতে তাম আৰু এলুমিনিয়ামৰ তাঁৰ কিয় ব্যৱহাৰ কৰা হয়?
