গৌতম বুদ্ধ
গৌতম বুদ্ধ, যাক সিদ্ধার্থ গৌতম নামেও জনা যায়, ভাৰতৰ উপমহাদেশত জন্মগ্ৰহণ কৰা এক মহান দাৰ্শনিক আৰু ধৰ্মগুৰুঅ। তেওঁৰ শিক্ষা, চিন্তা আৰু দৰ্শন বৌদ্ধ ধৰ্মৰ আধাৰস্থল। 563 খ্ৰীষ্টপূর্বত নেপালৰ লুম্বিনি গ্ৰামে জন্মগ্ৰহণ কৰা সিদ্ধার্থৰ জীৱনৰ প্ৰাথমিক সময়ত তেওঁৰ পিতৃ, রাজা শুদ্ধোধন, তেওঁক ৰাজকীয় জীৱনৰ সুৰক্ষা দি পালন কৰিছিল। কিন্তু, প্ৰকৃতিৰ সত্যত চিন্তা কৰাৰ ফলত সিদ্ধার্থে এক নতুন পথ বিচাৰিবলৈ সঙ্কল্প কৰিছে।
সিদ্ধার্থৰ প্ৰত্যাহ্বান
সিদ্ধার্থৰ জীৱন যোৱা প্ৰতিটি দিনৰ প্ৰথমভাগত, তেওঁ চাৰি আটাইতকৈ নিৰ্দিষ্ট দৃশ্যৰ সন্মুখীন হৈছিল—এক জন বুঢ়া মানুহ, এক মাকুৰা, এক মৃতদেহ আৰু এক সাধক। এই দৃশ্যবোৰে তেওঁৰ মনত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছিল। তেওঁৰ অন্তৰৰ সংকটৰ পৰা মুক্তি বিচাৰি, সিদ্ধার্থে বিৰতিত হবলৈ আৰু এক সাধকৰ ৰূপ লৈ বৈকুণ্ঠ যাত্ৰা কৰিবলৈ সিদ্ধান্ত ল'লে। তেওঁ এক সাধক হিচাপে বহুদিন ধৰি কঠোৰ তপস্যা কৰিছিল, কিন্তু তথাপি শুদ্ধতা আৰু মুক্তি লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা নাছিল।
জ্ঞান লাভ
এদিন, সিদ্ধার্থে বোধিগছৰ তলত ধ্যান কৰিবলৈ বিচাৰি বসা হৈছিল। তিনি সাত দিন ধৰি তেওঁ নিৰৱতা, গভীৰ চিন্তা আৰু মনৰ নিক্ষেপত আছিল। চূড়ান্ত দিনে, তেওঁ এক মহান অভিজ্ঞতা লাভ কৰিলে, যাক “বোধি” বুলি কোৱা হয়। সিদ্ধার্থে সমগ্র দুনিয়াৰ দুখৰ কাৰণ আৰু সমাধান বুজি পাইছিল। তাতেই তেওঁ গৌতম বুদ্ধ হিচাপে পৰিচিত হৈ পৰে।
বুদ্ধৰ শিক্ষা
গৌতম বুদ্ধৰ শিক্ষা "চতুৰার্য্য সত্য"ৰ ওপৰত আধাৰিত। এই চাৰিটা সত্য হৈছে:
দুখৰ সত্য (Dukkha): জীৱনত দুখ থাকিবই, যি মনুষ্য জীবনৰ অবশ্যম্ভাবী অংশ।দুখৰ কাৰণ (Samudaya): দুখৰ মূল কাৰণ হৈছে ইচ্ছা, কামনা আৰু অজ্ঞতা।দুখৰ নিপাত (Nirodha): দুখৰ সমাপ্তি সাধন সম্ভব।দুখৰ সমাপ্তিলৈ আহৰণ কৰা পথ (Magga): আটাইতকৈ যুক্তিযুক্ত পথ হৈছে “অষ্টাঙ্গিক মাৰ্গ”, যাৰ অন্তৰ্গত সঠিক দৃষ্টিভংগী, সঠিক সংকল্প, সঠিক ভাষণ, সঠিক কাৰ্য, সঠিক জীৱনপদ্ধতি, সঠিক প্রচেষ্টা, সঠিক মনোযোগ আৰু সঠিক ধ্যান।
বৌদ্ধ ধর্মৰ প্ৰসাৰ
গৌতম বুদ্ধৰ শিক্ষা আৰু সাৰথি সৃষ্টিৰ পাছত, বৌদ্ধ ধৰ্ম চাৰিওদিশে প্ৰসাৰিত হৈছিল। শ্ৰাৱক, সংস্কৃত এবং মহায়ান বৌদ্ধ ধৰ্মৰ লগতে বৌদ্ধ সাধনাৰ বিভিন্ন শাখা আৰু মতেৰে ইয়াৰ প্ৰতিষ্ঠা হৈছিল। বৌদ্ধ ধৰ্মৰ শিক্ষাবোৰে সমাজত মহান সমাজিক পৰিৱৰ্তন আনিছিল। মানবতাৰ দিশত বুদ্ধৰ দৰ্শন এক নতুন পথ দেখুৱাইছিল।
বুদ্ধৰ প্ৰভাৱ
গৌতম বুদ্ধৰ শিক্ষা আৰু দৰ্শনে ভাৰতৰ সমাজত এক গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছে। তেওঁৰ শিক্ষা নিৰৱচ্ছিন্ন শান্তি, সহিষ্ণুতা, আৰু দয়াৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। সেয়া চৌপাশে মানুহৰ জীৱন আৰু চিন্তন ধাৰণাক উন্নত কৰে। সমন্বয়, সা-সংঘ আৰু অহিংসাৰ ওপৰত গৌতম বুদ্ধৰ শিক্ষা সমাজৰ বিভিন্ন অংশত এক ইতিবাচক প্ৰভাৱ প্ৰদান কৰে।
উপসংহাৰ
গৌতম বুদ্ধৰ শিক্ষা আজিও লোকসকলৰ বাবে এক আদৰ্শ। তেওঁৰ চিন্তা আৰু দৰ্শন, যি মানুহৰ হৃদয়ৰ গভীৰতালৈকে প্ৰবাহিত হয়, জীৱনৰ প্ৰতি এক নতুন দৃষ্টিভংগী প্রদান কৰে। তেওঁ নিৰন্তৰ শান্তি, সহানুভূতি আৰু দয়াৰ পথে আগবাঢ়িবলৈ প্ৰেৰণা দিয়ে। বৌদ্ধ ধৰ্ম আৰু গৌতম বুদ্ধৰ চিন্তাৰ প্ৰভাৱ আজিও বিশ্বৰ বিভিন্ন ক্ষেত্রত দেখা যায়।
তেওঁৰ শিক্ষা আৰু দৰ্শনে মানবতাৰ পৰা দুখ, দ্বেষ আৰু সংঘাত দূৰ কৰি শান্তি আৰু সন্মানৰ বাণী প্ৰচাৰ কৰিছে। সেয়া সকলো লোকৰ বাবে এক উদাহৰণ। সিদ্ধাৰ্থৰ জীবন আৰু শিক্ষা আজিৰ বাবে অন্তৰঙ্গৰ ক্ষেত্রত এক গুৰুত্বপূর্ণ অধ্যায়।
বুদ্ধৰ পথত আগবাঢ়ি, আমাৰ সমাজ আৰু পৃথিৱী অধিক সুন্দৰ আৰু শান্তিপূৰ্ণ কৰিবলৈ সক্ষম হব।
Check by - Mukesh Borah
