Chapter 10

Non-partisan movement


୧. ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ୬୦ ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଲେଖ।
(କ) ଅଣ-ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଆନ୍ଦୋଳନ କିପରି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା?
ଉତ୍ତର:
ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ, ବିଶ୍ୱ ଦୁଇଟି ମହାଶକ୍ତି, ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ସୋଭିଏତ୍ ୟୁନିଅନ୍ ମଧ୍ୟରେ ବିଭକ୍ତ ଥିଲା। ଏହି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ନୂତନ ସ୍ୱାଧୀନ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ କୌଣସି ଶିବିରରେ ଯୋଗ ନ ଦେଇ ନିଜର ସ୍ୱାଧୀନ ନୀତି ଅନୁସରଣ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ।ଏହି ଧାରଣା 1956 ମସିହାରେ ବ୍ରାଜିଲରେ ବାଣ୍ଡୁଙ୍ଗ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲା। ପରେ, 1961 ମସିହାରେ, ଯୁଗୋସ୍ଲାଭିଆର ବେଲଗ୍ରେଡ୍ ସହରରେ ପ୍ରଥମ ଅଣ-ସଂଲଗ୍ନ ସମ୍ମିଳନୀ ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥିଲା। ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ (ଭାରତ), ଜୋସିପ୍ ବ୍ରୋଜ୍ ଟିଟୋ (ଯୁଗୋସ୍ଲାଭିଆ), ଗମାଲ ଅବଦୁଲ୍ ନାସେର (ମିଶର), କ୍ୱାମେ ନକ୍ରୁମା (ଘାନା) ଏବଂ ସୁକର୍ଣ୍ଣୋ (ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ) ପରି ନେତାମାନେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ।

ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ: ବିଶ୍ୱରେ ସ୍ୱାଧୀନ ହେବା ଏବଂ ଅନ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଉପରେ ନିର୍ଭର ନକରି ସ୍ୱାଧୀନ ନୀତି ଅନୁସରଣ କରିବା।


(ଖ) କାହାକୁ ଅସହଯୋଗ କୁହାଯାଏ? ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର ଲକ୍ଷ୍ୟ କ'ଣ? ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରସାରରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ କିଏ?
ଉତ୍ତର:
ଅସହଯୋଗ ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଏକ ଜାତି ଏହି ଦିଗରେ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବରେ ତାଙ୍କର ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ନୀତି ବାଛିଥାଏ। ଏହି ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ କୌଣସି ଦଳରେ ଯୋଗ ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ନୀତି ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି ନାହିଁ, ସେହି ରାଷ୍ଟ୍ର ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ରହିଥାଏ।

ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି:
ଶାନ୍ତି ବଜାୟ ରଖିବା: ବିଶ୍ୱରେ ସଂଘର୍ଷ ଏବଂ ଯୁଦ୍ଧକୁ ରୋକିବା ଦ୍ୱାରା ଶାନ୍ତି ବଜାୟ ରଖିବା।
ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଆଇନ ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍ୱାଧୀନତା: ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବରେ ନିଜର ନୀତି ବାଛିବା।
ଉପନିବେଶବାଦର ଉଚ୍ଛେଦ: ବିଶ୍ୱର ଉପନିବେଶବାଦୀ ଶକ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ଦୂର କରି, ସ୍ୱାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ନିଜର ଭିତ୍ତିଭୂମି ନିର୍ମାଣ କରିବେ।
ଅନ୍ୟାୟ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯୁଦ୍ଧ: ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକତା, ଶୋଷଣ ଏବଂ ଅନ୍ୟାୟକୁ ବିରୋଧ କରିବା।

 ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପ୍ରସାର କରିବାରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ
1. ଜବାହାରଲାଲ ନେହେରୁ (ଭାରତ)
2. ଜୋସିପ ବ୍ରୋଜ ଟିଟୋ (ଯୁଗୋସ୍ଲାଭିଆ)
3. ଗମାଲ ଅବଦେଲ ନାସେର (ମିଶର)
4. କ୍ୱାମେ ନକ୍ରୁମା (ଘାନା)
5. ସୁକର୍ଣ୍ଣୋ (ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ)
6. ନେଲସନ ମାଣ୍ଡେଲା (ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା)
(ଗ) ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର ରୂପରେଖା କେବେ ଏବଂ କେଉଁଠାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲା? ସେଠାରେ କେତେ ଏସୀୟ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନେ କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ?
ଉତ୍ତର:ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର ରୂପରେଖା କେବେ ଏବଂ କେଉଁଠାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲା?

ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର ରୂପରେଖା ୧୯୪୯ରେ ଏବଂ ବ୍ୟାନ୍ଡୁଙ୍ଗ ସମ୍ମିଳନୀ (Bandung Conference)ରେ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆର ବ୍ୟାନ୍ଡୁଙ୍ଗ ସହରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲା। ଏହାକୁ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷତା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରକାର ଭାବରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ସମ୍ମିଳନୀର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ଏସୀୟ ଓ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶଗୁଡିକୁ ଆଜାଦ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନେ ଏବଂ ଉନ୍ନତିଶୀଳ ଦେଶ ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରିବା।
ସେଠାରେ କେତେ ଏସୀୟ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିଥିଲେ?

୧୯୪୯ରେ ବ୍ୟାନ୍ଡୁଙ୍ଗ ସମ୍ମିଳନୀରେ 29ଟି ଏସୀୟ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିଥିଲେ। ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଆଧାର ହେଉଛି ଏହି ଦେଶଗୁଡିକର ସ୍ୱାଧୀନତା ଓ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ବନ୍ଧ ଗଢ଼ିବା।

ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିଥିବା ମୁଖ୍ୟ ଦେଶଗୁଡିକ ଥିଲେ:

  1. ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ (ମୁଳ ଆୟୋଜକ)
  2. ଭାରତ
  3. ଚୀନ୍
  4. ଗାନା
  5. ପାକିସ୍ତାନ
  6. ଅଲଜିରିଆ
  7. ମିସର (ଇଜିପ୍ଟ)
  8. ମାଳାୱୀଆ

ଏହି ସମ୍ମିଳନୀକୁ ଅନେକ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଏସୀୟ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶମାନେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ।

ସେମାନେ କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ?
ବ୍ୟାନ୍ଡୁଙ୍ଗ ସମ୍ମିଳନୀରେ ସମସ୍ତ ଏସୀୟ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶମାନେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡିକର ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ:

  1. ସ୍ୱାଧୀନତା ଓ ଉପନିବେଶୀକ ଶକ୍ତିବିରୋଧ: ଏସୀୟ ଓ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶମାନେ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ ଓ ସମ୍ବିଧାନ ସୃଷ୍ଟି କରିବା।
  2. ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଶାନ୍ତି ଓ ସୁରକ୍ଷା: ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବା, ଯୁଦ୍ଧ ଓ ଶକ୍ତି ପ୍ରତିରୋଧ।
  3. ଅନ୍ତର୍ଜାତିକ ସମ୍ବନ୍ଧ: ପ୍ରତିକ୍ଷେପ, ନୀତି, ଓ ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ଅନ୍ତର୍ଜାତିକ ସମ୍ମିଳନୀ ଓ ସମ୍ବନ୍ଧ ସୃଷ୍ଟି କରିବା।
  4. ଆଉତ ସାଧାରଣ ମାନବଧିକାର ପ୍ରତିସ୍ଥାପନା: ଶୋଷଣ, ଆବଶ୍ୟକତାର ପ୍ରତିକାର ଓ ମାନବ ସମାନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା।
  5. ଆର୍ଥିକ ଉନ୍ନତି ଓ ସମୃଦ୍ଧି: ଅନ୍ତର୍ଜାତିକ ଶକ୍ତି ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଏକ ନୂତନ ପଥ ଦେଇ ଅନ୍ତର୍ଜାତିକ ସହଯୋଗ କରିବା।

(ଘ) ବିଶ୍ୱ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିଗରେ ଅଣ-ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଆନ୍ଦୋଳନଗୁଡ଼ିକର ଅବଦାନ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରନ୍ତୁ।
ଉତ୍ତର:ବିଶ୍ୱ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିଗରେ ଅଣ-ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଆନ୍ଦୋଳନଗୁଡ଼ିକର ଅବଦାନ

ଅଣ-ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଏହାକୁ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ଓ ଶକ୍ତି ପ୍ରତିବେଧକ ନୀତିର ଏକ ବିରୋଧୀ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଇଥାଏ। ବିଶ୍ୱ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନଗୁଡ଼ିକ ଅତି ଦୂର୍ବଳତା ଓ ଆନ୍ତର୍ଗତ ବିରୋଧ ସହିତ ଶାନ୍ତି ଏବଂ ସମାଜିକ ସମାନତା ନିମିତ୍ତେ ଉଦ୍ୟମ କରୁଛି। ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନଗୁଡ଼ିକ ବିଶ୍ୱ ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ଦିଗରେ ଅନେକ ପ୍ରମୁଖ ଅବଦାନ ଦେଇଛି।

  1. ଗାନ୍ଧୀଙ୍କର ଅହିଂସା ଓ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଆନ୍ଦୋଳନ

    • ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଅହିଂସା ପ୍ରତିରୋଧ ଆନ୍ଦୋଳନ (Non-Violent Resistance Movement) ପ୍ରତି ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ଓ ଧର୍ମ ମୁକ୍ତ ପ୍ରତିରୋଧ କରିବାରେ ଏହା ସାଧାରଣ ଆନ୍ଦୋଳନଗୁଡ଼ିକୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ ଶାନ୍ତିର ଦୃଢ଼ ଆଧାରରେ ରୂପାନ୍ତର କରିଛି। ଗାନ୍ଧୀଙ୍କର ଅହିଂସା ଏବଂ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ପ୍ରତିକ୍ଷେପ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ବିଭାଜନ ଓ ଯୁଦ୍ଧରେ ଅନ୍ତ ଦେଖାଯାଇଛି।

    • ସେହିପରି, ଅହିଂସା ଆନ୍ଦୋଳନ ଏହାକୁ ଧର୍ମୀୟ ବିବେକ ଓ ନୀତିର ପ୍ରତିକ୍ଷେପ ହିସାବରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା, ଯାହା ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଧର୍ମ ତଥା ସମାଜିକ ବିକାଶରେ ଅନୁକୂଳ ସାଧାରଣ ପ୍ରତିକ୍ଷେପ ହେଉଛି।

  2. ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ

    • ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତି ବ୍ୟାନ୍ଡୁଙ୍ଗ ସମ୍ମିଳନୀ (1955) ଅଥବା ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଏସୀୟ ଓ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶମାନେ ଉପନିବେଶୀକ ଶକ୍ତିବିରୋଧ ଓ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଏକତାରେ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ବିଭାଜନ ପାଇଁ ସେମାନେ ବିଶ୍ୱ ସମାଜକୁ ଏକତା ଓ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଶାନ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ।

  3. ଆପ୍ରିକାରେ ଆଧାରିତ ଆନ୍ଦୋଳନ

    • ଆଫ୍ରିକାରେ ଅସହଯୋଗ ଏବଂ ଶ୍ରମିକ ଆନ୍ଦୋଳନଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାଚୀନ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରତିକ୍ଷେପ ପ୍ରତି ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ। ରାଷ୍ଟ୍ରମାନେ ଏକାତ୍ମକ ଏବଂ ଶାନ୍ତି ମାନବାଧିକାର ପ୍ରତି ନିଶ୍ଚୟ ପାଇଁ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଉପକୃତ ଥିଲା।

  4. ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ

    • ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷତା (Non-Alignment Movement) ଆନ୍ଦୋଳନ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଆନ୍ଦୋଳନ ଥିଲା, ଯାହା ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ବିଭାଜନ ପାଇଁ ଏବଂ ଦୁଇ ସେନା ବିଶ୍ୱ ଯୁଦ୍ଧ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସାଧାରଣ ସ୍ଥିତିରେ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା।

  5. ଲୁଧିଆନା ସମ୍ମିଳନୀ (Ludhiana Conference) ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ୟୁନିଟେଡ ନେସନସ ଆନ୍ତର୍ଗତ ଶାନ୍ତିକାରୀ ସଭା ସେମାନେ ଏହି ପ୍ରତିକ୍ଷେପ ପ୍ରତି ଅସହଯୋଗ ଏବଂ ଶାନ୍ତିକାରୀ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତି ପ୍ରତିକ୍ଷେପ କରିଥିଲେ।

ସାରାଂଶ:
ବିଶ୍ୱ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ଅଣ-ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଆନ୍ଦୋଳନଗୁଡ଼ିକ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଶକ୍ତିବିରୋଧ ଓ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କର ଅବଦାନ ପ୍ରକାଶ କରିଛି। ଗାନ୍ଧୀଙ୍କର ଅହିଂସା ଆନ୍ଦୋଳନ, ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ, ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷତା ଏବଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସହଯୋଗ ଏହା ପ୍ରମୁଖ ଅବଦାନ ଯୋଗାଇଛି।


୨. ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ୨୦ ଗୋଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ଯରେ ଲେଖ।

(କ) ପ୍ରଥମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଯୋଗଦେଇଥିବା ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କର ପ୍ରତିନିଧୂମାନେ କି' କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିଥିଲେ ।
ଉତ୍ତର:

ଅବଶ୍ୟ! ଦିଅଛି:

ଓଡ଼ିଆରେ:
ପ୍ରଥମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ (1961, ବେଲଗ୍ରେଡ଼, ଯୁଗୋସ୍ଲାଭିଆ) ରେ ଯୋଗଦେଇଥିବା ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ନିମ୍ନଲିଖିତ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିଥିଲେ —

  • ଶୀତଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଆପଣେ ଦୂରେ ରହି ସ୍ୱାଧୀନ ନୀତି ଅନୁସରଣ କରିବା ଜଣେଇଥିଲେ।

  • ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ଭଣ୍ଡାର ବୃଦ୍ଧି ବିରୋଧରେ ଆବାଜ ଉଠାଇଥିଲେ।

  • ବିଶ୍ୱ ଶାନ୍ତି, ଅସ୍ତ୍ରନିରୋଧ ଏବଂ ସମାନ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ କରିଥିଲେ।

  • ସମସ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରଙ୍କ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସମ୍ପର୍କରେ ସମମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ।

  • ଔପନିବେଶିକ ଶାସନ ବିରୋଧରେ ଏବଂ ନୂତନ ମୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ସମର୍ଥନରେ କଥା ହୁଏଥିଲେ।

(ଖ) ପଞ୍ଚମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ କେବେ ଓ କେଉଁଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ? ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ କେଉଁ ବିଷୟରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଆରୋପ କରାଯାଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:

ଓଡ଼ିଆରେ:
ପଞ୍ଚମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ 1976 ମସିହାରେ, ଛିଙ୍ଗ ମାଇ, ଲୁସାକା (ଜାମ୍ବିଆ) ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।
ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ବିଷୟମାନେ ଉପରେ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରାଯାଇଥିଲା —

  • ଆର୍ଥିକ ଏବଂ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ।

  • ନୂତନ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା (New International Economic Order - NIEO) ସ୍ଥାପନ ପ୍ରୟାସ।

  • ଉନ୍ନତ ଓ ଅନୁନ୍ନତ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମତା ଓ ନ୍ୟାୟସଙ୍ଗତ ସମ୍ପର୍କ ଗଢ଼ିବା।

  • ଶୀତଯୁଦ୍ଧ ରେ ଦୂରତା ଓ ଶାନ୍ତି ରକ୍ଷା।

  • ଉପନିବେଶିକ ଅବଶିଷ୍ଟ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଆନ୍ଦୋଳନ।

(ଗ) ନୂଆଦିଲ୍ଲୀଠାରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କର ଏକ ଶିଖର ବୈଠକ କେବେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ? ଏଠାରେ କି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଥିଲା ।
ଉତ୍ତର:

ଅବଶ୍ୟ! ଏହାର ଉତ୍ତର ଦେଉଛି:

ଓଡ଼ିଆରେ:
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀଠାରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କର ସାତତମ ଶିଖର ବୈଠକ 1983 ମସିହାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।
ଏହି ବୈଠକରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା —

  • ଶୀତଯୁଦ୍ଧ ଦୁଇ ଶକ୍ତି ବ୍ଲକ୍‌ ମଧ୍ୟରେ ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ବୃଦ୍ଧି ବିରୋଧରେ ଜୋର ଦିଆଯାଇଥିଲା।

  • ନୂତନ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା (NIEO) ପ୍ରତି ସମର୍ଥନ ଜଣାଯାଇଥିଲା।

  • ଉପନିବେଶିକ ଅବଶିଷ୍ଟ ଶାସନ ବିରୋଧରେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ମତ ଦିଆଯାଇଥିଲା।

  • ଅନୁନ୍ନତ ଦେଶମାନଙ୍କ ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ସାମାଜିକ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଏକତା ଓ ସହଯୋଗ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଥିଲା।

  • ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଶାନ୍ତି ଓ ସୁରକ୍ଷା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଇଥିଲା।

(ଘ) ଲୁସାକା ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ କି କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:

ନିଶ୍ଚିତ! ଏହାର ଉତ୍ତର ଦିଅଛି:

ଓଡ଼ିଆରେ:
ଲୁସାକା ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ (ପଞ୍ଚମ NAM ସମ୍ମିଳନୀ) 1970 ମସିହାରେ ଜାମ୍ବିଆର ଲୁସାକା ସହରରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।
ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ କାର୍ଯ୍ୟମାନେ ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିଲେ —

  • ନୂତନ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା (New International Economic Order - NIEO) ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଦୃଢ଼ ଆହ୍ୱାନ।

  • ଅନୁନ୍ନତ ଦେଶମାନଙ୍କ ପ୍ରଗତି ଓ ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପ୍ରତି ଗୁରୁତ୍ୱ।

  • ଉପନିବେଶିକ ଶାସନ ଏବଂ ଜାତୀୟ ବିଭେଦବାଦ ବିରୋଧରେ ମୋର୍ଚ୍ଛା।

  • ଶୀତଯୁଦ୍ଧ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ନିରପେକ୍ଷ ରହି ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଶାନ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ପ୍ରচେଷ୍ଟା।

  • ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ନିଷେଧ ଏବଂ ଅସ୍ତ୍ରନିରୋଧ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଚେତନା ବୃଦ୍ଧି।

(ଡ) ବାନ୍ଦୁଙ୍ଗ୍ ସମ୍ମିଳନୀର ଆତ୍ମା କିଏ ଥିଲେ ? ତାଙ୍କର କେଉଁ ନୀତି ସେଠାରେ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:

ଅବଶ୍ୟ! ଦିଅଛି:

ଓଡ଼ିଆରେ:
ବାନ୍ଦୁଙ୍ଗ୍ ସମ୍ମିଳନୀର ଆତ୍ମା ଥିଲେ ପଣ୍ଡିତ ଜବାହରଲାଲ୍ ନେହେରୁ।
ତାଙ୍କର "ପଞ୍ଚଶୀଳ ନୀତି" (Panchsheel Principles) ବାନ୍ଦୁଙ୍ଗ୍ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା।

ପଞ୍ଚଶୀଳ ନୀତିର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରମୁଖ ତତ୍ତ୍ୱଗୁଡ଼ିକ ହେଲା —

  1. ପରସ୍ପର ସମ୍ମାନ ଏବଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସର୍ବଭୌମତ୍ୱର ସମ୍ମାନ।

  2. ପରସ୍ପର ଅଗ୍ରାମଣ ବିମୁକ୍ତି।

  3. ପରସ୍ପର ଅନ୍ତର୍ନାହା ନ କରିବା।

  4. ସମତା ଏବଂ ପରସ୍ପର ଲାଭ।

  5. ସମ୍ମିଳିତ ଭାବେ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସହବାସ।

(ଚ) ହାରାରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ କେତୋଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିନିଧ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ ? ସେଠାରେ କେଉଁ ଦୁଇଟି କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:

ଏଠାରେ ଉଚିତ ଉତ୍ତର:

ଓଡ଼ିଆରେ:
ହାରାରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ (NAM Summit) 1986 ମସିହାରେ ଜିମ୍ବାବୁୟେର ହାରାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।
ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ 101ଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିନିଧମାନେ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ।

ଏଠାରେ ଦୁଇଟି ପ୍ରମୁଖ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିଲା:

  1. ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଜାତୀୟ ବିଭେଦବାଦ (Apartheid) ବିରୋଧରେ ଜୋରଦାର ନିନ୍ଦା ଏବଂ ସେଥିରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଁ ସଂଘଟିତ ପ୍ରତିବାଦ।

  2. ଉପନିବେଶିକ ଶାସନ ବିରୋଧରେ ଲଢ଼ାଇ ଓ ଶେଷ ଉପନିବେଶଗୁଡ଼ିକୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦେଇବା ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ପ୍ରକାଶ।

(ଛ) ୧୯୮୯ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ କେଉଁଠାରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ? ସମ୍ମିଳନୀରେ କେଉଁ ବିଷୟରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆସିଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:

ଏହି ଉତ୍ତର ହେଉଛି:

ଓଡ଼ିଆରେ:
୧୯୮୯ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ, ବେଲଗ୍ରେଡ଼ (Belgrade) ସହରରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ଏକ ବିଶେଷ ସମ୍ମିଳନୀ (Conference) ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।
ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ବିଶ୍ୱ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ସୁଧାରଣ ଓ ଶୀତଯୁଦ୍ଧର ଶେଷ ପରିସ୍ଥିତି ସମ୍ପର୍କରେ ମୁଖ୍ୟ ଚର୍ଚ୍ଚା ହୋଇଥିଲା।

ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତାବ ଥିଲା:

  • ବିଶ୍ୱ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଅନୁନ୍ନତ ଦେଶମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ପକ୍ଷପାତୀ ଭାବେ ଗଠନ କରିବା।

  • ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ହ୍ରାସ ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା।

  • ନୂତନ ବିଶ୍ୱ ଆର୍ଥିକ ନୀତି ଗଢ଼ିବା ପ୍ରସ୍ତାବ।

(ଜ) ତ୍ରୟୋଦଶ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ମୁଖ୍ୟତଃ କ'ଣ ଆଲୋଚିତ ହୋଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:

ତ୍ରୟୋଦଶ (13ତମ) ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ 2003 ମସିହାରେ ମଲେସିଆର କୁଆଲାଲମ୍ପୁର ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।

ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ନିମ୍ନଲିଖିତ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା:

  1. ବିଶ୍ୱୀକରଣ (Globalization) ଓ ଏହାର ଅନୁନ୍ନତ ଦେଶମାନଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ।

  2. ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ସଂଘର ଗଠନ ଓ ପୁନର୍ଗଠନ ସମ୍ପର୍କରେ ଆବଶ୍ୟକତା।

  3. ଇରାକ ଯୁଦ୍ଧ ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରଚ୍ୟର ସଂକଟ ସମ୍ପର୍କରେ ଚିନ୍ତାବ୍ୟକ୍ତ।

  4. ଆର୍ଥିକ ଉନ୍ନତି, ଶାନ୍ତି ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ବିଷୟରେ ଗଢ଼ିଯିବା ଯୋଜନା।

ସମ୍ମିଳନୀରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଦେଶମାନେ ଜଗତରେ ନ୍ୟାୟସମତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ଏକତା ଓ ସହଯୋଗ ବଢ଼ାଇବାର ଆହ୍ୱାନ କରିଥିଲେ।

(ଝ) ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ କେବେ ଓ କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:

ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ (14ତମ) ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ
2006 ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର 15ରୁ 16 ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କ୍ୟୁବାର ହାବାନା (Havana) ସହରରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।

ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ବିଶ୍ୱ ଆର୍ଥିକ ସମସ୍ୟା, ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଶାନ୍ତି ଓ ସୁରକ୍ଷା, ଉନ୍ନତ ଓ ଅନୁନ୍ନତ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱୟ, ଏବଂ ଗ୍ଲୋବାଲାଇଜେସନର ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଚର୍ଚ୍ଚା ହୋଇଥିଲା।

(ଞ) ପଞ୍ଚଦଶ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ କେଉଁଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ? ଏଥିରେ କେତୋଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିନିଧ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ?
ଉତ୍ତର:
ପଞ୍ଚଦଶ (15ତମ) ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ
2019 ମସିହାରେ ஹயத் (Helsinki), ଫିନଲାଣ୍ଡ ସହରରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।
ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ 120 ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିନିଧମାନେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ।

୩. ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ।

(କ) କାହା ନେତୃତ୍ୱରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ ସୁଦୃଢ ହୋଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:

ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ ସୁଦୃଢ ହୋଇଥିଲା ଜବରହାରଲାଲ ନେହରୁ ନେତୃତ୍ୱରେ। ତାଙ୍କର ନେତୃତ୍ୱରେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଦୁନିଆର ଅନେକ ଅନୁନ୍ନତ ଓ ଅନୁନ୍ନତ ଦେଶମାନେ ସହିତ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ସହଯୋଗ ବଢ଼ାଇଲା।

ନେହରୁଙ୍କ ଦିଗଦର୍ଶନା ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତିକ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକର ସମାଧାନ ପାଇଁ ତାଙ୍କର ସମର୍ଥନ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସୁଦୃଢ କରିଥିଲା।

(ଖ) କେଉଁମାନଙ୍କ ସହଯୋଗ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପରିପୁଷ୍ଟ କରିଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:

ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପରିପୁଷ୍ଟ କରିଥିଲା ତଳସ୍ଥ କେତେକ ନେତାମାନେ ସହିତ ସହଯୋଗ:

  1. ଗାମାଲ ଅବଦେଲ ନାସେର (Egpt): ତାଙ୍କର ନେତୃତ୍ୱ ଓ ନସେରିସ୍ଟ ରାଜନୀତି ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସକ୍ତିଶାଳୀ କରିଥିଲା।

  2. ପର୍ସେର ସାଦିର ଶାହ (Iran): ପରସ୍ପର ସହଯୋଗ ଓ ପ୍ରତିକ୍ଷେପ ନୀତିରେ ଶାହ ତାଙ୍କର ଯୋଗଦାନ ଦେଇଥିଲେ।

  3. ନେହରୁ (India): ଶାନ୍ତି ଓ ଅସ୍ଥିରତା ବିରୋଧରେ ତାଙ୍କର ନେତୃତ୍ୱ ଏବଂ ନନ-ଆଲାଇନମେଣ୍ଟ ନୀତି ସହଯୋଗ ଗରେଇଛି।

  4. ନେଲସନ ମଣ୍ଡେଲା (South Africa): ଅପାର୍ଥେଇଡ୍ ବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ତାଙ୍କର ସମର୍ଥନ ଓ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସହଯୋଗ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ।

ଏହି ନେତାମାନେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିବାହ କରିଥିଲେ।

(ଗ) କେଉଁମାନଙ୍କୁ ନେଇ ତୃତୀୟ ବିଶ୍ଵର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:
ତୃତୀୟ ବିଶ୍ୱର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ସୁସ୍ତ କେତେକ ସ୍ୱାଧୀନ ଓ ଅନ୍ତର୍ଜାତିକ ନେତାମାନେ ଙ୍କୁ ନେଇ, ଯେଉଁମାନେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃତ୍ୱ କରିଥିଲେ।
ଏହି ନେତାମାନେ ସ୍ୱାଧୀନ ଦେଶମାନେ ଓ ଦୂରଦର୍ଶୀ ରାଜନୀତିକ ଯୋଜନା ସହିତ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରାଚୀନ ଆଧାର କରି, ଏହି ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରାକ୍ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଓ ସହଯୋଗ ପାଇଁ ନିଷ୍କର୍ଷ ଦେଇଥିଲେ।

(ଘ) କେଉଁ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ବୃହତ୍ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ସାମରିକ ଘାଟିଗୁଡ଼ିକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେବାକୁ ଆହ୍ବାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:
ସପ୍ତମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ବୃହତ୍ ଶକ୍ତିମାନ ଦେଶମାନେ ସେମାନଙ୍କର ସାମରିକ ଘାଟିଗୁଡ଼ିକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେବାକୁ ଆହ୍ବାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ 1976 ମସିହାରେ କିୟୁବାର ହାବାନା ସହରରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।

ସେଥିରେ ସାମରିକ ଅଧିକାର ଓ ପ୍ରତିସ୍ପର୍ଧାର ବୃଦ୍ଧି କ୍ଷମତା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଅନ୍ତର୍ଗତ କରି, ଶାନ୍ତି ଓ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ଗମ୍ଭୀର ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା।

(ଡ) ଆଲ‌୍ଜିୟର୍ସ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ କେତୋଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିନିଧ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।
ଉତ୍ତର:

ଆଲଜିୟର୍ସ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ 27ଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିନିଧ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ 1965 ମସିହାରେ ଆଲଜିୟର୍ ସହରରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।

(ଚ) ଲୁସାକା କେଉଁ ଦେଶର ରାଜଧାନୀ ?
ଉତ୍ତର:ଲୁସାକା ଜାମ୍ବିଆ (Zambia) ରାଜଧାନୀ।

(ଛ) ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ସପ୍ତମ ସମ୍ମିଳନୀ କେଉଁଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ସପ୍ତମ ସମ୍ମିଳନୀ 1976 ମସିହାରେ କିୟୁବାର ହାବାନା ସହରରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।

(ଜ) ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ କେଉଁ ପ୍ରଶଂସନୀୟ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:

ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ ସେଉଁଠାରେ ଅପାର୍ଥେଇଡ୍ ବିରୋଧରେ ପ୍ରଶଂସନୀୟ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲା। ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଭିତରେ ଅପାର୍ଥେଇଡ୍ ନୀତି ବିରୋଧରେ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦୀ ପ୍ରତିକାର ସମର୍ଥନ କରିଥିଲା ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତିକ ସମୁଦାୟ ସହ ଏହି ନୀତି ହାରାଇବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସଂଗଠିତ ଆନ୍ଦୋଳନ ସାର୍ଥକ ହୋଇଥିଲା।

ପ୍ରସଙ୍ଗରେ, ନେଲସନ ମଣ୍ଡେଲାଙ୍କର ସଂଗ୍ରାମ ଓ ସେଥିରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ଅନୁଶୀଳନ ଏହାକୁ ଉତ୍ତରଦାୟୀ ସ୍ଥାନ ଦିଏ।

(ଝ) କେଉଁ ଚୁକ୍ତି ଗୁଡିକର ବିଫଳତା ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର କାର୍ଯ୍ୟ ଦକ୍ଷତାର ପ୍ରମାଣ ଦିଏ ?
ଉତ୍ତର:
ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର କାର୍ଯ୍ୟ ଦକ୍ଷତାର ନିମିତ୍ତ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରମାଣ ଚୁକ୍ତିଗୁଡିକର ବିଫଳତା ଅଟୁଛି। ଏହି ବିଫଳତା ମଧ୍ୟରେ, ଆଲଜିୟା ଚୁକ୍ତି ଏବଂ ସେନା ଶମନ ଚୁକ୍ତି ସମ୍ବଲିତ ଅଛି।

  1. ଆଲଜିୟା ଚୁକ୍ତି (Algerian Agreement) - ଏହି ଚୁକ୍ତି 1962 ମସିହାରେ ସେନା ନିଷେଧ ଓ ଆଲଜିୟାର ସ୍ୱାଧୀନତାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖି ନିର୍ମିତ ଥିଲା। ଯଦିଓ ଏହା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମଧ୍ୟ ସଂସ୍ଥାଗତ ଆବଶ୍ୟକତା ଥିଲେ, ଏହି ଚୁକ୍ତିର ବିଫଳତା ନେଇ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର କାର୍ଯ୍ୟ ବିକାଶରେ ଅସୁବିଧା ହୋଇଥିଲା।

  2. ସେନା ଶମନ ଚୁକ୍ତି (Ceasefire Agreements) - ଏହି ପ୍ରକାର ଚୁକ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଶୀୟ ସ୍ତରରେ ଏବଂ ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ସଫଳତା ଅନୁଷ୍ଠିତ କରାଯିବା ପରେ ଓ ବିଶ୍ୱ ସମସ୍ୟା ସହିତ ମୁକାବିଲା କରିବାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ପତି ନହେଲେ, ଏହି ଚୁକ୍ତିର ବିଫଳତା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା।

(ଞ) ପଞ୍ଚଦଶ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ କେଉଁଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:
ପଞ୍ଚଦଶ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ 1983 ମସିହାରେ ସୁରତ୍ (Surat), ଭାରତ ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।

୪. ନିମ୍ନରେ ପ୍ରତ୍ୟେକରେ ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଚାରିଗୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ସଙ୍ଗେ ତା'ର କ୍ରମିକ ନମ୍ବର ବାଛି ଲେଖ ।
ଉତ୍ତର:

ଅପଣଙ୍କର ପ୍ରଶ୍ନର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିକଳ୍ପ ଓ ସଠିକ୍ ଉତ୍ତରକୁ ଦେଖିବାକୁ ମୋତେ ବିକଳ୍ପଗୁଡିକ ଦିଅନ୍ତୁ। ତାହାରେ ମୋ ଉତ୍ତର ଏବଂ କ୍ରମିକ ନମ୍ବର ସହିତ ସହଯୋଗ କରିପାରିବି।