Chapter 7 ଜାତୀୟ ସଂହତି
1.ରାଜନୈତିକ ମତଭେଦ:
ଗୃହଯୁଦ୍ଧ ଦୁଇ ମୁଖ୍ୟ ଦଳ ମଧ୍ୟରେ ଘଟିଥିଲା –
କୁଓମିନ୍ତାଙ୍ଗ (Kuomintang - KMT) ଓ ଚୀନ୍ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଦଳ (Communist Party of China - CPC)।
ଏହି ଦୁଇ ଦଳ ଚୀନର ଶାସନ ଉପରେ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଏକ ଦୀର୍ଘ ସଂଘର୍ଷ ରେ ଜଡିଥିଲେ।
2.ବିଶ୍ୱୟୁଦ୍ଧ ପରେ ଶକ୍ତି ସଂଘର୍ଷ:
ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱୟୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଦୁଇ ଦଳ ଜାପାନୀ ଆକ୍ରମଣକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ସହଯୋଗ କଲେ ମଧ୍ୟ, ଯୁଦ୍ଧ ଶେଷ ପରେ ତାଙ୍କର ଶତୃତା ଫେରି ଆସିଲା।
3.ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଓ ଦୁର୍ନୀତି:
କୁଓମିନ୍ତାଙ୍ଗ ଶାସନ ଅପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଓ ଦୁର୍ନୀତିଗ୍ରସ୍ତ ଥିବାରୁ ଜନସାଧାରଣ ତାଙ୍କ ଉପରୁ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଥିଲେ।
4.ସମ୍ପ୍ରତି ଓ ଜମି ସଂସ୍କାର:
କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଦଳ ଗ୍ରାମୀଣ ଜନତା ମଧ୍ୟରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ଥିଲା କାରଣ ସେମାନେ ଜମି ସଂସ୍କାର ଏବଂ ସମାନତା ଦେଇଥିଲେ।
ପରିଣତି (Outcome of the Civil War):
1.କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଦଳର ବିଜୟ:
1949 ମସିହାରେ ମାଓ ଜେଦୋଙ୍ଗ ନେତୃତ୍ୱ ରେ People’s Republic of China (PRC) ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା।
2.କୁଓମିନ୍ତାଙ୍ଗ ତାଇୱାନକୁ ପଳାଇଗଲା:
କୁଓମିନ୍ତାଙ୍ଗ ଦଳର ନେତା ଚିଅାଙ୍ଗ କାଇ ଶେକ୍ ତାଙ୍କ ଦଳ ସହିତ ତାଇୱାନ ଗଲେ ଓ ଶେଉଁଠି Republic of China ର ଅସ୍ଥିର ସରକାର ଗଠନ କଲେ।
3.ଚୀନ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହେଲା:
ଏହି ଗୃହଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଚୀନ ବାସ୍ତବରେ ମେନଲାଣ୍ଡ ଚୀନ (କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ) ଓ ତାଇୱାନ (କୁଓମିନ୍ତାଙ୍ଗ) ଭାଗରେ ଭାଗ ହୋଇଗଲା।
୧୯୬୦ ମସିହା ମଧ୍ୟରେ ଆଫ୍ରିକାରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଲାଭ କରିଥିବା ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ (African Nations That Gained Independence by 1960)
ଉତ୍ତର:
୧୯୬୦ ମସିହାକୁ "Year of Africa" ବୋଲି କୁହାଯାଏ, କାରଣ ଏହି ବର୍ଷ ଓ ତା'ପୂର୍ବରୁ ଅନେକ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶ ଉପନିବେଶିକ ଶାସନରୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଲାଭ କରିଥିଲେ। ଏହି ଦେଶମାନେ ଦୀର୍ଘ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟତାବାଦୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ପରେ ସ୍ୱାଧୀନ ହୋଇଥିଲେ।
ସ୍ୱାଧୀନ ହୋଇଥିବା କିଛି ମୁଖ୍ୟ ଦେଶ:
1.ଘାନା – 1957 (ପ୍ରଥମ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶ ସ୍ୱାଧୀନ ହେବା)
2.ନାଇଜେରିଆ – 1960
3.ସେନେଗାଲ୍ – 1960
4.କାମେରୁନ୍ – 1960
6.ମାଲୀ – 1960
7.କଙ୍ଗୋ (DRC) – 1960
8.ଚାଡ୍, ନିଜର୍, ବେନିନ୍, ସୋମାଲିଆ – 1960
ସାରାଂଶରେ, ଆଫ୍ରିକାର ଅନେକ ଦେଶ ୧୯୬୦ ମଧ୍ୟରେ ବୃହତ ଆନ୍ଦୋଳନ ଓ ଦୂରଦର୍ଶୀ ନେତୃତ୍ୱ ଦ୍ୱାରା ଉପନିବେଶିକ ଶାସନରୁ ମୁକ୍ତି ଲାଭ କରି ସ୍ୱାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ର ହୋଇଥିଲେ।
୨. ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ୨୦ ଗୋଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ଯରେ ଲେଖ ।
(କ) ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶର ଉପନିବେଶ ଗୁଡ଼ିକରେ ତୀବ୍ର ଜନ ଅସନ୍ତୋଷ କାହିଁକି ଦେଖାଦେଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର: ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶର ଉପନିବେଶ ଗୁଡ଼ିକରେ ତୀବ୍ର ଜନ ଅସନ୍ତୋଷ କାହିଁକି ଦେଖାଦେଇଥିଲା?
ଓଡ଼ିଆରେ ଉତ୍ତର:
ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶର ଉପନିବେଶ ଗୁଡ଼ିକରେ ତୀବ୍ର ଜନ ଅସନ୍ତୋଷ ଦେଖାଦେଇଥିଲା କାରଣ:
1.ଔପନିବେଶିକ ଶୋଷଣ: ବୃଟେନ, ଫ୍ରାନ୍ସ, ବେଲଜିୟମ ପରି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକାର ସମ୍ପଦ ଶୋଷଣ କରିଥିଲେ।
2.ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଧର୍ମର ଅବମାନ: ଉପନିବେଶିକ ଶାସନ ପ୍ରାୟ ସ୍ଥାନୀୟ ଧର୍ମ, ଭାଷା ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଅପମାନ କରୁଥିଲେ।
3.ଆର୍ଥିକ ଅନ୍ୟାୟ: ଉପନିବେଶ ଦେଶମାନେ ଅନ୍ୟ ଦେଶରେ କାଚା ସାମଗ୍ରୀ ନେଇଯାଇ ଦାମୀ ଦାମରେ ପୁଣି ବିକ୍ରି କରୁଥିଲେ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଅନ୍ୟାୟ ଅର୍ଥନୀତି ଗଠିତ ହେଉଥିଲା।
4.ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନ: ଅନେକ ଦେଶରେ ଶିକ୍ଷିତ ବର୍ଗ ସ୍ୱାଧୀନତା ଓ ଆତ୍ମ-ଶାସନ ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ।
5.ବିଶ୍ୱ ଯୁଦ୍ଧ ପରିଣାମ: ପ୍ରଥମ ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଉପନିବେଶୀ ଶକ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ଦୁର୍ବଳ ହେବା ନିମିତ୍ତରେ ଲୋକମାନେ ଅଧିକ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦାବି କରିଥିଲେ।
(ଖ) ଇରାନ୍ କାହାର ଉପନିବେଶ ଥୁଲା ? କାହା ନେତୃତ୍ୱରେ ଓ କେବେ ଏହା ସ୍ଵାଧୀନ ହୋଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:
ଇରାନ୍ ଉପନିବେଶ ନୁହେଁ, କିନ୍ତୁ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ବୃଟେନ ଓ ରୁସିଆର ପ୍ରଭାବ ତଳେ ଥିଲା। ଇରାନ୍ ଏକ ଅନ୍ତର୍ଗତ ସ୍ୱାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ର ଥିଲେ ଯାହାକି କେତେକ ସମୟ ପାଇଁ ବୃଟେନ ଓ ରୁସିଆର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ମଧ୍ୟରେ ରହିଥିଲା।
1.ବୃଟେନ ଓ ରୁସିଆର ପ୍ରଭାବ: ଇରାନ୍ ନିଜର ସ୍ୱାଧୀନତା କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ଇରାନ୍-ରୁସିଆ ଓ ବୃଟେନଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ତଳେ ଥିଲା। ବୃଟେନ୍ ତାହାର ଅର୍ଥନୀତି ଓ ସ୍ରୋତ ଉପରେ ଶକ୍ତି ସଂପନ୍ନ ଥିଲା, ଯାହାକି ଇରାନ୍ ସ୍ଵାଧୀନ ଭାବେ ନିର୍ଣୟ ନେବାରେ କ୍ଷମତା ରଖିଲେ ନାହିଁ।
2.ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ପ୍ରଥମ ଆନ୍ଦୋଳନ: 1906 ରେ ଇରାନ୍ ଏକ ପ୍ରଥମ ଏକାଧିକାରୀ ବିପ୍ଲବ ଓ ପ୍ରତିସ୍ଥାପନା ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା। ସେଥିରେ ସେହି ସମୟରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନ କିଛି ସଂସ୍କୃତିକ ପ୍ରତିସ୍ଥାପନା ମାଧ୍ୟମରେ ଚାଲିଥିଲା।
3.ସ୍ୱାଧୀନତା ଘୋଷଣା (1979): ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ନେତୃତ୍ୱରେ ଅୟତୋଲ୍ଲା ଖୋମେନୀ 1979 ରେ ଇରାନ୍ ଇସଲାମିକ ବିପ୍ଲବ ଏବଂ ଅନ୍ତିମରେ ଇରାନ୍ ଏହି ବିପ୍ଲବ ସହିତ ସ୍ୱାଧୀନ ଓ ଇସଲାମିକ ରାଜ୍ୟ ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେବା ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ।
(ଗ) ତୁର୍କୀର ଜନସାଧାରଣ କାହା ନେତୃତ୍ୱରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ? ଏହା କିପରି ଏକ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ରରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର: ତୁର୍କୀର ଜନସାଧାରଣ ନେତୃତ୍ୱରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ମUSTଫା କେମାଲ୍ ପାଶା (Mustafa Kemal Atatürk) ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କର "ତୁର୍କୀ ଜାତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନ" (Turkish National Movement) ଏହାର ନେତୃତ୍ୱ ଥିଲା, ଯାହାକି ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରେ ତୁର୍କୀର ଶାସନକୁ ଖତ୍ମ କରି ଏକ ନୂତନ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ବିକାଶ କରିଥିଲେ।
1.ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ (1919):
"1919 ମସିହାରେ, ବ୍ରିଟେନ, ଫ୍ରାନ୍ସ ଓ ଇଟାଲୀ ତୁର୍କୀକୁ ବିଭାଜିତ କରିବା ପ୍ରୟାସ କରୁଥିଲେ। ସେହିବେଳେ, ମustafa Kemal Atatürk ତାଙ୍କର ଜନସାଧାରଣକୁ ସଂଗଠିତ କରି, ତୁର୍କୀର ସ୍ଵାଧୀନତା ଓ ଗ୍ରନ୍ଥନୀତ ଏକ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଆଣିଲେ।
2.ନୂତନ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ରର ସୃଷ୍ଟି:
1923 ରେ, ମustafa Kemal Atatürk ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ "ତୁର୍କୀ ଗଣରାଜ୍ୟ" (Republic of Turkey) ସ୍ଥାପନା କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କର ସୂଚନା ଏବଂ ସହଯୋଗରେ ତୁର୍କୀ ଏକ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ରରେ ପରିଣତ ହେଲା, ଯାହା ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱାଧୀନତା, ସମାଜିକ ସମାନତା ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ସମ୍ବଳିତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣାଗଲା। ତୁର୍କୀରେ କାନୂନ, ଧର୍ମ, ତଥା ଅର୍ଥନୀତିରେ ଏକ ନୂତନ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣାଗଲା, ଯାହାରେ ଧର୍ମରୁ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରଭାବ ହଟାଇ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷତା ପ୍ରବୃତ୍ତି ଆଣାଗଲା।
3.ତୁର୍କୀର ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ନୀତି:ଗଣତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା: ତୁର୍କୀକୁ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁସାରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ସଂସଦ ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲେ।ଧର୍ମ ଓ ରାଜନୈତିକ ନିରପେକ୍ଷତା: ତୁର୍କୀର ସମସ୍ତ ଧର୍ମ, ସଂସ୍କୃତିକ ଓ ସାମାଜିକ ନୀତିକୁ ଅଧିକ ସମାନତା ଓ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷତା ସାଧନା କରାଯାଇଥିଲା।
(ଘ) କିଏ ଭିଏତନାମ୍ରେ ମୁକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ? ସେ ଗଠନ କରିଥିବା ଗଣବାହିନୀର ନାମ ?
ଉତ୍ତର:
(ଡ) ଆଇଜେରିଆରେ ‘ଜାତୀୟ ମୁକ୍ତି ସାମ୍ମୁଖ୍ୟ’ କେବେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ? ଏହା କେବେ ସ୍ୱାଧୀନ ହେଲା ?
ଉତ୍ତର:
(ଚ) ୧୯୬୦ ମସିହାରେ ଆଫ୍ରିକାର ସ୍ୱାଧୀନତା ଲାଭ କରିଥିବା ୪ଟି ଦେଶର ନାମ ଲେଖ।
ଉତ୍ତର:
(ଛ) ଦକ୍ଷିଣ ରୋଡ଼େସିଆ କେବେ ସ୍ୱାଧୀନ ହେଲା ? ଏହାର ନୂତନ ନାମ କ'ଣ ?
ଉତ୍ତର:
(ଜ) ଗୋଲ୍ଡ କୋଷ୍ଟରେ କାହା ନେତୃତ୍ୱରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ? ଏହା କେବେ ସ୍ୱାଧୀନ ହେଲା ?
ଉତ୍ତର:
(ଝ) ଦକ୍ଷିଣ ପଶ୍ଚିମ ଆଫ୍ରିକାର ଜନସାଧାରଣ କେଉଁ ବଳିଷ୍ଠ ସଂଗଠନ ମାଧ୍ୟମରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ଚଳାଇଥିଲେ ? ସ୍ଵାଧୀନତା ପରେ ଏହି ଦେଶର ନୂତନ ନାମ କ'ଣ ହେଲା ?
ଉତ୍ତର:
(ଞ) ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ବର୍ଷବିଦ୍ବେଷ ନୀତି ଯୋଗୁଁ କୃଷ୍ଣକାୟମାନେ କିପରି ଅତ୍ୟାଚାରିତ ହେଉଥିଲେ ?
ଉତ୍ତର:
୩. ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।
(କ) କାହା ନେତୃତ୍ବରେ ଓ କେବେ ବ୍ରହ୍ମଦେଶ ସ୍ୱାଧୀନ ହେଲା ?
ଉତ୍ତର:
(ଖ) କେଉଁ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଓ କେବେ ଉତ୍ତର କୋରିଆ ଓ ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆକୁ ଦୁଇଟି ସ୍ୱାଧୀନରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ କରାଗଲା ?
ଉତ୍ତର:
(ଗ) ଗୋଲ୍ଡକୋଷ୍ଟରେ କାହା ନେତୃତ୍ବରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ହୋଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:
(ଘ) ୧୯୭୫ ମସିହା ବେଳକୁ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶର କେଉଁ ଦୁଇଟି ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଉପନିବେଶ ସ୍ୱାଧୀନ ହୋଇଥିଲା ?
ଉତ୍ତର:
