ৰাষ্ট্ৰীয় আয় আৰু ইয়াৰ জোখ-মাখ
1. মুদ্রাগত আয় আৰু প্ৰকৃত আয়ৰ পাৰ্থক্য উলিওৱা।
উত্তৰঃ কোনো এটা বৰ্ষত জনসাধাৰণে পোৱা আয়েই হ'ল মুদ্রাগত আয়। আনহাতে প্রকৃত আয় হ'ল মুদ্রাগত আয়েৰে ক্ৰয় কৰিব পৰা দ্রব্য আৰু সেৱাসমূহ।
2. চলিত মূল্যত ৰাষ্ট্ৰীয় আয় আৰু স্থিৰ মূল্যত ৰাষ্ট্ৰীয় আয়ৰ মাজত পাৰ্থক্য উলিওৱা।
উত্তৰঃ বৰ্তমানৰ মূল্যত নামমাত্ৰ ৰাষ্ট্ৰীয় আয় আৰু স্থিৰ মূল্যত প্ৰকৃত ৰাষ্ট্ৰীয় আয়ৰ মাজত মূল পাৰ্থক্য হ’ল মূল্যৰ স্তৰ।
১) বৰ্তমানৰ মূল্যত ৰাষ্ট্ৰীয় আয় সামগ্ৰিক উৎপাদনৰ মূল্য, যিটো সেই বিশেষ সময়ত বৰ্তমানৰ মূল্যত গণনা কৰা হয়। এই আয় মূল্যৰ স্তৰৰ পৰিৱৰ্তনৰ লগে লগে সলনি হয়, অৰ্থাৎ মূৰত যিকোনো বজাৰ মূল্যৰ ভিত্তিত গণনা কৰা হয়।
২) স্থিৰ মূল্যত ৰাষ্ট্ৰীয় আয় হ’ল ৰাষ্ট্ৰীয় আয়, যিটো স্থিৰ (বা সঠিক) মূল্যত গণনা কৰা হয়। ইয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে মূল্যৰ স্তৰৰ প্ৰভাৱ আঁতৰোৱা, যেনে মহামাৰী বা মুদ্ৰাস্ফীতিৰ সময়ত, প্ৰকৃত অৰ্থনৈতিক বৃদ্ধিৰ ব্যাখ্যা।
এই দুয়োটা আয়ৰ পৰিসংখ্যা অৰ্থনীতিত গুৰুত্বপূৰ্ণ যদিও স্থিৰ মূল্যত ৰাষ্ট্ৰীয় আয়ে মুঠ ঘৰুৱা উৎপাদনৰ সঠিক দিশ প্ৰদান কৰে, যিয়ে অৰ্থনৈতিক পৰিৱেশৰ স্থিৰতা ব্যাখ্যা কৰাত সহায় কৰে।
3. ৰাষ্ট্ৰীয় আয়ৰ তথ্য কেনেদৰে কোনো এখন দেশত বিনিয়োগৰ পৰ্যায় আৰু জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড নিৰ্ণয় কৰাত ব্যৱহাৰ কৰা হয় ব্যাখ্যা কৰা।
উত্তৰঃ দেশ এখনত বিনিয়োগৰ স্তৰ আৰু জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড নিৰ্ণয় কৰাত ৰাষ্ট্ৰীয় আয়ৰ তথ্য গুৰুত্বপূৰ্ণ।
১/ বিনিয়োগৰ পৰ্যায়: ৰাষ্ট্ৰীয় আয় বৃদ্ধি বা হ্ৰাসে বিনিয়োগৰ সিদ্ধান্তত প্ৰভাৱ পেলায়। উচ্চ ৰাষ্ট্ৰীয় আয় সূচকাংকই এখন দেশৰ অৰ্থনৈতিক স্থিতিশীলতা আৰু বৃদ্ধিৰ সম্ভাৱনাক সূচায়, যিয়ে ব্যৱসায়ীসকলক অধিক বিনিয়োগ কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰে।
২) জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড: ৰাষ্ট্ৰীয় আয়ৰ তথ্যই পৰিয়ালৰ স্বচ্ছতা, শিক্ষা, স্বাস্থ্য আৰু অন্যান্য সুবিধাৰ স্তৰৰ আকৰ্ষণীয়তা ব্যাখ্যা কৰাত সহায় কৰে। উচ্চ আয় হৈছে উচ্চ জীৱন ধাৰণৰ প্ৰতিফলন, অৰ্থাৎ উপযুক্ত খাদ্য, স্বাস্থ্যসেৱা, আৰু শিক্ষাৰ সুযোগ উপলব্ধ।
এইদৰে ৰাষ্ট্ৰীয় আয়ৰ তথ্যই দেশৰ অৰ্থনৈতিক স্বাস্থ্য আৰু ইয়াৰ নাগৰিকসকলৰ জীৱনৰ মানদণ্ডৰ মূল্যায়নত এক মৌলিক সূচক হিচাপে কাম কৰে।
4. মুদ্রাস্ফীতি কাক কয়? মুদ্রাস্ফীতি নিয়ন্ত্ৰণৰ মূল পদ্ধতিসমূহ আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ মুদ্ৰাস্ফীতি হৈছে এনে এক অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতি য’ত সামগ্ৰিকভাৱে সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ মূল্য বৃদ্ধি পায়। এই পৰিস্থিতিত মুদ্ৰাৰ মূল্য কমি যায়, আৰু মানুহৰ দক্ষতাৰ ক্ৰয় শক্তি কমি যায়। মুদ্ৰাস্ফীতি নিয়ন্ত্ৰণৰ মূল পদ্ধতিসমূহ: ১/ চৰকাৰী নীতি: চৰকাৰে মুদ্ৰাস্ফীতি নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে ব্যয় আৰু ঋণৰ পৰিকল্পনা আঁকিব পাৰে। বাজেটত ব্যয় হ্ৰাস কৰি চাহিদা হ্ৰাস কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে। ২) কেন্দ্ৰীয় বেংকৰ নীতিঃ কেন্দ্ৰীয় বেংকে সুতৰ হাৰ বৃদ্ধি বা হ্ৰাস কৰি মুদ্ৰাস্ফীতি নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। অধিক সুতৰ হাৰে ঋণ লোৱাৰ খৰচ বৃদ্ধি কৰে, যাৰ ফলত বিনিয়োগ আৰু ব্যৱহাৰ হ্ৰাস পায়। ৩) মুদ্ৰা নিয়ন্ত্ৰণঃ কেন্দ্ৰীয় বেংকে ধনৰ যোগান নিয়ন্ত্ৰণ কৰি মুদ্ৰাস্ফীতি নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰে। অধিক ধনৰ যোগানৰ ফলত দাম বৃদ্ধি পায়। ৪) বাণিজ্য নীতিঃ চৰকাৰ বা কেন্দ্ৰীয় বেংকে দেশৰ বাণিজ্য নীতিৰ জৰিয়তে আমদানি বিৰোধী ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰি কটাৰীৰ দাম নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিব পাৰে।
এই পদ্ধতিসমূহে একেলগে মুদ্ৰাস্ফীতি নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰে, যাতে অৰ্থনৈতিক স্থিতিশীলতা নিশ্চিত হয়।
5. নিবনুৱা সমস্যা কাক বোলে? ইয়াৰ প্ৰকাৰ কি কি?
উত্তৰঃ নিবনুৱা সমস্যা হ’ল এনে এক পৰিস্থিতি য’ত কৰ্মৰত মানুহে চাকৰি বিচাৰিলেও নাপায়। এই সমস্যা অৰ্থনীতিৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ, কিয়নো ই কেৱল ব্যক্তিগত সমস্যা নহয়, ই সামূহিক অৰ্থনৈতিক স্বাস্থ্যৰ সূচক। নিবনুৱাৰ প্ৰকাৰ: ১) চক্ৰীয় নিবনুৱা সমস্যা : অৰ্থনীতিৰ চক্ৰীয় অৱনতি ঘটাৰ ফলত চাকৰি হেৰুৱাবলগীয়া হোৱা। সাধাৰণতে অৰ্থনৈতিক মন্দাৱস্থাৰ সময়ত এই ধৰণৰ নিবনুৱা সমস্যা বৃদ্ধি পায়। ২) গাঁথনিগত নিবনুৱা সমস্যা: উদ্যোগৰ পৰিৱৰ্তন, প্ৰযুক্তিৰ উন্নতি বা ব্যৱসায়িক চাহিদাৰ পৰিৱৰ্তনৰ ফলত নিৰ্দিষ্ট দক্ষতা থকা লোকৰ চাকৰি হেৰুৱাই পেলোৱা। ৩) ঋতুভিত্তিক নিবনুৱা সমস্যা : কিছুমান কাম বা উদ্যোগৰ ঋতুভিত্তিক প্ৰকৃতিৰ ফলত হোৱা নিবনুৱা সমস্যা। যেনে, কৃষি বা পৰ্যটনৰ চাকৰি। ৪) ঘৰ্ষণীয় নিবনুৱা সমস্যা : মানুহে চাকৰি সলনি কৰিলে অস্থায়ী নিবনুৱা সমস্যা। এই সকলোবোৰ ধৰণৰ নিবনুৱা সমস্যাৰ বাবে অৰ্থনীতিৰ সঠিক ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ বাবে নিৰীক্ষণ আৰু খাদ্যৰ প্ৰয়োজন।
6. দৰিদ্ৰতা কাক বোলে? শ্রেণীবিভাজন কৰি ভাৰতত দৰিদ্ৰতা বৃদ্ধিৰ কাৰকসমূহ বিচাৰ কৰা?
উত্তৰঃ দৰিদ্ৰতা হৈছে এনে এক অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতি য'ত ব্যক্তি বা পৰিয়ালৰ মৌলিক প্ৰয়োজনীয়তা (যেনে খাদ্য, কাপোৰ, বাসস্থান, শিক্ষা, আৰু স্বাস্থ্যসেৱা) পূৰণ কৰিবলৈ পৰ্যাপ্ত আয় নাথাকে। দৰিদ্ৰতাৰ শ্ৰেণীবিভাজন: ১/ নিৰপেক্ষ দৰিদ্ৰতা: য’ত ব্যক্তিয়ে আয় আৰু সম্পদৰ অভাৱত মৌলিক প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰিব নোৱাৰে। ইয়াৰ পৰিসৰত বিশেষভাৱে ১.৯ ডলাৰৰ তলৰ আয়ৰ লোকসকলক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। ২) আপেক্ষিক দৰিদ্ৰতা: এখন সমাজৰ সম্পৰ্কত দৰিদ্ৰতাৰ অৱস্থা। উদাহৰণস্বৰূপে, যদি কোনো ব্যক্তিৰ আয় সমাজৰ গড় আয়তকৈ যথেষ্ট কম হয়, তেন্তে তেওঁ আপেক্ষিক দৰিদ্ৰতাৰ অন্তৰ্গত। ভাৰতত দৰিদ্ৰতা বৃদ্ধি কৰা কাৰকসমূহঃ ১) অৰ্থনৈতিক বৈষম্য: আয়ৰ বিতৰণত অযথা বৈষম্য, যিয়ে কিছুমান বিশেষ শ্ৰেণীৰ ব্যক্তিক অধিক সুবিধা প্ৰদান কৰে। ২) শিক্ষাৰ অভাৱঃ শিক্ষা আৰু দক্ষতাৰ অভাৱৰ ফলত চাকৰি পোৱাৰ সুযোগ কমি যায়। ৩) প্ৰযুক্তিৰ অভাৱঃ আধুনিক প্ৰযুক্তিৰ অভাৱত উৎপাদনশীলতা কম হয়, যাৰ ফলত মানুহৰ আয় হ্ৰাস পায়। ৪) নিবনুৱা সমস্যা : বিশেষকৈ যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত চাকৰিৰ অভাৱ। ৫) অস্বাস্থ্যকৰ পৰিস্থিতিঃ স্বাস্থ্য সেৱাৰ অভাৱ আৰু দৰিদ্ৰতাই দৰিদ্ৰতা বৃদ্ধি কৰে। এই সকলোবোৰ কাৰক মিলি ভাৰতত দৰিদ্ৰতাৰ বৃদ্ধি অব্যাহত ৰাখে, যিয়ে সমগ্ৰ সমাজৰ বিকাশত বাধাৰ সৃষ্টি কৰে।
