►► অতি চমু প্রশ্নোত্তৰঃ
১। অমৃতসৰৰ সন্ধি কোন চনত আৰু কাৰ কাৰ মাজত স্বাক্ষৰিত হৈছিল?
উত্তৰঃ ১৯১৯ চনৰ ২৪ ডিচেম্বৰত অমৃতসৰ সন্ধি স্বাক্ষৰিত হয়।এই সন্ধিৰ জৰিয়তে ভাৰতৰ কংগ্ৰেছ দল আৰু মুছলিম লীগৰ মাজত ঐক্যৰ সংকল্প ঘোষণা কৰা হয়।
২। ৰণজিৎ সিংহ কোন আছিল?
উত্তৰঃ শিখ ৰাজ্যৰ প্ৰতিষ্ঠাপক আৰু প্ৰথম ৰজা আছিল ৰঞ্জিত সিং। ১৮০১ চনৰ পৰা শাসন আৰম্ভ কৰি ১৮৩৯ চনলৈকে ৰাজ্য চলাইছিল।ৰঞ্জিত সিংয়ে ছিহ সাম্ৰাজ্যক একত্ৰিত আৰু শক্তিশালী কৰাৰ বাবে জনাজাত। তেওঁৰ শাসন কালত তিনিওটা প্ৰতিষ্ঠান আৰু সামৰিক শক্তি দুয়োটাতে যথেষ্ট উন্নতি ঘটিছিল।
৩। কোন চনত ৰণজিৎ সিংহৰ মৃত্যু হৈছিল।
উত্তৰঃ ১৮৩৯ চনৰ ২৭ জুনত ৰঞ্জিত সিঙৰ মৃত্যু হয়।
৪। লর্ড বেন্টিংকৰ তিনিবিধ সামাজিক সংস্কাৰৰ নাম লিখা।
উত্তৰঃ লৰ্ড বেণ্টিঙৰ তিনিটা সামাজিক সংস্কাৰৰ নাম হ’ল- সতী নিষেধাজ্ঞা আইন (১৮২৯) - এই আইনখনে সতী চৰ্চা নিষিদ্ধ কৰে। শিক্ষা আৰু সংস্কৃতিৰ বিকাশ - আধুনিক শিক্ষা আৰু সংস্কৃতিৰ বিকাশৰ বাবে লৰ্ড বেণ্টিঙে বিভিন্ন পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছিল। সন্তানৰ বিবাহ নিষিদ্ধ - তেওঁ বাল্যবিবাহৰ বিৰুদ্ধে আইন প্ৰণয়ন কৰিছিল, যাৰ উদ্দেশ্য আছিল সমাজৰ যত্নৰ উন্নতি। এই সংস্কাৰসমূহে ভাৰতীয় সমাজৰ উল্লেখযোগ্য পৰিৱৰ্তন আৰু আধুনিকীকৰণৰ বাট মুকলি কৰি দিলে।
৫। স্বত্ববিলোপ নীতি কোনে আৰম্ভ কৰিছিল?
উত্তৰঃ ইংৰাজী ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল লৰ্ড ডালহৌজীয়ে আৰম্ভ কৰিছিল প্ৰিন্সিপল অৱ লেপছ। এই নীতি অনুসৰি কোনো ৰজাৰ পুত্ৰ নাথাকিলে ৰাজ্যখন ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ অধীনলৈ যোৱাৰ কথা আছিল।
৬। টেলিগ্রাফ লাইন কোনে প্রবর্তন কৰিছিল?
উত্তৰঃ ইংৰাজী ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে প্ৰথমে এই টেলিগ্ৰাফ লাইন প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল। বিশেষকৈ ১৮৫১ চনত ভাৰতত টেলিগ্ৰাফ ব্যৱস্থা প্ৰৱৰ্তন কৰা হয়।
৭। ঠগসকলক দমন কৰা গৱৰ্ণৰ জেনেৰেলজনৰ নাম লিখা।
উত্তৰঃ লৰ্ড উইলিয়াম বেণ্টিং আছিল গুণ্ডাক দমন কৰা গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল। ১৮৩০ চনৰ ভিতৰত তেওঁ এই ব্যৱস্থাটোক সফলতাৰে প্ৰভাৱিত কৰিছিল।
৮। ব্রাহ্ম সমাজৰ প্রতিষ্ঠাতা কোন আছিল?
উত্তৰঃ ব্ৰাহ্মণ সমাজৰ প্ৰতিষ্ঠাপক আছিল ৰজনী কান্ত সেন আৰু দেবেন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ। তথাপিও ব্ৰাহ্মণ সমাজৰ আধুনিক ৰূপৰ প্ৰতি ৰামমোহন ৰায়ে মুখ্য ভূমিকা পালন কৰিছে। ১৮২৮ চনত তেওঁ ব্ৰহ্ম সমাজ প্ৰতিষ্ঠা কৰে।
৯। ব্রাহ্ম সমাজ কেতিয়া প্রতিষ্ঠা হৈছিল?
উত্তৰঃ ১৮২৮ চনত প্ৰতিষ্ঠা হোৱা ব্ৰহ্ম সমাজৰ এই সংগঠন ৰামমোহন ৰায়ে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল।
১০। ৰাজা ৰাম মোহন বায়ৰ বিষয়ে এটি চমুটোকা লিখা।
উত্তৰঃ ৰাজা ৰামমোহন ৰায় (১৭৭২–১৮৩৩) ভাৰতৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ সমাজ সংস্কাৰক আৰু বৌদ্ধিক নেতা আছিল। আধুনিক ভাৰত প্ৰতিষ্ঠাত তেওঁ বহু অৱদান আগবঢ়াইছে। ৰামমোহনে ১৮২৮ চনত ব্ৰহ্ম সমাজ প্ৰতিষ্ঠা কৰি ধৰ্মীয় প্ৰথাত বৈপ্লৱিক পৰিৱৰ্তন আনিছিল।তেওঁ সতী ব্যৱস্থাৰ স্বাৰ্থত বাল বিবাহ, আৰু নাৰী শিক্ষাৰ উন্নতিৰ বাবে কঠোৰ পৰিশ্ৰমৰ স্বাৰ্থত আগবঢ়াইছিল। ৰামমোহন ৰায়ে পুৰাণী আৰু অমূল্য ৰীতি-নীতিৰ সমালোচনা কৰি আধুনিক আৰু যুক্তিবাদী সমাজ গঢ়াৰ চেষ্টা কৰিছিল। ইংৰাজী শিক্ষা আৰু পশ্চিমীয়া সংস্কৃতিৰ প্ৰভাৱত তেওঁ ভাৰতৰ সমাজত এক নতুন দিশৰ সূচনা কৰিছিল। তেওঁৰ কাৰ্যকলাপে ভাৰতীয় সমাজত এক নতুন মাত্ৰা যোগ কৰে।
চমুটোকা লিখা:
(ক) ১৮০৯ চনৰ অমৃতসৰৰ সন্ধি।
উত্তৰ: ১৮০৯ চনত ইংৰাজ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানী আৰু শিখ ৰাজ্যৰ মাজত অমৃতসৰ সন্ধি স্বাক্ষৰিত হয়। এই সন্ধিখনে ইংৰাজ কোম্পানীটোৰ সৈতে শিখসকলৰ সম্পৰ্ক স্থাপনৰ উদ্দেশ্যে কিছুমান চৰ্তৰ সৈতে এক সহযোগিতা সৃষ্টি কৰিছিল। সন্ধিখনৰ মূল বুজাবুজি আছিল- ১/ ইংৰাজী কোম্পানীৰ ওচৰতে শিখ ৰাজা ৰঞ্জিত সিং আত্মসমৰ্পণ। ২) শ্বেখ সাম্ৰাজ্যৰ সীমাই ইংৰাজ কোম্পানীক গ্ৰহণ কৰি দুয়োপক্ষৰ মাজত শান্তি বজাই ৰাখিবলৈ আলোচনা কৰে। এই সন্ধিৰ ফলত কিছুদিনৰ বাবে ছিচ আৰু ইংৰাজ কোম্পানীৰ মাজত শান্তি আৰু সহযোগিতাৰ পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হৈছিল।
(খ) ইংৰাজৰ আফগান নীতি
উত্তৰঃ ইংৰাজসকলৰ আফগান নীতি আছিল আফগানিস্তানত ইংৰাজ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ প্ৰতিনিধিত্ব আৰু জাতীয় স্বাৰ্থ ৰক্ষাৰ বাবে গ্ৰহণ কৰা বিভিন্ন ব্যৱস্থাৰ সমন্বয়। এই নীতিৰ মূল উদ্দেশ্য আছিল আফগানিস্তানক ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰভাৱত ৰখা আৰু মোগল সাম্ৰাজ্যৰ পতনৰ পিছত অঞ্চলটোত গঢ় লৈ উঠা শক্তিৰ বিৰুদ্ধে ভাৰতৰ সীমান্ত ৰক্ষা কৰা। ইংৰাজৰ আফগান নীতিৰ মূলতঃ কেইবাটাও গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশ আছিল: সংঘাত আৰু যুদ্ধঃ ইংৰাজসকলে বিভিন্ন শক্তিৰ সৈতে যুদ্ধ আৰু সতীৰ্থৰ জৰিয়তে আফগানিস্তানৰ ৰাজনীতিত নিজৰ প্ৰভাৱ বজাই ৰাখিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। প্ৰথম আফগান যুদ্ধ (১৮৩৯-১৮৪২): আফগানিস্তানত ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ আধিপত্য প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ লক্ষ্যৰে যুদ্ধ আৰম্ভ হৈছিল যদিও যুদ্ধৰ শেষত ইংৰাজসকলে ইংৰাজসকলে প্ৰশংসা কৰা ফলাফল নাপালে। দ্বিতীয় আফগান যুদ্ধ (১৮৭৮-১৮৮০): দ্বিতীয় যুদ্ধৰ সময়ত ব্ৰিটিছে আফগানিস্তানৰ ওপৰত অধিক নিয়ন্ত্ৰণ লাভ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল, যাৰ ফলত আফগানিস্তানৰ নীতি আৰু ৰাজনীতিত ভাৰতৰ প্ৰভাৱ বৃদ্ধি পাইছিল।
জাতীয় স্বাৰ্থ ৰক্ষা কৰাঃ ইংৰাজসকলে আফগানিস্তানৰ ভিতৰত সাম্ৰাজ্যবাদী শক্তিৰ বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিবলৈ বিভিন্ন কূটনৈতিক আৰু সামৰিক কৌশল গ্ৰহণ কৰিছিল। ব্ৰিটিছৰ আফগান নীতি শেষত আফগানিস্তানৰ সৈতে ভাৰতৰ সীমান্তৰ নিৰাপত্তা আৰু অঞ্চলটোৰ ভৱিষ্যতৰ ওপৰত ইয়াৰ প্ৰভাৱৰ ওপৰত কেন্দ্ৰিত আছিল।
(গ) সামৰিক বাহিনী
উত্তৰঃ সামৰিক বাহিনী হৈছে জাতি ৰক্ষা, জাতীয় স্বাৰ্থ ৰক্ষা আৰু সংঘাতৰ সময়ত সৈন্য প্ৰেৰণৰ বাবে গঠন কৰা এক সংগঠিত শক্তি। সাধাৰণতে সামৰিক বাহিনীক কেইবাটাও শাখাত বিভক্ত কৰা হয়, যেনে- ১/ **স্থল বাহিনী (সেনা)**: স্থলভাগত যুদ্ধ আৰু অভিযানৰ বাবে দায়বদ্ধ। সৈনিক, টেংক আৰু অন্যান্য স্থল যন্ত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰে। ২/ **বায়ুসেনা**: আকাশত অভিযান আৰু নিৰাপত্তাৰ বাবে দায়বদ্ধ। বিমান, হেলিকপ্টাৰ আৰু অন্যান্য আকাশী যন্ত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰে। ৩/ **নৌসেনা (নৌসেনা)**: সামুদ্ৰিক সীমান্ত আৰু সামুদ্ৰিক যুদ্ধৰ নিৰাপত্তাৰ বাবে দায়বদ্ধ। জাহাজ, চাবমেৰিন আৰু অন্যান্য জাহাজৰ জৰিয়তে পৰিচালনা কৰা। ৪/ **বিশেষ বাহিনী(বিশেষ বাহিনী)**: বিশেষ অভিযানৰ বাবে ডিজাইন কৰা এটা অভিজাত ইউনিট, যিটো উচ্চ পৰ্যায়ৰ অভিযান, গোপন অভিযান, আৰু সন্ত্ৰাসবাদী কাৰ্যকলাপৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। জাতিৰ নিৰাপত্তাৰ মূল স্তম্ভ আৰু শান্তি, নিৰাপত্তা আৰু জাতীয় ঐক্য ৰক্ষাৰ বাবে সামৰিক বাহিনী অতি প্ৰয়োজনীয়।
(ঘ) আৰক্ষী বাহিনী
উত্তৰঃ অৰ্ধসামৰিক বাহিনী হৈছে এটা সৰু আৰু বিশেষভাৱে সংগঠিত বাহিনী, যাৰ মূল উদ্দেশ্য হৈছে নিৰাপত্তা, আইন-শৃংখলা, আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তাত সহায় কৰা। এই বাহিনীসমূহ সাধাৰণতে সামৰিক বাহিনীৰ অধীনত নহয়, বৰঞ্চ আইন-শৃংখলাৰ অধীনত কাম কৰে।
