► অতি চমু প্রশ্নোত্তৰঃ
১। কেতিয়াৰপৰা মোগল সাম্রাজ্য ক্রমে দুর্বল হ'বলৈ আৰম্ভ কৰিছিল?
উত্তৰ: ১৭ শতিকাৰ শেষৰ ফালৰ পৰা মোগল সাম্ৰাজ্য ক্ৰমান্বয়ে দুৰ্বল হ’বলৈ ধৰিলে। বিশেষকৈ ঔৰংজেবৰ মৃত্যুৰ পিছত (১৬৫৮-১৭০৭) সাম্ৰাজ্যৰ কেন্দ্ৰীয় কৰ্তৃত্ব আৰু ক্ষমতা হ্ৰাস পোৱাৰ প্ৰমাণ পোৱা যায়। ইয়াৰ পিছত বিভিন্ন আঞ্চলিক শক্তি আৰু বিদ্ৰোহৰ বাবে মোগল সাম্ৰাজ্যৰ ভিতৰত বিভাজন ঘটিছিল। ১৭৫৭ চনত পলাচী যুদ্ধৰ পিছত ব্ৰিটিছ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ প্ৰভাৱত মোগল সাম্ৰাজ্যৰ অধিকাৰ আৰু অৰ্থনৈতিক অৱস্থা আৰু অধিক উন্নত হয়। এইদৰে ১৮০৩ চনত মোগল সাম্ৰাজ্যৰ বহু অংশত ব্ৰিটিছ শাসনৰ আধিপত্য নিশ্চিত হয়। ১৮৫৭ চনৰ ভাৰতীয় বিদ্ৰোহৰ পিছত আনুষ্ঠানিকভাৱে মোগল সাম্ৰাজ্যৰ অন্ত পৰে। সামৰণিত ক’বলৈ গ’লে মোগল সাম্ৰাজ্যৰ দুৰ্বলতা ১৭ শতিকাৰ শেষৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল আৰু ১৯ শতিকাৰ ভিতৰত শেষ হৈছিল।
২। কোন চনত নাদিৰ ছাহে ভাৰত আক্ৰমণ কৰিছিল?
উত্তৰ: ১৭৩৯ চনত নাদিৰ শ্বাহে ভাৰত আক্ৰমণ কৰে।তেওঁ দিল্লীলৈ গুচি যায় আৰু ২০ ফেব্ৰুৱাৰীত দিল্লী জয় কৰে।এনেদৰে এই আক্ৰমণে ভাৰতৰ ইতিহাসত এক উল্লেখযোগ্য পৰিৱৰ্তন আনিলে।
৩। কোন চনত তৃতীয় পাণিপথৰ যুদ্ধ সংঘটিত হৈছিল?
উত্তৰ: ১৭৬১ চনৰ জানুৱাৰী মাহত পানীপাটৰ তৃতীয় যুদ্ধখন মাৰাঠা সাম্ৰাজ্য আৰু আফগানী শাসক আহমদ শ্বাহ আব্দলীৰ মাজত সংঘটিত হৈছিল আৰু ভাৰতৰ ইতিহাসত এক উল্লেখযোগ্য পৰিঘটনা।
৪। কোনে আৰু কেতিয়া হায়দৰাবাদ ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল?
উত্তৰ: ১৭২৪ চনত চিষ্টি বংশৰ স্বায়ত্তশাসিত চৰকাৰী ব্যক্তি নাজম-উল-মুলকৰ দ্বাৰা হায়দৰাবাদ ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়। তেওঁ মোগল সাম্ৰাজ্যৰ অধীনত ৰাজ্যপাল হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল আৰু তাৰ পিছত স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰলৈ বিকশিত হৈছিল। ১৯৪৮ চনলৈকে হায়দৰাবাদ স্বায়ত্তশাসিত ৰাজ্য হৈ আছিল।
৫। কাৰ দিনত বংগদেশ স্বাধীন হৈ পৰিছিল?
উত্তৰ: আজি বাংলাদেশ নামেৰে জনাজাত বংগে ১৯৭১ চনৰ ২৬ মাৰ্চত স্বাধীনতা ঘোষণা কৰে।আজিৰ দিনটোতে বাংলাদেশে পাকিস্তানৰ পৰা স্বাধীনতাৰ বাবে যুঁজ আৰম্ভ কৰে, আৰু ১৯৭১ চনৰ ১৬ ডিচেম্বৰত স্বাধীনতা লাভ কৰে।
৬। অযোধ্যা ৰাজ্য কোনে প্রতিষ্ঠা কৰিছিল?
উত্তৰ: ১৫৯৬ চনত মোগল সম্ৰাট আকবৰৰ অধীনত অযোধ্যা ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা হয়। আকবৰে অঞ্চলটোত নতুন প্ৰশাসনিক কাঠামো প্ৰতিষ্ঠা কৰি ৰাজনৈতিক আৰু সামৰিক ঘাটি হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। বিশেষকৈ ধৰ্মীয় আৰু সাংস্কৃতিক প্ৰেক্ষাপটত অঞ্চলটোৰ ইতিহাসত অযোধ্যা এক গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান।
৭। ৰাজপুতসকল কেতিয়া স্বাধীন হৈ পৰিছিল?
উত্তৰ: ৰাজপুতসকলৰ স্বাধীনতা আৰু ৰাজনৈতিক ক্ষমতা একেলগে কোনো বিশেষ সময়ত মুকলি নহ’ল। সাধাৰণতে ১৭ শতিকাৰ শেষৰ ফালৰ পৰা তেওঁলোকে মোগল সাম্ৰাজ্যৰ পৰা মুক্তি পাবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। বিশেষকৈ ১৭৫৭ চনৰ পলাচী যুদ্ধৰ পিছত ব্ৰিটিছ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ প্ৰভাৱ বৃদ্ধি পালে। ১৮৫৭ চনৰ ভাৰতীয় বিদ্ৰোহৰ পিছত বহু ৰাজপুত ৰাজ্য স্বায়ত্তশাসিত হৈ পৰে। অৱশ্যে সেয়া সম্পূৰ্ণ স্বাধীনতা নহয়; তেতিয়াও ই ব্ৰিটিছ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ অধীনত আছিল। আনুষ্ঠানিকভাৱে ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টত ভাৰত স্বাধীন হোৱাৰ লগে লগে ৰাজপুত ৰাজ্যসমূহো সম্পূৰ্ণ স্বাধীন হৈ উঠিছিল।
৮। জাতসকল কোন আছিল?
উত্তৰ: "জাতি" শব্দটোৱে সাধাৰণতে ভাৰতৰ কোনো বিশেষ জাতি বা গোটক বুজায়, য'ত মূলতঃ ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ বিভিন্ন সংস্কৃতি আৰু পৰম্পৰাৰ লোকক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। বিশেষকৈ ইয়াক "জাতি" বা "জাতি" অৰ্থত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বিভিন্ন ৰাজ্য আৰু অঞ্চলৰ ভিতৰত বিভিন্ন জাতি বা গোটৰ বৈচিত্ৰ্য আছে। যেনে, অসমীয়া, বাঙালী, পাঞ্জাবী, গুজৰাটী, মাৰাঠী, আৰু দক্ষিণ ভাৰতৰ বিভিন্ন জনগোষ্ঠী। যদি আপুনি কোনো বিশেষ জাতি বা গোটৰ বিষয়ে বিশেষভাৱে জানিব বিচাৰে তেন্তে অধিক বিশদ তথ্য দিব পাৰে।
৯। কাৰ দিনত শিখসকল ৰাজনৈতিক আৰু সামৰিক শক্তি হিচাপে গঢ়ি উঠে।
উত্তৰ: শিখসকলৰ আৰম্ভণি হৈছিল ১৭ শতিকাৰ মাজভাগত ৰাজনৈতিক আৰু সামৰিক শক্তি হিচাপে। বিশেষকৈ গুৰু গোবিন্দ সিংহৰ সময়ত (১৬৬৬-১৭০৮) শিখ ধৰ্ম আৰু সংস্কৃতিৰ এক সুদৃঢ় ভিত্তি গঢ় লৈ উঠিছিল। শিখসকলক বাস্তৱিক সামৰিক শক্তি হিচাপে গঢ়ি তোলাৰ লক্ষ্যৰে ১৬৯৯ চনত গুৰু গোবিন্দ সিঙে খালছা প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। এইদৰে শিখসকলৰ ৰাজনৈতিক আৰু সামৰিক শক্তিৰ সৃষ্টি সপ্তদশ শতিকাত শিখ বংশ গঠনৰ পৰাই আৰম্ভ হয়, বিশেষকৈ ১৭৬৫ চনৰ পৰা, য’ত ৰজা ৰঞ্জিত সিংহই ১৯ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে (১৮০১) শিখ ৰাজ্য গঠন কৰে। সামৰণিত ক’বলৈ গ’লে শিখসকলৰ ৰাজনৈতিক আৰু সামৰিক শক্তি গঠনৰ সময়ছোৱা ১৭ শতিকাৰ মাজভাগৰ পৰাই আৰম্ভ হয়, বিশেষকৈ গুৰু গোবিন্দ সিংহৰ নেতৃত্বত।
১০। মাৰাঠা শক্তিৰ প্ৰতিষ্ঠাতা কোন?
উত্তৰ: মাৰাঠা শক্তিৰ প্ৰতিষ্ঠাপক হৈছে ছাত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজ। তেওঁ ১৬৭৪ চনত সোণ প্ৰদূষিত মাৰাঠা সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰথম ছাত্ৰপতি হিচাপে ৰাজ অভিষেক ঘটায়। ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ বিৰুদ্ধে পৰিকল্পনা, সংগঠন আৰু প্ৰতিবাদত শিৱাজীয়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল। তেওঁৰ নেতৃত্বত মাৰাঠা শক্তি অন্যতম শ্ৰেষ্ঠ সামৰিক শক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।
১১। ওঠৰ শতিকাৰ ভাৰতীয় সমাজৰ বৈশিষ্ট্য কি আছিল?
উত্তৰ: ১৮ শতিকাৰ ভাৰতীয় সমাজৰ বৈশিষ্ট্যই এক অনন্য আৰু বৈচিত্ৰময় সময়ক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। এই সময়ছোৱাত সমাজত কেইবাটাও গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিৱৰ্তন ঘটিছিল। ১/ **গ্লোবেল ৰিলেচন**: বহিঃজগতৰ সৈতে ভাৰতৰ বাণিজ্যিক সম্পৰ্ক বৃদ্ধি আৰু বাণিজ্যিক নিয়োগ বৃদ্ধি। ২) **সামাজিক শ্ৰেণীবিভাজন**: জাতি আৰু ধৰ্মৰ ভিত্তিত সমাজত বিভাজন বৃদ্ধি পালে। এই সময়ছোৱাত জাতিবাদ আৰু ধৰ্মীয় পৰিচয়ৰ ওপৰত যথেষ্ট গুৰুত্ব দিয়া হৈছিল। ৩/ **শিক্ষা আৰু সংস্কৃতি**: সাহিত্য, শিল্প, আৰু বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত উল্লেখযোগ্য অগ্ৰগতি ঘটিছিল। সংস্কৃত, পূৰ্বপুৰুষৰ জ্ঞান আৰু বিভিন্ন সাহিত্যৰ ৰূপৰ বিকাশ ঘটিছিল। ৪/ **ধৰ্ম পৰিবৰ্তন**: বিভিন্ন ধৰ্মীয় আন্দোলন আৰু নতুন ধৰ্মৰ উত্থান ঘটিল, যেনে বৌদ্ধ আৰু জৈন ধৰ্ম। এইবোৰে সামাজিক নীতি-নিয়ম আৰু ধৰ্মীয় বিশ্বাসৰ পৰিৱৰ্তন আনিছিল। ৫/ **মহিলাৰ স্থিতি**: নাৰীৰ সামাজিক মৰ্যাদা আৰু প্ৰাপ্যবোধৰ কিছু পৰিৱৰ্তন ঘটিছিল যদিও বৰ্তমান যি আছে তাতেই সীমাবদ্ধ। ৬/ **অৰ্থনৈতিক খণ্ড**: কৃষি আৰু উদ্যোগৰ উন্নতি ঘটিল, আৰু বাণিজ্যিক কাৰ্যকলাপ বৃদ্ধি পালে। এই সময়ছোৱাত ভাৰতীয় সমাজৰ ভিতৰত সাংস্কৃতিক বৈচিত্ৰ্য আৰু বৈচিত্ৰ্য
১২। ইউৰোপীয়সকল ভাৰতলৈ অহাৰ প্ৰধান কাৰণটো কি আছিল?
উত্তৰ: ইউৰোপীয়সকল ভাৰতলৈ অহাৰ কিছুমান মূল কাৰণ সহজভাৱে বুজা যায়: বাণিজ্যিক স্বাৰ্থ: মছলা, ৰাণীৰ পৰা ৰং আৰু অন্যান্য মূল্যৱান সামগ্ৰীৰ বাবে ভাৰতে ইউৰোপীয় ব্যৱসায়ীসকলৰ সৈতে সমৃদ্ধিশালী হ’বলৈ আগ্ৰহী আছিল। বিশেষকৈ ভাৰতৰ পৰিসৰে মছলা আৰু কাপৰ ব্যৱসায়ৰ বাবে তেওঁলোকৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছিল। নতুন পথৰ সন্ধান: ভাৰতলৈ সৰ্বাধিক প্ৰৱেশৰ বাবে ইউৰোপীয় দেশসমূহে নতুন পথ বিচাৰি উলিওৱাৰ প্ৰয়োজন আছিল। এটা খবৰ, মাকোৰ বাণিজ্যিক পথসমূহে লিকুইডিটি আৰু যুদ্ধৰ বাবে নতুন পথ বিচাৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল। মালাগা-নিলাম: ভাৰতৰ দৃশ্যপটৰ সমৃদ্ধিৰ বাবে, আৰু বিশেষকৈ ঘূৰ্ণীবতাহ আৰু নৈৰ বাবে ইউৰোপৰ বাবে চাহিদা আছিল। ইয়াৰ বাবে ব্যৱসায়ৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষাৰ আগ্ৰহ আছিল। ধৰ্মীয় উদ্দেশ্যঃ ইউৰোপৰ কিছুমান দেশত প্ৰচাৰৰ উদ্দেশ্যে বিশেষকৈ খ্ৰীষ্টান ধৰ্মৰ প্ৰসাৰৰ বাবেও ভাৰত ভ্ৰমণ কৰা হৈছিল। ৰাজনৈতিক আৰু সামৰিক কাৰণঃ বিশেষকৈ ইংৰাজ আৰু ফৰাচী শক্তিসমূহে ভাৰতত সৰ্বভাৰতীয় ক্ষমতা লাভ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল, যাতে ঔপনিৱেশিকতাবাদ আৰু সাম্ৰাজ্যবাদী নীতিৰ অধীনত ভূখণ্ডসমূহৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ স্থাপন কৰিব পৰা যায়। এই সকলোবোৰ কাৰণেই ইউৰোপীয়সকলে ভাৰতলৈ যোৱাৰ কাৰণ।
১৩। কোনে আৰু কেতিয়া ভাৰতলৈ অহা সাগৰীয় পথ আৱিষ্কাৰ কৰিছিল?
উত্তৰ: সাগৰীয় পথ ব্যৱহাৰ কৰি ভাৰতলৈ অহাৰ আটাইতকৈ উল্লেখযোগ্য অগ্ৰাধিকাৰ আছিল পৰ্তুগীজ যাত্ৰা। এই যাত্ৰাৰ পথ প্ৰদৰ্শক আছিল ভাস্কো দা গামা, যি ১৪৯৮ চনত ভাৰতৰ পশ্চিম উপকূলৰ কালিকুট (বৰ্তমানৰ কলিকতা)ত উপস্থিত হয়। ভাস্কো দা গামাৰ এই যাত্ৰাই ভাৰত আৰু ইউৰোপৰ মাজত বাণিজ্যিক পথৰ এক নতুন অধ্যায়ৰ আৰম্ভণি কৰিছিল, যিয়ে পৰ্তুগালৰ ওপৰত ভাৰতৰ মছলা আৰু অন্যান্য সম্পদৰ বাণিজ্যিক দখল প্ৰতিষ্ঠা কৰাত সহায় কৰিছিল। এই সময়ছোৱাত তেওঁলোকে সাগৰীয় পথৰ সুবিধা লৈ ভাৰতৰ পৰা পোনপটীয়াকৈ ব্যৱসায় কৰিবলৈ আগ্ৰহী আছিল। এই ঘটনাৰ লগে লগে ইউৰোপীয় ঔপনিৱেশিক আন্দোলনৰ আৰম্ভণি হৈছিল, যিয়ে ভাৰতৰ ইতিহাসত এক উল্লেখযোগ্য পৰিৱৰ্তন আনিছিল।
১৪। ভাৰতবৰ্ষলৈ অহা প্রথম বিদেশীসকলৰ দলটোৰ নাম কি?
উত্তৰ: ভাৰতলৈ অহা প্ৰথম বিদেশী দলটোৰ নাম আৰ্য। ইতিহাসৰ প্ৰেক্ষাপটত আৰিয়ানসকলে ভাৰতত প্ৰৱেশ কৰি ভাৰতীয় সভ্যতাৰ বিকাশত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল। ইতিহাসৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা, আৰু যদি আপুনি বাণিজ্যিক পৰিৱৰ্তনৰ কথা কৈছে, তেন্তে ফেনেছিয়ান আৰু গ্ৰীক বাণিজ্যিক পণ্ডিতসকলো ভাৰতলৈ আহিছিল। তথাপিও যদি কোনোবাই ইউৰোপীয় ঔপনিৱেশিক যুগৰ কথা ক’ব লাগে তেন্তে ভাৰতলৈ অহা প্ৰথমটো উল্লেখযোগ্য ইউৰোপীয় দল আছিল পৰ্তুগীজসকল।
১৫। কাৰ উদ্যোগত ফৰাচী ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানী গঠন হৈছিল?
উত্তৰ: **ৰজা লুই চতুৰ্দশ** (চতুৰ্দশ লুই)ৰ উদ্যোগত ফৰাচী ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানী গঠন কৰা হৈছিল। ১৬৪৮ চনত প্ৰতিষ্ঠা হোৱা এই কোম্পানীটো ভাৰতৰ মছলা, চাহ, আৰু অন্যান্য মূল্যৱান সামগ্ৰীৰ ব্যৱসায়ৰ বাবে প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল। কোম্পানীটোৱে ভাৰতত বাণিজ্যিক কাম-কাজ আৰম্ভ কৰিছিল, ইউৰোপ আৰু বিশেষকৈ ফৰাচীসকলৰ বাবে বিপুল অৰ্থনৈতিক লাভ লাভ কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত ফ্ৰান্সৰ ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে ভাৰতত বাণিজ্যিক আৰু ৰাজনৈতিক উপস্থিতি বৃদ্ধিৰ চেষ্টা চলাইছিল।
১৬। ডাচ্চ বা ওলন্দাজ কাক কোৱা হৈছিল?
উত্তৰ: "ডাচ" বা "ডাচ" শব্দটো সাধাৰণতে **নেদাৰলেণ্ড**ৰ নাগৰিকৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। নেদাৰলেণ্ডৰ ভাষাটো ডাচ নামেৰে জনাজাত, আৰু ই দেশখনৰ সাংস্কৃতিক আৰু জনগোষ্ঠীয় পৰিচয়ৰ সৈতে জড়িত। ইতিহাসত ষোড়শ শতিকাৰ পৰা ১৮ শতিকালৈকে ডাচ ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ জৰিয়তে ডাচ জনসাধাৰণে ভাৰত আৰু অন্যান্য অঞ্চলত ব্যৱসায়ৰ বাবে বিশ্বজুৰি সম্প্ৰসাৰণ কৰিছিল। তেওঁলোকে দক্ষিণ এছিয়াৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত বিশেষকৈ ভাৰতৰ উপকূলত বাণিজ্যিক প্ৰতিষ্ঠানসমূহৰ উন্নতি সাধন কৰিছিল। তাহানিৰ সৈতে জড়িত সাংস্কৃতিক আৰু ঐতিহাসিক প্ৰভাৱে "ডাচ" বা "ডাচ" শব্দটোৰ ব্যৱহাৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে।
১৭। কোন চনত ইষ্ট-ইন্ডিয়া কোম্পানী গঠন হৈছিল?
উত্তৰ: **১৬০০** চনত ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানী গঠন হৈছিল বিশেষকৈ ১৬০০ চনৰ ২০ ডিচেম্বৰৰ পৰা ইংৰাজী ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে বাণিজ্যিক কাম-কাজ আৰম্ভ কৰিছিল।ভাৰত আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ অঞ্চলত বাণিজ্যিক স্বাৰ্থৰ বাবে এই কোম্পানীটো গঠন কৰা হৈছিল আৰু তাৰ পিছত এই কোম্পানীটোৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল ভাৰতত ইংৰাজী ঔপনিৱেশিকতাবাদৰ শ্বুৰুক।
১৮। কোন চনত ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে ৰাণী এলিজাবেথৰ পৰা চনদ লাভ কৰিছিল?
উত্তৰ: ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে ১৬০০ চনত ৰাণী এলিজাবেথৰ পৰা এখন চনদ লাভ কৰে।এই চনদৰ দ্বাৰা কোম্পানীটোক ভাৰত আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ সৈতে বাণিজ্যিক কাৰ্য্যকলাপৰ বাবে বিশেষ অধিকাৰ দিয়া হয়। এই চনদে কোম্পানীটোক কিছু ৰাজনৈতিক আৰু বাণিজ্যিক সুবিধা প্ৰদান কৰিছিল, যিয়ে ইয়াৰ বাণিজ্যিক সফলতাক উৎসাহিত কৰিছিল।
১৯। ইংৰাজসকল ভাৰতলৈ কেতিয়া আহিছিল?
উত্তৰ: ১৬০০ চনত ইংৰাজ ভাৰতলৈ আহিবলৈ আৰম্ভ কৰে।এই বছৰ ইংৰাজ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানী গঠন হয়, আৰু তাৰ পিছত ১৬০৮ চনত ভাৰতত কোম্পানীটোৰ প্ৰথম মিছন সফলতাৰে প্ৰতিষ্ঠা কৰে।প্ৰথমে জলপাইগুৰি আৰু কালিকুটত কোম্পানীটোৱে বাণিজ্যিক কাম-কাজ আৰম্ভ কৰে, আৰু তাৰ পিছত নিজৰ উপস্থিতি আৰু প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰে ভাৰতত।
২০। ইংৰাজসকল ভাৰতলৈ অহাৰ সময়ত মোগল সম্রাট কোন আছিল?
উত্তৰ: ইংৰাজ ভাৰতলৈ অহাৰ সময়ত জাহাংগীৰ আছিল মোগল সম্ৰাট। ১৬০৫ চনৰ পৰা ১৬২৭ চনলৈ তেওঁ ৰজা আছিল।১৬০০ চনত ইংৰাজ ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানী গঠন হৈছিল আৰু ১৬০৮ চনত ভাৰতত ব্যৱসায় আৰম্ভ হৈছিল, সেই সময়ত জাহাংগীৰৰ শাসন চলিছিল। জাহাংগীৰৰ সময়তে মোগল সাম্ৰাজ্যৰ সৈতে ইংৰাজৰ বাণিজ্যিক সম্পৰ্ক আৰম্ভ হয়।
