Chapter 2 - 

দ্বি-মেরুকরণের অবসান

পাঠ্যপুস্তক ভিত্তিক প্ৰশ্নোত্তর (Textbook Question Answers)

1. প্রশ্ন: দ্বি-মেরুকরণের কি অৰ্থ?
উত্তর: দ্বি-মেরুকরণ বোলে বিশ্ব ৰাজনীতিত দুইটা শক্তিশালী শক্তিৰ আধিপত্যক, যাৰ নেতৃত্বত আছিল যুক্তরাষ্ট্র আৰু সোভিয়েত ইউনিয়ন। ই ছিল শীতল যুদ্ধৰ সময়ৰ বৈশ্বিক শক্তি বিন্যাস।

2. প্রশ্ন: দ্বি-মেরুকৰণৰ পতনৰ প্রধান কাৰণ কি আছিল?
উত্তর:

  • সোভিয়েত ইউনিয়নৰ অৰ্থনৈতিক মন্দা,

  • গ্লাসনস্ত আৰু পেৰেস্ত্ৰইকাৰ দৰে সংস্কাৰ নীতিৰ ব্যৰ্থতা,

  • ৰাজনৈতিক অস্থিৰতা আৰু

  • স্বাধীনতা আন্দোলনৰ বৃদ্ধি।

3. প্রশ্ন: গ্লাসনস্ত আৰু পেরেস্ত্ৰইকাৰ কাক বোলে?
উত্তর: গ্লাসনস্ত (স্বচ্ছতা) আৰু পেরেস্ত্ৰইকা (পুনর্গঠন) আছিল মিখাইল গর্বাচেভৰ দ্বাৰা গৃহীত সংস্কার নীতি, যাৰ উদ্দেশ্য আছিল সোভিয়েত ব্যৱস্থাৰ আধুনিকীকৰণ।

4. প্রশ্ন: সোভিয়েত ইউনিয়নৰ ভাঙনি কেতিয়া ঘটিল?
উত্তর: ১৯৯১ চনৰ ২৫ ডিচেম্বৰত সোভিয়েত ইউনিয়ন ভাঙি যায় আৰু ১৫ খন স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰৰ সৃষ্টি হয়।

5. প্রশ্ন: সোভিয়েত ইউনিয়নৰ ভাঙনিৰ ফলত কি হ’ল?
উত্তর: দ্বি-মেরুকৰণৰ অবসান ঘটিল, ঠাণ্ডা যুদ্ধ শেষ হ'ল, আৰু যুক্তরাষ্ট্র একমাত্ৰ বৃহৎ শক্তি হিচাপে উদয় হ'ল।

6. প্রশ্ন: কমনওয়েলথ অফ ইনডিপেন্ডেন্ট ষ্টেটছ (CIS) কি?
উত্তর: সোভিয়েত ইউনিয়নৰ পতনৰ পিছত ১৫ টা স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰে একত্ৰ হৈ গঠন কৰা এক আঞ্চলিক গোষ্ঠী। ই এক ধৰণৰ আন্তঃ-ৰাজ্য সহযোগিতা মঞ্চ।

7. প্রশ্ন: ঠাণ্ডা যুদ্ধৰ অন্তৰ্ভুক্ত সময়ছোৱা কিমান?
উত্তর: ঠাণ্ডা যুদ্ধ ১৯৪৫ চনৰ পৰা ১৯৯১ চনলৈকে স্থায়ী হৈছিল।

8. প্রশ্ন: গর্বাচেভৰ সংস্কাৰৰ লক্ষ্য কি আছিল?
উত্তর: অর্থনৈতিক উন্নয়ন, সামাজিক মুক্ততা আৰু ৰাজনৈতিক উন্মুক্ততাৰ জৰিয়তে সোভিয়েত ব্যৱস্থাক অধিক কার্যক্ষম আৰু গণতান্ত্ৰিক কৰা।

 অতিরিক্ত প্ৰশ্নোত্তৰ (Additional Questions & Answers)

9. প্রশ্ন: সোভিয়েত ইউনিয়নৰ ভাঙনিৰ লগত বিশ্ব ৰাজনীতিত কি পৰিৱর্তন আহে?
উত্তর: একধৰনের এক-মেরুকৃত বিশ্বৰ সৃষ্টি হয়, য'ত যুক্তরাষ্ট্র একমাত্ৰ শক্তিশালী দেশ ৰূপে উঠি আহে। এছিয়াৰ দেশসমূহ আৰু ইউৰোপীয় দেশবোৰ নতুন ভূমিকালৈ আগবাঢ়ে।

10. প্রশ্ন: এক-মেরুকৰণ কাক বোলে?
উত্তর: যেতিয়া কেৱল এখন শক্তিশালী দেশ বিশ্ব ৰাজনীতিত প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰে, তেতিয়া সেই পৰিস্থিতিক এক-মেরুকৰণ বোলে। সোভিয়েত পতনৰ পাছত যুক্তরাষ্ট্র এই ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে।

11. প্রশ্ন: সোভিয়েত ইউনিয়নৰ পতনৰ আগৰ পৰিস্হিতি কিদৰে আছিল?
উত্তর: সোভিয়েত ইউনিয়ন শক্তিশালী সাম্যবাদী ৰাষ্ট্ৰ আছিল, যি পূৰ্ব ইউৰোপ আৰু এছিয়াত বহু দেশৰ ওপৰত প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰিছিল।

12. প্রশ্ন: সোভিয়েত ইউনিয়নৰ পতনে উন্নয়নশীল ৰাষ্ট্ৰসমূহক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰে?
উত্তর: বহু উন্নয়নশীল দেশ, বিশেষকৈ আফ্ৰিকা আৰু এছিয়াৰ দেশবোৰে সহায়-সহযোগিতা হেৰুৱায়, আৰু যুক্তরাষ্ট্রক অধিক মনোযোগ দিবলগীয়া হয়।

13. প্রশ্ন: মিখাইল গর্বাচেভ কোন আছিল?
উত্তর: মিখাইল গৰ্বাচেভ আছিল সোভিয়েত ইউনিয়নৰ শেষ নেতা, যাৰ শাসনৰ সময়তে সংস্কাৰ নীতি গ্ৰহণ কৰা হয় আৰু পতন ঘটে।

14. প্রশ্ন: Gorbachev ৰ সংস্কাৰ নীতিসমূহ কিয় ব্যৰ্থ হৈছিল?
উত্তর: সংস্কাৰ নীতিসমূহ অতি দেরিতে আনা হৈছিল, লোকসকলৰ আশাত পূৰ্ণতা নাছিল, আৰু প্রশাসনিক ব্যৰ্থতাৰ বাবে সফল নহ'ল।

15. প্রশ্ন: সোভিয়েত ভাঙনিৰ পিছত ৰাছিয়াৰ নতুন ভূমিকাটো কি আছিল?
উত্তর: ৰাছিয়া স্বাধীন দেশ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে আৰু ধাৰ্মিকতা, ৰাজনীতি, আৰু অৰ্থনীতি নতুনকৈ গঠন কৰে। ই এক শক্তিশালী দেশ হিচাপে পৰিগণিত হৈ পৰে যদিও যুক্তরাষ্ট্রৰ সমকক্ষ নহয়।