Chapter 3 -
Industrial Revolution
পাঠ্যপুথিৰ প্ৰশ্নোত্তৰ (Textbook Questions & Answers):
প্রশ্ন ১: শিল্প বিপ্লৱ মানে কি?
উত্তর: শিল্প বিপ্লৱ হৈছে এক সামাজিক-অর্থনৈতিক পৰিবর্তন, যাৰ দ্বাৰা ম্যানুফ্যাকচারিং ব্যৱস্থাত হাতৰ পৰিবর্তে যন্ত্ৰৰ ব্যৱহাৰ আৰম্ভ হয়। এই বিপ্লৱত হস্তশিল্পৰ জায়গাত যন্ত্ৰচালিত কাৰখানা গঢ়ি উঠে, যাৰ ফলে উৎপাদন পদ্ধতি, যোগাযোগ, পৰিবহণ, আৰু জীৱনধাৰাত ব্যাপক পৰিবর্তন ঘটে।
প্রশ্ন ২: শিল্প বিপ্লৱ কেতিয়া আৰু ক'ত আৰম্ভ হৈছিল?
উত্তর: শিল্প বিপ্লৱ প্ৰথম ইংলেণ্ডত ১৭৬০ চনৰ পৰা আৰম্ভ হয় আৰু ১৮৪০ চনৰ ভিতৰত ইউৰোপৰ বিভিন্ন দেশত বিস্তৃত হয়।
প্রশ্ন ৩: শিল্প বিপ্লৱৰ মুখ্য কাৰণসমূহ কি আছিল?
উত্তর:
-
পুঁজি সংগ্ৰহ – উপনিবেশৰ পৰা পোৱা ধন আৰু বাণিজ্য ইংলেণ্ডক উন্নতিৰ পথ দেখুৱায়।
-
বৈজ্ঞানিক আৱিষ্কাৰ – নতুন যন্ত্ৰৰ আৱিষ্কাৰে উৎপাদন সহজ হয়।
-
উপনিবেশৰ কাঁচামাল আৰু বজাৰ – উপনিবেশসমূহে ইংলেণ্ডক কাঁচামাল আৰু প্ৰস্তুত সামগ্ৰীৰ বজাৰ প্ৰদান কৰে।
-
পরিবহণ ব্যৱস্থাৰ উন্নতি – ৰেল, জাহাজ, আৰু সড়ক উন্নয়নে উৎপাদিত সামগ্রী বিতৰণ সহজ কৰে।
-
বেঢপ কৃষি বিপ্লৱ – কৃষিত আধুনিক পদ্ধতি গ্ৰহণে খাদ্য উৎপাদন বৃদ্ধি কৰে, যাৰ ফলত জনসংখ্যা বৃদ্ধি হয় আৰু ক্ৰীড়াশক্তি মজবুত হয়।
প্রশ্ন ৪: শিল্প বিপ্লৱৰ প্রধান ফলাফলবোৰ কি আছিল?
উত্তর:
-
নগৰায়ণ বৃদ্ধি – গ্ৰামাঞ্চলৰ মানুহে কৰ্মসংস্থানের বাবে নগৰলৈ অভিবাসন কৰে।
-
কাৰখানা আৰু শিল্পৰ বিকাশ – বস্ত্ৰ, লোহা, কাগজ, ইত্যাদি শিল্পৰ গতি বৃদ্ধি পায়।
-
শ্ৰমিকশ্ৰেণীৰ জন্ম – নতুন এক গৰীব, কৰ্মনির্ভৰশীল শ্ৰেণীৰ সৃষ্টি হয়।
-
পুঁজিবাদৰ বিকাশ – ধনীৰা অধিক ধনী হয় আৰু শিল্পপতিৰ দাপট বৃদ্ধি পায়।
-
জীৱনধাৰাৰ পৰিবর্তন – যান্ত্রিক জীৱন, সময়ৰ মূল্য আৰু দ্ৰুত গতিত চলা জীৱনধাৰা গঢ়ি উঠে।
অতিরিক্ত প্ৰশ্নোত্তৰ (Additional Questions & Answers):
প্রশ্ন ৫: শিল্প বিপ্লৱত কোন কোন মুখ্য আবিষ্কাৰসমূহ হৈছিল?
উত্তর:
-
স্পিনিং জেনি (Spinning Jenny) – জেমস হারগ্ৰিভছে আৱিষ্কাৰ কৰিছিল।
-
Water Frame – ৰিচাৰ্ড আৰ্ক্ৰাইটে বান্ধিছিল।
-
Power Loom – এডমণ্ড কাৰ্টৰ দ্বাৰা আৱিষ্কৃত।
-
Steam Engine – জেম্ছ ৱাটে উন্নত আকাৰত তৈয়াৰ কৰিছিল।
-
Steam Locomotive (বাষ্পচালিত ৰেল) – জর্জ ষ্টেফেনছনে তৈরি কৰে।
প্রশ্ন ৬: শিল্প বিপ্লৱ কিয় প্ৰথমে ইংলেণ্ডত আৰম্ভ হয়?
উত্তর:
-
ইংলেণ্ডৰ ওচৰ-পাচৰত প্ৰচুৰ কয়লা আৰু লোহার খনিজ আছিল।
-
সমৃদ্ধ উপনিবেশ বাণিজ্য, পুঁজি আৰু কাঁচামাল যোগাইছিল।
-
বিজ্ঞান আৰু আৱিষ্কাৰৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰগতি ঘটিছিল।
-
ৰাজনৈতিক স্থিতিশীলতা আৰু উদ্যমী মধ্যবিত্তৰ সহায়ত কাৰখানা গঢ়ি উঠিছিল।
প্রশ্ন ৭: শিল্প বিপ্লৱৰ সামাজিক কু-প্ৰভাৱসমূহ কি আছিল?
উত্তর:
-
শ্ৰমিকসকলৰ ওপৰত শোষণ বৃদ্ধি পায়।
-
বাচ্চা আৰু মহিলাকেও কঠিন পৰিস্থিতিত কৰ্মৰত কৰা হৈছিল।
-
দূষণ বৃদ্ধি পায়।
-
কৰ্মসংস্থানের অভাৱত দাৰিদ্ৰ্য বৃদ্ধি পায়।
-
ধনী আৰু গৰীবৰ মাজত বৈষম্য তীব্ৰ হয়।
প্রশ্ন ৮: শিল্প বিপ্লৱই বিশ্ব ইতিহাসত কেনেকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে?
উত্তর:
শিল্প বিপ্লৱে বিশ্বৰ ইতিহাসত এক নতুন যুগৰ সূচনা কৰিছিল। উৎপাদনৰ গতি, বাণিজ্য, যাতায়াত, জনসংখ্যা, নগৰায়ণ আৰু ৰাজনৈতিক দৃষ্টিভংগীৰ পৰিবর্তন ঘটিছিল। ই আধুনিক সমাজ আৰু অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাৰ গোড়াপত্তন কৰিছিল।
