చాప్టర్ 1

ఆంధ్రవైభవం

    👉Text Book PDF
    👉MCQ Online Exam
    👉Click Here YouTube Video
    👉MCQs Answer


1. పై పద్యం దేని గురించి చెబుతోంది ?

జవాబు: ఈ పద్యం తెలుగు భాష గొప్పతనాన్ని, తెలుగుదనాన్ని మరియు తెలుగు కవుల మహత్తాన్ని గురించి చెబుతోంది.

కవి తెలుగు భాషను మధురమైనదిగా, తెలుగు కవులను మహనీయులుగా, తెనుగు తల్లిని సాధుజనులకు కల్పవృక్షంగా వర్ణించారు. భాషలోని సౌందర్యాన్ని, తెలుగు సాహిత్యంలో ఉన్న గొప్పతనాన్ని, మరియు దీనిని పెంచిపోషించిన కవుల ప్రతిభను కీర్తిస్తూ ఈ పద్యాన్ని రచించారు.

మొత్తానికి, ఈ పద్యం తెలుగు భాష, తెలుగు కవులు, మరియు తెలుగు సంస్కృతిని గౌరవిస్తూ రచించబడింది.


2. సాధుజన కల్పవల్లి వరు?

 జవాబు: "సాధుజన కల్పవల్లి" అంటే సత్పురుషులకు కల్పవృక్షంలా ఉండేది అనే అర్థం వస్తుంది.

ఈ పద్యంలో "తెనుగు తల్లి" (తెలుగు భాష)ను సాధుజన కల్పవల్లిగా వర్ణించారు. అంటే, తెలుగు భాషను ఆశ్రయించిన సజ్జనులకు (సాధువులకు) ఇది కల్పవృక్షంలా ఫలప్రదం అవుతుంది.

కల్పవృక్షం ఎలా ఏ కోరికనైనా తీర్చగలదో, తెలుగు భాష కూడా జ్ఞానాన్ని, సాహిత్యాన్ని, కళలను అభివృద్ధి చేసే శక్తి కలది అని కవి ప్రశంసిస్తున్నారు.


3. కవి తెలుగుదనాన్ని దేనితో పోల్చాడు?

జవాబు: కవి తెలుగుదనాన్ని తీయదనంతో పోల్చారు.

పద్యంలోని "తెలుగుదనము వంటి తీయదనము లేదు" అనే పంక్తి ద్వారా కవి తెలుగు భాషలో ఉన్న మాధుర్యాన్ని, సౌందర్యాన్ని, మరియు అందాన్ని వ్యక్తీకరించారు.

ఇది అర్ధం చేసుకుంటే, తెలుగు భాషకు ఉన్న శ్రావ్యత, మృదుత్వం, మరియు సాహిత్యంలో ఉన్న మాధుర్యం ఏ ఇతర భాషలోనూ కనిపించదు అనే భావం స్పష్టమవుతుంది


అ) కింది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

1. గేయాన్ని రాగయుక్తంగా పాడండి.

జవాబు: మీరే చేయండి.


2. గేయం ద్వారా కవి ఏయే విషయాలను చెప్పారో మీ మాటల్లో చెప్పండి?

జవాబు: "ఆంధ్రవైభవం" గేయం ద్వారా కవి తెలుగుభాష, సంస్కృతి, చరిత్ర, వీరత్వం, కళలు, సంపద, మహానుభావుల సేవలను కీర్తించారు. ముఖ్యంగా, కవి ఈ కింది అంశాలను స్పష్టం చేశారు:

  1. తెలుగు భూమి వైభవం – గోదావరి, కృష్ణా, తుంగభద్ర వంటి నదుల పుణ్యప్రభావం, పండుగలు, భూమి సంపదను వివరించారు.

  2. చరిత్రలో తెలుగు వీరుల మహత్యం – కాకతీయుల వీరత్వం, రుద్రమదేవి యుద్ధపటిమ, బాలచంద్రుడి ధైర్యాన్ని గీతంలో పొందుపరిచారు.

  3. తెలుగు సాహిత్యం, సంగీతం, శిల్పకళల గొప్పతనం – తిక్కన, త్యాగరాజా, హంపి శిల్ప సంపద, భరతనాట్యంలో తెలుగు సౌందర్యాన్ని ప్రస్తావించారు.

  4. తెలుగు సంస్కృతి, భాషా ప్రాముఖ్యత – కందుకూరి వీరేశలింగం, గిడుగు రామమూర్తి లాంటి మహనీయుల కృషిని కీర్తించారు.

  5. తెలుగు జనుల ఐక్యత, గౌరవం – తెలుగువారు కలిసికట్టుగా ఉన్నప్పుడే అభివృద్ధి సాధ్యమని, భాష, సంస్కృతిని పరిరక్షించాలని ఆకాంక్షించారు.

ఈ గేయం మొత్తం తెలుగువారికి గర్వ కారణమైన విభిన్న అంశాలను మిళితం చేస్తూ, మన వారసత్వాన్ని నిలబెట్టేలా రూపొందించబడింది. 


ప్రశ్నలు:

1. కవితలో ఉన్న నదులు పేర్లు రాయండి ?

జవాబు: కవితలో ఉన్న నదుల పేర్లు:

  1. గోదావరి

  2. కృష్ణమ్మ (కృష్ణా నది)


2. తోడబుట్టినవాళ్ళు అని అర్థాన్నిచ్చే పదం ఏది ?

జవాబు: తోడబుట్టినవాళ్ళు అని అర్థాన్ని ఇచ్చే పదం "తోబుట్టువులు".


3. పంటలను కవి దేనితో పోల్చాడు ?

జవాబు: కవి పంటలను "బంగారము" తో పోల్చాడు.

"బంగారము పండునులే!" అనే పంక్తిలో, పంటలు బంగారంలా విలువైనవని వ్యక్తపరిచారు.


4. వాహిని అంటే అర్ధం ఏమిటి ?

జవాబు: వాహిని అంటే నది లేదా ప్రవహించే నీరు.

ఈ కవితలో "సాగినదిక వాహినిగా" అని వచ్చినందున, ఇక్కడ నది అని అర్థం.


ఏ) పాఠం ఆధారంగా కింది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

1. 'ఆంధ్రవైభవం' గేయ ఉద్దేశాన్ని రాయండి.

జవాబు: 

'ఆంధ్రవైభవం' గేయ ఉద్దేశం

'ఆంధ్రవైభవం' గేయం తెలుగు భాష, సంస్కృతి, చరిత్ర, పరాక్రమం, కళలను గౌరవిస్తూ రచించబడింది. ఈ గీతం తెలుగు భూమి గొప్పతనాన్ని, తెలుగు ప్రజల సాహసాన్ని, తెలుగువారి సంస్కృతికి మేలిమి కాంతిని చాటిస్తుంది.

ఈ గేయం తెలుగు తల్లి మహిమను వివరిస్తూ, గౌతమీ (గోదావరి), కృష్ణా, తుంగభద్ర వంటి నదుల ప్రాశస్త్యాన్ని, కాకతీయుల యోధత్వాన్ని, తిక్కన, త్యాగరాజ వంటి మహాకవుల సాహిత్య మహిమాన్వితతను, హంపి నగరపు కట్టడాల వైభవాన్ని ప్రస్తావిస్తుంది.

ఈ గేయ ఉద్దేశం:

  • తెలుగువారి చరిత్రను, వారసత్వాన్ని గొప్పదనంగా చాటడం.

  • తెలుగు భాషా సంస్కృతుల పరిరక్షణకు ప్రేరణ కలిగించడం.

  • తెలుగువారి గౌరవాన్ని, ఏకత్వాన్ని, దేశభక్తిని ప్రేరేపించడం.

  • తెలుగు భూమిలోని ప్రకృతి సంపదను, కళాత్మకతను, సంప్రదాయాన్ని ప్రశంసించడం.

ఈ గేయం తెలుగువారికి గర్వకారణంగా నిలిచేలా, వారిని వారి భాష, భూమిపై మరింత ప్రేమ కలిగించేలా ప్రేరేపించే గొప్ప సాహిత్య కృతి.

 

2. కవి తెలుగు వైభవాన్ని గురించి ఎలా పాడుకోమని చెప్పారు?

జవాబు:

కవి తెలుగువారి గొప్పతనాన్ని, వారసత్వాన్ని గర్వంగా గానంగా ఆలపించాలని సూచించారు.

  1. తెలుగు చరిత్ర గౌరవాన్ని పాడమన్నారు

    • యుగయుగాలుగా మహానదులు ఇచ్చిన సంపదను, తల్లి గౌరవాన్ని, తెలుగువారి సాహసాలను గీతంగా ఆలపించాలని అన్నారు.

    • కాకతీయుల ఖడ్గతేజాన్ని, రుద్రమదేవి పోరాట శౌర్యాన్ని, కోదమసింగం వీరత్వాన్ని గర్వంగా గానంగా పాడాలని చెప్పారు.

  2. తెలుగు భాష, సాహిత్య మహిమను కీర్తించాలని చెప్పారు

    • తిక్కన కవిత్వంలోని తేనెతీపిని, త్యాగరాజ కీర్తనల రాగసుధను, హంపి నగరపు శిల్ప సంపదను స్మరించుకోవాలని చెప్పారు.

    • తెలుగు భాష తియ్యదనాన్ని, భారత నాట్యంలో తెలుగువారి కీర్తిని పాడాలని కోరారు.

  3. తెలుగు సమాజం గర్వించదగిన ఘనతను ప్రస్తావించాలని చెప్పారు

    • తెలుగువారి సంస్కృతిని తీర్చిదిద్దిన కందుకూరి వీరేశలింగం వంటి మహానుభావులను స్మరించుకోవాలని చెప్పారు.

    • ప్రజల భాషగా తెలుగును నిలిపేందుకు కృషి చేసిన గిడుగు రామమూర్తిని గౌరవించాలని సూచించారు.

    • "దేశమంటే మనుజులేనని" స్పష్టంగా చెప్పిన అప్పారాయుడు వంటి మహనీయులను స్మరించాలి అన్నారు.

  4. తెలుగు భూమి సంపదను, ఒకత్వాన్ని గర్వంగా పాడాలని చెప్పారు

    • పసిడి పంటలు, ప్రకృతి వైభవం, నదులు, మైదానాలను ప్రస్తావిస్తూ, ఆంధ్ర భూమిని స్వర్గసీమగా భావించాలని చెప్పారు.

    • తెలుగు జనులు ఒక్కటై, గర్వంతో, ఉత్సాహంతో "జయము జయమని" అంటూ తెలుగు తల్లిని పొగిడే గీతాలాపన చేయాలని చెప్పారు.

మొత్తానికి:

కవి తెలుగువారి చరిత్రను, భాషను, సంస్కృతిని గర్వంగా, గానంగా, హృదయపూర్వకంగా ఆలపించాలని కోరారు. తెలుగు తేజస్సును విశ్వవ్యాప్తంగా చాటేలా ఈ గీతాన్ని పాడమని సూచించారు. 


 


3. గేయ ప్రక్రియా లక్షణాలను రాయండి?

జవాబు:

గేయ ప్రక్రియా లక్షణాలు

గేయం అనగా సంగీతంతో ఆలపించదగిన పద్యము. కవిత్వంలోని ప్రత్యేక శైలి, భావప్రచురణ విధానాలు గేయాలను ప్రత్యేకంగా నిలిపిస్తాయి. గేయ ప్రక్రియకు కొన్ని ముఖ్యమైన లక్షణాలు ఉంటాయి:

1. లయ (Rhythm)

  • గేయం చక్కటి లయబద్ధంగా ఉంటుంది.

  • ప్రతి చరణంలో నాదస్వారూపత (rhythmic flow) ఉండి, పాడగలిగే విధంగా గణన (metrical structure) ఏర్పాటుచేస్తారు.

2. సాంగీతికత (Musicality)

  • గేయాలు సులభంగా ఆలపించదగినట్లుగా ఉండాలి.

  • సాహిత్యంలో సంగీత స్వరాల అనుసంధానం ఉండి, మధురత కలిగి ఉంటుంది.

3. భావోద్వేగపూరితం (Emotional Depth)

  • గేయాలలో భావోద్వేగం ప్రధానమైన పాత్ర వహిస్తుంది.

  • ప్రేమ, భక్తి, దేశభక్తి, ప్రకృతి వర్ణన, విరహం మొదలైన అంశాలు ఉండవచ్చు.

4. పాదసౌందర్యం (Beauty of Verses)

  • చక్కటి పదప్రయోగం, అలంకారాలు, అనుప్రాస, యమక మొదలైన శబ్దసౌందర్య లక్షణాలు ఉంటాయి.

  • గేయాలలో సాధారణంగా చిన్న చిన్న చరణాలు ఉంటాయి, వీటి ద్వారా సులభంగా గుర్తుంచుకుని పాడగలరు.

5. వృత్తి బద్ధత (Poetic Meter)

  • గేయాలకు నిర్దిష్టమైన ఛందస్సు ఉండొచ్చు లేదా నేరుగా భావానికి ప్రాధాన్యం ఇస్తూ స్వేచ్ఛా వృత్తంగా ఉండొచ్చు.

  • సాంప్రదాయమైన గేయాలలో అనుష్టుప్, మత్రిక వృత్తాలు కనిపిస్తాయి.

6. పునరుక్తి (Repetition)

  • కొన్ని పదాలు లేదా వాక్యాలను పునరావృతం చేయడం గేయానికి ప్రత్యేక ఆకర్షణను ఇస్తుంది.

  • ఉదాహరణగా, ప్రతి చరణం తర్వాత ఒకే రిఫ్రెయిన్ (refrain) రావడం సాధారణం.

7. అంశ పరిమితి (Concise Theme)

  • కథా కవిత్వం కన్నా గేయాలలో కొద్దిపాటి భావపరిమితి ఉంటాయి.

  • ఒకే భావానికి సంబంధించిన అంశాలను నిఖార్సుగా వ్యక్తీకరిస్తాయి.

8. సామూహికత (Collective Singing Nature)

  • గేయాలను సామూహికంగా పాడే అవకాశం ఉంటుంది.

  • ముఖ్యంగా దేశభక్తి గేయాలు, భక్తిగీతాలు, ఉద్యమ గీతాలు సామూహికంగా పాడతారు.

9. సులభత (Simplicity)

  • గేయ పద్యాలు ఎక్కువగా ప్రజలకు అర్థమయ్యే విధంగా సులభమైన భాషలో ఉంటాయి.

  • ప్రజాప్రసిద్ధమైన పదాలతో కూడిన అనుభూతిని కలిగిస్తాయి.

10. అనుభూతి ప్రసారము (Expression of Experience)

  • గేయాలు కేవలం కథనానికి పరిమితం కాకుండా, మనసును హత్తుకునేలా అనుభూతిని ఉల్లాసపరిచేలా ఉంటాయి.

సంక్షిప్తంగా:

గేయ ప్రక్రియ సంగీతాన్ని, లయను, భావోద్వేగాన్ని, సౌందర్యాన్ని కలిగిన శైలిలో ఉంటుంది. లలితమైన భాష, హృదయానికి హత్తుకునే విధంగా ఉండటం గేయం యొక్క ప్రధాన లక్షణం. 

4. మన రాష్ట్రాభివృద్ధికి నదులు ఎలా తోడ్పడుతున్నాయి?

జవాబు:

మన రాష్ట్రాభివృద్ధికి నదులు ఎలా తోడ్పడుతున్నాయి?

నదులు ఒక రాష్ట్ర అభివృద్ధికి కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. ముఖ్యంగా, ఆంధ్రప్రదేశ్ మరియు తెలంగాణ రాష్ట్రాలకు గోదావరి, కృష్ణా, పెన్నా, తుంగభద్ర వంటి నదులు జీవనాడులుగా ఉంటాయి.

1. సాగునీటి వనరులు (Irrigation & Agriculture)

  • నదుల వల్ల పెద్ద ఎత్తున వ్యవసాయం అభివృద్ధి చెందుతుంది.

  • కృష్ణా-గోదావరి నదుల జలాలతో రైస్ బౌల్ ఆఫ్ ఇండియా (తెలుగు రాష్ట్రాలు) వృద్ధి చెందాయి.

  • నదీ జలాలను కాలువల ద్వారా పంట పొలాలకు సరఫరా చేస్తారు.

  • శ్రీశైలం, నాగార్జునసాగర్, ధవలేశ్వరం ఆనకట్టలు సాగునీటిని అందిస్తూ వ్యవసాయాన్ని బలపరుస్తాయి.

2. తాగునీటి సరఫరా (Drinking Water Supply)

  • నదులు తాగునీటి అవసరాలను తీర్చడంలో కీలకంగా ఉంటాయి.

  • పెద్ద నగరాలు, పట్టణాలు, గ్రామాలు నదుల మీద ఆధారపడి ఉంటాయి.

  • కృష్ణా, గోదావరి జలాల పంపిణీ ద్వారా లక్షలాది మంది ప్రజలు తాగునీరు పొందుతున్నారు.

3. విద్యుత్ ఉత్పత్తి (Hydroelectric Power Generation)

  • నదులపై నిర్మించిన ఆనకట్టల ద్వారా హైడ్రోఎలక్ట్రిక్ పవర్ ఉత్పత్తి జరుగుతుంది.

  • శ్రీశైలం, నాగార్జునసాగర్, పోలవరం ప్రాజెక్టుల ద్వారా విద్యుత్ ఉత్పత్తి అవుతుంది.

  • పరిశ్రమలు, ఇంటిగంటలు, వ్యవసాయానికి అవసరమైన విద్యుత్ అందించడంలో సహాయపడతాయి.

4. పారిశ్రామిక అభివృద్ధి (Industrial Development)

  • నదీజలాలు అనేక పారిశ్రామిక రంగాలకు మద్దతునిస్తాయి.

  • నదుల ఒడ్డున శీతలపదార్థ పరిశ్రమలు, చమురు శుద్ధి కర్మాగారాలు, స్పిన్నింగ్ మిల్లు లాంటి పరిశ్రమలు అభివృద్ధి చెందుతాయి.

  • విశాఖపట్నం, కakinada వంటి తీరప్రాంత నగరాల్లో మెరుగైన వాణిజ్య అవకాశాలు కల్పిస్తాయి.

5. రవాణా & వాణిజ్యం (Transport & Trade)

  • నదుల ద్వారా తీర్థయాత్రలు, సరుకు రవాణా, పర్యాటక రంగం అభివృద్ధి చెందుతుంది.

  • గతంలో గోదావరి, కృష్ణా నదులు నౌకాయానం కోసం ఉపయోగించబడేవి.

  • పోలవరం బ్యారేజ్ పూర్తయితే, నౌకాయానం మరింత మెరుగవుతుంది.

6. పర్యాటక రంగ అభివృద్ధి (Tourism Development)

  • నదులు పర్యాటక రంగాన్ని అభివృద్ధి చేస్తాయి.

  • పాపికొండలు (గోదావరి), శ్రీశైలం (కృష్ణా), రాజమండ్రి గోదావరి బ్రిడ్జ్ లాంటి ప్రాంతాలు ప్రధాన ఆకర్షణలు.

  • నదీతీర దేవాలయాలు (ద్రాక్షారామం, భద్రాచలం) భక్తులను ఆకర్షిస్తాయి.

7. మత్స్య పరిశ్రమ (Fisheries & Livelihood)

  • నదులు మత్స్యకారులకు జీవనాధారం కల్పిస్తాయి.

  • కృష్ణా, గోదావరి డెల్టాలో మత్స్య సంపద విస్తృతంగా పెరిగింది.

  • తీరప్రాంతాలైన కాకినాడ, విశాఖపట్నం వంటి ప్రాంతాలలో అరటి మరియు సరుగు చేపల పరిశ్రమలు అభివృద్ధి చెందాయి.

8. పర్యావరణ పరిరక్షణ (Environmental Benefits)

  • నదులు పర్యావరణ సమతుల్యతను కాపాడతాయి.

  • తడి భూములను (Wetlands) రక్షించి, జీవవైవిధ్యాన్ని పెంచుతాయి.

  • చెట్ల పెరుగుదలకు, భూమి సారవంతతకు సహాయపడతాయి.

ముగింపు:

నదులు మన ఆర్థిక, సామాజిక, పర్యావరణ, వ్యవసాయ, పారిశ్రామిక రంగాలలో ప్రగతికి తోడ్పడతాయి. వాటిని సంరక్షించడం, పారిశుధ్యంగా ఉంచడం మన బాధ్యత. నదుల పరిరక్షణ మన రాష్ట్రాభివృద్ధికి కీలకం!