Chapter 3


1)  ‘नीतिनिपुणाः’ किम् कुर्वन्तु?

उत्तर:  स्तुवन्तु।


2)  ‘समाविशतु’ इत्यस्य अर्थः कः?

उत्तर:  गच्छतु।


3)  ‘अद्यैव’ इत्यर्थः कः?

उत्तर:  मरणम्।


4) ‘वा’ इत्युक्ते का पर्यायवाची योज्यते?

उत्तर:  युगान्तरे।


5)  ‘स्तुवन्तु’ इत्यस्य विपरीतं पदं किम्?

उत्तर:  निन्दन्तु।


6)  ‘मरणमस्तु’ इत्यस्य सन्धिविग्रहः कः?

उत्तर: मरणम् + अस्तु।


7)  ‘अद्यैव’ इत्यस्य सन्धिविग्रहः कः?

उत्तर:  अद्य + एव।


8)  ‘न्याय्यात्पथः प्रविचलन्ति पदं न धीराः’ इत्युक्ते किं बोध्यते?

उत्तर: धीर व्यक्ती कधीही अन्यायाच्या मार्गावर जात नाहीत।

10)  शुकसारिकाः केन बध्यन्ते?

उत्तर: तृणैः बध्यन्ते।


11 ) के न बध्यन्ते?

उत्तर:  बकाः न बध्यन्ते।


12) ‘बकास्तत्र’ इत्यस्य सन्धिविग्रहः कः?

उत्तर:  बकाः + तत्र।


13) ‘आत्मनो मुखदोषेण’ सन्धिविग्रहः कः?

उत्तर:  आत्मनः + मुखदोषेण।


श्लोक ४ :

14) रवेः रथस्य कति तुरगाः सन्ति?

उत्तर:  सप्त तुरगाः सन्ति।


15) रवेः सारथिः कीदृशः अस्ति?

उत्तर:  निरालम्बः अस्ति।


16) ‘रथस्यैकम्’ सन्धिविग्रहः कः?

उत्तर:  रथस्य + एकम्।


17) ‘सारथिरपि’ सन्धिविग्रहः कः?

उत्तर:  सारथिः + अपि।


18) ‘चरणविकलः’ इत्यर्थः कः?

उत्तर:  ज्याचे चरण (पाय) पूर्णतः सक्षम नाहीत असा।


19) ‘क्रियासिद्धिः सत्त्वे भवति’ इत्युक्ते सूर्यः कस्य उदाहरणम् अस्ति?

उत्तर:  एका चक्राने, एका सारथिना व पंगुत्व असूनही कार्यसिद्ध करणारा।


श्लोक ५ :

20) का कार्यसाधिका भवति?

उत्तर:  संहतिः कार्यसाधिका भवति।


21) कैः मत्तदन्तिनः बध्यन्ते?

उत्तर:  तृणैः बध्यन्ते।


22) ‘अल्पानामपि’ सन्धिविग्रहः कः?

उत्तर:  अल्पानाम् + अपि।


23) ‘तृणैर्गुणत्वमापन्नैर्बध्यन्ते’ सन्धिविग्रहः कः?

उत्तर:  तृणैः + गुणत्वम् + आपन्नैः + बध्यन्ते।


24) ‘संहतिः कार्यसाधिका’ इत्यर्थः कः?

उत्तर:  एकतेमुळे कठीण कार्यही साध्य होते।


श्लोक ६ :

25) साधवः किं न विस्मरन्ति?

उत्तर:  उपकारं न विस्मरन्ति।


26) नारिकेलाः किं स्मरन्ति?

उत्तर:  उपकारं स्मरन्ति।


27) नारिकेलाः भारं कुत्र वहन्ति?

उत्तर:  शिरसि।


28) नारिकेलाः नराणां उपकारं कथं स्मरन्ति?

उत्तर: उपयुक्त फळ देऊन व भार स्वतः वहन करून।


श्लोक ७ :

29) नरः किं छिन्द्यात्?

उत्तर: संशयग्रन्थिं छिन्द्यात्।


30) मनुजः किं भिन्द्यात्?

उत्तर:  मोहग्रन्थिं भिन्द्यात्।


31) ‘येन केन प्रकारेण’ इत्यर्थः कः?

उत्तर: कोणत्याही मार्गाने तरी उत्तम कार्य प्राप्त केले पाहिजे।

Answer by dimpee bora