chapter 5
प्रश्न: "एतद् विश्वं निर्मितम् ।" इत्यस्य वाक्ये उचितं पर्यायं कः?
उत्तर: अणुभिः
प्रश्न: एतद् विश्वं अणुभिः निर्मितम् इत्यस्य अर्थः कः?
उत्तर: यह विश्व सूक्ष्म परमाणुओं द्वारा निर्मित है।
प्रश्न: "द्रव्यस्य मूलकारणम्" इत्यस्मिन वाक्ये उपयुक्त शब्दः कः?
उत्तर: परमाणुः
प्रश्न: "रजसः भागः परमाणुः" इत्यत्र उपयुक्त शब्दः कः?
उत्तर: षष्ठतमः
प्रश्न: "एतद् विश्वं तण्डुलैः निर्मितम्" – वाक्यं युक्तं वा अयुक्तं?
उत्तर: अयुक्तं
प्रश्न: "द्रव्यस्य मूलकारणम् विज्ञानं" – इदं वाक्यं कथं युक्तं?
उत्तर: अयुक्तं, कारणम् ‘विज्ञानं’ परिणाम न कारणम्।
प्रश्न: 'षष्ठतमः' इत्यस्य अर्थः कः?
उत्तर: छठा भाग
प्रश्न: ‘परमाणुः’ शब्दः कस्य हेतुं दर्शयति?
उत्तर: द्रव्यस्य मूलकारणं
प्रश्न: 'अणु' शब्दस्य पर्यायवाची शब्दः कः?
उत्तर: परमाणुः
प्रश्न: "एतद् विश्वं अणुभिः निर्मितम्" – इदं वाक्यं कस्य सिद्धान्तं दर्शयति?
उत्तर: कणादस्य वैशेषिकदर्शनम्
प्रश्न: 'ब्रह्मभ्याम्' पदं का विभक्ति?
उत्तर: तृतीया-द्विवचनम्
प्रश्न: 'ग्राव्णे' इत्यस्मिन पदे का विभक्तिः अस्ति?
उत्तर: चतुर्थी-एकवचनम्
प्रश्न: 'संन्यासिनि' पदं का रूप?
उत्तर: सप्तमी-एकवचनम्
प्रश्न: 'बलवतः' इत्यस्मिन पदे का विभक्ति-वचनं?
उत्तर: द्वितीया-एकवचनम्
प्रश्न: 'मुञ्चानि' इति क्रियापदं कस्य लकारे अस्ति?
उत्तर: लट् लकारे, उत्तमपुरुषे
प्रश्न: 'अभाषध्वम्' – कः लकारः?
उत्तर: लङ् लकारः, मध्यमपुरुषः
प्रश्न: 'स्पृहयेत्' – इदं क्रियापदं कस्य लकारे अस्ति?
उत्तर: विधिलिङ् लकारे, प्रथमपुरुषे
प्रश्न: 'धारयेथाम्' – इदं पदं कोन पुरुषे अस्ति?
उत्तर: मध्यमपुरुषे
प्रश्न: 'चिन्तयामहै' – कोन लकारः अस्ति?
उत्तर: लोट् लकारः, उत्तमपुरुषः
प्रश्न: 'जीवतः' – कस्य पुरुषे व लकारे अस्ति?
उत्तर: प्रथमपुरुषः, लट् लकारः
प्रश्न: 'त्वचोः' – कस्य विभक्तिः?
उत्तर: षष्ठी-द्विवचनम्
प्रश्न: अर्णवः महाविद्यालयं कस्य सह गतः?
उत्तर: पित्रा सह
प्रश्न: अर्णवेन पुस्तकालये कानि पुस्तकानि दृष्टानि?
उत्तर: ‘कणादस्य दर्शनम्’, ‘वैशेषिकसूत्राणि’
प्रश्न: तानि पुस्तकानि कस्मिन् विषये आसन्?
उत्तर: कणादमुनेः वैज्ञानिक दृष्टिकोण
प्रश्न: एकं पुस्तकं का भाषायाम् आसीत्?
उत्तर: संस्कृतभाषायाम्
प्रश्न: क्रीडायाः कालावधिः समाप्ते किं निर्णीयते?
उत्तर: यः गणः अधिकानि वाक्यानि रचयति स विजयी
प्रश्न: शिक्षकः किं दद्यात्?
उत्तर: प्रत्येक गणं पञ्चदश चिटिकाः
प्रश्न: प्रत्येक चिटिकायाम् कः वाक्यांशः भवति?
उत्तर: एकः शब्दः — कर्तृवाचकः, कर्मवाचकः, अथवा क्रियावाचकः
प्रश्न: प्रतिवाक्यं किं किं अनिवार्यं भवेत्?
उत्तर: कर्ता, कर्म, क्रिया — एते त्रयः अवश्यं भवन्ति।
Answer by Dimpee bora
