Chapter- 4                        गोपाळचे शौर्य             


1. या कवितेत 'अवनीवरती ग्रहगोलचि की एकमते' याचा अर्थ काय?

उत्तर: पृथ्वीवर सूर्य, चंद्र आणि ग्रहांचे सौंदर्य आणि त्यांचे एकसुरूप अस्तित्व.


2. पाखर्यांनी आपले पंख कसे सावरित?

उत्तर: फडफड करून भिजलेले पंख सावरित.


3. हिरव्या कुरणीवर सुंदर हरिणी कसे दिसत आहेत?

उत्तर: निजबाळांसह बागडत आहेत.


4. खिल्लारे कोण आहेत आणि काय करतात?

उत्तर: रानी पक्षी, गोपहि गाणी गात फिरतात.


5. कवितेत 'मंजुळ पावा गाय तयाचा श्रावणमहिमा एकसुरे' याचा अर्थ काय?

उत्तर: पावसाळ्यातील वातावरणाचे गोड आणि सुसंरे सौंदर्य व्यक्त केले आहे.


6. सुवर्णचंपक फुलांचे वैशिष्ट्य काय आहे?

उत्तर: सुवर्णसदृश रंग, सुगंधी आणि रम्य.


7. विपिनीवर कोणत्या फुलांचा सुवास आहे?

उत्तर: केवडा.


8. पारिजाताबाबत कवितेत काय म्हटले आहे?

उत्तर: भामा सारखे रंग आणि मोहकता.


9. 'रम्य फुले-पत्री खुडती' याचा अर्थ काय?

उत्तर: सुगंधी फुले आणि पाने सहजपणे जमा करतात.


10. मुलीने फुलमालांमध्ये काय घेतलं?

उत्तर: सुंदर परडी आणि हाती पुरोपकंठी.


11. 'शुद्धमती' या शब्दाचा अर्थ काय?

उत्तर: निर्मळ मन, स्वच्छ विचार.


12. कवितेत 'रम्य फुलां-पत्री' याने काय दर्शवले आहे?

उत्तर: निसर्गाची सुंदरता आणि शांती.


13. देवदर्शना कोणत्या प्रकारची आहे?

उत्तर: ललना, हर्षाने न्हालेली, आनंददायी.


14. हृदयात कोणत्या पक्ष्याचा हर्ष आहे?

उत्तर: माइना.


15. वदनी कोणत्या महिना वाचावा?

उत्तर: श्रावण महिन्याचे गीत.


16. बालकवी कोण होते?

उत्तर: त्र्यंबक बापूजी ठोमरे, निसर्गकवी.


17. बालकवींचा जन्म कुठे झाला?

उत्तर: १८९० साली.


18. बालकवींचा मृत्यू कधी झाला?

उत्तर: १९१८ साली.


19. बालकवींच्या काव्यसंग्रहाची प्रसिद्धी कधी झाली?

उत्तर: १९०७ साली जळगाव येथे भरलेल्या कविसंमेलनात.


20. बालकवींचे काव्य कोणत्या प्रकारचे होते?

उत्तर: निसर्गावर आधारित, सौंदर्यपूर्ण आणि सजीव वर्णन.


21. कवितेत 'फडफड करुनी भिजले अपुले पंख' यात काय दर्शवले आहे?

उत्तर: पावसाळ्यातील पक्ष्यांची क्रियाशीलता आणि जीवनसृष्टीची सुंदरता.


22. 'हिरव्या कुरणी' म्हणजे काय?

उत्तर: हिरव्या गवताळ किंवा वनस्पतींचे क्षेत्र.


23. 'खिल्लारे ही चरती रानी' यात कोणता भाव आहे?

उत्तर: पक्ष्यांचे आनंदी आणि मुक्त जीवन व्यक्त केले आहे.


24. कवितेत निसर्गाचे कोणते घटक सजीव दर्शवले आहेत?

उत्तर: पक्षी, हरिणी, फुले, पाण्याचे थेंब, वनस्पती.


25. कवितेत पावसाचे सौंदर्य कसे व्यक्त केले आहे?

उत्तर: हरित निसर्ग, भिजलेले पंख, गोड गाणी, रम्य फुलं.


26. कवितेत 'मनमोहक वातावरण' कसा दर्शवला आहे?

उत्तर: फुलं, पाखरे, हरिणी आणि गाणी याच्या दृश्यांनी.


27. बालकवींच्या काव्यातील भाषा कशी आहे?

उत्तर: सुंदर, सरस, भावपूर्ण, निसर्गमय.


28. कवितेत कोणत्या ऋतूचे वर्णन आहे?

उत्तर: श्रावण महिना, पावसाळा.


29. बालकवींचा आदर कसा झाला?

उत्तर: १९०७ मध्ये कविसंमेलनात 'बालकवी' म्हणून गौरव.


30. या कवितेचा मुख्य संदेश काय आहे?

उत्तर: निसर्गाची सुंदरता, जीवनातील आनंद आणि पावसाळ्याचा मोहक अनुभव.