পাঠ-১০
আমাৰ উদ্য়োগসমূহ
১। চমুকৈ লিখা
(ক) কেঁচামাল বুলিলে কি বুজা?
উত্তৰঃ কেঁচামাল হৈছে প্ৰাকৃতিকভাৱে পোৱা অথবা প্ৰাথমিক অৱস্থাত থকা সেইবোৰ বস্তু, যাক প্ৰস্তুত কৰি ব্যৱহাৰযোগ্য সামগ্ৰী, খাদ্য, বা অন্যান্য সামগ্ৰী তৈয়াৰ কৰা হয়।
সাধাৰণতে, যিকোনো সামগ্ৰী বনাবলৈ প্ৰয়োজন হোৱা মূল উপাদানক কেঁচামাল বোলা হয়।
(খ) উদ্যোগ গঢ়ি উঠিবলৈ উন্নত যাতায়াত আৰু পৰিবহণ ব্যৱস্থাৰ কিয় প্রয়োজন?
উত্তৰঃ উদ্যোগ গঢ়ি উঠিবলৈ উন্নত যাতায়াত আৰু পৰিবহণ ব্যৱস্থাৰ প্ৰয়োজনিয়তা:
উন্নত যাতায়াত আৰু পৰিবহণ ব্যৱস্থা উদ্যোগ গঢ়ি উঠিবলৈ অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ। ইয়াৰ প্ৰধান কাৰণসমূহ হ’ল—
1️⃣ কেঁচামাল যোগান ধৰিবলৈ সহজ হয় – উদ্যোগৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় কেঁচামাল অন্য ঠাইৰ পৰা অনিব লাগে। ভাল পথ, ৰেলপথ, আৰু জলপথ থাকিলে কেঁচামাল সহজে আৰু কম খৰচত শিল্প কেন্দ্ৰলৈ পঠাব পাৰি।
2️⃣ উৎপাদিত সামগ্ৰী বজাৰলৈ পঠাব পাৰি – কল-কাৰখানাত উৎপাদিত সামগ্ৰী দেশৰ ভিতৰতে বা বিদেশলৈ পৰিবহণ কৰিবলৈ ভাল যাতায়াত ব্যৱস্থা অতি প্ৰয়োজনীয়।
3️⃣ কাৰ্মিক আৰু কৰ্মচাৰী যাতায়াতৰ সুবিধা পায় – উদ্যোগ চলাবলৈ কাম কৰা মানুহৰ অবাধ যাতায়াতৰ সুবিধা থাকিব লাগে, যাৰ বাবে উন্নত পথ আৰু পৰিবহণ ব্যৱস্থা প্ৰয়োজন।
4️⃣ উৎপাদন খৰচ কমায় – যাতায়াত সুগম হ’লে কেঁচামাল অনা আৰু সামগ্ৰী বহন কৰাৰ খৰচ কমি যায়, যিয়ে উদ্যোগ লাভজনক হয়।
5️⃣ নতুন উদ্যোগ স্থাপন সহজ হয় – উন্নত পৰিবহণ ব্যৱস্থা থকা ঠাইত উদ্যোগ স্থাপন সহজ হয়, কিয়নো কেঁচামাল, মেনপাৱাৰ, আৰু বজাৰ লাভ কৰিবলৈ কোনো অসুবিধা নাথাকে।
(গ) উদ্যোগ গঢ়ি উঠিবলৈ কি কি কাৰকৰ প্ৰয়োজন লিখা।
উত্তৰঃ উদ্যোগ গঢ়ি উঠিবলৈ প্ৰয়োজনীয় কাৰকসমূহ:
উদ্যোগ গঢ়ি উঠিবলৈ বহুতো গুৰুত্বপূর্ণ উপাদান লাগে। তলত কিছুমান প্ৰধান কাৰক উল্লেখ কৰা হ’ল—
1️⃣ কেঁচামাল (Raw Materials) – যিকোনো উদ্যোগৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় কেঁচামাল সহজে লাভ কৰিব লাগিব, যেনে— কুঁৱলা, লোহা, তুলা, আদি।
2️⃣ শ্ৰমশক্তি (Labour) – দক্ষ আৰু অকৌশলিসম্পন্ন দুয়ো ধৰণৰ কৰ্মচাৰীৰ প্ৰয়োজন হয় যাতে উদ্যোগ সুস্থ ৰূপে চলি থাকিব পাৰে।
3️⃣ পুঁজিৰ যোগান (Capital) – উদ্যোগ স্থাপন আৰু চালনাৰ বাবে যথেষ্ট ধনৰ প্ৰয়োজন হয়। ব্যাংক, চৰকাৰ, বা ব্যক্তিগত পুঁজিৰ যোগান থকাটো অতি গুৰুত্বপূর্ণ।
4️⃣ বজাৰ (Market) – উৎপাদিত সামগ্ৰী বিক্ৰী কৰিবৰ বাবে বজাৰ থাকিব লাগিব। স্থানীয় বা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বজাৰ সহজলভ্য হ’লে উদ্যোগ লাভজনক হয়।
5️⃣ যাতায়াত আৰু পৰিবহণ (Transport & Communication) – কেঁচামাল অনা আৰু উৎপাদিত সামগ্ৰী বজাৰলৈ পঠাবলৈ ভাল পথ, ৰেলপথ, বিমান আৰু জলপথ ব্যৱস্থা অতি প্ৰয়োজনীয়।
6️⃣ শক্তি যোগান (Power Supply) – কল-কাৰখানাৰ মেচিন আৰু অন্যান্য ব্যৱস্থা চলাবলৈ বিদ্যুত্, পেট্ৰ’ল, কয়লা বা অন্য শক্তিৰ যোগান নিশ্চিত হব লাগিব।
7️⃣ প্ৰযুক্তি (Technology) – উন্নত আৰু আধুনিক প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰিলে উৎপাদন খৰচ কমে আৰু গুণগত মান উন্নত হয়।
8️⃣ চৰকাৰী নীতি আৰু সহায় (Government Policies & Support) – উদ্যোগ স্থাপন আৰু বিকাশৰ বাবে চৰকাৰৰ সহায়, তলৱেলি, কৰ নীতি, আৰু অনুদানৰ প্ৰয়োজন হয়।
(ঘ) লো-তীখা উদ্যোগৰ বাবে কি কি কেঁচামালৰ প্ৰয়োজন ?
উত্তৰঃ লো-তীখা উদ্যোগৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় কেঁচামাল:
লো-তীখা উদ্যোগত লোহা আৰু ইস্পাত প্ৰস্তুত কৰি নানা সামগ্ৰী তৈয়াৰ কৰা হয়। এই উদ্যোগৰ বাবে প্ৰধানভাৱে তলৰ কেঁচামালবোৰ লাগে—
1️⃣ লোহাৰ আয়স্ক (Iron Ore) – ই লোহা উৎপাদনৰ মূল কেঁচামাল। খনিৰ পৰা আহে আৰু গলোৱা পৰিৱেশত ইস্পাত বনোৱাৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয়।
2️⃣ কোকিং কয়লা (Coking Coal) – উচ্চ তাপত গলোৱা সময়ত লোহাৰ লগত মিলি ইস্পাত বনোৱাৰ বাবে কোকিং কয়লা ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
3️⃣ চুনপাত (Limestone) – লোহাৰ আয়স্কৰ অশুদ্ধ পদাৰ্থবোৰ আঁতৰাই বিশুদ্ধ লোহা বা ইস্পাত তৈয়াৰ কৰিবলৈ চুনপাত লাগে।
4️⃣ ডলোমাইট (Dolomite) – ই ইস্পাত উৎপাদনৰ সময়ত ব্যৱহৃত এটা গুৰুত্বপূর্ণ খনিজ।
5️⃣ ম্যাঙ্গানিজ (Manganese) – ইস্পাতক অধিক দৃঢ় আৰু টেকসই কৰিবৰ বাবে ম্যাঙ্গানিজ কেঁচামাল হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
6️⃣ স্ক্ৰ্যাপ মেটেল (Scrap Metal) – পুনৰ ব্যৱহাৰযোগ্য লোহা-ইস্পাতৰ টুকুৰা, যিবোৰ গলাই নতুন সামগ্ৰী তৈয়াৰ কৰা হয়।
(ঙ) পাটৰ কাপোৰ কেনেদৰে তৈয়াৰ কৰা হয় ?
উত্তৰঃ পাটৰ কাপোৰ তৈয়াৰ কৰিবলৈ কেইবাটাও ধাপ অতিক্ৰম কৰিব লাগে। তলত ইয়াৰ প্ৰধান ধাপসমূহ উল্লেখ কৰা হল—
1️⃣ পাটৰ চাষ আৰু সংগ্ৰহ
- পাট গছ প্ৰায় ৪-৬ মাহ ধৰি ডাঙৰ হয়।
- গছ পৰিপক্ক হ’লত গছ কাটি নৈ বা পুখুৰীত ১৫-২০ দিন সোমোৱাই পেলোৱা হয়, যাক পচোৱা (Retting) বোলে।
- পানীত থাকোতে গছৰ তন্তু নৰম হয়, আৰু তাৰপাছত গছৰ ছাল এৰাই তন্তু আলাদা কৰা হয়।
2️⃣ তন্তু শুকোৱাই আৰু প্ৰস্তুত কৰা
- সংগৃহীত পাট তন্তু সোনবাত সূৰ্যত শুকুৱাই ল’ব লাগে।
- শুকোৱা পাট হাত বা মেচিনৰ সহায়ত আচুৰি চাফা আৰু মিহি কৰা হয়।
3️⃣ সুতা তৈয়াৰ (Spinning Process)
- শুকোৱা পাট কল-কাৰখানাত লৈ গৈ মেচিনে সুতা হিচাপে পাকাই লোৱা হয়।
- এই সুতা পাতল, মোটা, বা মিহি কৰি বিভিন্ন ধৰণৰ কাপোৰ বা সামগ্ৰী তৈয়াৰ কৰা হয়।
4️⃣ কাপোৰ বনোৱা (Weaving Process)
- সুতা হস্তচালিত তাঁত বা মেচিনৰ সহায়ত বোৱা হয়।
- বোৱা কাপোৰৰ গুণগত মান পৰীক্ষা কৰি পৰিষ্কাৰ কৰা হয়।
5️⃣ শেষ পৰ্যায় (Finishing & Dyeing)
- কাপোৰ ধুই, ৰং লগাই বিভিন্ন ডিজাইনৰ কাপোৰ বনোৱা হয়।
- তাৰপিছত কাপোৰ কাটিছা, ছাল, ব্যাগ, চাদৰ আদি হিচাপে তৈয়াৰ কৰা হয়।
২। খালী ঠাই পূৰ কৰা—
(ক) মুম্বাই ভাৰতৰ আধুনিক বস্ত্ৰ উদ্যোগৰ প্ৰথম কেন্দ্র।
(খ) কাগজ উদ্যোগৰ প্ৰধান কেঁচামাল হল কাঠৰ গুৰি।
(গ) ভাৰতৰ সকলোতকৈ বেছি ৰেচমী কাপোৰ কৰ্ণাটক ৰাজ্যত উৎপন্ন কৰা হয়।
(ঘ) চেনি উদ্যোগৰ প্ৰধান কেঁচামাল হ’ল চেনী গেঁড়ি।
৩। ‘ক’অংশৰ লগত ‘খ’ অংশ মিলোৱা
'ক' 'খ'
তেল শোধনাগাৰ কঁঠালগুৰি
নামৰূপ গেছ প্লান্ট
সাৰ উদ্যোগ শিলঘাট
মৰাপাট উদ্যোগ নুমলীগড়
উত্তৰঃ
| 'ক' অংশ | 'খ' অংশ |
|---|---|
| তেল শোধনাগাৰ | নুমলীগড় |
| নামৰূপ | গেছ প্লান্ট |
| সাৰ উদ্যোগ | শিলঘাট |
| মৰাপাট উদ্যোগ | কঁঠালগুৰি |
৪। পর্যাপ্ত পৰিমাণে কেঁচামাল মজুত নাথাকিলেও যে কোনো এখন ঠাইত বৃহৎ উদ্যোগ গঢ়ি উঠিব পাৰে সেই বিষয়ে এখন দেশৰ উদাহৰণ দি বুজাই লিখা।
উত্তৰঃ সাধাৰণতে, বৃহৎ উদ্যোগ গঢ়ি তুলিবলৈ যথেষ্ট কেঁচামাল মজুত থকাৰ প্ৰয়োজন হয়। কিন্তু কেঁচামাল কম থকাৰ পাছতো কোনো কোনো দেশ উন্নত পৰিবহণ ব্যৱস্থা, উন্নত প্ৰযুক্তি, আৰু দক্ষ জনশক্তিৰ সহায়ত বৃহৎ উদ্যোগ গঢ়ি তুলিব পাৰে। ইয়াৰ অন্যতম উদাহৰণ জাপান।
৫। অসমত কিয় বেছিকৈ বৃহৎ উদ্যোগ গঢ়ি উঠা নাই তাৰ কাৰণসমূহ বুজাই লিখা।
উত্তৰঃ অসমত বৃহৎ উদ্যোগ বেছিকৈ গঢ়ি উঠা নাই – কাৰণসমূহ
অসম প্ৰাকৃতিক সম্পদেৰে সমৃদ্ধ হলেও, ইয়াত বৃহৎ উদ্যোগ গঢ়ি উঠা তুলনামূলকভাবে কম। তাৰ পিছত কেইবাটাও গুৰুত্বপূর্ণ কাৰণ আছে—
1️⃣ অপ্রতুল যাতায়াত আৰু পৰিবহণ ব্যৱস্থা
- উন্নত পথ, ৰেলপথ, আৰু বন্দৰ ব্যৱস্থা সীমিত।
- সৰিয়হতে উৎপাদিত সামগ্ৰী অন্য ৰাজ্য বা দেশলৈ পঠিয়াবলৈ খৰচ বেছি হয়।
- দূৰ্গম অঞ্চলসমূহত কেঁচামাল আহৰণ কঠিন।
2️⃣ কেঁচামালৰ সদ্ব্যৱহাৰৰ অভাৱ
- যদিও অসমত খনিজ তেল, কয়লা, চাহ, আৰু বনজ সম্পদ আছে, কিন্তু উন্নত প্ৰযুক্তি আৰু সঠিক পৰিকল্পনাৰ অভাৱত ই যথাযথভাৱে ব্যৱহাৰ হোৱা নাই।
- কেঁচামাল সঠিকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা উদ্যোগৰ অভাৱ।
3️⃣ বিদ্যুত্ৰ অভাৱ
- শিল্পৰ বিকাশৰ বাবে নিৰবচ্ছিন্ন বিদ্যুত্ যোগান আবশ্যক, কিন্তু অসমত বহু ঠাইত বিদ্যুত্ যোগান অস্থিৰ।
- বিদ্যুত্ অভাৱৰ বাবে বহুত কল-কাৰখানা সঠিকভাৱে চলিব নোৱাৰে।
4️⃣ অশান্তি আৰু ৰাজনৈতিক অস্থিৰতা
- কিছু দশক ধৰি অসমত বিভিন্ন ৰাজনৈতিক আৰু সামাজিক সমস্যাৰ সৃষ্টি হৈছে, যাৰ ফলত বহিৰাগত বিনিয়োগকাৰী আগবাঢ়িবলৈ সংকোচ অনুভৱ কৰে।
- শিল্প আৰু উদ্যোগ স্থাপনৰ বাবে স্থায়িত্ব আৰু শান্তি প্রয়োজন।
5️⃣ মূলধনৰ অভাৱ আৰু বিনিয়োগৰ কম সুযোগ
- বৃহৎ উদ্যোগ স্থাপন কৰিবলৈ বিপুল পৰিমাণে মূলধন লাগে, কিন্তু অসমত ব্যক্তিগত বা চৰকাৰী বিনিয়োগ যথেষ্ট নহয়।
- বাহিৰৰ উদ্যোগপতিসকল অসমত বিনিয়োগ কৰিবলৈ আগ্ৰহী নহয়, কিয়নো লাভবান হোৱাৰ নিশ্চয়তা কম।
6️⃣ উচ্চ পৰ্যায়ৰ প্ৰযুক্তি আৰু দক্ষ জনশক্তিৰ অভাৱ
- আধুনিক উদ্যোগৰ বাবে উন্নত প্ৰযুক্তি আৰু উচ্চ-দক্ষতাসম্পন্ন কৰ্মচাৰী লাগে, যাৰ অভাৱ অসমত স্পষ্ট।
- উদ্ভাৱনীশক্তি আৰু উদ্যোগ গঢ়ি তোলাৰ মানসিকতাও কম দেখা যায়।
7️⃣ বজাৰৰ সীমাবদ্ধতা
- বৃহৎ উদ্যোগ গঢ়ি তুলিবলৈ বৃহৎ বজাৰ লাগিব, কিন্তু অসমৰ জনসংখ্যা তুলনামূলক কম।
- উৎপাদিত সামগ্ৰী অতিৰিক্ত পৰিমাণত বিক্ৰী কৰিব নোৱাৰিলে উদ্যোগ লাভজনক নহয়।
৬। উদ্যোগ বুলিলে কি বুজা? ভাৰতৰ চাৰিটা বৃহৎ উদ্যোগৰ নাম লিখা।
উত্তৰঃ উদ্যোগ বুলিলে কেঁচামাল ব্যৱহাৰ কৰি নতুন সামগ্ৰী উৎপাদন কৰা বা পৰিষেবা প্ৰদান কৰাৰ প্ৰক্ৰিয়াক বুজোৱা হয়। উদ্যোগ বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ হ’ব পাৰে, যেনে— কৃষি উদ্যোগ, উদ্যোগ-ধন্দা, আৰু পৰিষেবা উদ্যোগ। উদ্যোগৰ মূল উদ্দেশ্য হৈছে অৰ্থনৈতিক উন্নতি, নতুন বস্তু উৎপাদন, আৰু জনসাধাৰণৰ বাবে কৰ্মসংস্থাপন সৃষ্টি কৰা।
৭। চমুটোকা লিখা—
চেনি উদ্যোগ, কাগজ উদ্যোগ, কপাহী বস্তু উদ্যোগ, ৰেচম উদ্যোগ, লো-তীখা উদ্যোগ।
উত্তৰঃ চেনি উদ্যোগঃ চেনি উদ্যোগ হৈছে আখ (গেঁৰৈ) বা খেজুৰৰ ৰস ব্যৱহাৰ কৰি চেনি উৎপাদন কৰা উদ্যোগ। ই ভাৰতৰ অন্যতম প্ৰাচীন আৰু গুৰুত্বপূর্ণ উদ্যোগ।
চেনি উদ্যোগৰ কেঁচামাল:
- আখ (Sugarcane)
- খেজুৰ (Date Palm)
- বিটচুগাৰ (Beetroot Sugar) - কিছুমান ঠাইত ব্যৱহাৰ কৰা হয়
চেনি উদ্যোগৰ গুৰুত্ব:
✔ ভাৰতত চেনি এক মুখ্য খাদ্য পদাৰ্থ, ইয়াৰ বাবে ই অতি প্ৰয়োজনীয় উদ্যোগ।
✔ বহুতো কৃষকে আখ খেতিৰ দ্বাৰা আয় কৰে।
✔ চেনি উৎপাদনৰ লগতে গুড়, এলকোহল, আৰু বায়’ গেছো উৎপন্ন হয়।
ভাৰতৰ প্ৰধান চেনি উদ্যোগ অঞ্চল:
1️⃣ উত্তৰ প্ৰদেশ – ভাৰতৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ চেনি উৎপাদনকাৰী ৰাজ্য।
2️⃣ মহাৰাষ্ট্ৰ – দ্বিতীয় বৃহৎ চেনি উৎপাদন ৰাজ্য।
3️⃣ কৰ্ণাটক, তামিলনাডু, বিহাৰ, পাঞ্জাব আদিও গুৰুত্বপূর্ণ।
কাগজ উদ্যোগঃ কাগজ উদ্যোগ হৈছে বাঁহ, কাঠ, ৰদ্দি কাগজ (Waste Paper) আদিৰ পৰা কাগজ উৎপাদন কৰা উদ্যোগ। ই শিক্ষা, সংবাদ, আৰু বাণিজ্যিক কাৰ্যকলাপৰ বাবে অত্যন্ত গুৰুত্বপূর্ণ।
কাগজ উদ্যোগৰ কেঁচামাল:
1️⃣ বাঁহ (Bamboo)
2️⃣ কাঠ (Wood Pulp)
3️⃣ ৰদ্দি কাগজ (Recycled Paper)
4️⃣ কাপাহি (Cotton) আৰু অন্যান্য উদ্ভিদ আঁহ
কাগজ উদ্যোগৰ গুৰুত্ব:
✔ শিক্ষা ক্ষেত্ৰ – পুথি-পত্র, খাতা, বাতৰি কাকত আদি প্ৰস্তুত হয়।
✔ প্ৰচাৰ মাধ্যম – বাতৰি কাকত, আলোচনী, আৰু মুদ্রণ উদ্যোগৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয়।
✔ বাণিজ্য আৰু ব্যৱসায় – পেকেজিং, অফিচৰ কাম-কাজ, আৰু বহুবিধ ব্যৱহাৰ।
ভাৰতৰ প্ৰধান কাগজ উদ্যোগ অঞ্চল:
1️⃣ অসম (JAGIROAD PAPER MILL, পাসীঘাট)
2️⃣ পশ্চিমবংগ (Titagarh Paper Mills, Naihati)
3️⃣ মহাৰাষ্ট্ৰ (Pune, Mumbai)
4️⃣ কেৰেলা, মধ্য প্ৰদেশ, উত্তৰ প্ৰদেশ, তামিলনাডু আদি ৰাজ্য।
কপাহী বস্তু উদ্যোগঃ কপাহী বস্তু উদ্যোগ হৈছে তুলাৰ পৰা সুতা আৰু কাপোৰ তৈয়াৰ কৰা উদ্যোগ। ই ভাৰতৰ অন্যতম পুৰণি আৰু গুৰুত্বপূর্ণ উদ্যোগ।
কেঁচামাল:
1️⃣ তুলা (Cotton)
2️⃣ ৰঙ আৰু কেমিকেল (Dyes & Chemicals)
3️⃣ নানাবিধ ফাইবাৰ (Fibers)
গুৰুত্ব:
✔ বহু লোকৰ উপাৰ্জনৰ উৎস (বিশেষকৈ গ্ৰাম্য অঞ্চলত)।
✔ বহিৰ দেশে ৰপ্তানি কৰা হয়, ভাৰতৰ অৰ্থনীতিৰ বাবে গুৰুত্বপূর্ণ।
✔ সুজলাই-সিঁথাই, ধুতি, চাদৰ, শাড়ী, আদি প্ৰস্তুত হয়।
মুখ্য অঞ্চল:
1️⃣ মুম্বাই (মহাৰাষ্ট্ৰ) – ভাৰতৰ "Cotton Textile Hub"
2️⃣ গুজৰাট (সুৰাট, আহমেদাবাদ)
3️⃣ তামিলনাডু (কোৱিম্বাটোৰ)
ৰেচম উদ্যোগ (Silk Industry)
ৰেচম উদ্যোগ হৈছে ৰেচম পোখাৰ পৰা ৰেচম সুতা আহৰণ কৰি কাপোৰ তৈয়াৰ কৰা উদ্যোগ।
কেঁচামাল:
1️⃣ ৰেচম পোখাৰ লালা (Silkworm Cocoons)
2️⃣ মুলবেৰী গছ (Mulberry Trees) – ৰেচম পোখাৰ খাদ্য
গুৰুত্ব:
✔ বিশ্বৰ অন্যতম উন্নতমানৰ ৰেচম ভাৰতত উৎপাদন হয়।
✔ মেখেলা-চাদৰ, শাড়ী, গামোচা আদি নিৰ্মাণ হয়।
✔ বহিৰ দেশে ৰপ্তানিৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতৰ প্ৰধান সামগ্ৰী।
মুখ্য অঞ্চল:
1️⃣ অসম (মুগা, এণ্ডি, পাট)
2️⃣ কৰ্ণাটক (বেংগালুৰ, মাইছোৰ)
3️⃣ পশ্চিম বংগ, তামিলনাডু, জম্মু-কাশ্মীৰ
লো-তীখা উদ্যোগঃ লো-তীখা উদ্যোগ হৈছে লোহাৰ আয়স্ক (Iron Ore) গলাই তীখা উৎপাদন কৰা উদ্যোগ।
কেঁচামাল:
1️⃣ লোহাৰ আয়স্ক (Iron Ore)
2️⃣ কয়লা (Coal) – উচ্চ তাপ প্ৰদানৰ বাবে
3️⃣ চুনপাত (Limestone) – ধাতু গলোৱাৰ বাবে সহায়ক
গুৰুত্ব:
✔ প্ৰায় সকলো প্ৰযুক্তি উদ্যোগৰ মুল ভিত্তি।
✔ ৰেলপথ, গাড়ী, কল-কাৰখানা, পৰিকাঠামো নিৰ্মাণৰ বাবে অতি প্ৰয়োজনীয়।
✔ অৰ্থনৈতিক দিশত অত্যন্ত গুৰুত্বপূর্ণ।
মুখ্য অঞ্চল:
1️⃣ ঝাৰখণ্ড (টাটাৰ জামশেদপুৰ - Tata Steel)
2️⃣ ওড়িশা (Rourkela Steel Plant)
3️⃣ ছত্তীশগড় (Bhilai Steel Plant)
4️⃣ মহাৰাষ্ট্ৰ, পশ্চিম বংগ, কৰ্ণাটক
EDIT BY : KRISHNA SAIKIA
