చాప్టర్ 10
1. భారతదేశం స్వాతంత్ర్యం ఎప్పుడు పొందింది?
సమాధానం: 1947 ఆగస్టు 15.
2. స్వాతంత్ర్యం తరువాత భారతదేశం ఎదుర్కొన్న ప్రధాన సమస్య ఏంటి?
సమాధానం: పేదరికం, గ్రామీణ ప్రాంతాల అసమానత, వివిధ మతాలు, భాషల మధ్య విభేదాలు.
3. రాజ్యాంగాన్ని ఎప్పుడు అమలు చేశారు?
సమాధానం: 1950 జనవరి 26.
4. భారత రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించడానికి ఎంత మంది సభ్యులు పాల్గొన్నారు?
సమాధానం: దాదాపు 300 మంది.
5. భారత రాజ్యాంగంలో ఏ విధమైన ఓటు హక్కు ఉంది?
సమాధానం: సార్వత్రిక వయోజన ఓటు హక్కు (21 సంవత్సరాల పైబడిన ప్రతి భారతీయుడు ఓటు వేయవచ్చు).
6. రాజ్యాంగం పౌరుల సమానత్వం గురించి ఏమనుకుంటుంది?
'సమాధానం: చట్టం ముందు అందరు పౌరులు సమానం'.
7. హరిజనులు, దళితులకు ప్రత్యేక హక్కులు ఎందుకు కల్పించబడ్డాయి?
సమాధానం: They faced centuries of అణచివేత, వివక్ష, ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలు, విద్య, బహిరంగ ప్రదేశాలలో ప్రవేశం denied.
8. షెడ్యూల్డ్ తెగలు, అడివాసీలకు ప్రత్యేక హక్కులు ఎందుకు?
సమాధానం: భూములు, అడవులు, ఆధునిక విద్య మరియు వైద్యం దొరకకపోవడం వలన.
9. రాష్ట్రాలు, కేంద్రానికి మధ్య అధికారాలు ఎలా విభజించబడ్డాయి?
సమాధానం:
- కేంద్ర జాబితా: రక్షణ, విదేశీ వ్యవహారాలు
-
రాష్ట్ర జాబితా: విద్య, వైద్యం
-
ఉమ్మడి జాబితా: వ్యవసాయం, అడవులు
10. భారతదేశంలో అధికార భాష ఏమిటి?
సమాధానం:
-
హిందీ (అధికార భాష)
-
కోర్టులు, సర్వీసులు, రాష్ట్రాల మధ్య సంప్రదింపులలో ఆంగ్లభాష కూడా ఉపయోగించబడుతుంది.
11. రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు కారణం ఏమిటి?
సమాధానం: భాషా ఆధారిత ప్రత్యేక రాష్ట్రాల డిమాండ్.
12. పొట్టి శ్రీరాములు ఎవరు?
సమాధానం: తెలుగు మాట్లాడే ప్రజల కోసం ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు చేయమని నిరాహార దీక్ష చేసిన గాంధీయ నాయకుడు.
13. ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఎప్పుడు ఏర్పడింది?
సమాధానం: 1953 అక్టోబర్ 1.
14. 1960లో ఏ రాష్ట్రాలు ఏర్పడ్డాయి?
సమాధానం: మహారాష్ట్ర (మరాఠీ), గుజరాత్ (గుజరాతీ).
15. 1966లో పంజాబ్ విభజన ఎలా జరిగింది?
సమాధానం: పంజాబ్ (పంజాబీ, ఎక్కువగా సిక్కులు), హర్యానా (పంజాబీ కాకుండా హిందీ మాట్లాడేవారు).
16. స్వదేశీ సంస్థానాలు ఏమి అయ్యాయి?
సమాధానం: 1947-1966 మధ్య “గత స్వదేశీ సంస్థానాలు”గా పిలవబడ్డాయి, తర్వాత ప్రత్యేక రాష్ట్రాలకు విలీనం.
17. భారతదేశంలో పంచవర్ష ప్రణాళిక ప్రారంభం ఎప్పుడు?
సమాధానం: 1951.
18. రెండవ పంచవర్ష ప్రణాళిక ఏ విషయాలపై దృష్టి సారించింది?
సమాధానం: ఇనుము-ఉక్కు పరిశ్రమలు, పెద్ద ఆనకట్టల నిర్మాణం.
19. పంచవర్ష ప్రణాళికలో ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు రంగాల పాత్ర ఎలా ఉంది?
సమాధానం: ఉత్పత్తి, ఉపాధి కోసం రెండు రంగాలు పరస్పర పరిసర పాత్ర పోషిస్తాయి.
20. నెహ్రూ పంచవర్ష ప్రణాళికకు ఏమని చెప్పారు?
సమాధానం: ప్రజల ఉత్సాహం, సహకారం లేకుండా ప్రణాళికలు సజీవం కాలేవు.
21. భిలాయ్ ఇనుము-ఉక్కు కర్మాగారం ఎప్పుడు స్థాపించబడింది?
సమాధానం: 1959.
22. స్వాతంత్ర్యానంతర భారతదేశం స్వతంత్ర విదేశాంగ విధానానికి ఎవరూ నాయకత్వం వహించారు?
సమాధానం: జవహర్ లాల్ నెహ్రూ, కృష్ణ మీనన్.
23. నెహ్రూ స్థాపించిన విదేశాంగ విధానం పేరు ఏంటి?
సమాధానం: అలీన విధానం.
24. అలీన విధానం ఉద్దేశ్యం ఏమిటి?
సమాధానం: రెండు ప్రధాన కూటములలో చేరకుండా, యుద్ధాల నుండి దూరంగా ఉండడం, మానవత, నైతిక దృక్పథంతో శాంతిని పెంపొందించడం.
25. భారతదేశం ఎందుకు విభజించబడలేదు?
సమాధానం: భాషా స్వేచ్ఛ, భిన్న భాషలకు ప్రత్యేక రాష్ట్రాలు, కేంద్రం-రాష్ట్ర సమన్వయం.
26. 2007 ఆగస్టు 15 నాటికి భారతదేశానికి ఎన్ని సంవత్సరాలు అయింది?
సమాధానం: 60.
27. స్వాతంత్ర్యం తరువాత భారతదేశంలో ఎన్ని సాధారణ ఎన్నికలు జరిగాయి?
సమాధానం: 13.
28. భారతదేశం లోని వివిధ భాషలు, మతాల పరిస్థితి ఎలా ఉంది?
సమాధానం: భిన్న భాషలు, మతాలు ఉన్నా జాతీయ సమైక్యతకు అడ్డుగా లేవు.
29. భారతదేశంలో ప్రధాన విభేదాలు ఏమిటి?
సమాధానం: ధనికులు-పేదలు మధ్య అగాధం, దళితులు/అంటరానివారి వివక్ష, మతాల మధ్య ఘర్షణలు, కొన్ని ప్రాంతాలు మాత్రమే ఆర్థికాభివృద్ధిలో ముందున్నాయి.
30. ధారావి ప్రాంతం ఏ నగరంలో ఉంది?
సమాధానం: బొంబాయి (ముంబై).
1. భారత రాజ్యాంగం రూపొందించిన ప్రధాన కారణాలు ఏమిటి?
సమాధానం: భారత రాజ్యాంగం రూపొందించడానికి ప్రధాన కారణం స్వాతంత్ర్యాన్ని పొందిన తర్వాత దేశంలో రాజకీయ, సామాజిక, ఆర్థిక సమానత్వాన్ని మరియు ప్రజాస్వామ్య విలువలను స్థాపించడం. దీనివల్ల ప్రజలకు చట్టం ముందు సమాన హక్కులు, మైనారిటీలకు రక్షణ, వివిధ రాష్ట్రాల మధ్య అధికారాల సమన్వయం, భాషా, మత భిన్నత్వాలకు అనుగుణంగా విధానాలను రూపొందించడం సాధ్యమయ్యింది.
2. డాక్టర్ బి. ఆర్. అంబేద్కర్ పాత్ర భారత రాజ్యాంగ రూపకల్పనలో ఎలా ఉండేది?
సమాధానం: డాక్టర్ బి. ఆర్. అంబేద్కర్ “భారత రాజ్యాంగ పితామహుడు”గా ప్రసిద్ధి చెందారు. ఆయన ముసాయిదా కమిటీ చైర్మన్గా రాజ్యాంగ రచనలో కీలక పాత్ర పోషించారు. మైనారిటీల, దళితుల హక్కులు, సమానత్వం, చట్టం ముందు సమానత్వం వంటి అంశాలను ఆయన ప్రధానంగా చూడగా, రాజ్యాంగానికి తుది రూపం ఆయన పర్యవేక్షణలో వచ్చినది.
3. షెడ్యూల్డ్ కులాలు మరియు షెడ్యూల్డ్ తెగలకు ప్రత్యేక హక్కులు ఎందుకు కల్పించబడ్డాయి?
సమాధానం: వీరు అనేక శతాబ్దాలుగా అణచివేత, వివక్ష, విద్య మరియు ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలలో ప్రతిబంధకాలను ఎదుర్కొన్నారు. భూళ్లు, అడవులు ఆక్రమణకు గురయ్యాయి. రాజ్యాంగం ఈ సమస్యలను సరిదిద్దడానికి వీరికి ప్రత్యేక హక్కులు, రిజర్వేషన్లు, విద్య, ఉపాధి అవకాశాలను కల్పించింది.
4. భారత రాజ్యాంగం కేంద్ర, రాష్ట్రాల అధికారాలను ఎలా విభజించింది?
సమాధానం: రాజ్యాంగం మూడు జాబితాలను రూపొందించింది:
-
కేంద్ర జాబితా: రక్షణ, విదేశీ వ్యవహారాలు, వన్నులు.
-
రాష్ట్ర జాబితా: విద్య, వైద్యం, స్థానిక పరిపాలన.
-
ఉమ్మడి జాబితా: వ్యవసాయం, అడవులు – కేంద్ర, రాష్ట్రాలు కలిపి బాధ్యత.
5. భాషా ప్రాతిపదికన రాష్ట్రాల అవసరం ఎందుకు ఏర్పడింది?
సమాధానం: 1956లో భారతదేశంలో భాషా ఆధారిత రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ ప్రారంభమైంది. ప్రజలు తమ భాషలో విద్య, పరిపాలన కోరారు. పొట్టి శ్రీరాములు మరియు ఇతర నేతలు నిరాహార దీక్షలు, ఉద్యమాల ద్వారా భాషా రాష్ట్రాల అవసరాన్ని కేంద్రానికి సూచించారు.
6. పొట్టి శ్రీరాములు ఎవరు?
సమాధానం: పొట్టి శ్రీరాములు గాంధీయ వాద నాయకుడు, తెలుగు మాట్లాడే ప్రజల కోసం ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు చేయమని నిరాహార దీక్ష చేశారు. 1952 డిసెంబర్ 15న 48 రోజుల నిరాహార దీక్ష తరువాత మరణించారు.
Answer by Mrinmoee