చాప్టర్ 9

                                                కొన్ని సహజ దృగ్విషయాలు


1. మెరుపు అంటే ఏమిటి?
సమాధానం:మెరుపు అనేది ఒక విద్యుత్ ఉత్సర్గం, ఇది మేఘాలలోని ధనావేశాలు మరియు రుణావేశాల మధ్య లేదా మేఘాలు మరియు భూమి మధ్య జరిగే విద్యుత్ వాహనం.

2. మెరుపులు ఎలా ఏర్పడతాయి?
సమాధానం:మేఘాలలో గాలి కదలికల వల్ల ధనా మరియు రుణావేశాలు వేరు అవుతాయి. అవి ఎక్కువగా కేంద్రీకృతం అయినప్పుడు విద్యుత్ ఉత్సర్గం (మెరుపు) ఏర్పడుతుంది.

3. మెరుపుల సమయంలో మనం ఎలాంటి జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి?
సమాధానం:ఒపెన్ ప్రదేశాలు, ఎత్తైన చెట్లు, పార్కులు, స్తంభాలు మరియు లోహ వస్తువులు నుండి దూరంగా ఉండాలి. ఇంట్లో ఉంటే, విద్యుత్ తీగలు మరియు లోహ వస్తువులను తాకకుండా ఉండాలి.

4. ఎర్తింగ్ అంటే ఏమిటి?
సమాధానం:ఎర్తింగ్ అనేది ఆవేశపూరిత వస్తువుల నుంచి ఆవేశాన్ని భూమికి బదిలీ చేసే ప్రక్రియ. ఇది విద్యుత్ షాక్ల నుండి మనలను రక్షిస్తుంది.

5. అవేశం అంటే ఏమిటి?
సమాధానం:వస్తువుకు రుద్దడం ద్వారా వచ్చే విద్యుత్ ఛార్జ్. ఉదాహరణకు, పాలిథిన్ తో రుద్దిన రీఫిల్ అవేశపూరిత వస్తువుగా మారుతుంది.

6. సజాతి ఆవేశాలు మరియు విజాతి ఆవేశాల మధ్య తేడా ఏమిటి?
సమాధానం:సజాతి ఆవేశాలు ఒకే రకమైన అవేశాన్ని కలిగిస్తాయి మరియు ఒకదానితో ఒకటి ఆకర్షించుకుంటాయి.
విజాతి ఆవేశాలు భిన్న రకపు అవేశాలను కలిగిస్తాయి మరియు ఒకదానితో ఒకటి వికర్షిస్తాయి.

7. ఎలక్ట్రోస్కోప్ అంటే ఏమిటి?
సమాధానం:పేపర్ క్లిప్ మరియు అల్యూమినియం రేకు ఉపయోగించి ఆవేశపూరిత వస్తువుల ఆవేశాన్ని పరీక్షించే పరికరం.

8. ఆవేశం ఎలా బదిలీ అవుతుంది?
సమాధానం:లోహ వాహకత గల వస్తువులు (ఉదా: రేకు) ద్వారా ఒక ఆవేశపూరిత వస్తువునుంచి మరొక వస్తువుకి అవేశం బదిలీ అవుతుంది.

9. మెరుపులు మరియు పిడుగులు ఎందుకు ప్రమాదకరమైనవి?
సమాధానం:వీటివల్ల ప్రాణానికి, ఆస్తికి మరియు విద్యుత్ ఉపకరణాలకు నష్టం కలుగుతుంది.

10. భద్రత కోసం మెరుపుల సమయంలో ఇంట్లో ఏం చేయాలి?
సమాధానం:విద్యుత్ తీగలను తాకకుండా ఉండాలి, ప్లగ్ నుండి ఉపకరణాలను తీసివేయాలి, నీటిలో స్థానం చేయకూడదు, మొబైల్ ఫోన్లు వాడవచ్చు కానీ తీగలతో అనుసంధానమైన ఫోన్ ఉపయోగించడం మానుకోవాలి.

11. భద్రత కోసం మెరుపుల సమయంలో బయట ఉంటే ఏం చేయాలి?
సమాధానం:భవనాలు, చెట్లు, ఓపెన్ వాహనాలు నుండి దూరంగా, నేలపై కూర్చోని, చేతులను మోకాల్లు మీద ఉంచి తలని రక్షించుకోవాలి.

12. లైట్‌నింగ్ కండక్టర్ అంటే ఏమిటి?
సమాధానం:పిడుగుల బారినుండి భవనాలను రక్షించడానికి ఉపయోగించే పరికరం. లోహ కడ్డీని భవన నిర్మాణ సమయంలో ఏర్పాటు చేస్తారు, ఒక చివర గాలిలో, మరొకటి భూమిలో ఉంటుందీ.

13. భూకంపం అంటే ఏమిటి?
సమాధానం:భూకంపం అనేది భూగర్భంలో పటరల కదలికల వల్ల భూఉపరితలం తాత్కాలికంగా కంపించడం.

14. భూకంపం ఎందుకు సంభవిస్తుంది?
సమాధానం:భూపటలంలోని పలకలు (tectonic plates) ఒకదానితో ఒకటి రుద్దినప్పుడు లేదా ఒక ప్లేట్ మరొకదాని కిందకి వెళ్ళినప్పుడు భూకంపాలు సంభవిస్తాయి.

15. భూకంపాలు ఎప్పుడు, ఎక్కడ సంభవిస్తాయి?
సమాధానం:పలకల సరిహద్దులు, ఫాల్ట్ జోన్లు భూకంపాల సాధారణ ప్రాంతాలు. ఉదా: కాశ్మీర్, హిమాలయాలు, గంగా మైదానం, రాన్ ఆఫ్ కచ్, రాజస్థాన్.

16. రిక్టర్ స్కేలు అంటే ఏమిటి?
సమాధానం:భూకంప తీవ్రతను అంచనా వేయడానికి ఉపయోగించే స్కేలు. ఇది రేఖీయమైనది కాదు; ప్రతి రెండు అంకెల పెరుగుదల 1000 రెట్లు ఎక్కువ శక్తి సూచిస్తుంది.

17. భూకంపం వల్ల కలిగే నష్టం ఏమిటి?
సమాధానం:భవనాలు, వంతెనలు, ఆనకట్టలు ధ్వంసం అవుతాయి; ప్రాణనష్టం, ఆస్తి నష్టం, వరదలు, కొండచరియలు సంభవిస్తాయి.

18. భూకంప జోన్లలో భవన నిర్మాణం ఎలా ఉండాలి?
సమాధానం:భారీ నిర్మాణం కాకుండా, తేలికపాటి, ప్రకంపనలను తట్టుకునే విధంగా నిర్మించాలి. అల్మారాలు, షెల్ఫ్ లు గోడలకు బిగించడం మంచిది.

19. భూకంపాల సమయంలో మంటల ప్రమాదం ఎందుకు ఉంటుంది?
సమాధానం:విద్యుత్ తంతువులు క్షతిగ్రస్తమైతే, మంటలు రావచ్చు. అందువల్ల అగ్నిమాపక పరికరాలు ముఖ్యంగా అవసరం.

20. భూకంపం సమయంలో మనం మంచం మీద ఉంటే ఏం చేయాలి?
సమాధానం:లేవకుండా దిండుతో తల రక్షణ చేయాలి, పొడవైన వస్తువుల నుండి దూరంగా ఉండాలి.

21. భూకంపం సమయంలో వాహనంలో ఉంటే ఏం చేయాలి?
సమాధానం:వాహనం కిటికీలు, తలుపులు మూసి, నేలపై నిలబడి మైదాన ప్రాంతానికి వెళ్ళాలి.

22. భూకంప తరంగాలు అంటే ఏమిటి?
సమాధానం:భూపటల కదలికల వల్ల భూఉపరితలంపై ఏర్పడే తరంగాలు.

23. భూకంప తరంగాలను ఎలా నమోదు చేస్తారు?
సమాధానం:సిస్మోగ్రాఫ్ ద్వారా, ఇది కదలికలను కాగితంపై నమోదు చేస్తుంది.

24. సిస్మోగ్రాఫ్ ఎలా పని చేస్తుంది?
సమాధానం:కంపించే వ్యవస్థ, పెన్ను మరియు చార్ట్ పేపర్ ఉపయోగించి భూకంప తరంగాలను కాగితంపై నమోదు చేస్తుంది.

25. భూకంపం తీవ్రతను ఎలా అంచనా వేస్తారు?
సమాధానం:రిక్టర్ స్కేలు లేదా సిస్మోగ్రాఫ్ ఆధారంగా. ఉదా: 6 తీవ్రత = 1000 రెట్లు ఎక్కువ వినాశక శక్తి 4 తీవ్రతతో పోలిస్తే.

26. భూకంపాల కారణంగా ఏర్పడే సహజ దృగ్విషయాలు ఏమిటి?
సమాధానం:వివిధ భూగర్భ కార్యకలాపాల వల్ల, ఉదా: అగ్నిపర్వతాల విస్ఫోటనం, ఉల్కలు, అణు పరీక్షలు, భూపటల కదలికలు.

27. భూకంప జోన్లను ఎలా గుర్తిస్తారు?
సమాధానం:పలకల సరిహద్దులు, ఫాల్ట్ జోన్లు, గత భూకంపపు చరిత్ర ద్వారా.

28. భూకంపాల తర్వాత ప్రజల కోసం ఏ విధమైన సహాయం అవసరం?
సమాధానం:ఇళ్ల పునర్నిర్మాణం, ఆహార, నీటి సరఫరా, వైద్య సహాయం.

29. భూకంపాలకు సంబంధించిన నివేదికలు ఎలా తయారుచేయాలి?
సమాధానం:న్యూస్, మ్యాగజైన్, చిత్రాల ఆధారంగా, ప్రజల అనుభవాలను సేకరించి నివేదిక తయారు చేయాలి.

30. భూకంప నిరోధక గృహాలు ఎలా నిర్మించాలి?
సమాధానం:తక్కువ బరువు, బంకమట్టి లేదా కలప వాడకం, పైకప్పులను తేలికగా ఉంచడం, ఆధునిక ఇంజినీరింగ్ సాంకేతికత.

31. భూకంపానికి ముందు తీసుకునే జాగ్రత్తలు ఏమిటి?
సమాధానం:భవన నిర్మాణం, ఎత్తైన వస్తువులు గోడలకు బిగించడం, అగ్నిమాపక పరికరాలు.

32. భూకంప సమయంలో బహిరంగ ప్రదేశంలో ఏం చేయాలి?
సమాధానం:చెట్ల, బిల్డింగ్ల, లోహ వస్తువుల నుండి దూరంగా ఉండి నేలపై కూర్చోడం.

33. భూకంపం సమయంలో ఇంట్లో ఏం చేయాలి?
సమాధానం:భారీ వస్తువుల నుండి దూరంగా ఉండటం, మంచం లేదా కింద బల్ల కింద ఆశ్రయం, విద్యుత్ ఉపకరణాలు డిశ్కనెక్ట్.

34. భూకంప లేఖిని ఉపయోగించి ఏం తెలుసుకుంటారు?
సమాధానం:భూకంప తీవ్రత, భూకంప తరంగాల వెళ్తు, భూకంప ప్రభావిత ప్రాంతాలు.

35. భూకంపాల విద్యుత్ ఉత్సర్గలతో సంబంధం ఏంటి?
సమాధానం:భూపటల కదలికలు విద్యుత్ తరంగాలను (ఎలక్ట్రిక్ ఛార్జ్) తరలిస్తాయి.

36. భూకంప ప్రభావిత ప్రాంతాల్లో భద్రతా చర్యల ముఖ్యత ఏమిటి?
సమాధానం:వినాశనాన్ని తగ్గించడానికి, ప్రాణాలను రక్షించడానికి.


Answer by Mrinmoee