Chapter 4 

                              ప్రపంచీకరణ మరియు భారత దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ


  1. ప్రశ్న: వినియోగదారుడు అంటే ఎవరు?
    సమాధానం: వినియోగదారుడు అనేది వ్యక్తి లేదా గృహం, వ్యాపారం కోసం వస్తువులు లేదా సేవలను కొనుగోలు చేసే వ్యక్తి.

  2. ప్రశ్న: వినియోగదారుల హక్కుల అవసరం ఎందుకు ఉంది?
    సమాధానం: మార్కెట్లు అసమానంగా ఉండడం, ఉత్పత్తుల నాణ్యత తక్కువగా ఉండడం, ధోపిడీ, మోసం జరగడం వంటి పరిస్థితుల నుంచి వినియోగదారులను రక్షించడానికి హక్కులు అవసరం.

  3. ప్రశ్న: భారతదేశంలో వినియోగదారుల హక్కులు ఎక్కడ చట్టబద్ధం చేయబడ్డాయి?
    సమాధానం: 1986లో వచ్చిన వినియోగదారుల రక్షణ చట్టం (Consumer Protection Act) ద్వారా హక్కులు చట్టబద్ధం చేయబడ్డాయి.

  4. ప్రశ్న: వినియోగదారుల ప్రధాన హక్కులు ఏవి?
    సమాధానం: (1) సమాచారం పొందే హక్కు, (2) రక్షణ పొందే హక్కు, (3) ఎంచుకునే హక్కు, (4) వినియోగదారుని వినిపించే హక్కు, (5) న్యాయ పరిష్కారం పొందే హక్కు, (6) విద్యార్హత, అవగాహన పొందే హక్కు.

  5. ప్రశ్న: సమాచారం పొందే హక్కు అంటే ఏమిటి?
    సమాధానం: వినియోగదారుడు కొనుగోలు చేసే వస్తువు లేదా సేవ గురించి సరిగ్గా, పూర్తిగా, స్పష్టమైన సమాచారం పొందే హక్కు.

  6. ప్రశ్న: రక్షణ పొందే హక్కు అంటే ఏమిటి?
    సమాధానం: వినియోగదారుడు మోసపోవడం, అధిక ధర చెల్లించడం, ప్రమాదకరమైన ఉత్పత్తులు ఉపయోగించడం వంటి పరిస్థితుల నుంచి రక్షించబడే హక్కు.

  7. ప్రశ్న: ఎంచుకునే హక్కు ఏంటి?
    సమాధానం: మార్కెట్లో విభిన్న వస్తువులలో తనకు సరిపోయే వస్తువును ఎంచుకునే హక్కు.

  8. ప్రశ్న: వినియోగదారుని వినిపించే హక్కు అంటే ఏమిటి?
    సమాధానం: సమస్యలు ఎదురైనప్పుడు, వినియోగదారుడు ఫిర్యాదు చేయగల మరియు ప్రభుత్వ లేదా ఇతర అధికారాల ద్వారా సమాధానం పొందగల హక్కు.

  9. ప్రశ్న: న్యాయ పరిష్కారం పొందే హక్కు ఏమిటి?
    సమాధానం: వినియోగదారుడు దోపిడీ, మోసం, నష్టపరిహారం కోసం వినియోగదారుల వివాదాల పరిష్కార కమిషన్ వంటి సంస్థల ద్వారా కేసులు వేయగల హక్కు.

  10. ప్రశ్న: భారతదేశంలో వినియోగదారుల వివాదాల పరిష్కారానికి ఎన్ని స్థాయిలు ఉన్నాయి?
    సమాధానం: మూడు స్థాయిలు ఉన్నాయి: జిల్లా స్థాయి, రాష్ట్ర స్థాయి, జాతీయ స్థాయి.

  11. ప్రశ్న: జిల్లా స్థాయి వినియోగదారుల కమిషన్ యొక్క పరిమితి ఎంత?
    సమాధానం: రూ. 20 లక్షల వరకు నష్టపరిహారం కోసం కేసులు విన్నవచ్చు.

  12. ప్రశ్న: రాష్ట్ర స్థాయి వినియోగదారుల కమిషన్ యొక్క పరిమితి ఎంత?
    సమాధానం: రూ. 20 లక్షల నుంచి రూ. 1 కోటి వరకు కేసులను విన్నవచ్చు.

  13. ప్రశ్న: జాతీయ స్థాయి వినియోగదారుల కమిషన్ యొక్క పరిమితి ఎంత?
    సమాధానం: రూ. 1 కోటి పైకి ఉన్న కేసులు జాతీయ స్థాయిలో పరిష్కరించబడతాయి.

  14. ప్రశ్న: వినియోగదారుల సంఘాలు ఏ విధంగా సహాయపడతాయి?
    సమాధానం: అవగాహన కల్పించడం, ఫిర్యాదులు సమర్పించడం, కేసులను ట్రాక్ చేయడం, న్యాయ సలహాలు ఇవ్వడం.

  15. ప్రశ్న: www.cutsinternational.org వెబ్సైట్ వినియోగదారులకు ఏ విధంగా సహాయం చేస్తుంది?
    సమాధానం: భారతదేశంలో వినియోగదారుల హక్కులను ప్రచారం చేయడం, వివిధ కేసుల, సూచనల వివరాలను అందించడం.

  16. ప్రశ్న: కేంద్ర ప్రభుత్వ వెబ్సైట్ consumer affairs.nic.in ఏ విధంగా సహాయపడుతుంది?
    సమాధానం: వినియోగదారుల ఫిర్యాదులు, ఆహార, ప్రజా పంపిణీ మంత్రిత్వశాఖకు సంబంధించిన సమాచారం అందిస్తుంది.

  17. ప్రశ్న: వినియోగదారుల ఉద్యమం ఎందుకు ముఖ్యం?
    సమాధానం: వినియోగదారుల హక్కులు మరియు న్యాయ సాధనపై ప్రజల అవగాహన పెంచడం, సమస్యల పరిష్కారంలో క్రియాశీలంగా పాల్గొనడం.

  18. ప్రశ్న: అసమానమైన మార్కెట్ పరిస్థితులు ఏవి?
    సమాధానం: అధిక ధరలు, మోసపూర్వక ఉత్పత్తులు, లోతైన సమాచారం లేమి, అననుమతియైన మార్కెటింగ్.

  19. ప్రశ్న: వ్యక్తిగత కథనాలు ఎందుకు అవసరం?
    సమాధానం: విద్యార్థులు వాస్తవ అనుభవాల ద్వారా సమస్యలను అర్థం చేసుకోవచ్చు, మరియు వినియోగదారుల హక్కుల అవగాహన పెరుగుతుంది.

  20. ప్రశ్న: మార్కెట్లో దోపిడీ ఏ విధంగా జరుగుతుంది?
    సమాధానం: అధిక ధరలు, నాణ్యత తక్కువ ఉత్పత్తులు, మోసపూర్వక ప్రకటనలు, అవాస్తవ హామీలు.

  21. ప్రశ్న: చిల్లర దుకాణాల సందర్శన ద్వారా విద్యార్థులు ఏం నేర్చుకుంటారు?
    సమాధానం: ధరలు, నాణ్యత, ఫిర్యాదు ప్రక్రియ, వినియోగదారుల సమస్యలను ప్రత్యక్షంగా గమనించగలరు.

  22. ప్రశ్న: వినియోగదారులు కంపెనీలకు ఫిర్యాదు ఎలా చేయాలి?
    సమాధానం: రాసి ఫిర్యాదు చేయడం, సంబంధిత వినియోగదారుల కమిషన్ లేదా సంఘాలను సంప్రదించడం.

  23. ప్రశ్న: ఫిర్యాదు సమాధానం అందకపోతే ఏమి చేయాలి?
    సమాధానం: జిల్లా, రాష్ట్ర లేదా జాతీయ స్థాయి కమిషన్ లో కేసు దాఖలు చేయాలి.

  24. ప్రశ్న: విద్యార్థులు వినియోగదారుల చైతన్యం కోసం ఏవిధంగా పని చేయాలి?
    సమాధానం: గుంపుగా చర్చలు, గోడపత్రికలు, సమాచారం సేకరణ, ప్రాజెక్ట్ ద్వారా అవగాహన పెంచాలి.

  25. ప్రశ్న: వినియోగదారుల హక్కులు లేని పరిస్థితులు ఎటువంటి ఇబ్బందులు తేవవచ్చు?
    సమాధానం: మోసపోవడం, నష్టం, అధిక ధరలు, అధిక కార్మిక సామర్ధ్యం లేకుండా దోపిడీ.

  26. ప్రశ్న: పరిశ్రమలు వినియోగదారులను ఎలా మోసగొలవు?
    సమాధానం: తక్కువ నాణ్యత ఉత్పత్తులు, అప్రామాణిక లేబుల్స్, అప్రామాణిక ప్రకటనలు.

  27. ప్రశ్న: వినియోగదారుల కమిషన్ల కోసం సందర్శనలకు ముందు ఏమి చేయాలి?
    సమాధానం: పరిశీలన లక్ష్యం, సమాచార సేకరణ పద్ధతులు, ప్రాజెక్ట్/వ్యాస రూపకల్పన.

  28. ప్రశ్న: వినియోగదారుల సంఘాలు విద్యార్థులకు ఏ విధంగా సహాయపడతాయి?
    సమాధానం: ఫిర్యాదు, అవగాహన కార్యక్రమాలు, న్యాయ సూచనలు, పరిశీలన.

  29. ప్రశ్న: ఫిర్యాదులు ఎలాంటి సందర్భాల్లో జరగవచ్చు?
    సమాధానం: దోపిడీ, నాణ్యత తక్కువ, అప్రామాణిక సేవలు, అధిక ధరల సందర్భాలు.

  30. ప్రశ్న: వినియోగదారుల హక్కులను విద్యార్థులు ఎందుకు తెలుసుకోవాలి?
    సమాధానం: వ్యక్తిగతంగా మరియు సమాజంలో తగిన హక్కులను వినియోగించుకోవడానికి.

  31. ప్రశ్న: రియల్ లైఫ్ కేస్ స్టడీ ఉపయోగం ఏమిటి?
    సమాధానం: వాస్తవ సమస్యలు, పరిష్కార మార్గాలు, అవగాహన పెరుగుతుంది.

  32. ప్రశ్న: విద్యార్థులు గుంపుగా చేసే చర్చల ప్రయోజనం ఏమిటి?
    సమాధానం: సమస్యల లోతైన అవగాహన, సమూహ సహకారం, నైపుణ్య అభివృద్ధి.

  33. ప్రశ్న: వినియోగదారుల హక్కుల అవగాహన కోసం ప్రభుత్వం ఏం చేయాలి?
    సమాధానం: చట్ట అమలు, అవగాహన కార్యక్రమాలు, సంఘాలను ప్రోత్సహించడం.

  34. ప్రశ్న: వినియోగదారుని న్యాయ పరిష్కారం ఎందుకు ముఖ్యము?
    సమాధానం: ధోపిడీ, నష్టం ఎదురైనప్పుడు, న్యాయం పొందడానికి.

  35. ప్రశ్న: పరిశీలన సమయంలో ఏ అంశాలు గమనించాలి?
    సమాధానం: ధరలు, నాణ్యత, ఫిర్యాదు విధానం, వినియోగదారుల సమస్యలు.

  36. ప్రశ్న: కేంద్ర ప్రభుత్వం వెబ్సైట్ ఉపయోగం ఎలా?
    సమాధానం: ఫిర్యాదులు సమర్పించడం, సమాచారం పొందడం, సూచనలు పొందడం.

  37. ప్రశ్న: వినియోగదారుల సంఘాల వెబ్‌సైట్ ఉపయోగం ఎలా?
    సమాధానం: సమాచార వ్యాసాలు, కేస్ స్టడీస్, అవగాహన పెంపు.

  38. ప్రశ్న: వినియోగదారులు తమ హక్కులను ఎలా రక్షించుకోవాలి?
    సమాధానం: చట్టం తెలుసుకోవడం, ఫిర్యాదు, కమిషన్ సంప్రదించడం.

  39. ప్రశ్న: వార్తాపత్రిక, మ్యాగజైన్ ఉపయోగం ఏమిటి?
    సమాధానం: పరిశీలన, వివరణలు, సంఘటనల వివరాలు, అవగాహన.

  40. ప్రశ్న: వినియోగదారుల ఉద్యమంలో విద్యార్థుల పాత్ర ఏంటి?
    సమాధానం: చైతన్యం పెంపు, సమాచారం సేకరణ, సమూహ చర్చ, సమస్యల పరిష్కారం కోసం సూచనలు ఇవ్వడం.

Answer by Mrinmoee