Telegram Group Daily Assam


Chapterঃ 8

গতি



প্ৰশ্নাৱলীঃ

1. বস্তু এটাই এক নিৰ্দিষ্ট দূৰত্ব অতিক্ৰম কৰিলে। ইয়াৰ সৰণ “শূন্য়” হ’ব পাৰেনে? যদি পাৰে, তেন্তে তোমাৰ উত্তৰৰ সমৰ্থনত উদাহৰণ এটা দিয়া।

উত্তৰঃসৰণ হ’ল বস্তু এটাৰ প্ৰাৰম্ভিক আৰু অন্তিম অৱস্থানৰ মাজৰ নিম্নতম দূৰত্ব।

            কেতিয়াবা বস্তু এটাই এক নিৰ্দিষ্ট দূৰত্ব অতিক্ৰম কৰিলেও ইয়াৰ সৰণৰ মান "শূন্য়" হ'ব পাৰে। 

2. খেতিয়ক এজনে 10m বাহুৰ বৰ্গাকৃতি পথাৰ এখনৰ সীমাৰে 40 ছেকেণ্ডত ভ্ৰমণ সম্পূৰ্ণ কৰে। 2 মিনিট 20 ছেকেণ্ড সময় অতিবাহিত হোৱাৰ পিছত প্ৰাৰম্ভিক অৱস্থানৰ পৰা তেওঁৰ সৰণৰ মান কিমান হ’ব?

উত্তৰঃমুঠ দূৰত্ব = 10m + 10m + 10m + 10m 

                           = 40m

সময় = 40 ছেকেণ্ড

2 মিনিট 20 ছেকেণ্ড = 120 ছেঃ + 20 ছেঃ

                               = 140 ছেঃ

40 ছেকেণ্ডত অতিক্রম কৰা দূৰত্ব = 40 মিটাৰ

∴ 1 ছেকেণ্ডত অতিক্রম কৰা দূৰত্ব = 40/40 মিটাৰ

∴ 140 ছেকেণ্ডত অতিক্রম কৰা দূৰত্ব = 1 × 140 মিটাৰ

                                                        = 140 মিটাৰ 

A ৰ পৰা যাত্ৰা আৰম্ভ কৰা খেতিয়কজনে 140 ছেকেণ্ডত 3 পাক সম্পূৰ্ণ কৰি C বিন্দু পাব।

∴ সৰণ AC = √AB²+ BC²

                 = √10² +10²

                  = √100+100

                  = √200 

                  = √2×100 

                  = 10√2

∴  সৰণ = 10√2 মিটাৰ

3. সৰণৰ ক্ষেত্ৰত তলৰ কোনটো সত্য?

(a) ই শূন্য হ'ব নোৱাৰে।

উত্তৰঃ- অসত্য।

(b) ইয়াৰ মান বস্তুটোৱে অতিক্ৰম কৰা দূৰত্বতকৈ বেছি।

উত্তৰঃ- অসত্য।

4. দ্ৰুতি আৰু বেগৰ পাৰ্থক্য লিখা।

উত্তৰঃ- দ্ৰুতি আৰু বেগৰ মাজত থকা পাৰ্থক্য়সমূহ তলত উল্লেখ কৰা হ'ল 一

(i) কোনো গতিশীল বস্তুৱে একক সময়ত অতিক্ৰম কৰা দূৰত্বক দ্ৰুতি বোলে।

           আনহাতে, কোনো গতিশীল বস্তুৱে কোনো নিৰ্দিষ্ট দিশত একক সময়ত অতিক্ৰম কৰা দূৰত্বক বেগ বোলে।  

(ii) দ্ৰুতি স্কেলাৰ ৰাশি।

            আনহাতে, বেগ ভেক্টৰ ৰাশি। 

5. কি চৰ্ত বা কি কি চৰ্ত সাপেক্ষে বস্তুৰ গড় বেগৰ মান তাৰ গড় দ্ৰুতিৰ সমান হয়?

উত্তৰঃ- গতিশীল বস্তু এটাই যদি সৰল ৰৈখিক দিশত গতি কৰে, তেতিয়া তাৰ গড় দ্ৰুতি আৰু গড় বেগৰ মান সমান হয়।

6. মটৰ গাড়ীৰ অড'মিটাৰে (odometer) কি জোখে?

উত্তৰঃমটৰ গাড়ীৰ অড'মিটাৰে (odometer) অতিক্ৰম কৰা দূৰত্ব জোখে।

7. সুষমভাৱে গতিশীল বস্তু এটাৰ গতিপথ কেনেকুৱা?

উত্তৰঃ- সুষমভাৱে গতিশীল বস্তু এটাৰ গতি সৰল ৰৈখিক হয়।

8. পৰীক্ষা এটাৰ সময়ত মহাকাশযান এখনৰ পৰা প্ৰেৰিত সংকেত এটা 5 মিনিটত ভূমিস্থিত ষ্টেচনত সংগ্ৰীহিত হ’ল। ভূমিস্থিত ষ্টেচনৰ পৰা মহাকাশযানখনৰ দূৰত্ব কিমান হ’ব?সংকেতটোৱে পোহৰৰ দ্ৰুতিৰে অৰ্থাৎ 3×10⁸ m s-¹ দ্ৰুতিৰে গতি কৰে।

উত্তৰঃদিয়া আছে —

     V = 3×10⁸m মিটাৰ/ছেকেণ্ড

     t   = 5 মিনিট

            = 60 × 5 ছেকেণ্ড

            = 300 ছেকেণ্ড

     S     = ?

আমি জানো যে –

         S  = v   ×  t

              = 3 x 10⁸

              = 3 × 10⁸ মিটাৰ /ছেকেণ্ড × 300 ছেকেণ্ড

    ছেকেণ্ড = 3 x 300 × 10 মিটাৰ

              = 9 x 10¹⁰ মিটাৰ

9. তুমি কেতিয়া বস্তু এটাৰ (i) সুষম ত্বৰণ (ii) বিষম ত্বৰণ হোৱা বুলি ক’বা?

উত্তৰঃ- (i) সৰল ৰেখাৰে গতিশীল বস্তু এটাৰ বেগ যদি সমান সময়ৰ অন্তৰালত সমান সমান পৰিমাণে বাঢ়ে বা কমে তেতিয়া বস্তুটোৰ ত্বৰণক সুষম ত্বৰণ বোলা হয়।

         (ii) আনহাতে, যেতিয়া কোনো গতিশীল বস্তুৰ সমান সমান সময়ৰ ব্যৱধানত বেগৰ পৰিৱৰ্তন সমান সমান, তেন্তে বস্তুটোৰ ত্বৰণক বিষম ত্বৰণ বোলে।

10. বাছ এখনৰ দ্ৰুতি 5 ছেকেণ্ডত 80 km h-¹ ৰ পৰা 60 km h-¹ লৈ হ্ৰাস পালে। বাছখনৰ ত্বৰণ নিৰ্ণয় কৰা।

উত্তৰঃ- দিয়া আছে,

                          প্ৰাৰম্ভিক বেগ(u) = 80km/h

                                                   = 8000m/3600s

                                                   =22.22m/s

                         অন্তিম বেগ (v) = 60Km/h

                                                   = 6000m/3600s

                                                   = 16.66 m/s

                          সময় (t) = 5 Sec

                                        = -1.112 m/s2

∴ গাড়ীখনৰ ত্বৰণৰ মান ঋণাত্মক। গতিকে গাড়ীখনৰ গতিবেগ হ্ৰাস পাইছে।

11. ৰে'লগাড়ী এখনে ষ্টেচন এটাৰ পৰা যাত্ৰা আৰম্ভ কৰি সুষম ত্বৰণেৰে 10 মিনিটত তাৰ দ্ৰুতি 40Km/h-¹ লৈ বৃদ্ধি কৰিলে। ইয়াৰ ত্বৰণ নিৰ্ণয় কৰা।

উত্তৰঃইয়াত,

  u   = 0 

  v   =  40 km h⁻¹

  t    = 10 মিনিট

       = 10 / 60 = h

       = 1 / 6 h

  a   =     ?

আমি জানো যে,

  a    =   v – u / t

        =   40   – 0 1/6

        = 40 x 6 

         = 240

∴  ত্বৰণ  =  240 kmh⁻²

12. বস্তু এটাৰ দূৰত্ব– সময় লেখ সময় অক্ষৰ সমান্তৰাল এডাল সৰল ৰেখা। বস্তুটোৰ গতিৰ বিষয়ে তুমি কি মন্তব্য কৰিবা?

উত্তৰঃ- বস্তু এটাৰ দূৰত্ব-সময় লেখ সময় অক্ষৰ সমান্তৰাল হ’লে বস্তুটো স্থিৰ অৱস্থাত থকাটো বুজাব।

13. বস্তু এটাৰ দ্ৰুতি-সময় লেখ সময় অক্ষৰ সমান্তৰাল এডাল সৰলৰেখা। বস্তুটোৰ গতিৰ বিষয়ে তুমি কি মন্তব্য কৰিবা?

উত্তৰঃ- বস্তুটোৱে সুষমভাৱে গতি কৰিব। কাৰণ বস্তু এটাৰ দ্ৰুতি-সময় লেখ সময় অক্ষৰ সমান্তৰাল এডাল সৰলৰেখা। মানে বুজাইছে যে, বস্তুটোৰ দ্ৰুতি-সময়ৰ লগে লগে বাঢ়ি বা কমি যোৱা নাই।

14. বেগ-সময় লেখ এডালৰ তলৰ অংশই আৱৰি থকা কালিৰ জোখে নিৰ্দেশ কৰা ৰাশিটো কি?

উত্তৰঃ- বেগ-সময় লেখৰ তলৰ অংশ কালিয়ে গাড়ীখনে এক প্ৰদত্ত সময়ত অতিক্ৰম কৰা দূৰত্ব (সৰণৰ মান)ক সূচায়। গাড়ীখনে অতিক্ৰম কৰা দূৰত্বক ‘S’ ৰে নিৰ্দেশ কৰা হয়।

15. এখন বাছ ৰৈ থকা অৱস্থাৰ পৰা গতি আৰম্ভ কৰি 0.1 m s-² ত্বৰণেৰে 2 মিনিট সময় গতি কৰিলে।

(a) গাড়ীখনে লাভ কৰা দ্ৰুতি আৰু 

(b) অতিক্ৰম কৰা দূৰত্ব উলিওৱা।

উত্তৰঃ(a) দিয়া আছে—

    u = 0

    a = 0.1mS⁻²

    t = 2 মিনিট = 120 ছেকেণ্ড v = ?

আমি জানো যে,

 a    =  v – u / t

 v    = u + at

       = 0 + 0.1 × 120

       =  12

(b)  s = ut + ½  at²

         = 0 × 120 + ½ ×0.1×120²

         = ½ × 0.1 × 14400

         =  720

∴ S  = 720 মিটাৰ।

16. ৰেলগাড়ী এখন 90kmh-¹ দ্ৰুতিৰে গতিশীল অৱস্থাত আছে। -0.5 ms-¹ সুষম ত্বৰণ সৃষ্টি হোৱাকৈ গাড়ীখনত ব্ৰেক প্ৰয়োগ কৰা হ’ল। ৰে'লগাড়ীখন ৰোৱাৰ আগলৈকে কিমান দূৰ আগবাঢ়ি গ’ল?

উত্তৰঃইয়াত,

  u = 90 kmh⁻¹

     = 90000m / 60 × 60 sec

     =  900 / 6×6 = 25 m/sec

      = 25 m/sec

   v = 0

   a = – 0.5 m/sec²

   S = ?

আমি জানো যে,

V² – u ² = 2as

            = S = v² – u² / 2a 

             = 0² – (25)² / 2 × (-0.5)

             = – 625/–1.0

             = 625

    ∴   S  = 625 মিটাৰ

17. হেলনীয়া সমতল এখনেদি গতি কৰা ট্ৰলী এখনৰ ত্বৰণ 2 cm/sec² । আৰম্ভণিৰ পৰা 3 ছেকেণ্ডৰ পিছত ইয়াৰ বেগ কিমান হ’ব?

উত্তৰঃইয়াত,

 u = 0

 a = 2 cm/sec²

 t = 3 sec

 v = ?

আমি জানো যে—

a  = v — u / t

v =  u + at

   = 0 + 2 x 3

 = 6

∴ v = 6 cm/sec

18. বেগৰ প্ৰতিযোগিতাত ভাগ লোৱা গাড়ী এখনৰ সুষম ত্বৰণৰ মান 4m/sec²। আৰম্ভণিৰ পৰা 10 ছেকেণ্ডৰ পিছত ই কিমান দূৰত্ব অতিক্ৰম কৰিব?

উত্তৰঃইয়াত,

a = 4m/sec²

t = 10 sec

s = ?

U = 0

আমি জানো যে —

s  = ut + 1/ 2 at²

 = 0 × 10 + ½ × 4 × 10²

    = ½ x 4 x 100

    = 200

∴ s = 200 মিটাৰ।

19. শিল এটা 5 m/s-¹ বেগেৰে উলম্বভাৱে ওপৰলৈ দলিওৱা হৈছে। যদি শিলটোৰ গতিৰ সময়ত ত্বৰণ তললৈ 10 ms-¹ হয়, তেন্তে শিলগুটিটো কিমান উচ্চতালৈ উঠিব আৰু সেই উচ্চতালৈ উঠিবলৈ সি কিমান সময় ল’ব?

উত্তৰঃইয়াত,

u = 5m/sec

v = 0

a = – 10m/sec²

s = h = ?

t = ?

আমি জানো যে, 

v² – u²= 2as

= s  = v² – u² / 2a

= 0² – 5² / 2 ×( –10)

= -25 / –20

 = 1.25

∴ s = h = 1.25 মিটাৰ

আকৌ,

a  =  v — u / t

 = t = v – u / a

= 0 – 5 / -10

= 5 / 10

= 0.5

∴ t = 0.5 ছেকেণ্ড।


অনুশীলনীঃ

1. এজন দৌৰবিদে 200 মিটাৰ ব্যাসৰ বৃত্তাকাৰ পথ এটাৰে 40 ছেকেণ্ড সময়ত এপাক সম্পূৰ্ণ কৰিলে। 2 মিনিট 20 ছেকেণ্ডৰ অন্তত তেওঁ অতিক্ৰম কৰা দূৰত্ব আৰু সৰণ কিমান হ’ব?

উত্তৰঃবৃত্তটোৰ ব্যাস = 200 মিটাৰ 

∴ ব্যাসার্ধ (r) = 100 মিটাৰ

    পৰিধি      =  2 tr

                   = 2 × 22 / 7 × 100

                   = 4400 / 7 মিটাৰ

40 ছেকেণ্ডত অতিক্রম কৰা দূৰত্ব = 4400/7মিটাৰ

∴ 1 ছেকেণ্ডত অতিক্রম কৰা দূৰত্ব = 4400 /7× 40 7মিটাৰ

∴  2 মিনিট 20 ছে, বা 140 ছেকেণ্ডত অতিক্ৰম কৰা দূৰত্ব

                                = 4400×140 / 7 × 40 মিটাৰ

                                = 4400×140 / 7 × 40

                                = 2200 মিটাৰ

এতিয়া,

40 ছেকেণ্ডত সম্পূৰ্ণ কৰে      = 1 পাক

∴ 1 ছেকেণ্ডত সম্পূৰ্ণ কৰে     = 1 / 40 পাক

∴ 140 ছেকেণ্ডত সম্পূৰ্ণ কৰে = 140 /40 পাক

                                            = 3.5 পাক

∴ 2 মিনিট 20 ছেকেণ্ডত দৌৰবিদজনে A বিন্দুৰ পৰা যাত্ৰা আৰম্ভ কৰি 3.5 পাক সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পিছত B বিন্দু পায়।

∴ সৰণ = AB

          = 200 মিটাৰ।

2. 300 মিটাৰ দৈৰ্ঘ্যৰ পোন পথ এটাৰ এটা মূৰ A ৰ পৰা দৌৰি 2 মিনিট 30 ছেকেণ্ডত যোচেফ আনটো মূৰ Bত উপনীত হ’ল আৰু তাৰ পৰৱর্তী 1 মিনিটত C বিন্দুলৈ 100m উভতি আহিল।

(a) Aৰ পৰা B লৈ আৰু (b) Aৰ পৰা C লৈ যােচেফৰ দৌৰৰ গড় দ্রুতি আৰু বেগ নির্ণয় কৰা।

উত্তৰঃA ৰ পৰা B লৈ যাওঁতে লগা সময় = 2 মিনিট 30 ছেকেণ্ড

                                            = ( 2 x 60+30) ছেকেণ্ড

                                             = 150 ছেকেণ্ড

Bৰ পৰা C লৈ যাওঁতে লগা সময় = 1 মিনিট         

                                                = 60 ছেকেণ্ড 

অতিক্ৰম কৰা মুঠ দূৰত্ব = AB+ BC

                                    = 300 মিটাৰ + 100 মিটাৰ 

                                    = 400 মিটাৰ

মুঠ সময় = (150+60) ছেকেণ্ড

            = 210 ছেকেণ্ড

(a) A ৰ পৰা Bলৈ দ্ৰুতি = AB / t

                                  = 300 / 150

                                  = 2 মিটাৰ / ছেকেণ্ড

Aৰ পৰা Bলৈ বেগ  = AB / 7

                            = 300 / 150

                            = 2 মিটাৰ / ছেকেণ্ড

(b) Aৰ পৰা Cলৈ গড় দ্রুতি = AB+ B C / মুঠ সময়

                                        = 300+100 / 210

                                        = 400 / 210

                                        = 40 / 21 

                                        = 1.90 মিটাৰ / ছেকেণ্ড

Aৰ পৰা Cলৈ গড় বেগ = AB – BC / মুঠ সময়

                                  = 300-100 / 210

                                  =  200 / 210

                                  = 20 / 21

                                  = 0.952 মিটাৰ / ছেকেণ্ড

3. আব্দুলে স্কুললৈ গাড়ী চলাই যাওঁতে তাৰ গতিৰ গড় দ্রুতি 20 km h-¹ বুলি গণনা কৰিলে আৰু একে পথেৰে উভতি আহোতে ভিৰ কম হোৱাৰ বাবে তাৰ গড় দ্রুতি 30 km h-¹ হ'ল। সম্পূর্ণ যাত্ৰাটোত আব্দুলৰ গড় দ্রুতি কিমান?

উত্তৰঃধৰা হ’ল, ঘৰৰ পৰা স্কুলৰ দূৰত্ব = skm 

ঘৰৰ পৰা যাওঁতে সময় লাগে = t 

স্কুলৰ পৰা আহোতে সময় লাগে = t

এতিয়া,

          t  =  s / v 

              =  s / 20 h

          t₂ =  s / v 

              = s / 30 h

মুঠ দুৰত্ব = s + s 

              = 2s km

মুঠ সময় = (t₁+ t₂) h = ( s/20 + s/30)h = 5s/60h

 = s /12 h

∴  গড় দ্রুতি =  মুঠ দূৰত্ব / মুঠ সময় 

                 = 2s / t₁ + t₂  km/h

                  =  2s / s km/h

                 =  2s × 12 /s km / h 

                 = 24km/h

4. হ্রদ এটাত ইঞ্জিনচালিত নাও এখন স্থিতিশীল অৱস্থাৰ পৰা 3.0 ms-² স্থিৰ হাৰত সৰল ৰেখা এডালেদি 8.0 ছে.ৰ বাবে ত্বৰিত হ'ল। এই সময়ত নাওখনে কিমান দূৰ অতিক্রম কৰিলে?

উত্তৰঃ- ইয়াত  

u = 0

a = 3m/sec²

t = 8 sec

s = ? 

আমি জানো যে, s = ut + 1 + ½   — at²

                        = 0 × 8 +½ × 3 × 8 

                        = 1 / 2 × 3 × 64 

                        = 96

                  ∴ s = 96 মিটাৰ

5. 52 km h-¹ত গৈ থকা গাড়ী এখনৰ চালকে ব্রেক প্রয়ােগ কৰিলে আৰু বিপৰীত দিশত সুষমভাৱে ত্বৰিত হ'ল। গাড়ীখন 5 ছেকেণ্ডত ৰৈ গ'ল। আন এখন গাড়ীৰ চালকে 3 km h-¹ত গৈ থকা অৱস্থাত লাহে লাহে ব্রেক প্রয়োগ কৰিলে আৰু 10 ছেকেণ্ডত ৰৈ গ’ল। একেখন লেখ-কাগজত দুয়োখন গাড়ীৰ দ্ৰুতি বনাম সময় লেখ অংকন কৰা। ব্রেক প্রয়ােগৰ পিছত কোনখন গাড়ী অধিক দূৰলৈ গ'ল?

উত্তৰঃপ্রথম ক্ষেত্ৰত –

S₁= ABCৰ কালি

    = ½ × AB ×AC

    = ½ × 5/3600 × 52

    = 0.0361 km

    = 36.1 m

দ্বিতীয় ক্ষেত্ৰত –

S₂ = ½ ×  AC × AD 

     = ½ × 10 / 3600 × 3

     = 0.00417 km

     = 4.17 m

ব্ৰেক প্ৰয়োগৰ পিছত প্ৰথমখন গাড়ী অধিক দূৰলৈ গ’ল।

6. 8.11 চিত্রত A, B আৰু C তিনিটা বস্তুৰ দূৰত্ব-সময় লেখ দেখুৱা হৈছে। লেখকেইটা অধ্যয়ন কৰি তলৰ প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ দিয়াঃ


               চিত্ৰঃ 8.11

(a) তিনিটাৰ ভিতৰত আটাইতকৈ বেগী কোন?

উত্তৰঃ- ‘B’ বস্তুটোৰ বেগ আটাইতকৈ বেছি।

(b) কেতিয়াবা তিনিওটাই পথৰ কোনাে বিন্দুত একেলগ হৈছিলনে?

উত্তৰঃ- তিনিওটা বস্তুৱে কোনো বিন্দুত একলগ হোৱা নাই।

 (c) Aক Bএ পিছ পেলোৱাৰ মুহূর্তত C কিমান দূৰলৈ গৈছিল?

উত্তৰঃ- 9.3 কি.মি।

(d) Cক পিছ পেলোৱাৰ মুহূর্তত B কিমান দূৰলৈ গৈছিল?

উত্তৰঃ- 8 কি.মি।

7. 20 মি. উচ্চতাৰ পৰা বল এটা লাহেকৈ পেলাই দিয়া হ'ল। ইয়াৰ বেগ 10 ms-¹ সুষম হাৰত বাঢ়িলে ই কিমান বেগেৰে ভূমিত পৰিব? কিমান সময়ৰ পিছত ই ভূমিত পৰিব?

উত্তৰঃ ইয়াত,

U = 0

s = 20 মিটাৰ

a = 10 m/sec²

v = ?

t=?

আমি জানো যে,

v² – u² = 2as 

= v² = u² + 2as 

= v² = 0² + 2× 10 × 20 

= v² = 400

= v = 20 

∴ = v = 20 m/sec

আকৌ,

      s  =  ut + ½ at²

          = 20 =   0 × t × ½ × 10 × t²

          = 20 =  5t² 

          =  t² =  4

          =  t   =   2

     ∴ t = 2 sec

 ৪. 8.12 চিত্রত গাড়ী এখনৰ দ্ৰুতি-সময় লেখ দেখুৱা হৈছে।



             চিত্ৰঃ 8.12

(a) প্রথম 4 ছেকেণ্ডত গাড়ীখন কিমান দূৰলৈ যাব নির্ণয় কৰা। এইখিনি সময়ত গাড়ীখনে অতিক্রম কৰা দূৰত্ব বুজোৱা লেখৰ অঞ্চলটোত ৰং দিয়া।

উত্তৰঃৰং দিয়া অংশখিনি প্রথম 4 ছেকেণ্ডত গাড়ীখনে অতিক্ৰম কৰা দূৰত্ব।

(b) লেখৰ কোনটো অংশই গাড়ীখনৰ সুষম গতি নির্দেশ কৰিছে?

উত্তৰঃসময় অক্ষৰ সমান্তৰাল AB অক্ষই গাড়ীখনৰ সুষম গতি নিৰ্দেশ কৰিছে।

9. তলত দিয়া পৰিস্থিতিবোৰৰ ভিতৰত যিবোৰ সম্ভৱপৰ সেইবোৰ উল্লেখ কৰা আৰু প্রত্যেকৰে একোটাকৈ উদাহৰণ দিয়া।

(a) স্থিৰ ত্বৰণ কিন্তু শূন্য বেগৰ বস্তু।

উত্তৰঃ- স্থিৰ ত্বৰণ কিন্তু শূন্য় বেগৰ বস্তু কেৱল তেতিয়াহে সম্ভৱ, যেতিয়া বস্তু এটা উলম্ব দিশত মাৰি পঠিওৱা হয় আৰু যেতিয়া বস্তুটোৱে সৰ্বোচ্চ উপনীত হ’ব। তেতিয়া তাৰ বেগ শূন্য় হ’ব। কিন্তু মাধ্যাকৰ্ষনিক ত্বৰণৰ মান একে থাকিব।

(b) কোনো এক দিশত গতিশীল বস্তু এটাৰ ত্বৰণ তাৰ গতিৰ লম্ব দিশত।

উত্তৰঃ- এইটো উক্তি শুদ্ধ হ'ব। যদিহে বস্তু এটা বৃত্তকাৰ পথেৰে গতি কৰিব। তেতিয়া গতিশীল বস্তু এটাৰ ত্বৰণ তাৰ গতিৰ লম্ব দিশত হ'ব। উদাহৰণস্বৰূপে, চন্দ্ৰ আৰু পৃথিৱীৰ গতি।

10. 42250 km ব্যাসার্ধৰ বৃত্তীয় কক্ষপথেদি কৃত্রিম উপগ্রহ এটা প্রদক্ষিণৰত হৈ আছে। যদি ই 24 ঘণ্টাত পৃথিৱীক এবাৰ প্রদক্ষিণ কৰে তেন্তে তাৰ দ্ৰুতি নির্ণয় কৰা।

উত্তৰঃইয়াত, r = 42250 km

                   t  =  24 h

                   v = ?

                   s=2πr

আমি জানো যে,

           দ্রুতি (v) = দূৰত্ব (s)/ সময় (1)

                       = 2πr / t 

                       =     2 × 22 / 7 × 42250 / 24

                       = 11065.5km/h 

∴  দ্রুতি। = 11065.5 km/h


 


Spelling checked by 一 Mampi Kakati